اين سازمان بين المللي کـه با هدف تخفيف آلام انساني و حفظ و پيشرفت بهداشت عمومي تشکيل شد، بر اساس موافقتنامه ژنو درسال 1864 ميلادي و بـه خصوص بـه علت تلاش شخصي بـه نام ژن هنري دونان «Jean Henry Dunant» سوئيسي، “صليب سرخ” نام گرفت.
درسال 1862 ؛ دونان كتاب “خاطره ای از سولفرينو Solferino ” را شرح داد و خواستار تشكيل جمعيت های امدادي داوطلب براي تسكين آلام اينگونه صدمه ديدگان از جنگ شد.
“آيا نبايد امكاناتي در زمان صلح و آرامش وجود داشته باشد و جمعيت هايي امدادي با داوطلباني ايثارگر و كاملاً صالح تشكيل شوند کـه هدف شان مراقبت از زخمي ها در زمان جنگ باشد؟”
وي پيشنهاد كرد كه خدمت بـه زخمي های نظامي، فعاليتي بي طرف محسوب شود و “انجمن ژنو امور عام المنفعه” با علاقه ی وافر از پيشنهاد وي استقبال كرد. در نتيجه، يك كنفرانس بين المللي با شركت نمايندگان 16 كشور در ژنو تشكيل شد و موافقتنامه 1864 ميلادي براي التیام وضع مجروحان جنگ، تدوين شد و بـه امضاي نمايندگان دوازده دولت از كشورهاي شركت كننده رسيد.
درسال 1876 ميلادي، دولت عثماني «ترکيه» بـه جاي استفاده از نشان صليب سرخ از معكوس رنگ های پرچم خود، يعني هلال ماه قرمز رنگ «هلال احمر» در زمينه سفيد براي جمعيت ملي خود استفاده كرد. از ان بـه بعد در كشورهاي اسلامي بـه جاي صليب سرخ، هلال احمر بـه عنوان سمبل اين سازمان بـه كار گرفته شد.
جايگاه جمعيت هلال احمر از نظر عرف بينالمللي نيز بسيار حائز اهميت اسـت.در حال حاضر صليب سرخ و هلال احمر بينالمللي بزرگ ترين شبكه انسان دوستانه غيرسياسي و امداد رساني جهاني را تشكيل مي دهد.
امروزه در سطح بينالمللي يكي از معيارهاي سنجش ميزان فعاليت های انسان دوستانه و غيرسياسي در هر كشور، وضعيت جمعيت ملي صليب سرخ و يا هلال احمر و عدم وابستگي و غيرسياسي بودن ان اسـت.
كميته بين المللي صليب سرخ«ICRC »؛ كه مقر ان در ژنو« سوئيس» قرار دارد، سازماني اسـت بي طرف، بي غرض و مستقل كه وظيفه منحصراً انسان دوستانه ان عبارت اسـت:
حفاظت از زندگي و كرامت قربانيان جنگ و نيز خشونت داخلي، و ياري رساندن بـه ان ها. فعاليت های كميته بين المللي بر پايه مقررات حقوق انسان دوستانه استوار اسـت ودر موارد سياسي، ديني و عقيدتي بي طرف اسـت.
دولت ايران درسال 1301 جمعيت ملي هلال احمر خودرا تأسيس نمود، ولي بـه جاي استفاده از نشان صليب سرخ و يا هلال احمر، علامت شير و خورشيد سرخ را بـه عنوان نشان جمعيت خود انتخاب كرد و با تلاش ها و پيگيري متمادي دولت و جمعيت ايران، سرانجام علامت شير و خورشيد در كنفرانس ژنو درسال 1929 بـه عنوان نشان سوم مورد حمايت بينالمللي، بـه تصويب رسيد.
از ان پس سه نشان صليب سرخ، هلال احمر و شير و خورشيد سرخ بـه عنوان نشانه های رسمي بينالمللي شناخته شدند. پس از پيروزي انقلاب اسلامي ودر سا
ل 1359 ؛ دولت ايران با ارسال نامه ای بـه دولت سوئيس بـه عنوان امين و نگاهدارنده قراردادهاي چهارگانه ژنو، اعلام نمود كه استفاده از شير و خورشيد سرخ را بـه تعليق درآورده و بـه جاي ان از علامت هلال احمر استفاده خواهد نمود.
از ان پس جمعيت شير و خورشيد سرخ ايران بـه جمعيت “هلال احمر جمهوري اسلامي ايران” تغيير نام داد.
در واقعدر سال 1301 شمسی کشور جمهوری اسلامی ایران بـه دنبال جوی کـه صلیب سرخ جهانی در کشور های اسلامی پدید آورده بود تصمیم گرفت کـه جمعیت ملی خودرا تاسیس کند ولی بـه جای استفاده از نشان صلیب سرخ کـه نشان دولتهای مسیحی بـهشمار میرفت بنابرزیرکی و تدبیر سیاسی نماینده وقت ایران بـهنام «ممتازالسلطنه» از پرچم شیر و خورشید سرخ کـه در ان زمان معنای ان تلاش برای تداوم حیات ایران در جامعه بین المللی بوده اسـت استفاده کرد.
این تصمیم کـه عملی شدن ان بـه کنفرانس صلیب سرخ جهانی درسال 1956 ژنو برمیگردد در شرایطی انجام شد کـه در ان زمان تنها دو کشور مسلمان عثمانی و ایران اجازه حضور دراین کنفرانس را داشتند. از طرفی بـهدلیل انکـه کشور عثمانی در 1904 در کنفرانس قبلی صلیب سرخ شرکت نکرده بود، درسال 1956 از حضور دراین کنفرانس محروم ماند و بنابر این ایران تنها کشور مسلمان حاضر دراین کنفرانس بود.
نکته جالب اینجاست کـه دلیل انتخاب نشان شیروخورشید در ان سال برای جمعیت صلیب سرخ در ایران بـه این دلیل بود کـه نماینده ایرانی بر ان عقیده بود کـه نشان صلیب سرخ یک نشان مسیحیت اسـت و یک کشور اسلامی نمی تواند پرچم امدادرسانی خودرا در سایه نشان مسیحیت برپا کند.
نشان شیروخورشید سرخ همان گونه تا سال 1359 شمسی وجود داشت. اما بـه دنبال پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در کشورمان دولت جمهوری اسلامی با ارسال نامهای بـه دولت سوئیس بـه عنوان امین و نگهدارنده قراردادهای چهارگانه ژنو اعلام کرد کـه خواستار تغییر نشان شیر و خورشید سرخ بـه هلال احمر اسـت و بـه این ترتیب جمعیت ملی هلال احمر جمهوری اسلامی ایران با نام جدید شکل گرفت.
– بي طرف شمردن متصديان خدمات پزشكي نيروهاي مسلح،
– رفتار انساني با زخمي ها،
– بي طرفي غير نظامياني كه داوطلبانه بـه كمك مجروحان جنگ مي شتابند،
– علامتي بين المللي بـه منظور مشخص ساختن اعضا و وسايلي كه دراين راه بـه كار مي روند کـه بر اساس مليت دونان و بـه تقليد از پرچم سوئيس ؛ بـه شکل صليبي سرخ بر زمينه ای سفيد انتخاب شد.
درسال 1963 ميلادي، در 88 كشور جهان، جمعيت های ملي صليب سرخ پديد آمد.
يكي “كميته بين المللي صليب سرخ” کـه درسال 1863 ميلادي تأسيس شد و از 25 نفر از بزرگان سوئيسي تشکيل شده بود كه هنگام جنگ بـه عنوان ميانجي بي طرف خدمت کنند.
دوم “اتحاديه جميعت های صليب سرخ” بود کـه درسال 1919 ميلادي تاسيس شد و هدفش كمك های متقابل و همكاري و توسعه فعاليت های مربوطه در زمان صلح بود.فعاليت صليب سرخ بين المللي از پايان جنگ جهاني دوم توسعه فراواني يافت.