25 شهریور روز حفاظت از لایه ازون میباشد . ازون استراتوسفری کـه بـه عنوان لایه ازن شناخته می شود، لایه اي از گاز «O3» اسـت کـه تا حدی از زمین در برابر تابش فرابنفش خورشید «UV» محافظت میکند. ما دراین قسمت از مجله تالاب بـه شـما همراهان عزیز خواهیم گفت کـه چگونه از لایه ازون محافظت کنید.
لایه اوزون ناحیهاي از جو زمین اسـت کـه عمدتاً از ازن تشکیل شده اسـت و بـه همین دلیل نامگذاری شده اسـت. ویژگی اصلی ازن این واقعیت اسـت کـه تنها ماده موجود در جو اسـت کـه توانایی جذب اشعه مضر فرابنفش «UV» را دارد، بـه همین دلیل اسـت کـه در واقع نشان دهنده “آخرین خط دفاع” در برابر تأثیرات مضر ان اسـت.
ناپدید شدن اوزون فرآیند فتوسنتز را کـه ناپدید شدن گیاهان و جانوران و همچنین جهان انسان را بـه همراه دارد، کاملاً از کار میاندازد. دلیل اصلی آسیب ان ناشی از فعالیتهاي انسانی اسـت کـه در نتیجه ان گازهایی بـه داخل استراتوسفر منتشر می شوند کـه سپس مولکولهاي ازن را تجزیه می کنند ودر نتیجه بـه افزایش سوراخ این گوشته کمک میکنند. از آنجایی کـه این یک مشکل خطرناک زیست محیطی و بهداشتی اسـت، ما پنج نکته ساده را برای شـما آورده ایم کـه اجرای آن ها بـه محافظت از لایه اوزون کمک میکند.
با هدف ایجاد جایگزینی برای محصولاتی کـه برای لایه اوزون مضر هستند، میتوان محصولاتی با برچسب “ازن دوستانه” یا “فاقد سموم” در بازار یافت. این بـه معنی محصولاتی اسـت کـه ترکیب انها برای لایه ازن مضر نیست. طیف متنوعی از محصولات امروزه در معرض هستند – از دستگاه هاي تنفسی و چاپگر، از طریق بالون ها و ماهواره ها برای اندازه گیری گازهای گلخانه اي اتمسفر، تا خاموش کننده هایي کـه بـه ازن آسیب نمیرسانند.
مطالب مشابه: ایده های مناسب برای جلوگیری از گرمای بیش از حد زمین
اکثر خودروها برای کمک بـه محیط زیست ساخته نمیشوند. علاوه بر این، تحقیقات نشان داده اسـت کـه انتشار وسایل نقلیه موتوری باعث انتشار 72 درصد اکسیدهای نیتروژن و 52 درصد از هیدروکربن هاي فعال در جو می شود و هر دوی اینها بـه طور قابل توجهی بـه لایه اوزون آسیب میزند. در عین حال، آمار نشان میدهد کـه حمل و نقل مسئول تقریبا 30٪ از کل انتشار CO2 در اتحادیه اروپا اسـت کـه 72٪ ان از حمل و نقل جاده اي اسـت.
بـه همین دلیل مهم اسـت کـه استفاده از خودروها را تا حد امکان کاهش دهیم. گزینه هاي جای گزین شامل حمل و نقل عمومی، دوچرخه سواری یا پیاده روی ساده اسـت. اگر از خودرو فقط برای حمل و نقل از نقطه اي بـه نقطه دیگر استفاده میکنید، سعی کنید با دیگران همکاری کنید تا محیط زیست را کمتر آلوده کنید ودر عین حال بـه صرفه جویی اقتصادی نیز برسید.
اکثر خودروها برای کمک بـه محیط زیست ساخته نمیشوند. علاوه بر این، تحقیقات نشان داده اسـت کـه انتشار وسایل نقلیه موتوری باعث انتشار 72 درصد اکسیدهای نیتروژن و 52 درصد از هیدروکربن هاي فعال در جو می شود و هر دوی این ها بـه طور قابل توجهی بـه لایه اوزون آسیب میزند. در عین حال، آمار نشان میدهد کـه حمل و نقل مسئول تقریبا 30٪ از کل انتشار CO2 در اتحادیه اروپا اسـت کـه 72٪ ان از حمل و نقل جاده اي اسـت.
بـه همین دلیل مهم اسـت کـه استفاده از خودروها را تا حد امکان کاهش دهیم. گزینه هاي جای گزین شامل حمل و نقل عمومی، دوچرخه سواری یا پیاده روی ساده اسـت. اگر از خودرو فقط برای حمل و نقل از نقطه اي بـه نقطه دیگر استفاده میکنید، سعی کنید با دیگران همکاری کنید تا محیط زیست را کمتر آلوده کنید ودر عین حال بـه صرفه جویی اقتصادی نیز برسید.
خرید محصولات محلی مزایای متعددی را برای شـما بـه ارمغان می آورد. بـه این ترتیب، در درجه اول، محصولات تازه دریافت میکنید، اما از مصرف غذاهایی کـه مسافت هاي طولانی را طی کرده اند نیز خودداری کنید. هر چه محصول دورتر میرود تا بـه شـما برسد، اکسید نیتریک بیشتری ایجاد می شود کـه دلیل ان بستری اسـت کـه برای حمل و نقل خود محصول استفاده میشود.
استفاده مسئولانه در درجه اول بـه محدود کردن زمان استفاده از خود دستگاه اشاره دارد. از این نظر، مهم اسـت کـه کولرها را دائما روشن نگه ندارید. با این حال، در عین حال، نگهداری منظم دستگاه بسیار مهم اسـت، زیرا نقص عملکرد آن ها منجر بـه ورود کلروفلوئوروکربن ها، یکی از خطرناک ترین گازها بـه جو می شود.
در قرن بیستم، استفاده از کلروفلوئوروکربن ها «CFCs» یک سوراخ بزرگ در لایه اوزون ایجاد کرد. افزایش اشعه ماوراء بنفش منجر بـه نرخ بالاتر سرطان پوست و مشکلات چشمی شده اسـت. خبر خوب این اسـت کـه ممنوعیت CFCها بـه طور قابل توجهی رشد سوراخ ازن را کاهش داده و آسیب بـه سیاره ما را مهار کرده اسـت. با اجتناب از محصولات و اقداماتی کـه بـه لایه اوزون آسیب میرساند و با مبارزه برای اقدامات بیشتر دولت و صنایع، میتوانید بـه بهبود لایه اوزون و محافظت از زمین کمک کنید.
مطالب مشابه: تصاویر بی نظیر و فوق العاده دیدنی کره زمین
از حدود سال 1975؛ دانشمندان هر بهار افت شدیدی در غلظت اوزون در لایه روی قطب جنوب مشاهده کردهاند. پس از ان وضعیت درسال 1987 زمانی کـه یک اکسپدیشن بین المللی دریافت کـه نیمی از ازن قطب جنوب در منطقه اي دو برابر ایالات متحده وسعت دارد ناپدید شده اسـت و یک “حفره” عظیم در لایه اوزون ایجاد کرده اسـت، بـه مقیاس نگران کننده اي رسید.
غلظت ازن در ارتفاع 18 کیلومتری تا 50 درصد از حد معمول کاهش یافت. در عرض هاي جغرافیایی میانی در نیمکره شمالی، تا 3 درصد کاهش غلظت ازن نیز مشاهده شد.
مولکول هاي اوزون یک لایه محافظ را تشکیل میدهند کـه از حدود 16 کیلومتر تا 50 کیلومتر از سطح زمین در عرض هاي جغرافیایی پایین و از حدود 8 کیلومتر تا 50 کیلومتر در عرض هاي جغرافیایی بالا گسترش مییابد.
مولکول هاي اوزون اشعه ماوراء بنفش خورشید «UV» را جذب می کنند کـه اگر بـه سطح زمین برسد برای ما مضر خواهد بود. با رسیدن اشعه ماوراء بنفش بیشتر بـه سطح زمین بـه دلیل تخریب لایه ازن، سلامت انسان و محیط زیست تحت تأثیر نامطلوب قرار خواهد گرفت. مهمترین تأثیرات ان افزایش بروز سرطان پوست، آب مروارید چشم، آسیب بـه سیستم ایمنی انسان و اکولوژی زمین خواهد بود.
دانشمندان بـه اتفاق نظر رسیده اند کـه تخریب لایه ازن در استراتوسفر ناشی از مواد شیمیایی تخریب کننده لایه ازن اسـت. این مواد شیمیایی حاوی اتم کلر یا برم با پایداری شیمیایی ذاتی هستند و عمر طولانی در جو در محدوده 40 تا 150 سال دارند. این مواد شیمیایی و سایر گازهای کمیاب بـه سمت استراتوسفر میروند ودر واکنش هاي آزادسازی کلر دخالت می کنند.
سپس اتم هاي کلر در حضور نور خورشید با مولکول هاي ازن واکنش داده و مولکول هاي ازن را از بین میبرند. تنها یک مولکول کلروفلوئوروکربن میتواند ده ها هزار مولکول ازن را از بین ببرد. این مواد شیمیایی مخرب لایه لایه ازن، مواد شیمیایی ساخته شده توسط انسان بـه طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرند کـه شامل موارد زیر اسـت:
موارد زیر کاربرد رایج CFC ها و HCFC ها هستند:
1. CFC-11؛ CFC-12 و HCFC-22 بـه عنوان مبرد در سیستم هاي تهویه مطبوع و یخچال هاي خانگی و همچنین سیستم هاي تبرید فروشگاه هاي خرده فروشی، چیلرها و تهویه مطبوع استفاده می شود.
2. CFC-11 و CFC-12 بـه عنوان پیشران برای اسپری هاي آئروسل مانند موس مو و محصولات پاک کننده خانگی استفاده می شوند.
3. CFC-11 و CFC-12 همچنین بـه عنوان عوامل دمنده در ساخت فوم برای اثاثیه منزل، عایق کاری و بسته بندی استفاده می شوند. برخی از پلاستیک ها ممکن اسـت با استفاده از CFC ها شکل بگیرند، بـه عنوان مثال. کارتن تخم مرغ، فنجان و کارتن مورد استفاده در عملیات فست فود. فوم هاي صلب یا نیمه سخت نیز بـه عنوان عایق حرارتی یا صوتی در تجهیزات برودتی، ساختمان ها و خودروها استفاده می شود.
4. CFC-113 یک حلال برای تمیز کردن برد مدارهای الکترونیکی و قطعات کامپیوتر اسـت.
5. از هالون ها بـه عنوان اطفاء حریق استفاده می شود. بروموکلرودی فلورومتان «BCF» طبق معمولً در کپسول هاي آتشنشانی قابل حمل استفاده می شود. بروموتری فلورومتان «BTM» در تاسیسات ثابت آتشنشانی استفاده می شود. 1؛1؛1-تری کلرواتان طبق معمولً بـه عنوان موارد زیر استفاده می شود:
6.تتراکلرید کربن بـه عنوان یک عامل تمیز کننده در صنایع نساجی و الکترونیک استفاده می شود.
در چند سال اخیر پیشرفت قابل توجهی در یافتن جای گزین هاي غیر تخریب کننده لایه لایه ازن برای ODS صورت گرفته اسـت. جای گزین هایي برای برنامه هاي تهویه مطبوع و تبرید در حال حاضر در معرض هستند، مانند این کـه HCFC-22 را میتوان با HFC-410A جای گزین کرد، CFC-12 را میتوان با HFC-134a جای گزین کرد. همچنین بازارهای نوظهوری برای جایگزینی “افتاده اي” برای HCFC ها و هالون ها وجوددارد.
محصولات یا فرآیندهای جای گزین را میتوان در برخی موارد از جمله موارد زیر استفاده کرد:
حلال هاي HCFC را میتوان در برخی کاربردها جای گزین کرد. بـه عنوان مثال، حلال هاي نفتی را میتوان بـه عنوان جایگزینی برای CFC-113 یا 1؛1؛1-تری کلرواتان در کاربردهای تمیز کردن انتخاب کرد. تمیز کردن با آب یا حتی فناوری بدون تمیز کردن نیز فرآیندهای جایگزینی هستند کـه میتوانند توسط صنعت الکترونیک استفاده شوند.
بسیاری از محصولات آئروسل خانگی و شخصی، بـه عنوان مثال. اسپری هاي رنگ و حشره کش ها، اکنون از هیدروکربن ها «مانند پروپان و بوتان» بـه عنوان پیشران بـه جای HCFC یا CFC استفاده کنید.
مطالب مشابه: دانستنی هایی جالب از سراسر کره خاکی
در پایان
علاوه بر موارد ذکر شده در بالا، تعدادی روش اضافی برای حفظ لایه اوزون وجوددارد. توصیه پاداش ما این اسـت کـه اهمیت حمایت از محافظت از این لایه را فراموش نکنید. این موضوع را در دستور کار یکی از گفتگوهای بعدی با دوستان خود قرار دهید و با انها در مورد راه هایي بحث کنید کـه میتوانید بـه طور مشترک در نجات سیاره زمین مشارکت کنید.