بیماری هپاتیت یکی از بیماریهای مقاربتی است که با رابطه جنسی و آمیزش با شرکای جنسی متعدد انتقال پیدا می کند. هپاتیت مقاربتی را باید با استفاده از کاندوم در حین آمیزش جنسی پیشگیری کرد. هپاتیتهاي ویروسی B و C از بیماریهاي بسیار جدی کبد محسوب میشوند که می توانند از طریق روابط جنسی هم از فردی به فردی دیگر منتقل شوند. حدود 450 میلیون نفر در جهان به هپاتیت B و حدود 200 میلیون نفر مبتلا به هپاتیت C هستند!
به گزارش تالاب: این درحالی است که گروهی از این افراد اصلا از بیماری خود خبر ندارند و به اسانی آن رابه دیگران منتقل میکنند. این بیماری در برخی موارد حتی میتواند منجر به سرطان کبد شود! پس چگونه می توان در مورد آن پیشگیری كرد؟
حمله به دستگاه تصفیه بدن!
بیماری هپاتیت کبد را درگیر میكند. بافت کبد در گوشه سمت راست خارجی شکم قرار دارد و وجود التهاب در آن مانع از عملکرد طبیعی کبد میشود. کبد در حالت طبیعی بعنوان دستگاه تصفیه بدن شناخته می شود. درواقع تمام سموم در آنجا تصفیه شده و بعد از کلیه دفع میشوند. پروتئینها و مواد قندی نیز در کبد متابولیزه میشوند و حتی فاکتورهای انعقادی در کبد ساخته میشوند. وقتی این عضو دچار مشکل می شود طبیعی است که هر یک از این عملکردها مختل و بدن دچار سوء مدیریت کبد شود.
هپاتیت به معنای التهاب کبد است. این التهاب می تواند در اثر برخی بیماریهاي غیر عفونی از جمله بیماریهاي داخلی، بعضی بیماریهاي روماتیسمی، بالا رفتن میزان سموم در بدن و… ایجاد شود. حتی کسانی که بیش از حد الکل یا دارو مصرف می کنند ممکن است دچار التهاب کبد شوند. با این حال منظور از هپاتیت بیشتر هپاتیت ناشی از بیماریهاي عفونی است. ویروسها، باکتریها، قارچها و انگلها می توانند کبد را درگیر کنند. به گزارش تالاب گاهی اوقات نیز کبد در جریان بیماریهاي عفونی عمومی از جمله سرخک، سرخجه، آبله مرغان و … نارسا می شود. با این حال آن چه که در اصطلاح عموم هپاتیت شناخته شده است بیشتر هپاتیتهاي ویروسی الفبایی A، B، C، D، E و … هستند که اهمیتشان از سایر ویروسها بیشتر است.
کدام هپاتیت با رابطه جنسی منتقل می شود؟
انتقال هپاتیت طبق معمول از 2 طریق عمده صورت میگیرد. عده اي از این ویروسها مثل ویروس هپاتیت A و E از طریق آب و غذای آلوده منتقل میشوند. یعنی فرد در اثر زندگی دریک محیط غیر بهداشتی، خوردن آب و غذای آلوده یا تماس با فرد مبتلا به این بیماری، گرفتار می شود. گروه دیگری از هپاتیتها نیز از طریق خون و فرآوردههاي آن و رابطه جنسی منتقل میشوند.
سردسته این ویروسها هپاتیت B و C هستند. یك روش انتقال انها هم آغشته شدن پوست آزرده بدن با خون آلوده به این ویروس است. طبیعی است این نوع انتقال میتواند در بیمارستان برای کادر دکتری رخ دهد یا از یک زن به شوهر یا برعکس یا از طریق مادر به جنین منتقل شود. استفاده از روشهاي غیربهداشتی در آرایشگاهها، سوراخ کردن گوش، تاتو کردن پوست، حجامت غیر استاندارد و استفاده از سرنگهاي چندبار مصرف نیز میتواند شخص را در خطر این بیماری قرار دهد.
واکسن هپاتیت B فراموش نشود!
اکنون در دنیا حدود 450 میلیون نفر به هپاتیت B و کمتر از 180 تا 200 میلیون نفر به هپاتیت C مبتلا هستند. بدی این ویروسها این است که میتوانند مزمن شوند و تا پایان عمر فرد را درگیر كنند. خوشبختانه هپاتیت B دارای واکسن است و همین حالا تزریق آن در کل دنیا و کشور ما برای کودکان انجام می شود بنابر این می توان بتدریج انتظار داشت که این ویروس دیگر در نسلهاي بعدی دیده نشود اما هپاتیت C واکسن ندارد.
هپاتیت B یکی از مهم ترین ویروسهاي کشور محسوب می شود. این ویروس از چند دهه قبل از طریق مادران باردار به نوزادان منتقل می شد و همین موضوع باعث ماندگاری ویروس در جامعه شده بود. زمانی در برخی قسمتهاي کشور حدود 10 درصد از افراد به آن آلوده بودند اما امروزه کمتر جایی را می توان یافت که نزدیک به یك درصد از افراد مبتلا در آن وجود داشته باشند بنابر این بیماری در حال عقبنشینی و ریشهکن شدن است.
هیچکس 2 بار هپاتیت A نمیگیرد!
ویروسهایي که از طریق آب و غذا منتقل می شوند مثل ویروس هپاتیت A و E دوره نهفتهشان در حد 2 تا 8 هفته است.این ویروس بعد از ورود به بدن جایگاه خودرا در کبد پیدا میکند و طبق معمول بیماری به شکل حاد خودرا نشان می دهد. یعنی فرد دچار بیحالی، بی اشتهایی، تهوع، زرد شدن چشمها و درد شکم می شود. این علائم حدود 1 تا 2 هفته و حداکثر 4 هفته باقی میمانند. بعد از این فرد جان سالم بدر میبرد و بیماری برای همیشه ازبدن بیرون می رود. یعنی یک فرد برای بار دوم مبتلا به هپاتیت A و E نمیشود.
ویروسی كه می تواند منجر به سرطان کبد شود!
ویروسهاي هپاتیت B و C گاهی اوقات میتوانند بیعلامت باقی بمانند و بیماری تشخیص داده نشود بنابر این ممکن است فرد به سمت سیروز و نارسایی کبد برود. حتی گاهی لازم می شود پیوند کبد انجام دهیم و شاید فرد دیگر نتواند کیفیت زندگی عادی خودرا داشته باشد.
ویروس هپاتیت B طبق معمول در عمق سلولهاي کبد جای گزین میشود و می تواند تغییراتی در کبد ایجاد کند که حتی منجر به سرطان کبد شود. حتی می تواند راهی را برای ویروس هپاتیت D باز کند که نوع خطرناکتر است و مشکلات فرد را بیشتر کند بنابر این مبارزه با این ویروسها در تمام جوامع بسیار اهمیت دارد.
ممکن است فکر کنید فقط سرما خوردهاید!
دوره کمون ویروس هپاتیت B و C که از طریق جنسی یا خون منتقل میشوند طولانیتر است. یعنی بعد از تماس با ویروس حدود 2 تا 6 ماه طول میکشد تا علائم ظاهر شوند. بسته به شرایط فرد ممکن است بیماری خیلی ملایم باشد و فرد فکر کند سرماخورده است اما بعد از یکی دوهفته بیماری مزمن میشود و ویروس داخل بدن می ماند. بعد از این ممکن است ماههاي بعد، سالهاي بعد یا حتی چندین دهه بعد ویروس مجددا در بدن فعال شود و علائم حاد هپاتیت را ایجاد کند.
اما کسانی که از طریق مادرانشان در زمان بارداری به هپاتیت مبتلا میشوند طبق معمول چون بدنشان در کودکی ضعیف است و قادر به تشخیص پروتئینهاي خودی از غیر خودیها نیست، ویروس را جزو خودیها میپندارد ودر برابرش هیچ گونه دفاعی نشان نمیدهد بنابر این طبق معمول تا آخر عمر ویروس در بدن باقی میماند. یعنی ویروس کار خودرا می کند و بدن هم کار خودرا و نوعی زندگی مسالمت آمیز باهم پیدا میکنند!
وقتی فرد در بزرگسالی دچار هپاتیت B میشود 90 درصد امکان دارد همان علائم هپاتیت A یعنی درد شکم، تهوع، استفراغ، بیحالی و احیانا زرد شدن چشم را نشان دهد. بعد از یک زمان 2 تا 3 ماهه نیز ممکن است بیماری کاملا فروکش کند یا این که مزمن شود. درواقع وقتی ویروس بیشتر از 6 ماه در خون باقی می ماند می گوییم هپاتیت مزمن شده است. این افراد بیشترین مشکلات بهداشتی را ایجاد میکنند و از طریق روابط جنسی، مادر به جنین یا انتقال خون باعث ماندگاری ویروس در جامعه میشوند. یعنی ممکن است از لحاظ بالینی هیچ علامتی نداشته باشند و کبدشان خیلی آزرده نشده باشد اما انتقال دهنده ویروس باشند.
این ویروس تا آخر عمر در بدن باقی می ماند
برای درمان بیماران ویروس نوع B شرایط خاصی وجوددارد. وقتی ویروس و بدن بیمار با یک دیگر زندگی مسالمت آمیز دارند و ویروس در عمق سلولهاي کبد جای گزین شده است، واقعا امکان دسترسی دارو به آنجا نیست و نیازی هم به درمان وجود ندارد. درمانها نیز دراین زمینه موفقیت آمیز نیستند. دراین مواقع حداکثر 50 درصد از تعداد ویروس را می توانیم در بدن کاهش دهیم اما اگر ویروس به حالت حملهاي برسد، تعدادش در بدن زیاد شود و آثار تخریب و نارسایی کبد را ببینیم می توان با استفاده از داروهای موثر ویروس را مجبور به عقبنشینی کرد.
این که بتوانیم ویروس را کاملا ازبدن خارج کنیم درواقع یک شعار رویایی و ایدهآل دکتری است. می توانیم تعداد ویروس رابه حدی برسانیم که قادر نباشد مشکلات بیشتری برای کبد ایجاد کند. در مورد هپاتیت C نیز همینطور است. مدت درمان ممکن است سالها طول بکشد. درواقع این موضوع بستگی به شرایط زمینهاي بیمار، پاسخ بدن به دارو و میزان مقاوت ویروس دارد. این افراد باید حداقل هر 3 ماه یکبار به دکتر مراجعه کنند تا محاسبه شوند و مشخص شود بیماری روی خط التیام است یا در حال پیشرفت است.
رابطه شستن دست و هپاتیت
برای پیشگیري از ابتلا به این بیماریها باید حتماً دستهايمان را قبل از خوردن غذا با آب و صابون بشوییم و از آب و مواد غذایی نامطمئن استفاده نکنیم. همچنین باید از بیبند و باریهاي جنسی خودداری کرده و از وسایل پیشگیریکننده استفاده کنیم. علاوه براین، تمامی واکسنها از جمله واکسن هپاتیت B را باید تزریق کرده باشیم و البته از وسایل مخاطره آمیز مثل تیغ، سرنگ و … به صورت مشترک استفاده نکنیم و همیشه از بهداشتی بودن آن ها مطمئن شویم.