درباره همه چیز ماه های میلادی در این قسمت بخوانید از نام 12 ماه گرفته تا روزهای میلادی و تبدیل آن به تاریخ شمسی و قمری را اینجا بخوانید. تعداد ماه هاي میلادی نیز مانند ماه هاي تقویم هجری شمسی دوازده تا اسـت کـه بـه ترتیب زیر هستند؛
* ژانویه «January» دارای 31 روز
* فوریه «February» دارای 28 یا 29 روز
* مارس یا مارچ «March» دارای 31 روز
* آوریل یا آپریل «April» دارای 30 روز
* مه یا می «May» دارای 31 روز
* ژوئن یا جون «June» دارای 31 روز
* ژوئیه یا جولای «July» دارای 31 روز
* اوت یا آگوست «August» دارای 31 روز
* سپتامبر«September» دارای 30 روز
* اکتبر «October» دارای 31 روز
* نوامبر «November» دارای 30 روز
* دسامبر «December» دارای 31 روز
January – Jan ژانویه
February – Feb فبریه
March – Mar مارس
April – Apr آوریل
May – May می
June – Jun ژوئن
July – Jul – جولای
August – Aug – آگست
September – Sep- سپتامبر
October – Oct – اکتبر
November – Nov – نوامبر
December – Dec – دسامبر
تطبیق ماههاي میلادی با گاهشماری هجری خورشیدی
بر اساس جدول زیر دامنه ماههاي میلادی با روزهای گاهشماری هجری خورشیدی به طور نسبی و غالب تطبیق داده می شود. «در بعضی از سالها یک روز تفاوت یا جابجایی دراین تبدیل وجوددارد»
براساس جدول زیر دامنه ماههاي گاهشماری هجری خورشیدی با روزهای میلادی به طور نسبی و غالب تطبیق داده میشود. «در بعضی از سالها یک روز تفاوت یا جابجایی دراین تبدیل وجوددارد»
برای تبدیل تاریخ شمسی بـه میلادی و برعکس باید تعداد روزهای سپری شده از ابتدای هر کدام از این تاریخها را از مبدأ خود بـه دست بیاوریم. اگر می خواهیم تاریخ شمسی را بـه میلادی تبدیل کنیم ابتدا باید روزهای سپری شده از مبدأ تاریخ شمسی تاکنون را حساب کنیم و بـه اضافهٔ ۲۲۶۸۹۹ کنیم.
شماره بـه دست آمده تعداد روزهای گذشته از ابتدای تاریخ میلادی تاکنون اسـت و با استفاده از ان می توانیم تاریخ میلادی را حساب کنیم. برای تبدیل تاریخ میلادی بـه شمسی همین کار را باید برعکس انجام بدهیم و شماره ۲۲۶۸۹۹ را باید از تعداد روزهای تاریخ میلادی کم کنیم ودر این قسمت شماره بـه دست آمده تاریخ شمسی اسـت.
همین روش نیز برای تبدیل تاریخ قمری بـه شمسی و برعکس نیز قابل استفاده اسـت؛ ولی دراین مورد دیگر عددی کـه باید اضافه یا کم بشود ۲۲۶۸۹۹ نیست.
شاید از خود بپرسید کـه شماره ۲۲۶۸۹۹ را از کجا بـه دست آوردهام. برای بـه دست آوردن این شماره باید تاریخ شمسی و میلادی یک روز را در اختیار داشته باشید. بـه عنوان مثال ۱۳/۴/۱۳۸۳ شمسی طبق تقویم برابر ۳/۷/۲۰۰۴ میلادی اسـت. کاری کـه باید همین حالا کنیم این اسـت کـه این دو تاریخ را بـه روز تبدیل کنیم ودر این تبدیل باید تعداد سالهاي کبیسهاي کـه این دو تاریخ پشت سر گذاشتهاند نیز فراموش نکنیم.
برای اینکه تعداد سالهاي کبیسه را در دو تقویم میلادی و شمسی بخواهیم ارزیابی کنیم باید ۱۳۸۲ را برای تقویم شمسی و ۲۰۰۳ را برای تقویم میلادی تقسیم بر ۴ کنیم. خارج قسمت این دو تقسیم بـه ترتیب تعداد سالهاي کبیسهٔ تقویم شمسی و میلادی اسـت کـه از ابتدای شروع بـه کار این تقویمها تاکنون پشت سر گذاشتهاند. البته این اعداد مطابق واقعیت نیستند! ولی بـه محاسبات ما اشکالی وارد نمی کنند.
در تقسیم ۱۳۸۲ بر ۴ خارج قسمت برابر ۳۴۵ میشود و این شماره برای تقویم میلادی برابر ۵۰۰ اسـت.
خب پس تاکنون بر اساس تقویم شمسی ۳۴۵ سال کبیسه بوده و بر اساس تقویم میلادی ۵۰۰ سال برابر سال کبیسه بودهاند. «البته همان طور کـه دید بـه کبیسه بودن سالی کـه در ان هستیم هنوز توجهی نکردیم.
«خب برگردیم بـه مسئلهٔ خودمان کـه می خواستیم دو تاریخ ۱۳/۴/۱۳۸۳ و ۳/۷/۲۰۰۴ بـه روز تبدیل کنیم.
برای اینکار باید از شماره سال یکی کم کرده ودر ۳۶۵ ضرب کنیم؛ و از شماره ماه نیز باید یکی کم کرده و بر اساس نوع تقویم باید شماره ماه را ضرب در شماره خاصی کنیم. مثلا وقتی در تاریخ شمسی از شماره ماه یکی کم کنیم حاصل ۳ میشود.
همان طور کـه می دانید در تقویم شمسی ۳ ماه اول سال ۳۱ روز دارند، پس ۳ را در ۳۱ ضرب میکنیم؛ ولی در تاریخ شمسی وقتی از ۷ یکی کم کینم برابر ۶ میشود. خب باید دراین مورد ببینیم کـه ۶ ماه اول سال میلادی چند روزه هستند.
ماه اول میلادی = ۳۱ روز
ماه دوم میلادی = ۲۸ روز «درسال کبیسه ۲۹ روز»
ماه سوم میلادی = ۳۱ روز
ماه چهارم میلادی = ۳۰ روز
ماه پنجم میلادی = ۳۱ روز
ماه ششم میلادی = ۳۰ روز
ماه هفتم میلادی = ۳۱ روز
ماه هشتم میلادی = ۳۱ روز
ماه نهم میلادی = ۳۰ روز
ماه دهم میلادی = ۳۱ روز
ماه یازدهم میلادی = ۳۰ روز
ماه دوازدهم میلادی = ۳۱ روز
طبق جدول بالا ۶ ماه اول سال ۲۰۰۴ میلادی برابر ۱۸۲ روز میباشد. «فراموش نکنید کـه سال ۲۰۰۴ سال کبیسه اسـت» خب تا حالا شماره سال و ماه را بـه روز تبدیل کردیم و این دو شماره را باید بـه اضافهٔ شماره روز کنیم ودر آخر بـه اضافهٔ تعداد سالهاي کبیسه گذشته کنیم. داریم
A = «۱۳۸۲*۳۶۵»+«۳*۳۱»+۱۳+۳۴۵ = ۵۰۴۸۸۱
B= «۲۰۰۳*۳۶۵»+«۳۱+۲۹+۳۱+۳۰+۳۱+۳۰»+۳+۵۰۰=۷۳۱۷۸۰
B-A = ۲۲۶۸۹۹
با محاسبات فوق خواستم نشان بدهم کـه شماره ۲۲۶۸۹۹ کـه در اول بحث گفتیم را از کجا آوردیم. همان طور کـه احتمالاً تا حالا فهمیدید این شماره «۲۲۶۸۹۹» تفاوت مبداهای دو تقویم میلادی و شمسی بـه روز هستند.
حال مثالی میزنم برای تبدیل تاریخ شمسی بـه تاریخ میلادی. فرض کنید کـه می خواهیم کـه تاریخ ۱۵/۴/۱۳۸۳ شمسی را بـه تاریخ میلادی نظیر ان تبدیل کنیم. در ابتدا باید این تاریخ را بـه روز تبدیل کنیم. طبق روش گفته شده در بالا مینویسیم:
C =[«۱۳۸۳-۱»*۳۶۵]+[«۴-۱»*۳۱]+۱۵+۳۴۵ = ۵۰۴۸۸۳
خب این شماره را باید بـه اضافهٔ ۲۲۶۸۹۹ کنیم:
۵۰۴۸۸۳+۲۲۶۸۹۹ = ۷۳۱۷۸۲
حال باید ۷۳۱۷۸۲ را بـه تاریخ میلادی متناظر ان تبدیل کنیم.
ابتدا باید تعداد سالهاي کبیسهٔ تقویم میلادی را از این شماره کنیم، در بالا دیدیم کـه تقویم میلادی تاکنون ۵۰۰ سال کبیسه را پشت سر گذاشته اسـت.
۷۳۱۷۸۲–۵۰۰=۷۳۱۲۸۲
حال ۷۳۱۲۸۲ را بر ۳۶۵ تقسیم میکنیم و خارج قسمت ان را بـه اضافهٔ یک می کنیم و شماره بـه دست آمده شماره سال اسـت:
۷۳۱۲۸۲ / ۳۶۵ = ۲۰۰۳
۲۰۰۳ + ۱= ۲۰۰۴
باقی ماندهٔ تقسیم فوق برابر ۱۸۷ میباشد. حال با استفاده از جدول تعداد روزهای تقویم میلادی شروع می کنیم از ۱۸۷ کم می کنیم و بازهم فراموش نمی کنیم کـه سال ۲۰۰۴ میلادی سال کبیسه اسـت:
۱۸۷–۳۱=۱۵۶
۱۵۶–۲۹=۱۲۷
۱۲۷–۳۱=۹۶
۹۶–۳۰=۶۶
۶۶–۳۱=۳۵
۳۵–۳۰=۵
خب تفریقهاي فوق را تا جایی ادامه می دهیم کـه شماره بـه دست آمده کمتر از تعداد روزهای یک ماه باشند. در بالا ۶ مرحله تفریق انجام دهیم بـه شماره ۶ باید یک بیافزاییم تا تعداد ماهها بـه دست آید؛ و شماره ظاهر شده در تفریق آخر نیز برابر شماره روز میباشد. پس با محاسبات فوق دیدیم کـه تاریخ ۱۵/۴/۱۳۸۳ شمسی برابر ۵/۷/۲۰۰۴ اسـت.
این روش کلی تبدیل دو تاریخ بـه یک دیگر اسـت؛ و برای تبدیل انواع تقویم بـه هم باید این مراحل را انجام داد ولی با توجه بـه نوع تقویمها عددهایی کـه باید اضافه یا کم بشود طبعاً فرق میکند.
ماه ژانویه: در تقویم میلادی، هفت ماه از هر سال دارای ۳۱ روز اسـت و ژانویه هم یکی از همین ماههاي میلادی بـه شمار می رود. نخستین روز از ماه ژانویه بـهعنوان روز سال نو یا New Year’s Eve شناخته می شود.
ژانویه در نیمکره شمالی دومین ماه زمستان بوده و بـهطور میانگین در کشورهایی کـه دراین نیمکره قراردارند، سردترین ماه سال محسوب میشود. در نیمکرهي جنوبی زمین، ژانویه دومین ماه از تابستان و بـهطور میانگین گرمترین ماه سال اسـت.
در واقع از لحاظ فصلی، ژانویه در نیمکره شمالی را می توان با جولای در نیمکره جنوبی معادل دانست. نام ژانویه از کلمهي لاتین آینوا بـه معنی «دروازه» گرفته شده اسـت؛ چرا کـه ژانویه دروازه ورود بـه سال جدید و یک آغاز جدید اسـت. همچنین برخی معتقدند کـه نام این ماه از ژانوس «janus»؛ الهه شروع و تغییر و تحول در روم باستان گرفته شده اسـت.
ماه فوریه:
دومین و کوتاهترین ماه سال در تقویم ژولینی و میلادی اسـت کـه درسالهاي معمولی ۲۸ روز ودر سالهاي کبیسه ۲۹ روز دارد. درسال کبیسه، کـه هر چهار سال یکبار رخ میدهد، آخرین روز فوریه بـه نام روز کبیسه شناخته میشود. در تقویم میلادی، ۵ ماه سال کمتر از ۳۱ روز دارند کـه فوریه یکی از انهاست و البته تنها ماهی از سال اسـت کـه کمتر از ۳۰ روز دارد.
از لحاظ فصلی در نیمکره شمالی، فوریه سومین ماه زمستان محسوب می شود، در حالی کـه در نیمکره جنوبی سومین ماه تابستان اسـت. در واقع از لحاظ فصلی، فوریه در کرهي شمالی را می توان با آگوست در نیمکره جنوبی معادل دانست. نام فوریه از کلمهي لاتین فبروم «februum» بـه معنی «زمان پالایش» گرفته شده اسـت.
ماه مارس :
سومین ماه از ماههاي میلادی سال در تقویم میلادی و ژولینی اسـت و دومین ماه سال اسـت کـه ۳۱ روز دارد. در نیمکره شمالی از لحاظ هواشناسی شروع بهار در ماه مارس اتفاق میافتد و اعتدال بهاری در بیستم یا بیستویکم رخ میدهد کـه از لحاظ نجومی شروع فصل بهار اسـت، در حالی کـه در نیمکره جنوبی آغاز فصل پاییز اسـت. در نیمکره شمالی، ماه مارس معادل ماه سپتامبر در نیمکره جنوبی اسـت.
نام ماه مارس از کلمه مارتیوس «Martius» گرفته شده کـه نخستین ماه در تقویم رومی بوده اسـت و ان هم برگرفته از نام الهه جنگ در روم باستان اسـت. درواقع همان طور کـه پیشتر نیز اشاره شد، تقویم اولیه روم باستان تنها ۱۰ ماه داشته اسـت.
آوریل : چهارمین ماه سال در تقویم میلادی و پنجمین ماه در تقویم اولیه ژولینی اسـت. آوریل با داشتن ۳۰ روز، دومین ماه از چهار ماهی اسـت کـه ۳۰ روز دارند. آوریل در نیمکره شمالی در فصل بهار ودر نیمکره جنوبی در فصل پاییز قرار دارد. در واقع از لحاظ هواشناسی، آوریل در نیمکره شمالی را میتوان با اکتبر در نیمکره جنوبی معادل دانست. رومیها این ماه را آپریلیس «Aprilis» مینامیدند؛ اما در منشا این کلمه اختلافنظر وجوددارد، برخی ان را برگرفته از لغت یونانی aperire بـه معنی «باز شدن» می دانند؛ چرا کـه دراین ماه برگهاي درختان و گیاهان باز میشود، اما برخی آپریلیس را برگرفته از الههاي بـه نام آپرو «Apru» یا آفرودایت «Aphrodite» می دانند.
ماه می یا مه : پنجمین ماه سال در تقویم ژولینی و میلادی اسـت کـه ۳۱ روز دارد. در نیمکره شمالی ماه می در فصل بهار قرار دارد، در حالی در نیمکره جنوبی ماه می آخرین فصل پاییز محسوب میشود. در واقع ماه می در نیمکره شمالی معادل ماه نوامبر در نیمکره جنوبی اسـت. اواخر ماه می در کشور های نیمکره شمالی شروع فصل تابستان و تعطیلات تابستانی اسـت. نام این ماه شاید از الهه یونانی مایا «maia»؛ کـه الههي باروری اسـت، گرفته شده باشد. جشن شکرگزاری این الهه نیز در ماه می برپا میشود. اما از طرف دیگر یک شاعر رومی منشا دیگری برای کلمه می متصور بود. او معتقد بود نام ماه می برگرفته از لغت لاتین مایورس «Maires» بـه معنی کهنسالان اسـت و نام ماه بعدی یعنی ژوئن نیز از لغت آیونیورس «iuniores» بـه معنی جوانان برگرفته شده اسـت.
ماه ژوئن :
ششمین ماه سال در تقویم گریگوری و ژولینی اسـت کـه ۳۰ روز دارد. در ماه ژوئن در نیمکره شمالی انقلاب تابستانی رخ میدهد، یعنی یکی از روزهای ان بیشترین ساعات روشن را دارد یا در واقع طولانیترین روز سال اسـت.
برعکس در نیمکره جنوبی در ماه ژوئن انقلاب زمستانی رخ می دهد، یعنی یکی از روزهای ان کوتاهترین روز سال را دارد، البته در هردو مورد باید قطبهاي شمال و جنوب را از این قاعده مستثنی کرد. ماه ژوئن در نیمکره شمالی معادل ماه دسامبر در نیمکره جنوبی اسـت.
از لحاظ هواشناسی در نیمکره شمالی فصل تابستان و نیمکره جنوبی فصل زمستان از نخستین روز ماه ژوئن شروع میشود، در حالی کـه بر اساس علم نجوم باستانی این تاریخ برابر ۲۱ ژوئن اسـت.
کلمه لاتین معادل ژوئن ژونیوس «junius» اسـت. همان طور کـه قبلا گفته شد برخی این نام را برگرفته از یک لغت لاتین باستانی بـه معنی «جوانان» می دانند. تفاسیر دیگری نیز در مورد منشا این نام وجوددارد از جمله اینکه برخی ژوئن را برگرفته از نام ژونو، الهه ازدواج در روم باستان میدانند.
منابع دیگر نیز ادعا می کنند کـه این ماه بـه افتخار Junius Brutus، پایهگذار جمهوری روم نامگذاری شده اسـت.
ماه هاي میلادی
ماه جولای یا ژوئیه :
هفتمین ماه سال در تقویم میلادی و ژولیانی بـه شمار می رود و دارای ۳۱ روز اسـت. جولای در بیشتر مناطق نیمکره شمالی گرمترین ماه سال محسوب میشود، جایی کـه دومین ماه فصل تابستان نیز هست. در نیمکره جنوبی این ماه دومین ماه از فصل زمستان و بـه طور میانگین سردترین ماه سال اسـت. نیمه دوم سال با ماه جولای آغاز میشود. همچنین جولای در نیمکره جنوبی معادل فصلی ژانویه در نیمکره شمالی اسـت. نام ماه جولای از نام امپراطور معروف روم باستان جولیوس سزار «Julius Caesar» برگرفته شده اسـت. قبل از ان ودر تقویم ده ماهه رومی نام این ماه گوئینتیلیس «Quintilis» بود.
ماه آگوست یا اوت :
هشتمین ماه سال در تقویم میلادی و ژولیانی بوده و دارای ۳۱ روز اسـت. در نیمکره جنوبی این ماه معادل فوریه در نیمکره شمالی اسـت. در تعداد زیادی از کشور های اروپایی تعطیلات کارگران و کارمندان دراین ماه قرار دارد، همچنین در روم باستان بیشتر اعیاد مذهبی دراین ماه قرار داشت. نام اولیه این ماه کلمه لاتین سکستیلیس «Sextilis» بود. دلیل ان نیز این بود کـه این ماه در واقع ششمین ماه از تقویم ۱۰ ماههي روم باستان بود.
آگوست درسال ۷۰۰ قبل از میلاد مسیح با اضافه شدن ماههاي ژانویه و فوریه، ششمین ماه سال شد. درسال ۸ قبل از میلاد مسیح نام این ماه بـه افتخار امپراطور روم آگوستوس «Augustus» بـه آگوست تغییر کرد. دلیل انتخاب آگوست برای نامگذاری این بود کـه آگوستوس بیشتر پیروزیهاي خود از جمله فتح مصر را دراین ماه کسب کرده بود.
ماه سپتامبر:
نهمین ماه سال در تقویمهاي ژولینی و میلادی اسـت و ۳۰ روز دارد. در نیمکره شمالی این ماه معادل فصلی مارس در نیمکره جنوبی اسـت. از لحاظ علم هواشناسی، شروع فصل پاییز در نخستین روز سپتامبر اتفاق میافتد.
اما در نیمکره جنوبی دراین تاریخ فصل بهار شروع میشود. در تعداد زیادی از کشورها در ماه سپتامبر سال تحصیلی آغاز میشود. نام سپتامبر از کلمه لاتین سپتم «septem» بـهمعنی هفت برگرفته شده اسـت. در تقویم رومی باستانی کـه تنها ده ماه داشت، سپتامبر هفتمین ماه سال بود؛ اما پس از اصلاحات تقویم، سپتامبر نهمین ماه شد اما نام ان تغییر نیافت.
ماه اکتبر :
دهمین ماه سال در تقویمهاي ژولیانی و میلادی اسـت و ۳۱ روز دارد. در تقویم قدیمی رومی اکتبر هشتمین ماه بود؛ اما بعد از اضافه شدن ژانویه و فوریه بـه ابتدای هر سال، اکتبر دهمین ماه سال شد اما نام ان تغییر نکرد. در واقع کلمه اکتبر برگرفته از کلمه لاتین اکتو «octo» بـه معنی هشت اسـت. ماه اکتبر در نیمکرهشمالی در فصل پاییز ودر نیمکره جنوبی در فصل بهار قرار دارد.
ماه نوامبر :
یازدهمین ماه سال در تقویمهاي ژولیانی و گریگوری اسـت و آخرین ماه سال اسـت کـه ۳۰ روز دارد. در تقویم دهماهه روم باستان نوامبر ماه نهم بودو نام ان از کلمه لاتین نووم «novem» بـه معنی نه برگرفته شده بود.
پس از اصلاح تقویم روم باستان، ماه نوامبر یازدهمین ماه سال شد اما نام ان تغییر داده نشد. در نیمکره جنوبی ماه نوامبر اواخر بهار ودر نیمکره شمالی اواخر پاییز اسـت، بنابر این از لحاظ فصلی ماه نوامبر در نیمکره شمالی معادل ماه می در نیمکره جنوبی اسـت.
دوازدهمین و آخرین ماه سال در تقویمهاي ژولیانی و گریگوری و ۳۱ روز دارد. همانند سپتامبر، اکتبر و دسامبر، نام این ماه نیز برگرفته از یک لغت لاتین با معنی مرتبط با اعداد اسـت، در حقیقت دسامبر از کلمه دسم «decem» بـه معنی ده برگرفته شده اسـت؛ چرا کـه در تقویم رومی باستانی دهمین و آخرین ماه سال محسوب میشد.
در واقع رومیان زمستان را بـه صورت یک دوره درنظر می گرفتند و ان را بـه چند ماه تقسیم نمیکردند؛ اما پس از تغییر و اصلاح تقویم رومی، زمستان مانند دیگر فصول سال بـه سه ماه تقسیم شد و ماههاي ژانویه و فوریه بـهعنوان ماههاي اول و دوم بـه تقویم اضافه شدند و بـه این ترتیب دسامبر بـه دوازدهمین ماه سال تبدیل شد اما نام ان تغییر پیدا نکرد.