اختلال در خواب علت هاي مختلفی میتواند داشته باشد از بیماری هاي جسمی گرفته تا بیماری هاي روحی میتواند علت دیر خوابیدن یا نخوابیدن در شب باشد. اگر شما دچار اختلال خواب شده اید باید اول مشخص شود که شما به کدام علت خواب شبانه را از دست داده اید.
متاسفانه یکی از علت هاي شایع کمی خوابی و نخوابیدن در شب استفاده زیاد از گوشی موبایل و چرخیدن بی هدف در شبکه هاي اجتماعی میباشد. اگر از فعالیت کمی در روز برخوردار هستید سعی کنید یک ورزش مناسب و کارهایی با فعالیت بدنی انجام دهید تا بدن برای خواب شبانه آمادگی لازم را پیدا کنید.
برای درمان بی خوابی روش هاي مختلفی وجوددارد از داروهای گیاهی گرفته تا مراجعه به دکتر و استفاده از داروهایی مانند زولپیدم «آمبین»؛ ازوپیکلون «لونستا»؛ زالپلون «سوناتا» یا راملتئون «روزرم» میتواند بشما کمک کند تا بخوابید.
البته قبل از مصرف هر گونه دارو حتماً باید به دکتر مراجعه نمود.
داروهای بدون نسخه خواب آور حاوی آنتی هیستامین هایي است که موجب خواب آلودگی فرد میشود. اما آنتی هیستامین ها کیفیت خواب شما را کاهش داده و عوارض جانبی مانند خواب آلودگی در طول روز، خشکی دهان و تاری دید را در پی دارد. این عوارض در بزرگسالان دارای شدت بیشتری میباشد.
به سختی به خواب رفتن در شب
بیدار شدن در طول شب
بیدار شدن زودتر از موعد
عدم احساس آرامش بعد از خواب شبانه
احساس خستگی یا خواب آلودگی در طول روز
کج خلقی، افسردگی یا اضطراب
مشکل در توجه یا تمرکز در امور
افزایش خطا یا تصادفات
سردردهای تنشی
علائم مربوط به معده و روده
نگرانی دائمی در مورد خواب
بی خوابی دلایل متعددی میتواند داشته باشد و از نظر محققان کامل شدن قرص ماه میتواند یکی از ان دلایل باشد.محققان در بوداپست کشف کرده اند که ماه میتواند بر اختلالات خواب و همین طور سلامت روانی انسانها تاثیر داشته باشد ودر زمانی که ماه کامل در آسمان می درخشد، خواب زنان و مردان سبک تر از بقیه روزها میشود.
محققان میگویند گوشی بازی قبل از خواب گذشته از تاثیرات منفی که بر مغز میگذارد، میتواند کیفیت خواب شما را پایین بیاورد و باعث بی خواب شدن تان شود.
متخصصان میگویند در بسیاری موارد خود افسردگی هم میتواند باعث بی خواب شدن شما شود.
محققان میگویند تعداد زیادی از کسانی که بی خواب هستند و یا در میانه شب بارها بیدار میشوند، از مشکل پر بودن مثانه در شب رنج میبرند و پس از دستشویی رفتن و روشن کردن چراغ خواب از سرشان می پرد.
سن شما مهم نیست زیرا بی خوابی طبق معمول قابل درمان است. کلید حل این مسئله اغلب تغییر روال زندگی روزانه و زمان رفتن به رخت خواب است. راهکارهای زیر را امتحان کنید:
برای خواب خود برنامه ریزی کنید:
زمان خواب هر روزتان از جمله آخر هفته ها ثابت باشد.
وقتی خواب نیستید از رخت خواب تان بیرون بیایید:
خواب تان باید به اندازه اي باشد که احساس آرامش کنید، و پس از ان از رخت خواب خارج شوید. اگر نمیتوانید بخوابید، پس از 20 دقیقه از رخت خواب تان بیرون بیایید و کار آرامش بخشی مانند کتاب خواندن انجام دهید.
برای خوابیدن تلاش نکنید:
هرچه بیشتر سعی کنید، بیشتر بیدار میمانید. در اتاق دیگر مطالعه یا تلویزیون تماشا کنید تا خواب تان بگیرد، سپس برای خوابیدن به تختخواب بروید.
از تختخواب و اتاق خواب تان تنها برای خوابیدن استفاده کنید:
در تخت تان کارهایی مانند مطالعه، مشاهده کردن تلویزیون، کار کردن و غذا خوردن را انجام ندهید.
شیوه هایي برای کسب آرامش پیدا کنید:
حمام آب گرم قبل از خواب شما را برا ي خواب آماده میکند. از همسرتان بخواهید کمی شما را ماساژ دهد که به آرامش شما کمک میکند. کارهایی مانند مطالعه، گوش دادن به موسیقی ملایم، تمرینات تنفسی، یوگا یا دعا خواندن برای به آرامش رسیدن در زمان خواب انجام دهید.
از خواب نیمروز اجتناب کرده یا ان را محدود کنید:
خواب نیمروز خوابیدن در شب رابا مشکل مواجه میکند. اگر نمیتوانید بدون خواب نیمروز سر کنید، سعی کنید بیشتر از 30 دقیقه و بعد از ساعت 3 بعدازظهر نخوابید.
اتاق خواب تان باید جای اسانی برای خوابیدن باشد:
در اتاق خواب تان را ببندید یا صدایی مانند صدای کار کردن پنکه در پس زمینه ایجاد کنید تا سرو صداهای دیگر را پوشش دهد. دمای اتاق خواب تان رابه گونه اي تنظیم کنید، طبق معمول خنک تر از دمای روز، که آسان باشد و اتاق خواب باید تاریک باشد. کامپیوتر یا تلویزیون را در اتاق خواب قرار ندهید.
ورزش کنید:
حداقل 20 الی 30 دقیقه در روز ورزش شدید انجام دهید که بهتر است پنج تا شش ساعت قبل از خواب باشد.
از مصرف کافئین، الکل و نیکوتین خودداری کنید یا مصرف آن ها را محدود کنید:
مصرف کافئین بعد از ناهار و نیکوتین مانع خواب شبانه شما میشود. الکل، که در ابتدا موجب خواب آلودگی شما میشود، خواب ناآرام و بیداری هاي مکرر شبانه را در پی دارد.
از خوردن غذا هاي سنگین و نوشیدن قبل از خواب خودداری کنید:
خوردن غذای سبک مانعی ندارد، اما خوردن غذای سنگین در اواخر شب موجب اختلال در خواب تان میشود. قبل از خواب کمتر بنوشید تا کمتر ادرار کنید.
داروهای تان را بررسی کنید:
اگر بطور مرتب دارو مصرف میکنید، با دکتر تان مشورت کنید تا مصرف آن ها موجب بی خوابی نشود. همچنین برچسب داروهای بدون نسخه را چک کنید تا حاوی کافئین یا محرک هاي دیگر مانند سودوافدرین نباشد.
درد را تحمل نکنید:
اگر درد شما را اذيت میدهد، مسکنی مصرف کنید که هنگام خواب درد شما را بازرسی کند.
ساعت اتاق خواب را مخفی کنید:
زنگ ساعت تان را تنظیم کرده و سپس همه ی ساعت هاي اتاق خواب تان از جمله ساعت مچی و گوشی موبایل تان را مخفی کنید.هرچه کمتر بدانید ساعت چند است خواب بهتری خواهید داشت.
داروهای جای گزین:
تعداد زیادی از افراد برای درمان بی خوابی به دکتر مراجعه نمیکنند ودر عوض سعی میکنند خودشان با بی خوابی کنار بیایند. درمان هاي متعددی وجوددارد که میتواند موثر باشد از جمله:
ملاتونین:
این مکمل بدون نسخه برای غلبه بر بی خوابی مناسب است. بدن ما به صورت طبیعی ملاتونین تولید میکند که با آغاز تاریک شدن هوا به مقدار زیاد و هنگام صبح به مقدار کم وارد جریان خون میشود.
بنظر میرسد افراد سالمند بیشتر از ملاتونین بهره میبرند، اما هیچ شواهدی دال بر موثر بودن ملاتونین برای بی خوابی وجود ندارد. مصرف ملاتونین به مدت چند هفته مانعی ندارد، اما اطلاعی در مورد ایمنی مصرف ملاتونین در دراز مدت در دست نمی باشد. میزان مصرف ان طبق معمول 3/0 و 5 میلی گرم «mg» در روز میباشد.
سنبل الطیب:
این مکمل غذایی بعنوان ماده اي برای کمک به خواب به فروش میرسد زیرا دارای تاثیر مسکن نسبی میباشد. اما اطلاعات چندانی در مورد این مکمل در دست نمی باشد.
علاوه بر این، این محصول با آسیب کبدی در عده اي از افراد مرتبط میباشد، اما مشخص نیست که آیا سنبل الطیب علت این مشکل میباشد یا خیر. مقدار مجاز مصرف روزانه سنبل الطیب 400 تا 900 میلی گرم با عصاره حاوی 4/0 تا 6/0 درصد اسید والرنیک میباشد.
طب سوزنی:
در جلسات طب سوزنی، متخصص سوزن هاي ظریف متعددی را درون پوست نقاط خاصی ازبدن تان فرو میکند. شواهدی وجوددارد که نشان میدهد این روش برای درمان بی خوابی مفید است.
قبل از مصرف هر گونه مکمل گیاهی یا داروهای بدون نسخه با دکتر تان مشورت کنید زیرا ممکن است با داروهای دیگر تداخل پیدا کرده یا برخی مانند L-تریپتوفان به خودی خود خطرناک میباشد.
اضطراب ؛ آلرژیهاي مربوط به سینوس یا بینی ؛افسردگی
مشکلات گوارشی مانند ریفلاکس
مصرف دارو
اختلالات غدد درونریز مانند پُرکاری تیروئید
آرتریت یا ورم مفاصل
کافئین، نیکوتین و الکل
آسم
بیماریهاي نورولوژیکی مانند پارکینسون
دردهای مزمن
درد پایین کمر
تنش و استرس
درگیر شدن با افکاری که مربوط به ماجراهای گذشته است
تغییر شرایط یا برنامه کاری تان
نگرانی بیش از حد در مورد آینده
احساس پریشانی دربارهي مسئولیتها
احساس بیقراری یا برانگیختگ
عادت هاي غلط خوابیدن
خوردن غذای سنگین در اواخر شب
استرس :
نگرانی هاي شما در مورد کار، مدرسه، سلامتی و خانواده موجب فعال ماندن ذهن تان در شب میشود و همین مسئله خواب تان را مختل میکند. اتفاقات استرس زای زندگی مانند مرگ یا بیماری عزیزان، طلاق یا بیکاری ممکن است به بی خوابی منجر شود.
اضطراب:
اضطراب هاي روزانه و اختلالات اضطراب جدیتر موجب بروز بی خوابی میشود.
افسردگی:
درصورت ابتلا به افسردگی یا بیش از حد میخوابید یا خواب تان دچار مشکل میشود. این مسئله ناشی از عدم تعادل شیمیایی مغزتان یا نگرانی هاي توام با افسردگی تان میباشد که مانع آرامش شما هنگام به خواب رفتن میشود. اغلب بی خوابی اختلالات روحی دیگر را نیز در پی دارد.
مصرف دارو:
تعداد زیادی از داروهای تجویز شده توسط دکتر ممکن است با خوابیدن تداخل پیدا کند مانند عده اي از داروهای ضدافسردگی، داروهای قلب و فشار خون، داروهای حساسیت، داروهای محرک «مانند ریتالین» و کورتیکواستروئیدها.
تعداد زیادی از داروهای بدون نسخه «OTC» از جمله ترکیبات ضد درد، داروهای رفع گرفتگی بینی و محصولات لاغری، حاوی کافئین و محرک هاي دیگر میباشد. آنتی هیستامین ها ممکن است در ابتدا شما را دچار سستی و خواب آلودگی نماید اما ممکن است موجب مشکلات ادراری و تکرر ادرار در شب شود.
کافئین، نیکوتین و الکل:
قهوه، چای، نوشابه و سایر نوشیدنی هاي کافئین دار محرک هاي شناخته شده اي می باشند. نوشیدن قهوه در ساعات عصر و پس از ان مانع خوابیدن شما در شب میشود.
نیکوتین موجود در دخانیات محرک دیگری است که موجب بی خوابی میشود. الکل مسکنی است که موجب به خواب رفتن شما میشود، اما مانع مراحل عمیق تر خواب شده و موجب بیدار شدن شما در نیمه شب میشود.
وضعیت دکتری:
اگر دارای دردهای مزمن، مشکلات تنفسی، یا تکرر ادرار هستید، به بی خوابی مبتلا خواهید شد. وضعیت هاي مرتبط با بی خوابی عبارتند از التهاب مفاصل، سرطان، نارسایی قلبی، بیماری ریوی، بیماری رفلاکس معده «GERD»؛ تیروئید پرکار، سکته، بیماری پارکینسون و بیماری آلزایمر.
خاطرجمعی از درمان مناسب وضعیت دکتری شما به رفع بی خوابی تان کمک میکند. بعنوان مثال، درصورت ابتلا به التهاب مفاصل، مصرف مسکن قبل از رفتن به رخت خواب به خواب بهتر شما کمک میکند.
تغییر شرایط یا برنامه کاری تان:
مسافرت یا شیفت هاي کاری آخر شب یا صبح زود موجب برهم زدن ریتم دوره اي بدنتان شده و خوابیدن را مشکل می سازد. ریتم دوره اي شما مانند یک ساعت درونی عمل کرده و مواردی مانند چرخه خواب- بیداری، متابولیسم و دمای بدن را تنظیم میکند.
عادت هاي غلط خوابیدن:
رفتارهای ترغیب کننده خواب مناسب بهداشت خواب نامیده میشود. بهداشت خواب غلط عبارتند از برنامه خواب نامنظم، انجام فعالیت هاي محرک قبل از رفتن به رخت خواب، محیط خواب نامناسب و استفاده از تختخواب برای کارهایی غیر از خوابیدن.
بی خوابی «آموخته»
این مورد زمانی اتفاق میوفتد که شما دچار نگرانی بیش از حد در مورد خوابیدن تان بوده و به سختی تلاش میکنید تا بخوابید. اغلب افراد دارای این وضعیت وقتی از محیط خواب معمول شان دور شده یا برای خوابیدن تلاش نمیکنند، مانند وقتی که تلویزیون تماشا میکنند یا کتاب میخوانند، خواب بهتری خواهند داشت.
خوردن غذای سنگین در اواخر شب:
خوردن غذای سبک قبل از خواب مشکلی ندارد، اما خوردن غذای سنگین موجب ناراحتی جسمی شما هنگام دراز کشیدن شده و خوابیدن را سخت میکند. تعداد زیادی از افراد دچار سوزش سردل، برگشت اسید یا غذا از معده به مری پس از غذا خوردن، نیز میشوند. این وضعیت ممکن موجب بیدار ماندن شما شود.
بی خوابی و کهولت سن
با افزایش سن احتمال بی خوابی نیز افزایش مییابد. با افزایش سن تان تغییراتی در شما رخ میدهد که خواب تان را تحت تاثیر قرار میدهد. شما ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:
تغییر الگوهای خواب:
با افزایش سن، کمتر خواب آرامش بخشی خواهید داشت و متوجه میشوید که سر و صدا و سایر تغییرات محیط اطراف تان به سادگی شما را از خواب بیدار میکند. با افزایش سن، ساعت درون تان اغلب جلو میرود، یعنی زودتر از همیشه در ساعات اولیه شب خسته شده و صبح زود از خواب بیدار میشوید. اما سالمندان نیز مانند جوانان به همان مقدار خواب نیاز دارند.
تغییر فعالیت:
ممکن است فعالیت فیزیکی یا اجتماعی تان کاهش یابد. انجام فعالیت موجب میشود خواب شبانه خوبی داشته باشید. خواب نیمروزی نیز موجب اختلال در خواب شبانه میشود.
تغییر در وضعیت سلامت بدن :
درد مزمن مشکلاتی مانند التهاب مفاصل یا کمر درد و همچنین افسردگی، اضطراب و استرس نیز ممکن است خواب را مختل نماید. مردان اغلب به بزرگی غیرسرطانی غده پروستات دچار میشوند که به تکرر ادرار و اختلال در خواب منجر میشود. در خانمها، گرگرفتگی ناشی از یائسگی نیز بهمین اندازه مشکل ساز میباشد.
با افزایش سن، سایر اختلالات مربوط به خواب مانند ایست تنفسی در خواب و سندرم بی قراری پا بیشتر شایع میشود. ایست تنفسی در خواب موجب میشود در طول شب بطور دوره اي دچار ایست تنفس شوید. سندرم بی قراری پا موجب بروز احساس ناخوشایند در پاها و میل مقاومت ناپذیری برای تکان دادن انها میشود که همین مسئله مانع به خواب رفتن شما میشود.
افزایش استفاده از دارو :
افراد سالمند از داروهای نسخه اي بیشتری نسبت به جوانان استفاده میکنند که موجب افزایش بی خوابی ناشی از مصرف دارو میشود.
مشکلات خواب ممکن است جزء دغدغه هاي کودکان و نوجوانان نیز باشد. عده اي از کودکان و نوجوانان دچار مشکل به خواب رفتن یا مقاومت در برابر ساعت خواب منظم می باشند زیرا ساعت درونی انها دچار تاخیر شده است.انها دوست دارند شبها دیرتر و صبح ها بیشتر بخوابند.
خواب به اندازه یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم برای سلامتی شما حائز اهمیت میباشد. بی خوابی، به هر دلیلی، سلامت روح و جسم شما را تحت تاثیر قرار میدهد. افراد مبتلا به بی خوابی دارای کیفیت زندگی پایین تری نسبت به افراد دارای خواب مناسب هستند.
بی خوابی را گاهی تنها با داروهای شیمیایی میتوان درمان کرد و از نظر متخصصان طب سنتی، گاهی چاره از بین بردنش مصرف برخی دم نوش هاي گیاهی است. اما محققان میگویند برای خلاص شدن از این مشکل، راه هاي ساده تری هم وجوددارد. راه هایي که در ادامه ان ها رابا شما درمیان میگذاریم.
شیر و مغز بخورید
توصیه محققان به بی خواب ها، خوردن یک مشت مغز آجیل و یک لیوان شیر قبل از خواب است. پژوهشگران بر این باوردند که با اضافه کردن این دو مورد به رژیم غذایی بی خواب ها میتوان مشکل شان را کمرنگ کرد.
کیوی بخورید
یکی از میوه هایي که به درمان بی خوابی کمک میکند کیوی است . محققان میگویند اگر 4 هفته به رژیم غذایی تان کیوی اضافه کنید، بی خوابی تان از بین میرود. آن ها به شرکت کنندگان یک تحقیق، یک ساعت قبل از خواب دو کیوی دادند و مشاهده کردند که کیفیت خواب آن ها بالاتر رفته است.
آلبالو بخورید
از نظر محققان ملاتون موجود در آلبالو میتواند بر مغز بی خواب ها تاثیر مفیدی بگذارد و باعث تنظیم شدن چرخه خوابشان شود. محققان میگویند دو وعده خوردن این میوه در صبح و شب میتواند به تنظیم شدن خواب افراد کمک کند.
عملکرد ضعیف شغلی یا تحصیلی
کاهش سرعت واکنشی هنگام رانندگی و افزایش خطر تصادف
مشکلات روانی مانند اختلال افسردگی یا اضطراب
اضافه وزن یا چاقی
ضعف عملکرد دستگاه ایمنی
افزایش خطر و شدت بیماری هاي مزمن مانند فشار خون، بیماری قلبی و دیابت
آلزایمر
سکته مغزی
دیابت میگیرید
کمردرد میگیرید