در ایران روز ۱۰ اردیبهشت روز ملی خلیج فارس نام گذاری شده کـه سال روز اخراج پرتغالیها از تنگه هرمز و خلیج فارس اسـت.
۱۰ اردیبهشت روزی افتخارآمیز در تاریخ ایرانیان اسـت. در ۲۲ تیرماه ۱۳۸۴؛ هیات دولت مصوبه اي را تایید کرد کـه بـه موجب ان دهم اردیبهشت هرسال ؛ “روز ملی خلیج فارس” نام گرفت .
دهم اردیبهشت در تاریخ ایران روز مهمی اسـت. روزی کـه یادآور ازخودگذشتگی هاي ملت سرافراز ایران و فرار اشغالگران متجاوز پرتغالی بعد از ۱۱۷ سال تسلط جابرانه بر سواحل جنوبی کشور «۲۱ آوریل ۱۶۲۲ میلادی» در پی رشادتهاي سپاه ایران بـه رهبری امیرالامرای فارس«امام قلیخان» میباشد. شاه عباس صفوی دراین روز درسال ۱۶۲۱ میلادی توانست هرمز را از چنگ پرتغالی ها درآورد، تا همیشه بـه خاطر این اقدامش از او بـه نیکی یاد شود.
اما این روز درسالهاي اخیر شرایط دیگری پیدا کرده اسـت. وجه اهمیت تاریخی این روز تحت شعاع تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی و دولت قرار گرفته اسـت. تصمیم کـه ۱۰اردیبهشت را بـه روز ملی خلیج فارس بدل کرده اسـت.
خلیج تا ابد فارس سومین خلیج بزرگ جهان اسـت کـه بـه خاطر موقعیت جغرافیایی خود در طول تاریخ همواره نامش بر سرزبانها بوده اسـت و مردم تمام جهان ان رابا نام خلیج فارس یا دریای پارس می شناسند. قدیمیترین اسناد موجود درباره خلیج فارس بـه کتاب هاي باقی مانده از یونان باستان بر میگردد.
یونانی ها و مورخانشان دراین کتاب ها با نام “پرسیکوس سینوس” کـه بـه معنی “خلیج فارس” اسـت از این آبراهه یاد میکنند و تکرار همین نام باعث می شود کـه تعداد زیادی از نقشه هاي باقی مانده از اروپائیان قرنها بعد نیز با همین نام از خلیج فارس یاد کنند.
بر اساس نوشتههاي مورخان یونانی مانند هرودت «۴۸۴ – ۴۲۵ ق.م» کتزیاس «۴۴۵ – ۳۸۰ ق.م»؛ گزنفون «۴۳۰ – ۳۵۲ ق.م» استرابن «۶۳ ق.م – ۲۴ م» کـه پیش از میلاد مسیح میزیستهاند؛ یونانیان اولین ملتی هستند کـه بـه این دریا نام پرس و بـه سرزمین ایران پارسه، پرسای، پرسپولیس یعنی شهر یا مملکت پارسیان دادهاند.
انگلیسی زبانها نیز این منطقه جغرافیایی خاص را PERSIAN GULF میخوانند کـه در واقع ترجمه ساده اي از نام “خلیج فارس” اسـت و نقشههاي بی شماری کـه از ملوانان و جغرافی دانان انگلیسی قرون ۱۶ و ۱۷ میلادی باقی مانده اسـت، اسناد غیرقابل انکار این حقیقت تاریخی هستند.
ابوعلی احمدبن عمر مشهور بـه ابن رسته درکتاب الاعلاق النفیسه کـه درسال ۲۹۰ هجری بـه رشته تالیف درآورده، نوشته اسـت: « اما از دریای هند خلیجی بیرون می آید بـه سمت سرزمین فارس کـه ان را «خلیجفارس» مینامند»؛ محمد عبدالکریم صبحی نیز درکتاب «علم الخرائط» در نقشههایي کـه با ترجمه عربی نقل کرده اسـت، دریای جنوب ایران را «الخلیجالفارسی» و «بحر فارس» نامیده اسـت.
استعمار گر پیر پس از ملی شدن صنعت نفت و خلع ید از شرکتهای انگلیسی و قطع روابط ایران و انگلیس ابتدا نماینده سیاسی انگلیسی مقیم بحرین از سال ۱۳۲۹ «۱۹۵۰ م.» عبارت ساحل عربی را برای منطقهٔ جغرافیایی بخش جنوبی خلیج فارس کـه متعلق بـه عربهاي تحتالحمایه انگلیس بود مرسوم ساخت و سپس بـه مرور کلمه خلیج عربی را جای گزین ان ساخت و سپس این نام را بـه کل خلیج فارس تعمیم داد.اما هرگز موفق نشد.
این در حالی اسـت کـه تا اوایل دهه ۱۹۶۰ درباره نام خلیج فارس هیچگونه بحث و جدلی در بین نبوده اسـت ودر تمام منابع اروپایی و آسیایی و امریکایی، دانشنامهها و نقشه هاي جغرافیایی این کشورها نام از خلیج فارس درتمام زبان ها بـه همین نام یاد شده اسـت.
اصطلاح «خلیج ع رب ي» برای اولین بار در دوره تحت قیمومت شیخ نشینهاي خلیج فارس توسط کارگزاران انگلیس و به طور ویژه از طرف یکی از نمایندگان سیاسی انگلیس مقیم در خلیج فارس بـه نام رودریک اوون در کتابی بـه نام حبابهای طلایی در خلیج ع رب ي درسال ۱۹۵۸ نوشت کـه «من در تمام کتب و نقشههاي جغرافیایی نامی غیر از خلیج فارس ندیده بودم ولی در چند سال اقامت در سواحل خلیج فارس«بحرین» متوجه شدم کـه ساکنان ساحل عرب هستند پس باید این خلیج را ع رب ي بنامیم».
همچنین درسالهاي اخیر کشور های عرب حاشیه خلیج فارس ودر صدر آن ها کشور عربستان بـه همراه اربابان غربی شان سعی و تلاش فراوانی در تحریف نام خلیج فارس داشتهاند تا از این تغییر نام اعتباری برای خود بیافرینند و این آبراه استراتژیک جهان را بـه نام خود درآورند؛ البته اعراب حاشیه خلیج فارس در پیمودن این مسیر تنها نبودند و برای مثال یک مورد دیگر تحریف نام خلیج فاس درسال 1383 توسط اطلس مشهور جهانی بـه نام نشنال جغرافی بود.
پس از تحریف نام خلیج فارس در اطلس نشنال جغرافی کـه بعد از دو قرن کاربرد نام خلیج فارس برای اولین در نسخه جدید در آبان سال 1383 نام جدیدی را درکنار نام بین المللی خلیج فارس قرار داد خشم و اعتراض عمومی در بین فعالان اجتماعی و فرهنگی داخل و خارج نسبت بـه این تحریف غیرعلمی صورت گرفت و پس از ارسال هزاران ایمیل و نامه اعتراضی و یک طومار اینترنتی با بیش از 120 هزار امضا بـه موسسه مذکور، مدیر موسسه مشهور آمریکایی ضمن عذرخواهی از ملت ایران، قول داد اشتباه خودرا جبران کند. این پیروزی نشان داد کـه با اتحاد می توان کارهای بزرگ کرد و از تخریب و جعل هویت یک ملت بزرگ پیشگیری کرد.
خلیج فارس از سمت شمال با ایران، از غرب با کویت و عراق و از جنوب با عربستان، بحرین و امارت متحده عربی همسایه اسـت. وسعت ان 240؛000 کیلومتر اسـت و پس از خلیج مکزیکو و خلیج هودسن سومین خلیج بزرگ جهان محسوب می شود. خلیج فارس توسط تنگه هرمز بـه دریای عمان و از طریق ان بـه دریاهای آزاد مرتبط اسـت و جزایر مهم ان عبارتاند از: خارک، ابوموسی، تنب بزرگ، تنب کوچک، جزیره کیش، جزیره قشم، و لاوان کـه تمامی انها بـه ایران تعلق دارد.
خلیج فارس و سواحل ان معادن سرشار نفت و گاز دارد و مسیر انتقال نفت کشورهایی چون کویت، عربستان و امارات اسـت. بـه همین دلیل، منطقهاي مهم و استراژیک محسوب می شود. بندرهای مهمی در حاشیه خلیج فارس وجوددارد کـه از آن ها میتوان بندر شارجه، دوبی، ابوظبی و بندر عباس را نام برد.
با توجه بـه روز ملی خلیج فارس و اهمیت موقعیت خلیج فارس حداقل دراین روز درخصوص این موضوع بیشتر مطالعه کنیم یا اگر سغر میرویم مراقب محیط زیست این منطقه باشیم.