دانستنیهای خواندنی در مورد مدارس غیر انتفاعی
مدارس غیر دولتی را بیشتر بشناسید
در مدارس غیر انتفاعی و غیر دولتی باید دقت داشته باشیم که اضافه بر هزینه ي بالا نمره ي راحت تری به فرزندان خودتان می‌رسد.
در خصوص مدارس غیردولتی یا همان غیرانتفاعی۱ سابق ، مردم و اولیای دانش آموزانی که میخواهند فرزندان خود را در اینگونه مدارس نام نویسی کنند سئوالات زیادی دارند و نیاز دارند جوابی برای سئوالات خود پیدا کنند و یا کارشناسان ، افراد باتجربه، دست اندرکاران، مسئولان و مدیران و موسسان آن گونه مدارس به این سئوالات پاسخ گویند.
مشابه اي از سئوالاتی که والدین در ذهن خود دارند عبارتند از :
۱- اصولاً مدرسه دولتی بهتر هست یا غیردولتی؟
۲- برترین و باکیفیت ترین مدرسه غیردولتی کدام هست؟
۳- آیا مدرسه غیردولتی با کیفیت پایین و نامطلوب وجود دارد؟
۴- آیا نزدیک ترین مدرسه غیردولتی مطلوب وجود دارد؟
۵- در گزینش مدرسه غیردولتی چه معیارها و ملاکهایی را باید در نظر داشت؟
۶- آیا مدرسه غیردولتی مطلوب با هزینه کم وجود دارد؟
۷- هزینه هاي معقول یک مدرسه کدامند؟
۸- آیا هر وجهی که مدرسه درخواست کند باید پرداخت ؟
۹- آیا رفتن دانش آموزان به آموزشگاه آزاد علمی وتقویتی در حین تحصیل در مدرسه غیردولتی ضرورت دارد؟
۱۰- مزایا و سودمندی مدارس غیردولتی نسبت به مدارس دولتی در چیست؟
با دقت به وجود سئوالات متعدد و چالشها ي خانواده ها در این زمبنه لازم دیدیم نکاتی را جهت استحضار والدین به عرض برسانیم.
اصولا نخستین کاری که توسط اولیاء باید انجام شود تحقیق و تفحص وکسب اطلاعات لازم در این اساس هست . هر کاری بدون انجام تحقیق پشیمانی ببار می آورد. نیاز سنجی و تشخیص و تعیین اهداف جزو اولویتهای هر برنامه اي می باشد.
ضرورت دارد خانواده ها گذشته از هرچیز از قوانین و مقررات حاکم بر جامعه اطلاع حاصل نمایند و این که مدارس غیردولتی چگونه تشکیل یافته اند و مبانی قانونی آن کدامند .
آشنایی با قوانین و مقررات
یکی از هدفها و برنامه هاي سیاستگزاران بخش آموزشی کشور، توسعه مشارکت هاي مردمی در تاسیس ، اداره و فراهم سازی هزینه هاي آموزشی وپرورشی هست .
با دقت به این که دولت به تنهایی نمی‌تواند هزینه هاي گسترده آموزش و پرورش را فراهم سازی نمایند فلذا برای جذب سرمایه هاي مردمی در آموزش و پرورش و همینطور فراهم سازی مخارج آن توسط افراد متمکن و خانواده هایي با درآمد متوسط به بالا و گرچه برای ایجاد عدالت اجتماعی تاسیس مدارس غیردولتی ضرورت پیدا کرده هست.
به همین منظور و برای توسعه مشارکت و سرمایه گذاری افراد واقعی و حقوقی در آموزش و پرورش قانون تاسیس مدارس غیرانتفاعی در تاریخ ۵/۳/۱۳۶۷ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.
در پانزدهم اردیبهشت سال ۱۳۸۷ مجلس شورای اسلامی با اصلاح این قانون با نام قانون تاسیس مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی و با اجرای آزمایشی آن به مدت ۵ سال موافقت نمود. در آذرماه سال ۱۳۹۲ لایحه تمدید این قانون به مجلس ارائه گردید که تمدید آن به مدت یکسال تصویب شد .
در ساختار اداری وتشکیلاتی آموزش و پرورش ، مدارس غیردولتی زیر نظرمعاون وزیر و رئیس سازمان مدارس غیردولتی وتوسعه مشارکتهای مردمی وخانواده فعالیت میکنند و مجوزهای مربوطه را از ادارات مشارکتهای مردمی مستقر در ادارات کل و نواحی و مناطق دریافت کرده و در دفتر مدرسه در معرض دید نصب میکنند.
مدرسه غیردولتی واحد آموزشی و پرورشی غیردولتی هست که آموزشهای رسمی را همانند مدارس دولتی در دوره هاي گوناگون تحصیلی«پیش دبستان- دبستان- متوسطه شامل:دبیرستان دوره اول-دبیرستان دوره دوم-هنرستان کاردانش-هنرستان فنی وحرفه اي» ارائه می نماید۲.
والدین گذشته از ثبت نام در مدرسه غیردولتی باید اطلاعات کافی درمورد انها بدست آورند که ما در این جا به اختصار به موارد مهم انها می‌پردازیم .
۱- این مدارس بوسیله شهریه هایي که والدین پرداخت میکنند تاسیس و اداره میشوند بنابراین نباید انتظار داشت فرزندان بصورت رایگان و یا کمتر از شهریه مصوب در آن تحصیل کنند. والدین گذشته از ثبت نام باید از هزینه هاي آن مطلع شده و پرداخت آن را در دستور کار قرار دهند.
نکاتی درمورد شهریه ها:
از میزان شهریه مصوب اطلاع کافی بدست آورند . پوستر شهریه سال تحصیلی آتی معمولاً در محل مناسب مدرسه نصب میشود.برای اطلاع از میزان شهریه می‌توان از اداره مربوطه استعلام کرد . همینطور می‌توان به سایت سامانه یکپارچه آموزش و پرورش بخش شهریه ها مراجعه کرد۳.
الف- مدارس غیردولتی موظفند گذشته از سال تحصیلی ، پوستر شهریه مصوب «شهریه اثبات وفوق برنامه» تایید شده را در محل ثبت نام نصب کنند.
ب-شهریه ها از دو بخش شهریه اثبات و شهریه فوق برنامه تشکیل میشود. شهریه فوق برنامه مربوط کلاسهای فوق برنامه و یا تقویتی هست که بعد از ساعات برنامه درسی رسمی به مدت حداکثر ۸ ساعت در دوره ابتدایی وحداکثر ۱۲ ساعت در دوره هاي بعدی هست.
ج- چنانچه دانش آموز پس از ثبت نام قطعی و گذشته از شروع سال تحصیلی از تحصیل در مدرسه غیردولتی منصرف شود معادل ۵% شهریه را باید پرداخت نماید و اگر دانش آموزی پس از شروع سال تحصیلی و گذشته از امتحانات نوبت اول از تحصیل در مدرسه غیردولتی منصرف شود معادل ۵۰% شهریه را باید بپردازد پس از امتحانات نوبت اول کل شهریه باید پرداخت گردد.
در صورتی که مدیران یا مسئولین ثبت نام مدرسه در هنگام ثبت نام دستور العمل فوق الاشاره را به رویت و امضای اولیا و دانش آموز نرسانده باشند موظف میباشند کلیه شهریه اخذ شده را مسترد نموده و پرونده دانش آموزان را برای ثبت نام در مدارس دیگر به اولیاء تحویل دهند.
د- همۀ مدارس موظفند فرم شهریه را به رویت و امضای اولیای دانش آموزان رسانده و ارقام مندرج در آن را کاملاً مشخص و دقیق در دو نسخه تهیه کنند.
۲- از وجود معلمان دوره دیده و مجرب اطمینان حاصل نمایند.یکی از معیارها و ملاکهای یک مدرسه مطلوب بهرهگیری از معلمان و مربیان مجرب و دوره دیده در فرایند یاددهی-یادگیری آن مدرسه هست.
بعضی از مدارس غیردولتی با جذب و داشتن معلمان برتر در اساس تدریس پیروز شده اند دانش آموزان زیادی را جذب کنند.والدین میتوانند با مراجعه به مدرسه و پرس و جو از مسئولان مدرسه و اولیاء دانش آموزان سالهای گذشته و انجمن اولیاء مدرسه از وجود معلمان مجرب مطمئن شوند.
معلمان حاضر در مدارس غیردولتی سه دسته اند.
اول : معلمان رسمی که بعنوان مامور در آن گونه مدارس تدریس میکنند
دوم: معلمان بازنشسته توانمند
سوم : معلمان نیروی آزاد که می بایست دارای تائیدیه گزینش وگواهی دوره هاي مرتبط لازم برای تدریس باشند
۳- از موقعیت استقرار ساختمان و فضای مدرسه اطلاعات گرد آوری کنند.
ساختمان و فضای آموزشی مدرسه یکی از ملاکها و معیارها برای تعیین یک مدرسه مطلوب غیردولتی هست.فضای آموزشی آن گونه مدارس چهار دسته اند .
الف:ساختمان آموزشی ملکی با کاربری آموزشی و با استانداردهای آموزشی ساخته شده اند
ب:ساختمان آموزشی ملکی که در ساختمان با کاربری مسکونی راه اندازی شده اند
ج: فضای آموزشی استیجاری که در ساختمان اداری یا آموزشی راه اندازی شده اند
د: فضای آموزشی استیجاری که در ساختمان مسکونی راه اندازی شده اند
گرچه باید توضیح داد که طبق ماده ۴ آیین نامه استقرار مدارس غیردولتی بهرهگیری از ساختمان مسکونی پس از تایید اداره آموزش و پرورش بلامانع هست.
مطمئناًً فضای آموزشی با کاربری آموزشی آنهم بصورت ملکی بسیار بهتر از استیجاری مسکونی هست. مدارسی که در ساختمانهای استیجاری ایجاد شده اند ممکن هست هر از چندی در ایام تابستان تغییرمکان بدهند و یا کلاسهای آموزشی آن ها مطلوب و استاندارد نباشند و یا با همسایگان و شهرداری مشکل داشته باشند . بیشتر مدارس غیردولتی در فضای استیجاری « یعنی حدود هفتاد درصد» راه اندازی شده اند که بعضی نیز در حال تولید می باشند.
یکی از ضروریات مدارس غیردولتی داشتن تاییدیه استحکام بنا و فرم ۴ نوسازی هست که مدارس گذشته از راه اندازی می بایست از اداره کل نوسازی و سازمانهای ذیربط تاییدیه هاي لازم را اخذ کنند. در فرم۴ نوسازی تعداد کلاس و ظرفیت مدرسه تعیین شده هست .اولیاء میتوانند با مراجعه به مدرسه از اوضاع کلاسها و ظرفیت آن ها اطلاع حاصل نمایند.ممکن هست مدارسی باشند که از لحاظ فضا مطلوب نباشند بخصوص نداشتن فضای باز مناسب برای زنگ تفریح و ورزش وحتی از نظر آموزشی هم مشکل داشته باشند. لذا تحصیل فرزندان در مدارس دولتی به مراتب بهتر از آن گونه مدارس هست.
۴-در کنار برنامه درسی و فوق برنامه مصوب مدارس غیردولتی ، ممکن هست فعالیتهای آموزشی و پرورشی و علمی دیگری ارائه شود که باید خارج از برنامه هفتگی و در قالب آموزشگاه انجام شود.برگزاری آزمونها ،کلاسهای تیزهوشان ، زبان ، برنامه هاي علمی مثل لوگو،حساب ذهنی۴ ، روبیک، رباتیک ، نجوم ، سازه هاي ماکارونی، پرتاب موشک ، اوریگامی ، it ، هوافضا و نجات تخم مرغ و…در صورت داشتن مجوزهای لازم و با رضایت خانواده ها در ساعات غیر رسمی انجام میشود . گفتنی هست هزینه هاي آن ها جدا از شهریه ها بوده و می بایست مثل سایر خدمات از جمله سرویس و تغذیه و… اختیاری باشد.
اما باید دقت کرد دانش آموزانی که در مدارس غیردولتی تحصیل میکنند نباید نیازی به رفتن به آموزشگاه هاي آزاد علمی مثل تقویت درسی داشته باشند. چرا که مدارس غیردولتی هدفشان آموزش بهتر و با کیفیت تر با بهرهگیری از معلمان با تجربه و روش هاي تدریس پیشرفته وکارائی و بهره وری بیشتر هست .شاید بهرهگیری از آموزشگاههای آزادعلمی برای دانش آموزانی که نیاز به تقویت دارند ضروری به نظر برسد اما برای همۀ دانش آموزان مدارس غیردولتی که کلاسهای فوق برنامه دارند توجیهی ندارد .
۵- از دغدغه هاي مهم اولیاء و مدارس چه دولتی و چه غیردولتی مسئله ایاب و ذهاب و سرویسهاست. امروزه به دلیل گسترش شهرنشینی و افزایش فواصل ، نیاز به بهرهگیری از سرویس های مدرسه اجتناب ناپذیر شده هست . اما در هر صورت برترین مدرسه ، نزدیکترین مدرسه هست و اولیاء باید سعی کنند فرزندان خود را در نزدیک ترین مدرسه نام نویسی کنند .
مسئولین مدارس حساسیت و وقت زیادی را صرف هماهنگی و ترخیص دانش آموزان هنگام تعطیلی مدارس میکنند. هزینه سرویس مدارس باید کاملاً شفاف و عیان باشند تا از هرگونه سوء بهرهگیری مالی احتمالی اجتناب شود . آن گونه هزینه ها در صورت تولیت مدرسه در اینخصوص باید در انجمن اولیاء مصوب و بصورت اختیاری و به هنگام ثبت نام ، مبلغ وکیفیت آن در فرم شهریه درج گردد.
۶-بیشتر مدارس غیردولتی برای رفاه حال دانش آموزان خدمات تغذیه اي ارائه میکنند که این هم باید مصوبه انجمن اولیاء داشته و بصورت اختیاری و به هنگام ثبت نام ، مبلغ وکیفیت آن در فرم شهریه درج گردد.
۷- طبق قوانین موجود مراکز پیش دبستانی۴ جزء مدارس و مراکز غیردولتی محسوب میشوند و شرایط آن ها همانند مدارس غیردولتی هست. مراکز پیش دبستانی پذیرای کودکان ۴ و۵ سال تمام هست.گرچه این دوره اجباری نیست اما دوره رسمی محسوب میگردد .
بیشتر خانواده ها فرزندان خود را برای تربیت و آموزش به این مراکز می سپارند و دولتمردان و سیاستگزاران سعی دارند درصد پوشش آن ها را به صدرصد افزایش دهند. طبق آمارهای موجود آموزش وپرورش، کمتر از ۶۰ درصد کودکان ۴و۵ سال تمام در مراکز پیش دبستانی حضور پیدا میکنند. مراکز پیش دبستانی باید از آموزش و پرورش مجوز دریافت کنند اما مراکزی با عناوین گوناگون مثل دارالقرآنها ، مکتب القرآنها ، مهدکودکها و… میباشند که با مجوز سایر ارگانها و نهادها مثل سازمان بهزیستی ، سازمان تبلیغات اسلامی ، وزارت ارشاد اسلامی ، جامعه زنان و… فعالیت میکنند و یا هم از آموزش و پرورش و هم از سایر سازمانها مجوز دارند . بعضی مراکز که تحت پوشش آموزش و پرورش نیستند خدمات آموزشی دیگری را برای کودکان سنین پیش دبستانی ارائه میکنند مثل فعالیتهای قرآنی که گرچه در کنار آن به آموزش هاي دیگری نیز می‌پردازند. بعضی مراکز غیر تحت پوشش آموزش و پرورش اقدام به آموزش الفبای فارسی که مربوط به محتوای درسی سال اول ابتدایی هست
و دروس و محتوای درسی مقاطع بالاتر و… مبادرت می ورزند که با شرایط سنی وتوانایی این کودکان غیرمرتبط اند و خانواده ها در اثر تبلیغات ، فرزندان خود را در اینگونه مراکز نام نویسی میکنند. بنابراین خانواده ها باید شرایط سنی و ذهنی و جسمی و روانی کودکان خود ر ا لحاظ نموده و سعی نمایند در مراکز رسمی آموزش و پرورش که اطلاعات انها بصورت یکپارچه در سامانه ثبت میگردد و ممکن هست در آینده نزدیک جزء سابقه تحصیلی آنان محاسبه گردد نام نویسی کنند.
مراکز پیش دبستانی می‌تواند مستقل بوده و یا ضمیمه مدارس باشند اما در هر صورت فضای آموزشی هر مقطع باید جدا از هم باشند و والدین برحسب علاقه و موقعیت خود میتوانند نوع مرکز پیش دبستانی خود را برای تحصیل فرزندان و نوآموزان خود گزینه نمایند.
۸- ممکن هست بعضی مدارس غیردولتی در تبلیغات خود جهت جذب دانش آموزان بیشتر، اقدام به تبلیغات غیرواقعی کنند که خلاف محسوب میشود . مثل برگزاری کلاسهای دو زبانه ، جهش و تحصیل در پایه هاي بالاتر و… . اولیاء باید مراقب باشند که تحت تاثیر تبلیغات نگیرند و در صورت لازم از نزدیک چند و چون مسئله را بررسی نمایند. همینطور اولیاء نباید انتظارات غیر واقع و هر انچه که می‌تواند خلاف محسوب شود از مدارس داشته باشند چرا در هر صورت اثرات منفی آن گریبان گیر مسئولان مدرسه و خود دانش آموزان خواهد شد.
۹- باید دانست که مدارس غیردولتی از لحاظ ساختار اداری و محتوای آموزشی با مدارس غیردولتی تفاوتی ندارند به غیر از اخذ شهریه مصوب و داشتن فوق برنامه . مدارس غیردولتی به ازای دریافت شهریه می بایست خدمات آموزشی وپرورشی باکیفیت ارائه دهند و ازحقوق شهروندی اولیاست که در گزینه معلم و مدرسه حق گزینه داشته باشند.
