ضربالمثلها بخشی از فرهنگ غنی و دیرینه مردم ایران هستند. این ضربالمثلها که در دل تاریخ و زندگی روزمره مردم شکل گرفتهاند، همیشه بهعنوان ابزارهایی برای انتقال تجربهها، آموزهها و حکمتهای زندگی به کار میروند. هر کدام از این جملات بهگونهای کهنه و باستانی به ظاهر ساده به معنای عمیق و حکمتآمیزی اشاره دارند که ممکن است در دنیای امروز نیاز به بازخوانی و تفسیر دوباره داشته باشند. در اینجا قصد داریم به برخی از ضربالمثلهای کمتر شنیدهشده اما پرمحتوا بپردازیم.
اگر میخواهی از دریا ماهی بگیری، باید شنا کنی.
برای رسیدن به هدفهای بزرگ باید زحمت کشید.
نیکوکاران همیشه از دهن مردم میافتند.
افرادی که کارهای خوب میکنند، همیشه مورد تحسین و توجه قرار نمیگیرند.
هرکه بامش بیش، برفش بیشتر.
کسانی که مقام و موقعیت بیشتری دارند، مسئولیتهای بیشتری هم دارند.
توپ را در زمین دیگری نینداز.
مسئولیتها را به دوش دیگران نینداز.
زیر گلی که به آسمان میزنید، به زمین میافتد.
کارهایی که میکنید بازتابی در آینده خواهد داشت.
دست بالای دست بسیار است.
همیشه کسانی هستند که از شما توانمندتر یا داناتر باشند.
هرچه بیشتر بدانی، بیشتر خواهی دانست که نمیدانی.
علم و آگاهی انسان را بهطور دائم به فکر فرو میبرد.
گرچه همگن شویم، اما همیشه دریاهایی بین ما خواهد بود.
با وجود شباهتها و نزدیکیها، تفاوتها همیشه باقی خواهند ماند.
آب که از سر گذشت، چه یک لیتر، چه صد لیتر.
وقتی وضعیت از کنترل خارج شد، دیگر تفاوتی ندارد که چقدر بدتر شده است.
آدم باید خرگوش باشد و موش، اما نباید روباه باشد.
صداقت در زندگی ارزشمندتر از تزویر و فریبکاری است.
به خواب اگر درخت جوان بکاری، به بیداری باید ثمرش را بچینی.
برای رسیدن به نتیجه باید صبر کنید و منتظر باشید تا زحمتهایتان به بار بنشیند.
گلابی که در دل خاک است، نمیتواند در آفتاب بخندد.
انسان باید شرایط و موقعیتهای خود را بشناسد تا در تصمیمگیریها موفق باشد.
زخم زبان بدتر از زخم شمشیر است.
کلام ممکن است جراحتی به مراتب بیشتر از ضربات فیزیکی به جا بگذارد.
خرابکاری به قیمت هیچ، بسیار پرهزینه است.
کارهای بیفایده و بیحساب، در نهایت زیانآورند.
دست خودت را بشور، دست دیگری را نمیتوانی بشویی.
برخی امور فقط تحت اختیار خودتان است و دیگران نمیتوانند آن را انجام دهند.
به نیکی برون رو، کینهها را به دوش نکش.
کینه و بدخواهی را از دل بیرون بینداز و در زندگی صلح و صفا ایجاد کن.
کسی که سنگ میزند، درخت را نمیبیند.
وقتی درگیر مسئلهای هستیم، به ابعاد بزرگتر توجه نمیکنیم.
اگر بادی وزید، دانهها در هوا پراکنده میشوند.
بیثباتی و ناپایداری باعث میشود هر چیز متزلزل شود.
چشمانت را که باز کنی، تازه پی خواهی برد چقدر دیر شده است.
گاهی در زندگی وقتی تصمیمات درست نمیگیریم، زمان از دست رفته و کار از کار گذشته است.
درخت هرچه بار میدهد، سرش پایینتر است.
کسانی که دانش و توان بیشتری دارند، فروتنتر و متواضعتر هستند.
زنبور در عسل میماند و خود شیرین است.
انسانهای فهیم و دانا همیشه بر سر خود میمانند و در موقعیتهای سخت خود را حفظ میکنند.
کار نیکو کردن از پر کردن است.
انجام دادن کار درست و نیکو بهترین راه برای ساختن آیندهای روشن است.
دریا با دریا هماهنگ است.
ارتباطها و همفکریها بین کسانی که همفکر و همدل هستند، بیشتر موثر است.
یاد گرفتن زخم است، اما بیفایده نیست.
یادگیری ممکن است دردآور باشد، اما به شما کمک میکند به جلو بروید.
خورشید همیشه برای همه روشن است، ولی کسی باید باشد که نگاه کند.
حقیقت و زیبایی در اطراف ما هستند، اما باید آگاه باشیم تا آنها را ببینیم.
ضربالمثلها تنها جملاتی برای سرگرمی نیستند، بلکه حکمتهای مردمان این سرزمیناند که در گذر زمان به ما منتقل شدهاند. این جملات ساده اما پرمعنا به ما یادآوری میکنند که در زندگیمان، مهمتر از همه چیز، آگاهی، صداقت، و تلاش است. امیدواریم با بازخوانی این ضربالمثلها، بتوانیم بهتر و آگاهانهتر در مسیر زندگی گام برداریم.