رضا قوچان نژاد در کنار ساره بیات
رضا قوچان نژاد بازیکن فوتبال محبوب کشورمون که شوهر خواهر ساره بیات میباشد. ساره بیات از بازیگران مشهور سینما میباشد.
یک بازیگر زن درمورد بغل کردن شوهرخواهر فوتبالیستش، اظهاراتی را دریک جمع سینمایی بیان می کند که با مسائل فقهی دراین باره در تعارض است.
به گزارش تالاب این صحبتها درکنار دیگر موضعگیریهاي بازیگران در مورد شرعیات نشانهاي از فقدان آگاهی و شناخت از ساده ترین مفاهیم انسانشناسی، دینشناسی و شناخت قشری از مسائل دنیا هستی است.
سگ نجس نیست، نباید قصاص کرد، شوهرخواهر محرم است، با ناخن مصنوعی می شود نماز خواند، تساوی دستمزد زن و مرد و حق زن برای سقط جنین، همگان جزو اظهارنظرهای چهرههاي زن سینمایی است که به خاطر فهم و برداشت قشری از مسائل دینی بیان شده و ناشی از پیروی از «دین عامیانه» در بین چهرههاي شاخص هنری است؛ کسانی که در رشته فعالیت خود جزو شناختهشده ترین هنرمندان هستند، اما با چنین سخنانی نشان می دهند شناختشان از دین چه میزان قشری است.
متأسفانه این اظهارات در شبکههاي اجتماعی و رسانههاي مجازی بازتابهاي زیادی پیدا میکند و طرفدارانی را نیز دارد.
دین عامیانه و سلبریتیهاي روشن فکر
اظهارنظرهای شبهفقهی بعضی از بازیگران سینما را می توان متأثر از جریانی دانست که پیروی از «دین عامیانه» و «دین با سلیقه شخصی» را سرلوحه کار خود قرار داده است.
شاید اصطلاح «دین عامیانه» چندان در ادبیات اجتماعی ما استفاده نشود، اما اصل آن کارکردی گسترده دارد؛ مثل انچه بعضاً دیده می شود که عدهاي حاضر به انجام شعائر دینی نیستند و معتقدند صرفاً داشتن «دل پاک» برای اثبات دینداری کافی است و با این ادعا دلهاي خودرا هم پاک میدانند!
در ماجرای اخیر بعد از انتشار عکسی از ساره بیات و رضا قوچاننژاد، این بازیگر زن در مراسم اکران مردمی فیلم زرد میگوید: «عکسی که من با رضا داشتم ودر آن دست دور گردن هم انداخته بودیم با واکنشهاي مردم روبرو شد و گفتند شماها به هم محرم نیستید.
به گزارش تالاب من همینجا باید بگویم که من با رضا احساس محرمیت می کنم، چون دستهایش شبیه دستان پدرم است و امشب به احترام شما وی را آغوش نکردم!» این نگاه هم جزئی از باورهای نادرست عامیانه و عوامانه از دین است.
دانشنامه دنیا اسلام در توضیح واژه «دین عامیانه» می نویسد: «صورتى از دیندارى با مجموعهاى از عقاید و رفتارهایى که در رفتار دینى معنا مىیابند، ولى تحتسلطه و بازرسی و تجویز نهادها و مراجع رسمى دینى نیستند.»
باورهایی که گاهی خودرا در باورهای سادهانگارانه یک شخص از دین نیز بروز می دهد. شخصی که می تواند فردی عادی یا این که هنرمندی شناخته شده باشد و بازتابهاي این نوع نگرش از یک زندگی شخصی تا سطح وسیعی از جامعه را تحتتأثیر قرار دهد؛ اظهاراتی از جنس این که نماز خواندن با ناخن مصنوعی کاشتهشده درست است، در صورتی که مراجع تقلید وضو گرفتن با ناخن کاشته شده را هم صحیح نمیدانند.
در فیلم «کسی از گربههاي ایرانی خبر ندارد» سکانسی وجوددارد که یک مأمور می خواهد سگ دختری را از وی بگیرد، دختر فریاد میزند و میگوید: «این سگ نجس نیست، چون سگ را شسته است!»
این نوع برداشت نادرست از نجاست سگ، در شبکههاي اجتماعی نیز دیده می شود. در دیدگاهی تقریبا نظیر «پریوش نظریه» بازیگر سینما از رئیسجمهور خواسته است، حکم به عدم نجاست سگ بدهد!
بازتابهاي سادهانگارانه از دین باعث می شود حتی بعضی از دستورات دینی نیز دراین نگاه زیر سؤال برود. در جلسه نقد و بررسی فیلم «لانتوری»، باران کوثری بازیگر این فیلم به شدت به حکم «قصاص» حمله و آنرا «توحش» عنوان میکند.
فهم او با این سن و سال و مطالعات و تحصیلات که شاید برای اظهارنظر در «هیچ زمینهاي» دریک حد قابل قبول آکادمیک نباشد، همین است که از هنرپیشهبودن خود بهره ببرد و حرفی رابه زبان بیاورد که حتی نتواند پنج دقیقه درمورد آن استدلال علمی بکند.
ادامه روش دهه ۴۰ روشنفکرها برای دهه ۹۰
در نگاه جامعه، هنرمندان بخشی از قشر روشنفکر هستند. نخستین نگاه انتقادی به این روشنفکرمآبی را جلال آل احمد در کتاب «در خدمت و خیانت روشنفکران» بیان می کند. رهبر معظم انقلاب سه دهه بعد از نگارش این کتاب درسال ۱۳۷۷، سخنرانیاي داشتند که بعد ها با عنوان «ارتجاع روشنفکری» شناخته می شود.
به گزارش سایت تالاب ایشان با اشاره به نگاه آل احمد، جریان روشنفکری را دارای سه ویژگی معرفی میکنند که نخستین آن مخالفت با مذهب و دین است؛ روشی که در دوره پهلوی از سمت چهرههاي هنرمند به شدت دنبال می شد، اما بنظر نمی رسد که هنرمندان ایرانی در دهه ۹۰ بخواهند با استمرار روشهاي کهنهاي که همانند احمد شاملو یا صادق چوبک بر آن پافشاري داشتند، وجه روشنفکری خودرا حفظ کنند.
با این وجود هنوز بعضی از اظهارات درمورد شرعیات از سمت چهرههاي سینمایی، رنگ و بوی روشنفکری در دهه ۴۰ را دارد.
آموزش و مشاوره برای پیشگیری
زمانی نیروی انتظامی به این نتیجه رسید که برای نشان دادن خدمات پلیس و پیش گیری از نشان دادن چهرهاي غیر واقعی از پلیس، مؤسسه «ناجی هنر» را راهاندازی کند و طرحهاي سینمایی و تلویزیونی از خدمات «مشاور انتظامی» بهره گیرند.
با این اقدام، حداقل بخشی از نگاههاي غیرواقعی به فعالیتهاي پلیس در مجموعههاي تلویزیونی و آثار سینمایی که دارای ایرادات حقوقی و انتظامی بود، تصحیح شد.
سالها است درمورد نحوه رابطه میان مراکز دینی از جمله حوزه علمیه قم و سینما، بحث و تبادل نظر صورت میگیرد، اما هنوز به نتیجه ملموسی نرسیده است.
سعید مستغاثی، منتقد سینما در گفت و گواي با انتقاد از حوزههاي علمیه می گوید: تا بزرگان دین و حوزه علمیه به صورت جدی و مستقیم وارد ساخت آثار سینمایی ارزشمند در خصوص وقایع دینی نشوند، ما شاهد ساخت آثاری ضعیف و حتی تحریفشده راجع به دین و وقایع دینی در سینما و تلویزیون خواهیم بود.
حضور مشاور قوی مذهبی درکنار مجموعههاي سینمایی و تلویزیونی باعث خواهد شد، تعامل و تبادل نظر میان سینماگران و کارشناسان مذهبی بیشتر و حداقل دراین میان مسائل شرعی پرسیده شود و دیگر یک بازیگر زن دریک محفل عمومی از این که شوهر خواهرش را «نامحرم» نمی داند، دفاع نکند!
از سمت دیگر نیز باید جامعه به سمتی برود که اظهارنظرهاي بیپایه و اساس درمورد موضوعات و مفاهیم دینی نه نشانه تشخص، بلکه نمادی از بیسوادی شود تا حداقل بعضی از چهرههاي هنری آنرا ابزاری برای جلوهگری در رسانه ها نکنند.
منبع :mashreghnews.ir