شاید تلگرام رفع فیلتر شده ولی سرعت باز شدن آن فعلا در بیشتر شهرها کند است و شاید برای خیلی ها این موضوع خسته کننده شده باشد و بخواهند از پیام رسان های داخلی نیز استفاده کنند. در روزهایی که این نرم افزار از معرض کاربران ایرانی خارج شده بود، این سوال به کرات پرسیده میشد و هم زمان مجالی پدید آمده بود تا نرمافزارهای وطنی توانمندیهایشان رابه عموم عرضه کنند. فرصتی که برخی رقبای ایرانیِ تلگرام ازآن بهره بیشتری بردند و توانستند به اصطلاح خودی نشان دهند.
به گزارش تالاب نه فیلتر شدن نرمافزارهای پیامرسان در کشورمان چیز جدیدی است و نه گزینه برای جایگزینی این دست نرم افزارها اندک است اما بنظر میرسید که مسدود شدن تلگرام فرق دارد. شاید از این رو که دیگر یک نرمافزار پیامرسان برای پاسخ دادن به نیازهای جدید مردم کفایت نمیکرد و چیز بیشتری نیاز بود؛ اپلیکیشنی مانند تلگرام و حتی بهتر ازآن.
صحبت درباره نسل جدید نرم افزارهایی است که علاوه بر ارتباط متنی، صوتی، ارسال فایل و…، کانالهاي ارتباطی هم دارند و میتوان به کمکشان از اخبار روز مطلع شد، مقالات و گزارشهاي تخصصی یا در حوزه علاقمندیها را مطالعه کرد، از مواضع و رویکردهای افراد و گروههاي مختلف در خصوص یک مساله خاص آگاهی یافت و یا در آنها سرگرم شد و وقت گذراند.
نرمافزارهایی که خیلی بیشتر از یک پیامرسان هستند و می بایست آنها را نسل جدید شبکههاي اجتماعی نامید. نسل جدیدی که اگر از شبکههاي اجتماعی قبلی برتر نباشند، کمتر هم نیستند. دنیایی که برای 40 میلیون ایرانیِ کاربر تلگرام از مدتها پیشتر تا حدود زیادی شناخته شده و کار رقابت را برای نرم افزارهای پیام رسان وطنی دشوار کرده است. نرمافزارهایی که اگر قابلیت هاي شبکه هاي اجتماعی را نداشته باشند، حتی فیلتر شدن تلگرام نیز نخواهد توانست موجب گرایش عموم به ایشان شود.
فضایی که برای مدتی محدود با انسداد تلگرام در اختیار نرم افزارهای ایرانی قرار گرفت تا عرض اندام کرده و اقبالشان میان مردم را محک بزنند. فرصتی برای جذب مخاطب که برخی نرم افزارهای وطنی ازآن بهره بیشتری بردند و برخی، در رقم زدن اتفاقات مثبت در آن کم توان ظاهر شدند. اتفاقی که بیش از هرچیز، از قیاس این نرم افزارها باهم و گرایش مردم به نرم افزارهای دارای قابلیت هاي بیشتر نشات گرفت. این را میشود از آمار مراجعه مردم به نرم افزارهای پیام رسان وطنی و قیاس امکاناتشان با یک دیگر دریافت.
نمودار محبوبیتی که اگر قرار به ترسیم آن باشد، می بایست از یک آمار واحد برای نشان دادنش بهره ببریم ودر این جا ما از آمارهایی بهره می بریم که فروشگاه برنامه هاي اندرویدی معروف کشورمان، یعنی «کافه بازار» با بیش از 33 میلیون کاربر، ارائه می دهد. آماری که حکایت ازآن دارد که «سروش» با بیش از یک میلیون کاربر فعال، محبوب ترین نرم افزار پیام رسان وطنی است و پس ازآن، پیام رسانهاي «گپ» و «بله» با بیش از 200 هزار کاربر فعال قراردارند.
به گزارش تالاب بر اساس آمار کافه بازار، «آی گپ» با بیش از 100 هزار کاربر فعال و «بیسفون پلاس» با بیش از 20 هزار کاربر فعال به ترتیب محبوب ترین پیام رسان هاي دیگر ایرانی هستند. این در حالی است که پیام رسان «ویسپی» نیز که به نوعی ایرانی محسوب می شود، با بیش از 200 هزار کاربر فعال، جایگاه خوبی به دست آورده است.
آمارهایی که اگر چه به خودی خود جالب توجه هستند و می توانند مورد تفسیر قرار گیرند، اما زمانی کامل تر میشوند که امکانات این نرم افزارها و ویژگی هاي مختلفشان رابا یک دیگر و همچنین رقبای معروف خارجی شان قیاس کنیم. قیاسی که چنین نتیجه اي به دست میدهد:
سروش
اپلیکیشن سروش علی رغم عمر کوتاهش توانسته جایگاه خوبی میان کاربران ایرانی دست و پا کند و با یک میلیون دانلود از فروشگاه وطنی اپلیکیشن هاي اندرویدی و رتبه ممتازش در لیست الکسا، محبوب ترین و پر کاربردترین نرم افزار وطنی لقب گیرد. پیام رسانی که با قابلیت هایي مانند پرداخت درون برنامهاي، پرداخت قبض، خرید شارژ، کانالهاي تعاملی و دسته بندی شده «که می توان مطالبشان را لایک کرد یا رویشان کامنت گذاشت» تا حد زیادی منحصر به فرد شده است. نکته جالب توجه این که هیچ پیامرسان ایرانی به سه میلیون کاربر نرسیده و برای این تعداد آماده نیست. سروش که سردمدار پیامرسانهای داخلی است هم در طی دوران فیلترینگ تلگرام نشان داده آماده میزبانی از این تعداد کاربر نیست و باید سرمایهگذاری سنگینتری کند.
گپ
پیام رسان گپ بعنوان یک پیام رسان ایرانی، امکان ایجاد گروه، کانال و موارد مشابه رابه کاربر میدهد ودر زمره اپلیکیشنهایي قرار میگیرد که شبکه اجتماعی است، اما چیزی که آنرا از سایر موارد مشابه متمایز کرده، امکان ساخت فروشگاه و پرداخت هاي درون برنامه اي است که مناسب کسب و کارهای کوچک و فروشگاه هاي اینترنتی است. گپ کانالهای تعاملی و دسته بندی شده دارد که کاربرد خوبی هم دارد هرچند بنظر میرسد در تولید محتوای این کانالها، نقش کاربر پررنگ نیست، امری که سروش در انجام آن موفق بوده و توانسته کاربران خودرا تشویق به تولید محتوا در کانالهای مختلف کند و کاربران هم آنرا پذیرفتهاند. گپ علی رغم آنکه از نسخه هاي موبایل و وب بهره می برد، هنوز در نسخههاي دسکتاپ در معرض کاربران نیست و شاید این بزرگ ترین نقطه ضعفی باشد که می بایست مدیران آن به فکر رفعش باشند.
آی گپ
این اپلیکیشن هم بعنوان یکی از نمونه هاي ایرانی مشابه تلگرام گزینه خوبی برای جایگزینی به شمار میرود. امکان ارسال و دریافت فایل بدون محدودیت هاي سایر پیام رسان ها، ایجاد گروه یا کانال و البته مدیریت آسان انها، از جمله مواردی است که آی گپ رابه اپلیکیشنی فراتر از پیام رسان تبدیل کرده است. ناگفته نماند که این نرم افزار برای سیستم عاملهاي متنوعی توسعه داده شده و از این رو، کار با آن برای طیف وسیع تری از مخاطبان فراهم آمده است. با این ملاحظه که برای افزایش محبوبیت، آی گپ به ویژگی هاي منحصر به فرد و مشتری پسند بیشتری نیازمند است.
بله
این پیام رسان یکی از زیر مجموعه بانک ملی ایران به حساب می آید که علاوه بر قابلیت مصاحبه می تواند پرداختهاي آنلاین شما را انجام دهد. انتقال پول، خرید آنلاین، تقاضای پول، خرید شارژ، پرداخت قبوض و غیره از جمله مواردی است که از طریق پیام رسان بله قابل انجام و پیگیری است. ویژگی هاي خاصی که اغلب به واسطه بات هاي نوشته شده برای بله مقدور میشوند تا بله مطابق خاستگاهش، در تبادلات مالی خوب محاسبه شود و همچنین، شباهت خاصی به تلگرام و بات هاي فعال بر بستر آن پیدا کند.
بیسفون+
بیسفون، اولین پیام رسان ایرانی است، حتی جلوتر از تلگرام صاحب قابلیت کانال شد اما این گونه که باید نتوانست توجه عموم رابه خود جلب نماید. این را میشود از شمار کمتر کاربرانش علی رغم عمر چهار سالهاش در قیاس با دیگر نرم افزارهای وطنی دریافت. حالا بیسفون پلاس با طراحی توسط تیمی جدید دوباره وارد میدان شده است. این در حالی است که بیسفون چون یکی از زیرمجموعههاي یکی از اپراتورهای تلفن همراه در کشورمان است، همواره کم بودن هزینه هایش برای کاربرانش را در شعارهایش تکرار کرده است. یکی از ویژگی هایي که مدیران این نرم افزار رویش تاکید دارند، بهره مندی بیسفون پلاس از پروتکل اختصاصی این اپلیکیشن وطنی است. البته معلوم نیست که این پروتکل عملیاتی شده یا این تیم رو به پيشرفت آن هستند و با عملیاتی شدن فاصله زیادی دارند.
ویسپی
نه نامش ایرانی است و نه شکل و ظاهرش اما آنگونه که کنکاش برخی خبرنگاران نشان میدهد، ایرانی است! نرم افزاری وطنی که ظاهراً به ازای پرداخت وجه در چین ساخته شده و دفترش در هنگ کنگ قرار دارد اما سی دی ان سرورهایش، سرورهای یکی از شرکت هاي بزرگ فروش اینترنت در کشورمان را نشان میدهد و علاوه بر آن، رد و نشانه هاي دیگری نیز از ایرانی بودن آن در معرض است. جز این نکته عجیب و ابهام در چرایی مخفی کردن خاستگاه این نرم افزار، ویسپی توانسته خودرا بعنوان یک پیامرسان کارامد نشان دهد. پیام رسانی که شبکه اجتماعی هم به شمار می آید اما از فقدان نسخههاي دسکتاپ و نسخه تحت وب رنج می برد.
سیگنال
حریم خصوصی همواره مهم ترین نکته برای توسعه دهندگان اپلیکیشن سیگنال بوده است. تیم توسعه دهنده این اپلیکیشن با رمزنگاری ویژه اي که بر روی محتوای ارسالی کاربران این پیام رسان کرده اند، آن رابه امن ترین پیامرسان دنیا تبدیل کرده اند. این نرم افزار مورد تقدیر تعداد زیادی از کارشناسان امنیتی در دنیا قرار گرفته و البته که نام آشنای “ادوارد اسنودن” نیز دراین میان به چشم می خورد! همه ی این ها در حالی است که سیگنال به مانند واتس اپ تنها یک پیام رسان امن است نه شبکه اجتماعیِ مورد نیاز و توجه ایرانیان.
لاین
مهم ترین توضیح در خصوص لاین این است که پیشتر این نرم افزار ژاپنی تا حدودی مورد توجه ایرانیان قرار داشت و روی گوشیهاي هوشمند تلفن همراه تعداد زیادی از هموطنانمان نامش به چشم می خورد اما با ظهور و بروز تلگرام، قافیه رابه این حریف باخت و به خاطرات پیوست. اتفاقی که نشان می دهد لاین جای گزین مطمئن و کاملی برای تلگرام نیست و حتی اگر روزی بتواند به این جایگاه برسد، باز ممکن است در رقابت بعدی کم آورده و قافیه را ببازد. نکته اي که پیش و بیش از ویژگی هاي لاین در انتخابش تاثیر خواهد داشت. خالی از لطف نیست اگر بدانید این نرم افزار ژاپنی بتازگی رمزنگاری را در دستور کار خود قرار داده است.
واتس اپ
اگر به دنبال یک پیام رسان ساده با امکانات معمولی هستید، احتمالا واتس اپ بهترین گزینه پیش روی شماست. این پیام رسان برخلاف تلگرام هیچ امکان خاصی ندارد و تنها وظیفه آن امکان ایجاد چت هاي یک به یک یا گروهی است. حتی امکان ارسال فایل هاي صوتی از قبیل MP3 یا Wav هم در آن وجود ندارد. یکیدیگر از مشکلات واتس اپ، محدودیت در ارسال فایل هاي ویدیویی و تقسیم آن به چند قسمت است. واتس اپ برخلاف تلگرام یک شبکه اجتماعی محسوب نمیشود و بهمین دلیل خیلی نمیتوانید بعنوان جای گزین تلگرام به آن تکیه کنید!
وی چت
این نرم افزار چینی و پر سابقه یکی از جدید ترین گزینه هاي جایگزینی تلگرام است. اتفاقی که در روزهای اخیر و با رفع فیلتر وی چت رخ داد چراکه این نرم افزار بدلیل دارا بودن قابلیت هاي غیر قابل فیلتری، پنج سال پیش در کشورمان فیلتر شده بود. فیلترینگی که در روزهای اوج محبوبیت وی چت در کشورمان رقم خورد و حالا برخی انتظار دارند که معکوس آن رخ دهد. اتفاقی که بعید است رخ دهد چراکه وی چت قابلیت ساخت کانال ندارد و از این رو نمیتواند جای گزین مناسبی برای تلگرام باشد.
جدول مقایسه :