نخوردن نان و برنج کمکی به لاغر شدن می کند؟

مجموعه : تغذیه سالم
نخوردن نان و برنج کمکی به لاغر شدن می کند؟

 

نان و برنج از پرمصرف ترین مواد غذایی بین ما ایرانیان هستند. بحث های زیادی در مورد این 2 ماده غذایی و تاثیر آن روی چاقی و لاغری وجود دارد.

 

مجله تالاب ؛ یكی از عادت‌های غذایی بسیار شایعی كه بین افراد و به‌خصوص در افرادی كه تحت رژیم لاغری هستند، رواج فراوان دارد حذف مواد نشاسته‌ای به‌خصوص نان و برنج از برنامه غذایی است. این افراد بر این باورند كه نان و برنج چاق‌كننده هستند و باید به طور كامل از الگوی غذایی روزانه حذف شوند. البته آنچه مسلم است آن است كه مواد نشاسته‌ای از جمله نان و برنج جزو منابع انرژی محسوب می‌شوند و هر یك از مواد قندی – نشاسته‌ای حدود 4 كالری انرژی تولید می‌كند اما این به آن معنا نیست كه به علت تولید كالری باید از برنامه غذایی حذف شوند زیرا كالری برای فعالیت‌های حیاتی داخلی و نیز اعمال خارجی بدن هر فردی ضروری است ولی به میزان لازم و متعادل. اما به چه علت حذف مواد نشاسته‌ای از برنامه غذایی باعث چاقی می‌شود؟

 

برلیانت بزرگمهر، مشاور تغذیه و رژیم درمانی، در این باره می‌گوید: «‌دلایل مختلفی بر این مدعا وجود دارد مثلا از آنجا كه كربوهیدرات‌ها مهم‌ترین منابع تامین انرژی بدن هستند، حدود 65-50 درصد كل كالری مصرفی روزانه را به خود اختصاص می‌دهند از طرفی دیگر، غذاهایی كه حاوی نان یا برنج هستند ارزش سیری بالایی دارند و انسان تا مدتی پس از مصرف نان یا برنج، احساس گرسنگی نمی‌كند بنابراین حذف این مواد نشاسته‌ای مفید از برنامه غذایی باعث می‌شود شخص احساس گرسنگی مداوم داشته باشد و دچار دل‌ضعفه شود. در نتیجه به خوردن هله‌هوله پناه می‌برد، نظر به اینكه موادی كه به عنوان هله‌هوله مصرف می‌شوند معمولا بسیار پركالری و حاوی چربی، شیرینی یا نمك بالا هستند و از طرف دیگر چون ریزه‌خواری باعث پری معده نمی‌شود و به انسان احساس سیری نمی‌دهد بنابراین این ریزه‌خورای مكررا ادامه پیدا می‌كند و درنتیجه منجر به چاقی می‌شود.»

 

وی در ادامه به عامل دیگری که با حذف مواد نشاسته‌ای باعث چاقی می‌شود اشاره کرد و گفت: «با احساس گرسنگی و دل ضعفه ناشی از حذف نان و برنج از برنامه غذایی، شخص دچار استرس می‌شود و پیامد استرس، پرخوری عصبی است. بد نیست بدانید که افرادی كه از رژیم‌های لاغری بسیار كم‌كالری و فاقد نان و برنج و سایر مواد نشاسته‌ای استفاده می‌كنند، در درازمدت قادر به تحمل چنین رژیم دشواری نیستند و برای جبران آن پس از مدت كوتاهی به پرخوری به‌خصوص مصرف مواد پركالری پناه می‌برند. این پرخوری باعث احساس نارضایتی از خود و عناد با خود می‌شود. عناد با خود، پرخوری عصبی را تشدید می‌كند و پرخوری باعث عناد بیشتر با خود می‌شود. این حلقه معیوب مرتبا تكرار می‌شود تا شخص را از نظر روانی از پا درمی‌آورد و حتما چاقی نیز تشدید می‌شود. احساس گرسنگی و دل‌ضعفه مداوم ناشی از حذف نان و برنج یعنی این دو ماده غذایی مهم و اصلی منجر به ایجاد استرس در شخص می‌شود. استرس نیز عاملی برای افزایش وزن و چاقی است زیرا تنظیم كار تمام دستگاه‌های بدن را بر هم می‌زند و باعث می‌شود ارگان‌ها نتوانند كار خود را به خوبی انجام دهند. از جمله متابولیسم (سوخت و ساز) مواد انرژی‌زا در بدن مختل می‌شود و مواد انرژی‌زا به جای اینكه بسوزد و تولید انرژی كند، به چربی تبدیل و در بدن ذخیره می‌شود كه پیامد آن چاقی است.

 

این مشاوره تغذیه و رژیم درمانی در ادامه گفت‌وگو با اشاره به اینکه حذف مواد نشاسته‌ای از برنامه غذایی علاوه بر اینها، عوارض و زیان‌های دیگری هم در بردارد، گفت: «انرژی موردنیاز سلول‌های عصبی، از كربوهیدرات‌ها (مواد قندی – نشاسته‌ای) است. چنانچه مواد نشاسته‌ای از الگوی غذایی كنار گذارده شود، تمایل شخص به مصرف موادقندی افزایش می‌یابد. مصرف موادقندی باعث پوسیدگی و خرابی دندان‌ها می‌شود. علاوه بر آن، مواد قندی بعد از مصرف سریعا جذب خون می‌شوند و به همین دلیل در فاصله كوتاهی بعد از مصرف ایجاد سیری می‌كنند. جذب سریع مواد قندی، باعث بالارفتن گلوكز خون و ترشح انسولین می‌شود و گلوكز خون را پایین می‌آورد درنتیجه پس از مدتی افت قندخون و عوارض عصی ناشی از آن بروز می‌كند درحالی كه مواد نشاسته‌ای قند خود را به‌تدریج وارد خون می‌كنند بنابراین با مصرف این مواد گلوكز خون در حالت متعادل باقی می‌ماند. چنانچه كربوهیدرات مصرفی در برنامه غذایی منحصر به مواد قندی و مواد نشاسته‌ای حذف شود، احتمال افت قندخون وجود دارد. علاوه بر این، نان و برنج و سایر مواد نشاسته‌ای علاوه بر انرژی، حاوی موادمغذی مفیدی مانند پروتئین گیاهی، ویتامین‌های گروه B، روی مقداری هم كلسیم هستند به‌خصوص چنانچه نان و برنج با سبوس مصرف شوند یعنی پوسته آنها به‌طور كامل گرفته نشود، حاوی ویتامین‌های گروه B بیشتری‌اند. درضمن دارای ویتامین E و فیبر غذایی نیز هستند. درحالی كه موادقندی اكثرا فقط مقدار زیادی انرژی به بدن می‌رسانند و فاقد ارزش تغذیه‌ای بالا هستند. چنانچه مواد نشاسته‌ای از برنامه غذایی روزانه حذف شود برای تامین انرژی موردنیاز باید در مصرف چربی‌ها و مواد پروتئینی افراط شود كه این افراط به هیچ‌وجه مفید نیست.

 

به گفته برلیانت بزرگمهر، از آنجا كه چربی‌ها غنی‌ترین منبع انرژی محسوب می‌شوند (هر یك گرم چربی 9 كالری انرژی تولید می‌كند یعنی تقریبا 2.5 برابر یك گرم پروتئین یا كربوهیدرات) بنابراین تامین انرژی از چربی‌ها علاوه بر آنكه احتمال چاقی را خیلی بیش‌ از مواد نشاسته‌ای افزایش می‌دهد و باعث اختلالات زیادی از قبیل افزایش چربی‌های نامطلوب خون، اختلالات قلبی – عروقی و افزایش احتمال سكته و نیز بالارفتن احتمال ابتلا به سرطان می‌شود. چنانچه كربوهیدرات‌ها از برنامه غذایی شخص حذف شود، چربی‌ها دچار سوخت ناقص می‌شوند و به جای آنكه به‌طور كامل متابولیزه شوند و تولید انرژی كنند، ایجاد ستون كرده و باعث بالا گرفتن ستن‌ها در خون می‌شوند و عارضه‌ای به نام ستوز تولید می‌كنند كه بسیار زیان‌آور و خطرناك است و می‌تواند سلامت انسان را به طور جدی به خطر بیندازد.

 

وی در پایان تاکید کرد: «البته با وجود آنكه مصرف نان، برنج و سایر مواد نشاسته‌ای در برنامه غذایی روزانه همه افراد ضروری است ولی به‌هیچ وجه نباید در مصرف این گروه غذایی افراط كرد زیرا باعث افزایش وزن و چاقی می‌شوند. درضمن كربوهیدرات‌ها می‌توانند به آسانی تبدیل به چربی و در بدن ذخیره شوند. البته این حالت در صورتی است كه در مصرف آنها افراط شود.»

 

 

تهیه و تنظیم : مجله تالاب

 

جدیدترین مطالب سایت