اصفهان یکی از مهمترین شهر های مرکزی ایران میباشد کـه تاریخ و فرهنگ بالای مردم این شهر باعث معروف شدن شهر اصفهان در جهان شده اسـت. در این جا بـه تعدادی از مهمترین بازی هاي محلی این شهر خواهیم پرداخت کـه از دیرباز این بازی ها در اصفهان انجام میشده اسـت.
يکى از بازيکنان خم مىشود و بـه ديوار تکيه مىکند و بازيکن ديگر سوار او مىشود و چشمهاى بازيکن ديگر رابا دست مىگيرد و از او مىپرسد: ‘آش جو خورده با ماس و خيار عامو يادگار خوابى يا بيدار؟’ سپس يا چشمهاى خودرا مىبندد يا هردو را باز نگه مىدارد يا يکى را باز و ديگرى را بسته نگه مىدارد.
بازيکنى کـه چشمهاى ان بسته اسـت بايد حدس بزند و مثلا بگويد، خواب يا بيدار يا خواب و بيدار. يک نفر هم بر بازى کنترل مىکند؛ اگر حدس او درست بود جاها باهم عوض مىشود.
دو نفر همقد و هموزن، پشت خودرا بـه یک دیگر کرده و دستهاى خودرا درهم نموده و قلاب مىکنند. بعد یکى از انها کلمهٔ ‘آفتاب’ را بـهحالت کشیده مىگوید ودر حالىکـه بـه جلو خم مىشود، دیگرى را بلند کرده و برپشت خود قرار مىدهد.
نفر دوم هم همین کار را انجام مىدهد ولى کلمهٔ ‘مهتاب’ را بـهصورت کشیده مىگوید. در نوبتهاى بعدی، یکى عبارت ‘آفتاب مهتاب چه رنگه؟’ و دیگرى ‘سرخ و سفید دورنگه’ را هنگام خمشدن مىخوانند و تا زمانى کـه خسته نشده باشند، بازى را ادامه مىدهند.
بازی چوقاپى :
يکى از بازىهائى اسـت کـه در استان اصفهان متداول بوده و هماکنون نيز در بعضى از مناطق اين استان «نقاط روستائى بيشتر» انجام مىشود، نمونه اين بازى با تفاوتهاى جزئى در برخى از استانها نيز رايج بوده اسـت، در تهران مشابه اين بازى الک دولک نام دارد.
اوستا سلامى :
بـهصورت تکگروهى انجام مىشود، اين بازى بـه محل چندان وسيعى نياز ندارد حتى در کوچههاى روستا و ميدانگاههاى ان و ديگر فضاهاى آزاد مىتواند انجام شود، بازى هيچگونه وسيله و ابزارى نمىخواهد.
در هر دوطرف زمين بازى دو سنگ قرار مىدهند کـه ‘گل’ ناميده مىشود. بازيکنان کـه بـه دو گروه تقسيم شدهاند، هريک با چوب بلندى کـه در دست دارند، چوب کوچک را زده و سعى مىکنند ان را از ميان دو سنگ عبور دهند.
حمام بازى :
خاک را کُپه مىکنند و روى ان آب مىريزند تا گِل درست شود. هريک از بازيکنان در يک طرف اين کُپه قرار مىگيرند و شروع مىکنند بـه باز کردن يک راه تا کُپه خاک بـهصورت گنبد درآيد.
بعد هريک از بازيکنان، در سوراخ خودرا با يک سنگ مىبندد. سپس سرگنبد را سوراخ مىکنند و از ان بالا آب مىريزند. آب از سوراخ هريک از بازيکنان بيرون زد او سوخته اسـت.
جريمهٔ او اين اسـت کـه سر وی را بـه گنبد مىکوبند. گاه مىگردند و شخص بىاطلاعى را پيدا مىکنند و از او مىخواهند کـه بگويد درون گنبد چه صدائى مىآيد و وقتى او سرخم مىکُند سر وی را بـه گنبد مىکوبند و مىخندند.
بازی لَپَربازى:
ابتدا دايرهاى روى زمين مىکشند و هريک از بازيکنان تعدادى سنگ داخل ان مىگذارد. انگاه خطى را مشخص مىکنند و هريک از بازيکنان از ان محل سعى مىکند با لپر خود، سنگهاى داخل دايره را نشان کرده و آن ها را از دايره خارج کند. بازيکنى کـه تعداد بيشترى سنگ را از دايره خارج کرده باشد، برندهٔ بازى اسـت.
دیگر بازی هاي محلی اصفهان عبارتند از:
– بازی آبد
– بازی چارسنگ
-بازی آپوست بره
– بازی استادجملو
– اوساى کرباس پارهکن
– اوستا خرت نلنگه
– اوستا سلامي
– چوقاپلي
– خرىسو
– خونهٔ شير
– درخونهٔ شاه را آب بپاش
– دودي
– دوزبازي
– بازی سُکسُک
– بازی سورىبازي
– بازی سه سال سنگي
– بازى با چوب
– باقالى بـه چندمن
– بالشتبازي
– بشکن بشکنه
– بيابريم بنه
– پلاچفته
– پيشپيشي
– تاکوچي
– تولي
– بازی جساخيزک
– بازی جنجنک
– بازی جفت جوالدوز
– بازی جمال جمال
– بازی جمجمک
– بازی چشم بندوک
– بازی چنگ چاله
– چنگولکبازى «تاببازي»
و …
اصفهان شهر بزرگ تاریخ و فرهنگ و هنر ایرانیان میباشد و باشکوه ترین بناهای تاریخی دوران هاي مختلف از جمله دوران صفویه در شهر اصفهان بسیار مشهود اسـت.