آشنایی با گنجینه موزه آب سعدآباد

گنجینه موزه آب سعدآباد

دفتر مخصوص محمدرضا پهلوي كه در زمان پهلوي دوم ساخته شدكه براي پذيرايي از مقامات درباري و مراجعين شاه بهرهگیری مي شدتصاویر موزه آب موزه آب در آلبوم فرهنگی تاریخی سعدآباد تهران تاسیس گردیده هست موزه آب سعدآباد.

گنجینه آب موسسه اي هست فرهنگی که در جهت گرد آوری، نگهداشت، نمایش و حفظ و احیای میراث گذشتگان در بخش هاي مرتبط با آب از جمله استحصال، انتقال، توزیع و بهره برداری و فنون بکار رفته در آن فعالیت میکند. گنجینه آب سعدآباد در جنوب شرقی کاخ سبز و در غرب ساختمان تشریفات ریاست جمهوری احداث گشته هست.

ساختمان دفتر مخصوص محمدرضا پهلوي كه در زمان پهلوي دوم ساخته شدكه براي پذيرايي از مقامات درباري و مراجعين شاه بهرهگیری مي شد، پس از تخليه اين دو ساختمان به تيمسار كسرايي «مسئول حفاظت ارتش » واگذارشد. گنجینه آب سعدآباد حدوداً 2670 مترمربع مساحت دارد و از 3 بخش تشکیل شده هست:

1. ساختمان اصلی 200 متر مربع

2. ساختمان جنبی 70 متر مربع

3. فضای باز 2400 متر مربع

عملیات اجرایی بازسازی و مرمت کامل دو ساختمان و محوطه سازی آن پس از تهیه طرحهای اجرایی توسط موسسه گنجینه ملی آب ایران وابسته به وزارت نیرو در سال 1376 آغاز و در تاریخ 4/6/78 با حضور معاون محترم ریاست جمهوری وقت و مدیران ارشد وزارت نیرو و سایر ارگانهای ذیربط افتتاح گردید.

تعداد گالری موزه آب:

این موزه دارای 4 گالری نمایشگاهی در ساختمان اصلی و یک گالری نمایشی در ساختمان جنبی می باشد. شایان ذکر هست که با دقت به محدودیت فضای نمایشگاهی دو ساختمان یادشده « اصلی و جنبی» سعی شده هست حداکثر بهرهگیری از فضای مذکور صورت پذیرد به گونه اي که از فضای موجود در ساختمان کوچک تر که گالری نمایشی در آن وجود دارد.

جهت نمایش ماکت هایي از سدهای اخیر ساخته شده بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران به نمایش گذاشته شده هست به گونه اي که بازدیدکننده در بدو ورود در ابتدا ماکت هاي مذکور را بازدید نموده و سپس وارد سالن نمایشی شده و پس از مشاهده فیلمهای مربوط به موزه از مدلهای هیدرولیکی موجود در محوطه بازدید کرده و پس از آن وارد سالن هاي نمایشگاهی شده و پس از بازدید از اسناد، مدارک و سایر اشیاء موجود در موزه مدار گردشی موزه خاتمه می یابد.

مواردی که در ساختمان اصلی به آن پرداخته شده به شرح ذیل می باشد.

موزه آب دارای 4 گالری نمایشگاهی در ساختمان اصلی و یک گالری نمایشی در ساختمان جنبی می باشد

• ماکت هایي از آثار و ابنیه قدیم و شاخص مرتبط با آب مثل سد قوسی کریت طبس و کمایستان خراسان

• نمایش اسناد مربوط به آب از قبیل حقابه ها، دفترهای محاسبات میراب ها ، وقف نامه ها، لوح محاسبه قنات و دیگر دست نوشته هاي مربوطه.

• نمایش وسایل سنتی آب از قبیل وسایل حفر قنات، چاه، گونیای چوبی، قرقره، کوزه سفالی،مشربه، روغن دان، خمره، زاویه سنج و …

• وسایل اندازه گیری آب شامل چارچوب رقم، پیمانه هاي آبی، ساعت آبی و …

• وسایل شیب سنجی قنات مثل تراز چوبی، تراز شیشه اي و …

با دقت به اهمیت ابزار مهندسی آب در این بخش در یکی از سالن ها وسایل مهندسی آب به نمایش گذاشته شده همینطور دو سالن یکی به ظروف سفالی و دیگری به ظروف لعابی و فلزی مرتبط با آب اختصاص داده شده هست.

در ساختمان جنبی موارد ذیل نمایش داده می شود:

– نمایش ماکت از سدهای ساخته شده و در دست احداث اخیر

– تهیه و نمایش حرکات مثبت و سازنده دست اندرکاران صنعت آب

– در نظر گرفتن سالنی جهت نمایش با امکانات اسلاید، ویدئو پروژکشن و امکانات سمعی و بصری.

ویژگی فضای باز گنجینه آب:

بهرهگیری از فضاهای باز در گنجینه آب جهت به نمایش درآوردن مدلهای زنده تاسیسات آبی اخیر و قدیم چون سدها، کانال هاي آبرسانی، آب انبارها آسیابها و موارد نمونه دیگر ضمن این که باعث ارتباط بیننده با اینگونه بناها از نزدیک می‌شود و آگاهیهای لازم در ارتباط با چگونگی کارکرد انها به راحتی انتقال می یابد.

طبق همین اصل هم مدلهای هیدرولیکی پل – بند امیر با مقیاس 25: 1 در سطحی به مساحت 220 مترمربع، سد کارون 3 با مقیاس 100: 1 در سطحی به مساحت 240 مترمربع به همراه کانال هاي آبی گردش آب در محوطه باز احداث گردید. همینطور یک نمونه آب انبار با مقیاس 2: 1 و گاوچاه با مقیاس 1:1 در محوطه بین ساختمان اصلی و جنبی گنجینه احداث گردیده هست.

هدف از تاسیس موزه آب:

با دقت به نقش موزه بعنوان یک واحد فرهنگی آموزشی، موزه آب در آلبوم فرهنگی تاریخی سعدآباد تهران تاسیس گردیده هست تا بتوان نسبت به معرفی آثار و سوابق ارزشمند تاریخی- فنی مهندسی آب کشور و نیز معرفی پیشرفت هاي شگرف در شاخه هاي گوناگون مهندسی آب بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران و سدهای ساخته شده در این دوران و ایجاد خودباوری در نسل حاضر و آینده قدم هاي ارزشمندی برداشته شود.

موضوعات موردنظر در گنجینه آب سعدآباد:

♦ نمایش تاریخ آب و آبیاری شامل فرهنگ و مردم شناسی، تکنیک و فن، اهمیت آب و بهرهگیری بهینه از آن در اساس آب و آبیاری و …

♦ معرفی و نمایش دانشمندان قدیمی صنعت آب در قبل

♦ معرفی و نمایش تکنیک و فن آبیاری و شبکه هاي آبیاری، انتقال و توزیع آب و دفع فاضلاب در عصر حاضر.

♦ معرفی و نمایش نحوه تقسیم آب و سیستم هاي آب و آبیاری در تهران قدیم و اخیر از طریق تولید ماکت و نمایش گاری آبشاهی و میرابها در قبل و انتقال و توزیع آب شهری در تهران عصر حاضر.

♦ نمایش سیر تحول و شکل گیری موزه آب و فعالیتهای گوناگون که تاکنون توسط مسئولین آن انجام گرفته هست.