مجموعه کاخ های سعد آباد تهران یکی از مکان های تاریخی و دیدنی تهران میباشد که بعد از انقلاب تبدیل به موزه برای بازدید عموم تبدیل شده است.
کاخ سعد آباد تهران، کاخ سفید تهران، یک اثر هنری بی مانند. وقتی وارد کاخ سفید تهران هم شوید، دیگر دلتان نمیخواهد این خانه را ترک کنید. این کاخ با شکوه متعلق اسـت بـه محمدرضا شاه پهلوی و همسرش فرح پهلوی، با تالاب همراه باشید تا گشتی در این خانه زیبا بزنیم.
در آخر هم ویدیویی از تلویزیون تركیه در مورد كاخ سعد آباد تهران را قرار دادیم که حتما مشاهده نمایید.
کاخ سعدآباد در دامنه رشتهکوه البرز در شمالیترین و خوش آب و هواترین منطقه تهران واقع شده است و از جنوب هم به میدان تجریش می رسد. کاخ سعدآباد سپس به پهلوی دوم میرسد و او به گسترش و ساخت و ساز این کاخ سرعت میبخشد.
مجموعه کاخ سعدآباد شامل ۱۸ موزه مختلف است که در گذشته هر کدام از این ساختمانها کاخ اختصاصی یکی از اعضای خانواده شاهنشاهی بوده است.
آدرس : کاخموزه سعدآباد در خیابان ولیعصر، خیابان شهید فلاحی «زعفرانیه»؛ انتهای خیابان شهید کمال طاهری قرار دارد.
کاخ سعد آباد تهران
این کاخ در ابتدا قرار بود محلی برای پذیرایی از مهمانان خارجی و مقامات عالیرتبه باشد؛ اما درنهایت بـه خانه اصلی این خانواده تبدیل میشود و به دلیل همین تغییر کاربری ساخت ان تا ده سال طول میکشد.
این عمارت خوش آبوهوا از سال ۴۶ تا ۵۷ محل زندگی خانواده محمدرضا شاه بود محلی کـه شاید آخرین روزهای حضور خانواده سلطنت را به خودش دیده اسـت.
کاخ سعد آباد تهران
نمای این ساختمان ساده اسـت و با معماریهای هنری قاجار تفاوت زیادی دارد؛ اما در عین حال ضدگلوله، ضد توپ و ضد زلزله اسـت. در یکی از روزهای سرد بهمنماه سراغ این کاخ رفتیم. «زینب نصیری» راهنمای کاخ، کسی بود کـه از همان ابتدا با مـا همراه شد و مـا را در جریان ریزودرشت خانه سابق پهلویها قرارداد.
اتاقهای فرح در سعد آباد
تقریباً تمام اتاقهای کاخ تودرتو هستند بـه هم راه دارند و این قضیه درباره اتاقهای شاه و فرح بیشتر صدق میکند. فرح پهلوی، یک اتاق آرایش دارد کـه با لوازمآرایش آمریکایی و لوسترهای کریستال چک و برنز پر شده اسـت.
این اتاق از طرف چپ بـه اتاق موزیک و ورزش او می رسد و از طرف راست بـه اتاقخواب مشترکش با محمدرضا راه پیدا میکند. فرح بـهغیراز این اتاق، یک اتاق رختکن در همین طبقه دارد.
کاخ سعد آباد تهران
در ان هنوز تعدادی از لباسهایش کـه سوزندوزی بلوچی هستند، دیده میشود. یک اتاق کار هم در نیمطبقه کاخ دارد کـه علاوه بر اتاق کارش، اتاق لیلا دختر کوچک او و ندیمهاش هم همانجاست.
جالب اسـت بدانید لیلا هم بـه سرنوشت برادرش علیرضا دچار شده و او هم پس از انقلاب در اثر افسردگی بـه زندگی خود پایان داده و خودکشی کرده اسـت. در ورودی اتاقخواب فرح و محمدرضا میتوان تابلوی بزرگی را دید.
کاخ سعد آباد تهران
در ان فرح درحالیکـه یک تاج بـه دست دارد، نقاشی شده اسـت. این اثر بـه کنایه میگوید کـه فرح اولین و البته آخرین شهبانوی ایرانی بوده کـه تاجگذاری کرده اسـت!
سالنها در طبقه دوم با دو گوبلن بزرگ قرن ۱۸ میلادی تزیین شدهاند و البته یک فرش بزرگ و عجیب در کف ان پهن شده کـه حاصل دست هنرمندان مشهدی اسـت. این فرش انقدر ریزبافت اسـت کـه متخصصان میگویند گویا این فرش را کودکان بافتهاند!
اتاق یا بهتر بگوییم اتاقهای شاه در فاصله نزدیکی در کنار اتاق فرح قرار دارد. در گوشه سمت راست یک اتاق کار کوچک و سرویس بهداشتی قرار دارد و در کنار ان رختکن و اتاقی برای استراحت نیمروزی او قرار دارد.
در این اتاق میتوان نقاشی چهره پدر و مادر محمدرضای پهلوی و البته تابلوی «دو زن» کـه هدیه «فروغی» بـه شاه در مراسم تاجگذاری اسـت را دید. تمام اتاقها هم بـه بالکنهایی بزرگ راه دارند.
کاخ سعد آباد تهران
این اطلاعات مربوط بـه قسمتهای اصلی کاخ اسـت و باید گفت کاخ ولیعهد جداست و او در کوشک احمدشاهی در همین باغ نیاوران استقرار داشته اسـت. اتاق کار اصلی شاه هم در بیرون از این کاخ و در عمارت صاحبقرانیه قرار داشته و بالاخره زیرزمین هم محل کار و استقرار خدمه و مطبخ بوده اسـت. البته تمام سالهایی کـه خانواده پهلوی در این کاخ زندگی میکردهاند، نه ماه سال در اینجا بودهاند.
اتاق استراحت نیمروزی شاه
کاخ سعد آباد تهران
کاخ نیاوران پر از مجسمهها و تابلوها و تابلو فرشها و وسایل قیمتی و قدیمی اسـت کـه در این گزارش نمیتوان بـه تمام ظرایف ان اشاره کرد و شاید بهتر باشد برای تماشای ان خودتان برای یکبار شده بـه آنجا بروید و از نزدیک آن را مشاهده کنید.
سالنی با سقف متحرک و سالن سینمای اختصاصی
در را که باز کنید، اولازهمه سقف و ستونهای بلند ساختمان چشمتان را میگیرد و اگر سرتان را کمی بالاتر بگیرید، سقف متحرک آلومینیوم یا سان روف خانه را میبینید کـه باز و بسته می شود. برای همین میتوان با باز کردنش روزها نور را به سطح خانه پاشید و شبها هم ستارهها را تماشا کرد و حتی میتوان با روشن کردن نورافکنها نور را به آسمان انداخت و از تماشای ان لذت برد.
کاخ سعد آباد تهران
کاخ دو طبقه و یک نیمطبقه دارد. معمار ساختمان یک مهندس ایرانی بنام «محسن فروغی» اسـت. همان کسی که طراح سعدیه شیراز اسـت. دکوراسیون داخلی خانه هم کار یک تیم فرانسوی اسـت.
کمی کـه جلوتر بیایید و دو سه پله را رد کنید بـه سرسرای کاخ میرسید کـه دورتادور آن را فرشهای راوند کرمان و مبلهای فرانسوی پر کردهاند. در یکی از فرشها عکسهای ۱۰۹ پادشاه ایرانی دورتادور ان نقش بسته اسـت.
در ترنج این فرش ۵۶ نفر از افراد معروف دنیا مثل کنفوسیوس، حضرت سلیمان «ع»؛ حضرت موسی «ع» و … جا خوش کردهاند و بـهحق نامش «فرش مشاهیر» شده اسـت. دست چپتان هم فرشی دیگر شبیه همین میبینید با این تفاوت کـه ۷۲ پادشاه افسانهای شاهنامه درون ان دیده میشوند و برای همین نام اینیکی هم میشود، «فرش سلاطین».
تالار آبی و میزبانی از کارتر
در سمت چپ سرسرا تالار آبی برای مهمانیهای ویژه وجود دارد کـه چون از پرده تا درودیوار ان آبیرنگ اسـت، بـه این نام معروف شده اسـت. فعلا در این تالار بسته اسـت و بازدید از آن ممکن نیست.
آخرین جشنی کـه در این تالار برگزار شد، بـه یک سال قبل از انقلاب برمیگردد؛ وقتی شاه، اول سال میلادی را جشن میگیرد و کارتر، رئیسجمهور آمریکا مهمان ویژه اوست. اندکی قبل از انقلاب دکوراسیون قدیم تالار عوض میشود.
وسایل جدید از خارج از کشور سفارش داده میشوند؛ اما عمر این کاخ مجال تغییر دکوراسیون را به صاحبانش نمیدهد و وسایل جدید بـه گمرک ایران نمیرسند و بخاطر همینالان تالار آبی خالی اسـت و هرازچندگاهی در ان نمایشگاه برگزار می شود!
اگر راهرو را تا انتهای سالن ادامه دهید، بـه اتاق نشیمن میرسید. اتاقی با مبلهای مشکیرنگ فرانسوی کـه چرم اصل هستند و با ویترینهایی کـه با ظروف سفالی تمدن آمریکای جنوبی پر شدهاند.
پشت این اتاق هم سالن سینمای اختصاصی با جایگاه ویژه شاه و ولیعهد وجود دارد. دو طرف ورودی سینمای اختصاصی ظروف قرن ۱۸ میلادی وجود دارند. البته مقابل در سینما هم یک ظرف طلاکاری دیده می شود.
از اتاق نشیمن کـه بیرون بیایید، دقیقاً سمت راست کاخ و نرسیده بـه اتاق غذاخوری میتوانید ظروف چینی چک و فرانسه منقش بـه آرمیتاژ پهلوی را مشاهده کنید.
اتاق غذاخوری و پذیرایی سعد آباد
در همین راهرو اگر بـه سمت چپ بچرخید سالن غذاخوری ملوکانه را میبینید کـه با ظروف نقره با پوشش طلا و شمعدانهای فرانسوی پر شده اسـت.
در ضمن تمام مبلمان و تخت و کلا وسایل چوبی خانه و البته پارچهکشیها و پردهها فرانسوی هستند؛ پس دیگر از تکرار ان پرهیز میکنیم! در گوشه اتاق غذاخوری سماور قاجاری عتیقه را میتوانید ببینید. خدمه در همین فضا غذا را تزیین و آماده ورود و سرو میکنند.
اتاق غذاخوری
از اتاق غذاخوری کـه بیرون بیایید، در طرف سمت راست با یکی از درهای اتاق پذیرایی مواجه می شوید. اتاقی بزرگ با پنجرههای ضدگلوله و آفتابی کـه تا وسطهای اتاق ردپایش دیده می شود.
در این پذیرایی میتوانید چند دست مبل و عکس محمدرضا و فرح را در دو طرف اتاق ببینید. درون ویترینها هم وسایل تزیینی پر کردهاند کـه جزو کلکسیون فرح بـه شمار میآیند.
راه پله شاه
برای رسیدن بـه طبقه دوم چند راه وجود دارد. اولازهمه آسانسوری اسـت کـه سال ها بیاستفاده مانده اسـت. دومین راه بالا رفتن از پلههاست. در چهار طرف کاخ راهپله وجود دارد کـه سه تا از آنها مخصوص خدمه اسـت و اما یکی کـه پلههایی با عرض بیشتر و ارتفاع کمتر دارد، تنها مختص شاه اسـت کـه اصطلاحاً بـه ان «شاهرو» گفته می شود. از راهپلهها کـه بالا بروید قبل از رسیدن بـه طبقه دوم با دو اتاق مواجه میشویم.
یکی رختکن لباس نظامی و دیگری اتاق معاینات پزشکی اوست کـه در خفا پزشک او را معاینه میکرده و سعی در بازرسی روند بیماری سرطان غدد لنفاویاش را داشته اسـت و اما طبقه دوم!
در طبقه دوم یک راهروی چهارگوش را میبینیم کـه سمت چپش را اتاق بچهها به خود اختصاص داده اسـت. اول اتاق علیرضا را میبینیم کـه اتاق مطالعه و خواب و حمام و دستشویی و آشپزخانه جداگانه دارد.
اتاق خواب و مطالعه او جداست و با یک راهرو بـه هم وصل میشوند. همه ی ي بچهها در این کاخ حمام و آشپزخانه و ندیمه جداگانه داشتهاند. هنوز برنامه درسی علیرضا روی دیوار اتاق مطالعهاش دستنخورده مانده و برچسبهای میکیموسش بـه درودیوار حمام اختصاصیاش دیده میشود.
علیرضا در دوران انقلاب حدود هشت سال داشته اسـت. سرنوشت پسر کوچک پهلوی خیلی شیرین نبوده و در سال ۸۹ با یک گلوله و خودکشی بـه اتمام میرسد.
اتاق مطالعه علیرضا پهلوی
کمی انطرفتر اتاق فرحناز دختر بزرگ فرح و محمدرضاست کـه او هم مانند برادرش حمام و رختکن اختصاصی و ندیمه مخصوص داشته اسـت. بین اتاق این دو فرزند شاه اتاق ندیمان انها قرار دارد کـه به صورت شیفتی در این اتاق زندگی میکردند.
اتاق فرحناز با عروسکهای چوبی مجارستانی و مجسمههای اسپانیایی تزیینشده اسـت. همه ی ي بچهها در اتاقهایشان یک پیانوی اختصاصی داشته اند.