میوه ها هم مانند آدم ها میباشند و محبوب و غیرمحبوب دارند؛ غیرمحبوب ها را میگذاریم کنار اما انبه سال 2012 عنوان محبوب ترین میوه سال جهان را بالاتر از موز، سیب و پرتقال به دست آورد. انبه یک جورهایی آل پاچینوی دنیای میوه هاست. هر نقشی را میتوانید به این میوه زرد بسپارید؛ از فراهم سازی ویتامین هاي بدن و خواص درمانی بگیرید تا آبروداری جلوی مهمان هاي رودربایستی دار و درست کردن دسر، سس، غذا، سالاد و نان انبه.
تا چند سال پیش بعید بود اکثر از سالی یکی دو بار شانس خوردن انبه را پیدا کنیم اما در چند سال قبل، واردات انبه، آن را مهمان منزل هاي ما کرده هست، انبه سرشار از بتاکربنات، ویتامین سی و ویتامین هاي گروه ب هست. ویتامین ب برای کودکان ضروری هست، چون هورمونهای بدن را تعدیل میکند و باعث رشد طبیعی انها میشود. اگر مشکل کم خونی، فشار خون بالا، التهابات پوستی، کج خلقی و زودرنجی و افسردگی در خودتان حس میکنید، انبه مصرف کنید؛ خدا را چه دیدید، شاید کارگر افتاد و تن نازتان نیازمند طبیبان نشد.
کاشت انبه قدمتی چهارصد ساله در هندوستان دارد و از اواخر قرن 16 میلادی به دیگر نقاط جهان هم رفت. دیدنی اینکه بذر انبه در همان سالها به بندر گمبرون- بندرعباس فعلی- هم رسید و از حدود 500 سال پیش این میوه در هرمزگان و حاشیه خلیج فارس کشت میشود. درخت انبه خیلی اکثر از آن که فکرش را کنید قد میکشد و گاهی عمرش تا 300 سال هم میرسد؛ این یعنی میشود در باغات انبه میناب قدم زد و درخت هایي پیدا کرد که زمان شاه عباس کاشته شده اند. با اینکه سطح زیادی از باغات سیستان و بلوچستان و هرمزگان زیر کشت این محصول رفته اند اما هنوز هم بیشترین انبه هایي که در بازار ایران وجود دارند، محصول کشور کنیا میباشند و چند هزار کیلومتری راه آمده اند تا حال ما را خوب کنند.
اندر عجایب و شگفتی هاي این میوه گرمسیری
• یک درخت انبه، گاهی میتواند تا 30 متر رشد کند؛ به بلندی ستون هاي تخت جمشید
• طرح بته جقه روی پارچه هاي قدیمی از میوه انبه الهام گرفته شده هست.
• افسانه هاي هندی میگویند راهب هاي بودایی همۀ وقت زیر سایه درخت انبه مراقبه میکردند.
• هیچ وقت گول ظاهر انبه را نخورید؛ رنگ قرمز حتما نشانه رسیده بودن آن نیست.
• درخت انبه حتی میتواند تا 300 سال عمر کند؛ به اندازه مجموع سلسله هاي افشاریه، قاجار و پهلوی.
• هندی ها بزرگترین تولیدکننده انبه در جهان میباشند؛ با ساخت 1.4 میلیون تن انبه در سال.
• انبه در هرمزگان ایران در هر هکتار حدود 90 تن محصول میدهد، اما در سیستان و بلوچستان به خاطر رطوبت کمتر از هر هکتار 17 تن انبه به دست میآید.
• قدیمی ها به انبه «میوه عشق» هم میگویند؛ احتمالا به خاطر طبع گرمی هست که دارد!
چقدر از خواص دارویی انبه میدانید؟!
سودمندترین محصولی که هندی ها در تاریخ کشورشان ساخت و به بقیه جهان صادر کرده اند، همین انبه هست. اگر می پرسید چرا انبه پرخاصیت هست؟! میتوانیم یک لیست بلندبالا برایتان ردیف کنیم. انبه با وجود طعم شیرین اش برای بیماران دیابتی خوب هست و به کاهش قند خون کمک میکند. هر وقت دچار یبوست شدید، مصرف انبه پیشنهاد میشود، چون حرکت روده ها را تنظیم میکند به بهبود حافظه تان کمک میکند، برای چشم خاصیت دارد، به آنزیم هاي دستگاه گوارش نظم میدهد و در درمان سینوزیت هم کاربرد دارد. خود ما هم میدانیم که این روزها دست روی هر چیزی بگذارید، متخصصان امر، یک لیست از فوایدش ردیف و درمورد خاصیت هایش اغراق میکنند اما انبه حکایت دیگری دارد و جزء خواص دوست داشتنی اي هست که از هر عیب و تهمتی بری هست.
میتوانید با دو پیمانه بستنی وانیلی مقداری یخ خرد شده و یک موز و یک انبه به راحتی یک نوشیدنی با دو طعم عالی و دوست داشتنی تهیه کنید که خیلی هم خوشرنگ و هیجان انگیز هست و اگر مهمان داشته باشید، حتما فکر میکنند از هر انگشتتان یک هنر می ریزد! تازه اگر به همین ترکیب مقداری اسفناج هم اضافه کنید، حتما همۀ از شما طرز تهیه این اسموتی جذاب را می پرسند. اسفناج به خاطر طبع سرد همراه موز و انبه که طبعی گرم دارند، کمک میکند این اسموتی متعادل شود.
سالاد، اصطلاحی فرانسوی هست و معمولا اکثر سالادها برای فرانسوی ها نوعی پیش غذا به حساب میآیند اما سالاد انبه و مرغ برای خودش غذای کاملی هست و نیازی به هیچ غذای دیگری در کنارش ندارد. با دو تا انبه، دو تا سینه مرغ و خیار و گشنیز و پیاز و جعفری و گرچه اضافه کردن روغن زیتون و آبلیمو، میتوانید برای چهار نفر یک غذای مقبول درست کنید؛ آن هم در 10 دقیقه. اگر خیلی هم اهل این سوسول بازی ها نیستید و مانند یک آریایی غذایتان را با برنج کافی میل کنید، ایرادی ندارد! انبه فکر همۀ جا را کرده هست. انبه پلو با میگو، از آن غذا هاي هیجان انگیزی هست که دستور پختش حتی در کتاب مستطاب آشپزی هم آمده. بد نیست آدم مزه هاي اخیر را امتحان کند، همۀ وقت که نباید قرمه سبزی خورد.
باید اقرار کرد که برش زدن انبه به خاطر هسته بزرگ آن به نظر سخت هست اما استرس نگیرید، همۀ وقت راه حلی وجود دارد. در بازار کاترهای مخصوص برای برش زدن انبه وجود دارد که بدون دردسر میتوانید انبه را از هسته جدا کنید. ساده ترین ابزار بهرهگیری از لیوان هست، از این ارزان تر؟
درختچه انبه شبیه به درختچه هاي بن سای هست اما در هیچ مغازه گلفروشی اي نمیتوانید یک درخت انبه بخرید. اگر میخواهید درخت انبه اهلی خودتان را داشته باشید، بعد از خوردن میوه هسته آن را در آب گرم قرار دهید. بعد هسته را بدون آن که به مغز آن آسیبی برسانید، باز کنید. مغز انبه، شبیه لوبیا هست. بعد از جدا کردن بذر، آن را در کیسه اي پلاستیکی بیندازید و چند قاشق آب هم داخل کیسه بریزید و درب پلاستیک را ببندید و جلوی نور آفتاب قرار دهید. بعد از دو هفته رطوبت داخل کیسه باعث میشود بذر جوانه بزند. حالا بذر جوانه زده تان را در گلدان بکارید و گلدان را جایی قرار دهید که نور غیرمستقیم آفتاب رویش بتابد. گلدان زینتی انبه آماده شده و کار دیگر جز هفته اي دو بار آبیاری ندارید.
خوب هست بدانید انبه آفریقایی خاصیت لاغری دارد و یکی از رژیم هاي امتحان پس داده برای چاق هاست. همین انبه هایي که در بازار ایران فروخته میشوند، انبه آفریقایی میباشند. گرچه رژیم انبه، برخلاف نامش ارتباط چندانی با خود میوه انبه ندارد و از مغز هسته انبه قرصی ساخت میشود که روی متابولیسم تاثیر میگذارد. بگذارید روراست باشیم، هیچ رژیمی با خوردن قرص و بدون زحمت و سختی به سرانجام نمیرسد. پس ورزش کنید!
این روزها بهرهگیری از میوه هاي خشک عمومیت یافته هست. میتوانید با تکه هاي نازکی که از انبه میبرید، چیپس انبه تهیه کنید. اگر هم میوه را به صورت نگینی خرد کنید، حبه هاي خشک شده انبه خواهیدداشت. یادتان نرود، اگر درگیر بوی بد دهان هستید یا مدام دچار عطش میشوید، چیپس انبه همراهتان داشته باشید. هم بودی بد دهان را رفع میکند و هم نمیگذارد احساس تشنگی کنید.
ترشی انبه، یک مثنوی هفتاد من هست و به تعداد راه هاي رسیدن به خدا، راه برای درست کردن ترشی انبه وجود دارد. ترشی انبه تند، ترشی انبه کال، رسیده، چابهاری و… این ترشی از مخلفات مخصوص جنوب ایران هست و بعد از تهیه مواد و درست کردن انها، طی دو روز آماده میشود. ترشی انبه چابهاری نسبت به ترشی انبه هرمزگانی مواد اضافه تری مانند سیر و گلپر دارد و طبیعتا طعم گس تری را حس میکنید. یادتان باشد تمام موادی که برای تهیه ترشی انبه نیاز دارید، جزء مواد گرم به حساب میآیند و ترشی انبه- برخلاف اکثر ترشی ها که مزاج سردی دارند- ذات گرمی دارد یکبار ترشی انبه را با خوراک یا چلو ماهی امتحان کنید تا یکی دیگر از رازهای انبه بر شما کشف شود.
مواد لازم: انبه درشت: دو عدد/ نمک: به میزان لازم/ تمبر هندی: یک بسته/ تخم آسیاب شده گشنیز: دو قاشق غذاخوری/ سرکه: یک پیمانه/ سیاه دانه: دو قاشق مرباخوری/ فلفل قرمز: یک قاشق چای خوری/ دارچین: یک قاشق چای خوری
انبه ها را شسته و هسته هایشان را جدا کنید. تمبر هندی را در سرکه حل و مخلوط را از صافی رد کنید. مخلوط سرکه و تمبر هندی را به همراه انبه ها در مخلوط کن بریزید بعد از مخلوط شدن فلفل، سیاه دانه، نمک و دارچین را به همراه تخم گشنیز آسیاب شده به مخلوط مواد ترشی انبه اضافه کنید و ترشی را درون بطری شیشه اي مناسبی بریزید.
در بطری را محکم ببندید و درون یخچال قرار دهید. درست هست که این ترشی بلافاصله بعد از درست کردن قابل خوردن هست ولی بهتر هست که بعد از یک هفته از آن بهرهگیری کنید تا ترشی به اصطلاح جا بیفتد.