۱۵ اکتبر مصادف با ۲۳ مهر ماه روز جهانی نابینایان گرامی
پانزدهم اكتبر، ۲۳ مهرماه بـه عنوان روز بزرگداشت نابينايان و عصای سفيد، نامگذاری شده اسـت.
كاربرد عصا بـه عنوان وسيلهي كمكی در آمد و شد نابينايان، از قرنها پيش متداول بوده اسـت؛ ولی استفاده از عصای سفيد بـه شكل امروزي و بـه عنوان نمادی براي شناخت نابينايان، بـه بعد از جنگ جهاني اول برميگردد.
درسال 1921م. عكاسی از شهر بريستول انگلستان بـه نام جيمز بيگز – كه در اثر سانحهای بينایی خودرا از دست داده بود- براي در امان ماندن از گزند وسائل نقليه در خيابانهای اطراف محل زندگياش ابتكار استفاده از عصاي سفيد را ازآنِ خود كرد تا بـه اسانی براي همگان قابل ديد باشد.
پس ازآن دو تن از برجستهترين محققان آمريكایی بـه نامهای دكتر ناول پری «رياضيدان» و دكتر جاكوپس تن بروك «حقوقدان»؛ توانستند قانونی در پانزدهمين روز از ماه اكتبر بـه عنوان قانون عصای سفيد بـه تصويب برسانند و اين روز را، بـه عنوان روز جهانی نابينايان نامگذاري كنند. دراين قانون، تمامی حقوق اجتماعی فرد نابينا بـه عنوان عضوی از جامعهي متمدن، انعكاس يافته اسـت.
حتما بخوانید: عکس و متن ویژه روز جهانی نابینایان (23 مهر روز جهانی عصای سفید)
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد، «یونسکو» و شورای جهانی نابینایان در جلسه ای مشترک درسال ۱۹۵۰ میلادی، قانون «عصای سفید» را بررسی و تصویب کردند و روز ١۵ اکتبر برابر با ٢٣ مهرماه را روز جهانی «عصای سفید» یا روز جهانی “ایمنی نابینایان” اعلام کردند.
اﯾﻦ روز در ﺟﻬﺖ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﻪ روﺷﻨﺪﻻن، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت آﻧﻬﺎ و اﯾﺠﺎد ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن از ﻋﺼﺎی ﺳﻔﯿﺪ اﺳﺖ. قانون عصای سفید، تصویری جدید از نابینایان را در جامعه ترسیم کرده و از افراد نابینا میـــخواهد بـه منظور پشتیبانی از منافع خود، از تمام مفاد این قانون مطلع باشند. حق استفاده از کلیه امکانات رفاهی معمول در جامعه از سوی نابینایان، تشویق نابینایان بـه مشارکت در امور دولتی و اشتغال توسط دولت و رعایت کامل حقوق نابینایان بـه هنگام عبور و مرور از سوی رانندگان وسایل نقلیه از جمله مفاد این قانون اسـت.
كاربرد عصا بـه عنوان وسيله كمكی در آمد و شد نابينايان، از قرنها پيش متداول بوده اسـت؛ ولی استفاده از عصای سفيد بـه شكل امروزی و بـه عنوان نمادی برای شناخت نابينايان، بـه بعد از جنگ جهانی اول برمیگردد. درسال ۱۹۲۱ میلادی عكاسی از شهر بريستول انگلستان بـه نام جيمز بيگز – كه در اثر سانحهای بينائی خودرا از دست داده بود، برای در امان ماندن از گزند وسائل نقليه در خيابانهای اطراف محل زندگیاش ابتكار استفاده از عصای سفيد را ازآن خود كرد تا بـه اسانی برای همگان قابل ديد باشد.
۲۳مهر روز جهانی نابینایان(عصای سفید) گرامی باد.
پس ازآن دو تن از برجستهترين محققان آمريكایی بـه نامهای دكتر ناول پری «رياضيدان» و دكتر جاكوپس تن بروک «حقوقدان»؛ توانستند قانونی در پانزدهمين روز از ماه اكتبر بـه عنوان قانون عصای سفيد بـه تصويب برسانند و اين روز را، بـه عنوان روز جهانی نابينايان نامگذاری كنند. دراين قانون، تمامی حقوق اجتماعی فرد نابينا بـه عنوان عضوی از جامعه متمدن، انعكاس يافته اسـت.
اولین تلاشها در زمینه آموزش نابینایان در ایران بـه سال ۱۲۹۹ شمسی مربوط میشود. در این سال کار تعلیم و تربیت دانشآموزان نابینا با جذب ۵ دانش آموز نابینا در مدرسهای در تبریز آغاز شد و توسط شخصی بـه نام «پاستور ارنست کریستوفل» توسعه یافت.
آموزشگاه نابینایان تبریز کـه تنها مرکز آموزش نابینایان در ایران محسوب می شد تا سال ۱۳۱۹ مشغول ارائه خدمات آموزش و تربیت حرفهای بـه نابینایان بودو تعداد دانش آموزان نابینای تحت پوشش آن بـه ۴۵ نفر می رسید. درسال ۱۳۲۵ نیز خانمی انگلیسی بـه نام «گون گستر» آموزشگاهی برای دختران نابینا بـه نام نور آیین در شهر اصفهان تاسیس کرد.
کریستوفل آغازگر آموزش نابینایان در ایران کـه با شروع جنگ جهانی دوم وادار بـه ترک ایران شده بود پس از پایان جنگ بـه ایران بازگشت و آموزش پسران نابینا را بـه عهده گرفت. با شروع آموزش نابینایان در اصفهان تعدادی از پسران نابینای تبریز بـه اصفهان آمدند و هم چون دختران دانش آموز آموزشگاه نور آیین از امکانات خوابگاهی و حرفهای ویژه نابینایان استفاده کردند در همین زمان بود کـه کریستوفل با همکاری یکی از فرهنگیان پرسابقه اصفهان، خط برجسته نقطهای را در تطبیق با الفبای پارسی اصلاح و تکمیل کرد.
روز جهانی نابینایان یا قانون عصای سفید گرامی باد
در سال ۱۹۲۱ جیمز بیگز عکاس انگلیسی که در سانحهای بینایی خود را از دست داده بود برای در امان ماندن از تصادف حین رفت و آمد در خیابانهای اطراف محل زندگی خود ابتکار استفاده از عصای سفید را به کار برد و پس از آن بود که دو پژوهشگر آمریکایی قانون عصای سفید را نوشتند و ۱۵ اکتبر به عنوان روز جهانی نابینایان یا قانون عصای سفید تعیین شد.
جان کلام این قانون این است که نابینا هم عضوی از جامعه متمدن است و حقوق اجتماعی مهمی دارد.
به جای ابراز ترحم، به حقوق او احترام بگذاریم
او کتابهای درسی دوره ابتدایی را بـه خط ویژه برگرداند و تعدادی از کتابهای غیردرسی را نیز بـه خط بریل پارسی تبدیل کرد. گفتنی اسـت خط پارسی بریل کـه درست مطابق حروف پارسی ماست در پنجاه سال پیش توسط یک آلمانی درست شده و ازآن زمان رواج دارد.
اولین کلاس درس نابینایان در تهران، سال ۱۳۲۹ در آموزشگاه رودکی تشکیل شد. آن روز ۵۹ تن از اطفال نابینای دختر و پسر دریک اتاق روی نیمکت نشسته بودند و با ترس و نگرانی بـه آینده مجهول خود میاندیشیدند. نه خود اطفال باور می کردند کـه ممکن اسـت سواد پیدا کنند و نه اشخاص بینای اطراف آنها چنین تصوری داشتند.
درسال ۱۳۳۷ یکی از پیشکسوتان آموزش و پرورش تبریز آموزشگاهی بـه صورت ملی وغیر انتفاعی تاسیس کرد.
این آموزشگاه سه گروه از کودکان استثنایی از جمله نابینایان را در آن مجموعه جای گزین کرد. در این مجموعه دانش آموزان از کارگاههای کفاشی و حصیر بافی استفاده می کردند وطبق آمار سال تحصیلی ۵۶ حدود ۲۹ دانش آموز نابینا در آن مشغول تحصیل بودند.
نقطه شروع آموزش نابینایان در فارس بـه سال ۴۳ یعنی ۵ سال قبل از تاسیس دفتر آموزش کودکان استثنایی مربوط می شود. در آن سال، کلاسی مخصوص آموزش نابینایان تحت نظر اداره کل فرهنگ استان تاسیس شد ودر سال ۱۳۴۹ آموزشگاه شوریده شیرازی افتتاح و شروع بـه کار کرد.
درسال ۱۳۴۸ یعنی یکسال پس از تشکیل دفتر آموزش استثنایی آموزشگاه نابینایان ابابصیر در اصفهان و بـه دنبال آن درسال ۵۶ آموزشگاه محمد خیابانی در شهر ری و سپس درسال ۵۸ آموزشگاه نابینایان پاسداران و دختران نرجس در شمال تهران ایجاد گردید.
با تاسیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی، گروه آموزشی نابینایان و نیمه بینایان شروع بـه فعالیت نمود. برای این گروه از دانش آموزان چهار دوره پیش دبستانی، ابتدایی، راهنمایی تحصیلی و متوسطه پیشبینی گردید و بـه آموزش تلفیقی اهمیت خاصی داده شد این گروه از دانش آموزان کـه با شروع فعالیت سازمان درسال تحصیلی ۷۱-۷۰ تعداد ۲۰۶۷ نفر را تشکیل میدادند، درسال ۷۷-۷۶ بـه ۳۴۴۵ نفر افزایش یافت و اینک تعداد ۵۰۷۸ دانش آموز نابینا و نیمه بینا در ۴۹۲ کلاس درکشور مشغول تحصیل هستند.
با ابلاغ این طرح مدارس عادی موظف بـه پذیرش دانش آموزان نابینا بـه صورت تلفیقی درکلاسهای مختلف درسی شدند و مدارس استثنایی مسوولیت یافتند برای تامین تجهیزات آموزشی و معلم رابط و ارایه مشاوره تحصیلی اقدام کنند. در این راستا هم اینک تعداد ۲۶۹۲ دانش آموز نابینا و نیمه بینا، با اجرای طرح آموزش تلفیقی در میان دانش آموزان عادی تلفیق و مشغول بـه تحصیل هستند.
اﯾﻦ روز برای اﻫﻤﯿﺖ دادن ﺑﻪ روﺷﻨﺪﻻن، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت آﻧﻬﺎ و اﯾﺠﺎد ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای اين افراد، «عصای سفيد» نامگذاری شده اﺳﺖ. اين روز از ﺳﺎل ۱۹۶۴ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﺷﺪه اسـت و ﺑﻬﺎﻧﻪ ای ﺑﺮای ﭘﺎﺳﺪاﺷﺖ دﺳﺘﺎوردﻫﺎی اﻓﺮاد ﻧﺎﺑﯿﻨﺎست.
بـه آن کسی کـه چشمهایش نمی بیند، یک عصای سفید بدهید؛
و بـه کسانی کـه با چشم قلبشان نمیبینند ؛ صد عصای سیاه ؛
بگذار شدت مصیبت را همه ی ي بدانند …
روز عصای سپید بر روشندلان عزیز گرامی باد