انشا درباره جشن خردادگان + جشن خردادگان چه روزی است؟

مجموعه : انشا
انشا درباره جشن خردادگان + جشن خردادگان چه روزی است؟

در ایران باستان، به دلایل و اهداف مختلفی در روزهای متفاوتی از سال جشن‌هایی برگزار می‌شد، که خردادگان از جمله این جشن‌ها است. در این قسمت از مجله تفریحی تالاب برای شما همراهان عزیز گلچینی از بهترین انشاها در مورد خردادگان را منتشر کرده ایم.

 

جشن خردادگان چه روزی است؟

از آنچه گفته شد پیداست که روز ششم خرداد، انطباق خردادروز با ماه خرداد بوده و جشن خردادگان است. برای سال جدید نیز ششم خردادماه موقع گرامی داشت آئین کهن ایرانیان و جشن خردادگان به حساب می‌آید. در این روز با حضور در سرچشمه‌ها و رودخانه‌ها و ساحل دریا و حضور در جمع نزدیکان و اهدای گل سوسن و نیلوفر به آنان می‌توان این سنت کهن پیشینیان را گرامی داشت.

 

1. انشا درباره جشن خردادگان

انشا درباره جشن خردادگان + جشن خردادگان چه روزی است؟

در تقویم زرتشتی هر ماه 30 روز و هر روز نامی برای خود داشته است. ایرانیان باستان، در هرماه روزی را که هم نام با نام آن ماه بوده را جشن می‌گرفتند. روز ششم هرماه، خرداد نام داشته، لذا در 6 خرداد، جشن خردادگان برپا می‌شده است. از آنجایی که در تقویم شمسی شش ماه اول سال 31 روز است؛ لذا تاریخ جشن‌های هرماه به اندازه تعداد ماه‌های 31 روزه گذشته، عقب می‌افتد،بدین ترتیب، روز چهارم خرداد شمسی مصادف با جشن خردادگان است.

 

خرداد از صفات اهورامزدا و نشانه کمال و رسایی است. در عالم باستان هر یک از چهار عنصر طبیعت یعنی آتش، باد، آب و خاک هر یک الهه‌ای بر روی زمین دارند. خرداد نیز الهه آب است و نگهبانی از آن را بر عهده دارد. به همین دلیل زرتشتیان باستان، در این روز به کنار سرچشمه‎ ها، رودخانه‌ها و کنار ساحل دریا می‌رفتند و به ستایش اهورامزدا و سپس جشن و پای‌کوبی می‌پرداختند.

 

خرداد در اوستا “هئروتات” و در کتب پهلوی به شکل “خردات” یا “هردات” نیز نوشته شده که مظهر نجات بشر نامیده می‌شده است. الهه خردادپنجمین امشاسپند از شش امشاسپند است و زرتشتیان در هنگام نوشیدن آب از او به نیکی یاد می‌کنند. امشاسپند به معنی بهترین نظم و قانون است (کسی که نظم و قانون را مقدر می‌کند).

 

اسمای دیگر امشاسپندها به ترتیب: بهمن (نگهبان جانوران)، اردیبهشت (نگهبان گیاهان، چمنزاران و آتش) شهریور (نگهبان فلزات) سپندارمز (اسفند، دارنده خرد) خرداد (نگهبان آب و نابودگر دیو مرگ) امرداد (نماد جاودانگی) نام دارد.

 

خرداد که نگهبان تمام آب‌های جهان است؛ تشنگان را یاری می‌دهد و با کمک الهه امرداد که نگهبان گیاهان نیز هست، بر گرسنگی و تشنگی که دیوان هم‌آورد خرداد و امرداداند، چیره می‌شود. این دو امشاسپند بیشتر اوقات در کنار هم می‌آیند و هدایای آن‌ها ثروت و رمه چهارپایان است. همکاران خرداد، ایزد تیشتر، باد و فروهر پرهیزکاران هستند. در دوره حمله اهریمن الهه خرداد، آب را به یاری فروهرها گرفته و به باد می‌سپارد و باد آب را به هر سو برده و به وسیله ابر بر زمین هدیه می‌کند.

 

خرداد و امرداد در دوسوی تیر یا تیشتر قرار دارند که نگهبان باران است، در اینجا نیز میان این دو ایزد پیوندی از آب مشاهده می‌شود. در یسنا آمده است که رسایی خرداد بر کسی داده می‌شود که پندار و گفتار و اعمالش طبق آیین زرتشت، نیک باشد. امشاسپند بانوی خرداد، در چهارمین یشت از یشت‌های بیست و یک‌گانه اوستا بسیار ستایش شده است.

 

در این کتاب در ستایش خرداد چنین می‌خوانیم “خرداد سرور سال‌ها، ماه‌ها و روزهای است، او سرور همه است، هستی و زایش و پرورش عالم از آب است و زمین را آبادانی از اوست….”

 

از رسوم جشن خردادگان، پیشکش کردن گل نیلوفر و یاس به دوستان و اعضای خانواده بوده است. در متون کهن از گل سوسن به عنوان گل خرداد نام برده‌اند. سوسن سپید یا سوسن آزاد از معروف‌ترین نوع سوسن در ایران محسوب می‌شود. از گونه‌های نادر این گل سوسن چلچراغ است که در منطقه شمال ایران یافت می‎شود. نمونه‌ای دیگر از سنت‌های رایج خردادگان، کندن چاه، شستن تن در آب و نو کردن کاریزها است.

 

در این روز به سرچشمه جوی‌ها و کاریزها و رودها، به عنوان منبع حیات موجودات زنده، بسیار توجه می‌شده است و مردم به تمیزی و نظافت جوی‌ها و قنات می‌پرداخته‌اند. در کتاب آثارالباقیه ابوریحان بیرونی نیز به آیین شستن تن اشاره شده است. یک روز قبل از جشن خردادگان مردم به نظافت خانه می‌پرداختند و صبح روز جشن آبتنی کرده، لباس نو می‌پوشیدند و از خانه خارج می‌شدند.

 

از ویژگی‌های این جشن آن است که ریسمانی از ابریشم هفت‌رنگ که نشانه رنگ‌های رنگین‌کمان استرا با سیم نازکی به هم می‌بافتند و در صبح روز تیر به مچ دستشان می‌بستند، سپس ده روز بعد، در روز باد آن را به دست باد می‌دادند.

 

2. انشا در مورد جشن خردادگان

انشا درباره جشن خردادگان + جشن خردادگان چه روزی است؟

ششمین روز از ماه خرداد، سومین ماه سال شمسی مصادف است با جشن خردادگان. اصولا ایران سراسر جشن و پایکوبی بوده و دنبال بهونه بودن برای هر جشن و مراسمی. شاید دلیل تفاوت تمدن ایران با دیگر تمدن ها در تنوع جشن ها و مراسم هایی بوده که امروز فقط چنتا از اون جشن ها باقی مونده.

 

«خرداد» پنجمين امشاسپند از 6 امشاسپند در آيين ايرانيان باستان بوده. خوب یه کم سخت شد، بذارید بیشتر توضیح بدیم. خرداد در اوستا «هـَئوروَتات» و در پهلوی «خُردات» یا «هُردات» به معنی رسایی و کمال است. در گات‌ها یکی از فروزه‌های اهورامزدا و در اوستای نو نام یکی از هفت امشاسپند و نماد رسایی اهورامزدا است. خرداد، امشاسپند‌ بانویی است که همراه با «اسپندارمذ» و «امرداد» گروه سه‌گانه امشاسپندبانوان را تشکیل می‌دهند.

 

نگهداری از آب‌ها در این جهان وظیفه «خرداد» است و مراقبه شما تشنه نشید و از این موارد. ازاین‌رو در سنت، به هنگام نوشیدن آب از او به نیکی یاد می‌شود و یه سلام بر امشاسپند بانو میگن. در گات‌ها، از خرداد و امرداد پیوسته در کنار یکدیگر یاد می‌شود و در اوستای نو نیز این دو امشاسپند، پاسدارنده آب‌ها و گیاهان‌اند که به یاری مردمان می‌آیند.

 

تشنگی و گرسنگی را شکست می‌دهند. در گاه‌شماری ایرانی، ششمین روز هر ماه و سومین ماه هر سال نیز «خرداد» نام دارد. به فرخندگی هم‌نامی روز و ماه به نام امشاسپند خرداد و بزرگداشت جایگاه آن در اندیشه‌ی ایرانیان، روز ششم خردادماه «جشن خردادگان» برگزار می‌شود.

 

یکی از مهم‌ترین آیین‌های روز خرداد که در جشن خردادگان پررنگ‌تر می‌شود، رفتن به سرچشمه‌ها یا کنار دریاها و رودها، تن‌شویی در آب و خواندن نیایش‌های ویژه این روز همراه با شادی و سرور در کنار خانواده و دوستان بوده‌ است.

 

در این روز به کنار چشمه، رودها و دریاچه‌ها میرفتن و همراه با نیایش و ستایش اهورامزدا و جشن و دور همی تن خود را نیز با آب می‌شستند. البته این قدیم بوده و خیلی حمام و این داستان ها نبوده و از طرفی چشمه و آبی هم در کار بوده، الان که کلا همه چی داره خشک میشه.

 

بیشتر بخوانید: بهترین موضوعات برای نوشتن انشا + موضوع انشا برای دبستان

 

3. انشای جشن خردادگان

انشا درباره جشن خردادگان + جشن خردادگان چه روزی است؟

این جشن در ششمین روز از سومین ماه سال برگزار می شود. برگزاری جشن باستانی خردادگان به مناسبت و بزرگداشت جایگاه آن در اندیشه ایرانیان هست. در کتاب بندهش درباره خردادگان نوشته شد: “ششم از مینویان، خرداد است، او از آفرینش گیتی آب را به خویش پذیرفت”، “خرداد روز، سرور سال، ماه و روزهاست. او را به گیتی آب خویش است.

 

چنین گویند: هستی، زایش و پرورش همه موجودات مادی جهان از آب بوده و زمین را نیز آبادانی از اوست” گل سوسن، گل ویژه امشاسپندبانو “خرداد” هست. “این را نیز گویند که هر گلی از آن امشاسپندی است و باشد که گویند:… سوسن خرداد را… ” و بهترین نماد خرداد روز گل سوسن است. سوسن نشانه پاکی بوده و نماد آزادی بشمار می رود. خرداد روز حمایت از آب و شادابی گیاهان بوده و همچنین مظهر تندرستی و سلامتی هست.

 

از آیین های جشن باستانی خردادگان، رفتن به کنار رودخانه و سرچشمه ها، تن شویی در آب و خواندن نیایش ها در کنار خانواده همراه با شادی و سرور هست. در متن های پهلوی آمد که “اندرز انوشه روان آذرپاد مهر اسپندان” یادآور “در خرداد روز جوی کن” که در حقیقت تاکید بر توجه ویژه به حفظ و نگهداری مکان هایی دارد که آب از آنجا سرچشمه می گیرد و جاری می شود.

 

شاید از خود بپرسیم جشن خردادگان چیست و دلیل برگزاری آن چه بود. برگزاری این جشن برای کشاورزان سودمند بوده و از جشن های آیینی هست، چون در ماه خرداد آب برای کشاورزی نیاز اساسی بوده و با برگزاری این جشن، باران بخشایش اهورامزدا به زمین می بارد و زمین را آبیاری می کند. بدین منظور، کشاورزان برای خشنودی از بارش بیشتر باران به این جشن ارج نهاده و از آن سپاسگزاری می کنند. آنان در روز جشن خردادگان لباس نو می پوشند و جشن را با خواندن شعر و سرود برگزار می کنند.

 

4. انشای زیبا درباره جشن خردادگان

انشا درباره جشن خردادگان + جشن خردادگان چه روزی است؟

در دوران باستان در سرزمین ما در روز ششم از ماه خرداد، به مناسبت برخورد نام ماه و روز مطابق معمول جشنی برگزار می شده به نام خردادگان. خرداد پنجمین امشاسپند از شش امشاسپند در آیین ایرانیان باستان است. خرداد در زبان پهلوی، هَئورْوَتات Haurvatat که مرکب است از هَئورْوَ Haurva به معنی رسایی و کمال و جزء دوم تاتtat پسوند است که دلالت بر اسم مجرد مونث می نماید.

 

پس این نام صفت است، از صفات اهورامزدا که نشانه کمال و رسایی اوست. اما در عالم مادی و زمین، نگاهبانی آب با خرداد است. نیاکان ما در این روز به سرچشمه ها یا کنار رودها و ساحل دریاها می رفتند پس از ستایش اهورامزدا روز را با شادی و سرور با خانواده و دوستان می گذرانده و به یکدیگر گل نیلوفر یا یاس پیشکش می نمودند.

 

در گاهشماری زرتشتیان هر سال دوازده ماه سی روزه دارد و یک پنج روز که به او پنجه می گویند. هر کدام از روز های ماه نامی دارند که در این بین نامهای دوازده ماه نیز وجود دارد مانند فروردین،خرداد،بهمن و … هر گاه نام روز با نام ماه یکی شود ایرانیان آن روز را جشن می گیرند.

 

روز ششم هر ماه خرداد نام دارد. جشن خردادگان در روز ششم خرداد ماه و به مناسبت همنام شدن روز و ماه برگزار می شود. به دلیل سی و یک روزه بودن بعضی از ماه ها در گاهشماری خورشیدی روز ششم خرداد ماه یا همان خردادگان با چهارم خرداد برابر می شود.

 

خرداد امشاسپند مادینه موکل بر آب نامیده می شود و ششم خرداد از ماه خرداد جشنی در ستایش از این امشاسپند برگزار می شود. خرداد یا هئورتات به معنی تمامیت ، کلیت ، کمال است و مظهری از مفهوم نجات برای افراد بشر است. از کارهای عمده خرداد حمایت از آب است و شادابی گیاهان از اوست. همچنین خرداد مظهر تندرستی و سلامتی است. خرداد همواره در متون همراه امرداد ، امشاسپند مادینه دیگر ذکر می شود. این دو امشاسپند با آب و گیاه ارتباط دارند.

 

از آنجا که پاره ای از مراحل آفرینش مثل آب و گیاه به گونه ای طبیعی جفتند، پس پاسداران آنان نیز خرداد و امرداد، بیشتر اوقات با هم می آیند. هدایای آنان ثروت و رمه چهارپایان است، به گونه ای که این دو نماینده آرمانهای نیرومندی،سرچشمه زندگی و رویش هستند.

 

هماوران خاص آنها دیوان گرسنگی و تشنگی اند. همکاران خرداد،ایزد تیشتر و باد و فروهر پرهیزکاران هستند. خرداد امشاسپند در دوران حمله اهریمن، آب را به یاری فروهرها می فرستاند. به باد می سپارد و باد آن را به شتاب به سوی کشورها می برد و به وسیله ابر می باراند.

 

در نامگذاری ماهها خرداد و امرداد در هر دو طرف ماهی هستند که نماد آن تیر یا تیشتر است و تیشتر ایزد باران است. در این جا هم ارتباط میان این دو امشاسپند را با آب می بینیم. افزون بر این ، در ملکوت خدا،تندرستی و رندگی جاودان زیر نظر این دو امشاسپند بهره آدمی خواهد شد.

 

در بندهشن(آغاز آفرینش)،یکی از کتابهای پهلوی که بر اساس ترجمه ها و تفسیرهای اوستا تدوین یافته و در بردارنده اسطوره های مربوط به آفرینش،تاریخ اساطیری و واقعی ایرانیان،جغرافیای اساطیری و حتی نجوم و ستاره شناسی است،درباره این امشاسپند آمده است:خرداد سرور سالها و ماهها و روزهاست ازاین روی است که او سرور همه است.

 

او آب را مایملک دنیوی است.هستی،زایش و پرورش همه موجودات جهان از آب است و زمین را نیز آبادانی از اوست.چون اندر سال اگر نیک زیستن،به سبب خرداد است….او که آب را رامش بخشد یا بیازارد آن گاه خرداد از او آسوده یا آزرده بود.او را همکار تیر و باد و فروردین است.

 

در یشت ها،یکی از بخشهای اوستا،کتاب مقدس زرتشتیان،که در ستایش و نیایش ایزدان است،فقط برای دو امشاسپند،اردیبهشت و خرداد،هر یک یشتی جداگانه موجود است.خرداد یشت در ستایش خرداد امشاسپند،چهارمین یشت اوستاست که متاسفانه آسیب زیادی دیده و بسیاری از کلمات آن از بین رفته یا ناخواناست.

 

تفسیر پهلوی که آن هم ممکن بود تا اندازه ای کلید فهم آن باشد،امروزه در دسترس نیست. اما آن چه باقی مانده، در یازده بند به یاد کردن از امشاسپندان به ویژه خرداد سفارش شده است. چون یاد آنان دیوان را دور می سازد و یاد خرداد ، بخصوص دیو نسو دیو فساد و گندیدگی را می راند.

 

در کتاب بندهش از گل سوسن به عنوان گل ویژه امشاسپند بانو «خُرداد» نام برده شده‌است: «… این را نیز گوید که هرگلی از آنِ امشاسپندی است؛ و باشد که گوید: … سوسن خرداد را، ..» که بر این بنیان بهترین نماد برای جشن خردادگان گل سوسن است.

 

معروف‌ترین نمونه‌های گل سوسن نزد ایرانیان سوسن سپید Lilium candidum یا سوسن آزاد است که به نام سوسن ده زبان یا سوسن گل دراز نیز شناخته می‌شود، همچنین یکی دیگر از گونه‌های نادر گل سوسن که بومی برخی مناطق شمالی ایران است، سوسن چلچراغ Lilium lederbourii نام گرفته‌است. در متن پهلوی «خسرو قبادان و ریدکی» بوی گل سوسن سپید، چون «بوی دوستی» توصیف شده‌است.

 

یکی از مهم‌ترین آیین‌های روز خرداد که در جشن خرادگان پررنگ تر می‌شود، رفتن به سرچشمه‌ها یا کنار دریاها و رودها، تن شویی در آب و خواندن نیایش‌های ویژه این روز همراه با شادی و سرور در کنار خانواده و دوستان بوده‌است. نمونه‌ای از سنت‌های رایج در این روز را می‌توان از سروده «دستور داراب پالن» موبد بزرگ پارسی در منظومه «فرضیات نامه» برداشت نمود که از آیین‌های ویژه خرداد روز به «تن شویی»و«کندن چاه» و «نو کردن کاریز» اشاره می‌کند و در همین مورد در متن پهلوی «اندرز انوشه روان آذرپاد مهر اسپندان» یاد آوری شده که «در خرداد روز جوی کن».

 

بر این پایه، در این روز توجه‌ای ویژه می‌شده به نگهداری و نوسازی جای‌هایی که آب از آن‌ها سرچشمه می‌گیرد و در آنجا جاری می‌شود چون چشمه‌ها، چاه‌ها، جوی‌ها، کاریزها و رودها که با آب زندگی بخش خود، ادامه زندگی را در این کره خاکی برای زیستمندان امکان پذیر می‌کنند.

 

5. انشاهای جدید درباره جشن خردادگان

انشا درباره جشن خردادگان + جشن خردادگان چه روزی است؟

در دوران باستان در سرزمين ما در روز ششم از ماه خرداد، به مناسبت برخورد نام ماه و روز مطابق معمول جشني برگزار مي شده به نام خردادگان. خرداد پنجمين امشاسپند از شش امشاسپند در آيين ايرانيان باستان است. خرداد در اوستا «هـَئوروَتات» و در پهلوی «خُردات» یا «هُردات» به معنی رسایی و کمال است که در گات‌ها یکی از فروزه‌های اهورا مزدا و در اوستای نو نام یکی از هفت امشاسپند و نماد رسایی اهورا مزدا است.

 

خرداد، امشاسپند بانویی است که نگهداری از آب‌ها در این جهان خویشکاری اوست و کسان را در چیرگی بر تشنگی یاری می‌کند از این روی در سنت، به هنگام نوشیدن آب از او به نیکی یاد می‌شود. در گات‌ها، از خرداد و امرداد پیوسته در کنار یکدیگر یاد می‌شود و در اوستای نو نیز این دو امشاسپند، پاسدارنده آب‌ها و گیاهان اند که به یاری مردمان می‌آیند و تشنگی و گرسنگی را شکست می‌دهند.

 

در یسنا، هات 47، آمده‌است که اهورامزدا رسایی خرداد و جاودانگی امرداد را به کسی خواهد بخشید که اندیشه و گفتار و کردارش برابر آیین راستی است.

 

چهارمین یشت از یشت‌های بیست و یک گانه اوستا، ویژه ستایش و نیایش امشاسپند بانو خرداد است که در آن یشت از زبان اهورا مزدا یادآور می‌شود که «… یاری و رستگاری و رامش و بهروزی خرداد را برای مردمان اشون بیافریدم…» و سپس تاکید می‌شود هر آن کس که خرداد را بستاید همانند آن است که همه امشاسپندان را ستایش کرده‌است.

 

در بندهش نیز درباره خرداد آمده‌است : «… ششم از مینویان، خرداد است؛ او از آفرینش گیتی آب را به خویش پذیرفت..» ، «… خرداد سرور سال‌ها و ماه‌ها و روزهاست [ یعنی] که او سرور همه‌است. او را به گیتی، آب خویش است. چنین گوید: هستی، زایش و پرورش همه موجودات مادی جهان از آب است و زمین را نیز آبادانی از اوست…»

 

در کتاب بندهش از گل سوسن به عنوان گل ویژه امشاسپند بانو «خُرداد» نام برده شده‌است: «… این را نیز گوید که هرگلی از آنِ امشاسپندی است؛ و باشد که گوید: … سوسن خرداد را، ..» که بر این بنیان بهترین نماد برای جشن خردادگان گل سوسن است.

 

معروف‌ترین نمونه‌های گل سوسن نزد ایرانیان سوسن سپید Lilium candidum یا سوسن آزاد است که به نام سوسن ده زبان یا سوسن گل دراز نیز شناخته می‌شود، همچنین یکی دیگر از گونه‌های نادر گل سوسن که بومی برخی مناطق شمالی ایران است، سوسن چلچراغ Lilium lederbourii نام گرفته‌است. در متن پهلوی «خسرو قبادان و ریدکی» بوی گل سوسن سپید، چون «بوی دوستی» توصیف شده‌است.

 

یکی از مهم‌ترین آیین‌های روز خرداد که در جشن خردادگان پر رنگ تر می‌شود، رفتن به سرچشمه‌ها یا کنار دریاها و رودها، تن شویی در آب و خواندن نیایش‌های ویژه این روز همراه با شادی و سرور در کنار خانواده و دوستان بوده‌ است. نمونه‌ای از سنت‌های رایج در این روز را می‌توان از سروده «دستور داراب پالن» موبد بزرگ پارسی در منظومه «فرضیات نامه» برداشت نمود که از آیین‌های ویژه خرداد روز به «تن شویی»و«کندن چاه» و «نو کردن کاریز» اشاره می‌کند.

 

در همین مورد در متن پهلوی «اندرز انوشه روان آذرپاد مهر اسپندان» یاد آوری شده که «در خرداد روز جوی کن». بر این پایه، در این روز توجه‌ای ویژه می‌شده به نگهداری و نوسازی جای‌هایی که آب از آن‌ها سرچشمه می‌گیرد و در آنجا جاری می‌شود چون چشمه‌ها، چاه‌ها، جوی‌ها، کاریزها و رودها که با آب زندگی بخش خود، ادامه زندگی را در این کره خاکی برای زیستمندان امکان پذیر می‌کنند.

 

بیشتر بخوانید: انشا عید نوروز را چگونه گذراندید | متن انشا عید نوروز 

 

در پایان

در ایران باستان، برگزاری جشن‌ها و آئین‌ها از اهمیت زیادی برخوردار بوده‌اند. مردم ایران باستان، به آئین زرتشتی معتقد بودند که مهم‌ترین اصول و ارکان آن نکوهش پلیدی و بدی و پاسداشت نیکی است. از همین رو مردم ایران باستان جشن‌های زیادی در نکوداشت نیکی و به منظور برقراری اتحاد و همدلی برگزار می‌کردند.

جدیدترین مطالب سایت