سبزیجات سرخ شده، پیاز کاراملی شده، مرغ پوسته شده قهوه اي طلایی و طعم هاي بالا – روغن هاي پخت و پز کارهای زیادی میتوانند انجام دهند. با این حال، همه ی روغن ها یکسان نیستند. برخی میتوانند سالم باشند، در حالی کـه برخی دیگر میتوانند سرشار از چربی هاي اشباع شده باشند کـه کلسترول بد را افزایش میدهند. در چنین شرایطی، معضل روغن زیتون در مقابل روغن نباتی رایج اسـت.
در حالی کـه هردو فواید بیشماری دارند، یکی می تواند برای سلامتی شـما و خانواده شـما بهتر باشد. ما دراین قسمت از مجله تفریحی تالاب برای شـما همراهان عزیز مقاله اي در مورد تفاوت بین روغن زیتون و روغن نباتی را منتشر کرده ایم.
تفت دادن، سرخ کردن، پختن، ریختن بر روی سالاد یا جلوگیری از چسبیدن ماکارونی بـه هم – روغنهاي گیاهی یک غذای اصلی هستند. اما وقتی صحبت از پخت و پز می شود، بـه نظر نمیرسد کـه بحث روغن زیتون در مقابل روغن نباتی بـه اتمام برسد. از آنجایی کـه هر یک از این روغن ها دارای ویژگی هاي منحصر بـه فردی هستند، انتخاب یکی برای پخت و پز روزانه شـما می تواند چالش برانگیز باشد.
درک دقیق هردو روغن می تواند پاسخی برای این سوال بـه ما بدهد. استخراج روغن نباتی عمدتاً از دانهها، غلات، آجیل یا سایر قسمتهاي میوهها انجام میشود. روغن سویا، روغن آفتابگردان، روغن ذرت، روغن کانولا، روغن بادام زمینی و روغن نارگیل برخی از روغن هاي گیاهی رایج هستند.
این روغن ها تمیز هستند و طعمی خنثی دارند. بنابر این نانواها انها را برای افزودن بافت و غنای دسرها و سایر اقلام پخته شده ترجیح میدهند. علاوه بر این، انها نقطه دود بـه طور قابل توجهی بالاتری دارند و برای استفاده در پخت و پز با حرارت بالا بهتر هستند.
روغن زیتون یک روغن مدیترانه اي اسـت کـه از قسمت گوشتی میوه رسیده درخت زیتون استخراج می شود. این روغن کاربردهای زیادی دارد، از تفت دادن سبزیجات گرفته تا تهیه سس سالاد و ماریناد. با این حال، برخلاف روغن هاي گیاهی، طعم میوه اي قوی دارد کـه طعم تلخی بـه جا میگذارد. دربخش بعدی بحث خواهیم کرد کـه کدام یک از این دو برای اهداف مختلف ایده آل اسـت.
مطالب مشابه: انتخاب روغن زیتون مناسب
اگر شـما از علاقه مندان بـه تناسب اندام هستید، این یکی باید بدون فکر باشد. روغن زیتون فرابکر منبع سالم چربی اسـت. استفاده منظم ودر عین حال متوسط ان در رژیم غذایی شـما ممکن اسـت شاخص توده بدن و فشار خون را کاهش دهد. همچنین ممکن اسـت خطر ابتلا بـه سرطان سینه یائسه، سرطان روده بزرگ و بیماری هاي قلبی عروقی را کاهش دهد. بنابر این، بهتر اسـت در مورد سس سالاد، روغن زیتون را جای گزین روغن نباتی نکنید.
بـه جای تهیه سس سالاد گران قیمت فروشگاهی، از روغن زیتون برای تهیه آسان ان استفاده کنید. یک قاشق چایخوری سیر خرد شده، سرکه، عسل و فلفل سیاه آسیاب شده را اضافه کنید.
مارینینگ فرآیند خیس کردن گوشت بدون چربی دریک مایع چاشنی دار و طعم دار قبل از پختن ان اسـت. روغن ها یک عنصر ضروری دراین فرآیند هستند. در حالی کـه میتوانید از روغن نباتی یا روغن زیتون در این جا استفاده کنید، اما اگر می خواهید طعم بیشتری بـه غذا اضافه کنید، دومی بهترین کار را دارد.
روغن زیتون طعم تند و کمی فلفلی بـه گوشت شـما میدهد و خاطرجمعی میدهد کـه همه ی ادویه ها بـه سطح می چسبند. این روغن همچنین خطر چاقی و دیابت نوع 2 را کاهش میدهد. با این حال، اگر طعم روغن را دوست ندارید، میتوانید از روغن هاي گیاهی خوش طعم دیگری مانند روغن کنجد یا گردو استفاده کنید.
اگر می خواهید روغنی سالم با فواید بالفعل سلامتی داشته باشید، از روغن زیتون استفاده کنید. با این حال، اگر بـه دنبال یک روغن گیاهی جای گزین مقرون بـه صرفه هستید، روغن آفتابگردان را انتخاب کنید. طبق یک مطالعه، محتوای ویتامین C کلم بروکلی سرخ شده با روغن زیتون یا روغن آفتابگردان بهتر از سایر روغن ها بود.
بـه طور کلی، نانواها و سرآشپزها روغن هاي گیاهی را برای پخت ترجیح میدهند زیرا این روغن ها طعم خنثی دارند. این ها تضمین میکنند کـه محصول پخته شده با طعم دست نخورده بـه محتوای چربی مورد نظر میرسد. بنابر این، میتوانید از روغن نباتی برای پخت استفاده کنید.
با این حال، اگر همان گونه می خواهید از روغن زیتون برای پخت استفاده کنید، توصیه میکنیم کـه ان را جای گزین کنید. بـه سادگی از هردو روغن بـه نسبت مساوی استفاده کنید و از شیرینی هاي پخته شده مورد علاقه خود لذت ببرید. در واقع، دریک مطالعه بر روی بیسکویت هاي کانتوچینی ایتالیایی، جایگزینی جزئی کره با روغن زیتون فوق بکر در دستور العمل هاي اصلی برای التیام خواص فیزیکی و شیمیایی انها مشخص شد.
آیا میتوانید بـه جای روغن نباتی برای سرخ کردن از روغن زیتون استفاده کنید یا روغن نباتی بهترین گزینه اسـت؟ از نظر نقطه دود، روغن زیتون برای سرخ کردن عمیق ایده آل نیست و نمیتوان از ان استفاده کرد. با این حال، نقطه دود بـه تنهایی بهترین شاخص برای تعیین این نیست. برخی شواهد نشان میدهد کـه روغن زیتون در هنگام گرم شدن بسیار پایدارتر از سایر روغن هاي گیاهی اسـت.
روغن زیتون یکی از دلایل محبوبیت رژیم مدیترانه اي در بین توده ها اسـت. با این حال، بـه اسانی میتوانید ان رابا یک روغن گیاهی مقرون بـه صرفه و مغذی مانند روغن خردل جای گزین کنید، زیرا سرخ کردن عمیق بـه مقدار زیادی از ان نیاز دارد.
اگر هنوز نمیتوانید بین روغن زیتون یا روغن گیاهی برای سرخ کردن عمیق تصمیم بگیرید، این ایده را بـه کلی کنار بگذارید. بـه جای ان؛ مقداری روغن زیتون را روی غذای خود بمالید و ان را در هوا سرخ کنید تا همان طعم و مزه را داشته باشد.
در حالی کـه بـه نظر میرسد هردو روغن زیتون و گیاهی مزایای خاص خودرا دارند، این دو بـه روش هاي خاص خود متفاوت هستند. اجازه دهید دربخش بعدی همین موضوع را بررسی کنیم.
روغن زیتون از قسمت گوشتی میوه رسیده زیتون آماده میشود. در انواع فوق بکر، بکر و ترکیبی موجود اسـت. از طرف دیگر روغن هاي گیاهی از منابع گیاهی مختلفی مانند دانه ها، غلات و مغزها بـه دست می آیند. در این جا دو نوع رایج روغن گیاهی کـه باید در مورد انها بدانید آورده شده اسـت:
این روغن ها از خرد کردن دانه ها در دمای بالا در ماشین ها با سرعت بسیار بالا تولید میشوند. انها همچنین بـه عنوان روغن هاي فشرده داغ یا روغن هاي تصفیه شده شناخته میشوند. میتوانید انها را بـه اسانی در هر فروشگاه مواد غذایی پیدا کنید.
این روغن ها بـه طور طبیعی از خرد کردن دانه ها در دمای اتاق تولید میشوند. تولید انها شامل گرمای اضافی و مواد شیمیایی نیست و انها را بـه گزینه سالم تری تبدیل می کند. علاوه بر روغن زیتون و روغن نباتی، برخی از انواع دیگر روغن هاي فشرده سرد شامل ماکادمیا، دانه کنجد، گلرنگ، بذر کتان، دانه شاهدانه و روغن کلزا هستند.
مطالعهاي انجام شد تا مشخص شود آیا رژیم غذایی مدیترانهاي همراه با روغن زیتون و آجیل می تواند بـه پیشگیری از بیماریهاي قلبی عروقی کمک کند. در مجموع 7447 شرکت کننده کـه در دسترس خطر بالای قلبی عروقی بودند انتخاب شدند. با رژیم مدیترانه اي، نسبت خطر، بـه معنای بروز بیماری هاي قلبی عروقی، در کمترین میزان با 0.69 بود، در حالی کـه یک رژیم مدیترانه اي با آجیل 0.72 بود.
روغن زیتون از 14 درصد چربی اشباع و 85 درصد چربی تک غیراشباع تشکیل شده اسـت. درصد بیشتری از چربیهاي خوب دارد کـه ان را بـه گزینهاي عالی برای کاهش وزن و سلامت قلب بهتر تبدیل می کند. از طرف دیگر روغن هاي گیاهی حاوی ترکیبات چربی متفاوتی هستند.
بـه عنوان مثال، روغن نارگیل دارای بیشترین میزان چربی اشباع شده اسـت. با این حال، این بدان معنا نیست کـه همه ی روغن هاي گیاهی ناسالم هستند. هنوز هم میتوانید روغن هاي گیاهی مانند روغن آفتابگردان را پیدا کنید کـه نسبتاً ایمن و سالم هستند.
روغن فوق بکر حداقل فرآوری شده اسـت، بـه همین دلیل طعم مشخصی از زیتون دارد و حاوی مواد مغذی بیشتری اسـت. با این حال، روغن هاي گیاهی اغلب تحت پردازش بیشتری قرار می گیرند. در حالی کـه اینکار ناخالصی ها را از روغن ها حذف می کند و عمر مفید انها را طولانی می کند، روغن ها بیشتر مواد مغذی خودرا از دست میدهند و بـه یک ترکیب خنثی تبدیل میشوند.
روغن زیتون حاوی مقادیر بیشتری از چربی هاي خوب مانند اسید اولئیک و اسید لینولئیک اسـت. علاوه بر این، از آنجایی کـه روغن زیتون فرابکر کمترین فرآوری را انجام میدهد، حاوی ویتامین هاي E و K نیز میباشد. این روغن همچنین سرشار از آنتی اکسیدان هایي مانند کاروتنوئیدها و پلی فنول ها اسـت کـه ایمنی را تقویت می کند، پیری پوست را کاهش میدهد ودر برابر برخی از سرطان ها، دیابت و بیماری هاي قلبی محافظت می کند.
در مقایسه با روغن زیتون، بیشتر روغن هاي گیاهی بسیار فرآوری شده و دارای چربی هاي اشباع شده بالایی هستند، مصرف بیش از حد آن ها ممکن اسـت باعث تجمع کلسترول در عروق شـما شود. علاوه بر این، سایر روغن هاي گیاهی نیز دارای مواد مغذی و آنتی اکسیدان هاي کمتری هستند.
در حالی کـه این تفاوت ها هستند، روغن زیتون و روغن نباتی شباهت هایي نیز دارند. اجازه دهید انها را دربخش بعدی بررسی کنیم.
روغن زیتون نوعی روغن گیاهی اسـت. روغنهاي گیاهی یا روغنهاي پخت و پز طبق معمولً از دانهها، مغزها یا هر قسمتی از میوه بـه دست می آیند. استخراج روغن زیتون از قسمت گوشتی یک زیتون، یک میوه انجام می شود. با این حال، در حالی کـه روغن زیتون یک روغن گیاهی اسـت، همه ی روغن هاي گیاهی از زیتون استخراج نمیشوند.
روغن زیتون و روغن نباتی تقریبا نقطه دود یکسانی دارند ودر حدود 400 درجه فارن هایت «205 درجه سانتیگراد» قراردارند. ترکیب چربی روغن، بالاتر از این دما، شروع بـه تجزیه شدن بـه گلیسرول و اسیدهای چرب آزاد می کند. اینها، بیش از حد، ممکن اسـت خطر بیماری قلبی و دیابت را افزایش دهند.
علاوه بر این، از آنجایی کـه هردو روغن نقطه دود مشابهی دارند، میتوانید از روغن زیتون برای سرخ کردن روی حرارت متوسط/کم استفاده کنید. طبق یک مطالعه، روغن زیتون تصفیه شده یکی از پایدارترین روغن هایي اسـت کـه میتوانید در تابه و سرخ کردن عمیق استفاده کنید. بنابر این، تنها افرادی کـه باید از ان اجتناب کنند، کسانی هستند کـه با طعم منحصر بـه فرد روغن موافق نیستند.
در حالی کـه روغن زیتون فرابکر کمترین روغن فرآوری شده اسـت، انواع دیگری نیز دارد. روغن زیتون تصفیه شده بسیار فرآوری شده اسـت و مانند روغن گیاهی فاقد بسیاری از مواد مغذی اسـت. روغن زیتون فرآوری شده نیز طعم متمایز خودرا ندارد.
اطلاعات تغذیه اي عامل دیگری اسـت کـه باید قبل از انتخاب بین روغن زیتون و روغن نباتی درنظر بگیرید. برای دانستن بیشتر بـه خواندن ادامه دهید.
مطالب مشابه: خواص زیاد روغن زیتون مخصوص زنان باردار
یک قاشق غذاخوری روغن زیتون حاوی مواد مغذی زیر اسـت:
یک قاشق غذاخوری روغن زیتون دارای 13.5 گرم چربی کل اسـت کـه اکثر ان چربی هاي تک غیراشباع و چند غیراشباع اسـت. این ها چربی هاي خوبی هستند و ممکن اسـت خطر بیماری قلبی را درصورت جایگزینی با روغن هاي سرشار از چربی هاي اشباع شده کاهش دهند. با این حال، از آنجایی کـه روغن زیتون کالری متراکم اسـت، باید ان را در حد اعتدال مصرف کنید.
روغن زیتون درکنار چربی هاي سالم حاوی ریزمغذی هاي ضروری نیز می باشد. پتاسیم موجود در روغن در انقباض عضلات نقش دارد. همچنین از کلیه هاي سالم و عملکرد قلب پشتیبانی می کند. علاوه بر این، این روغن دارای ویتامین E اسـت کـه ایمنی را تقویت کرده و سلامت پوست را افزایش میدهد. ویتامین K موجود در روغن بـه لخته شدن خون و تشکیل استخوان کمک می کند.
یک قاشق غذاخوری روغن هسته خرما «روغن گیاهی» حاوی مواد مغذی زیر اسـت:
روغن هسته خرما تقریبا بـه اندازه روغن زیتون چربی دارد. با این حال، تفاوت قابل توجه در نوع چربی ان نهفته اسـت. این روغن سرشار از چربی هاي اشباع شده اسـت کـه بیش از حد ان با بیماری قلبی مرتبط اسـت.
مصرف بیش از حد این چربی ها می تواند میزان کلسترول LDL را در خون افزایش دهد. علاوه بر این، در حالی کـه این روغن دارای مقادیر قابل توجهی ویتامین E و K اسـت، این روغن کمتر از روغن زیتون اسـت. فرآوری روغن هسته خرما محتوای مواد مغذی ان را کاهش میدهد.
روغن هسته خرما تنها روغن گیاهی نیست کـه میتوانید بـه غیر از روغن زیتون برای پخت و پز استفاده کنید. بسیاری از روغن هاي دیگر نیز نسبتاً سالم و سرشار از مواد مغذی هستند، از جمله روغن کلزا، ذرت، بادام زمینی، گلرنگ، سویا و آفتابگردان. با این حال، همه ی این روغن ها نیز مانند روغن زیتون، کالری متراکم هستند. بنابر این، صرف نظر از روغنی کـه انتخاب میکنید، ان را در حد اعتدال مصرف کنید.
همچنین میتوانید روغن زیتون و هر روغن گیاهی دیگری را مخلوط کنید. اما مطمئن شوید کـه طعم هاي مختلف آن ها باهم تداخل ندارند. بـه عنوان مثال، روغن زیتون و روغن نارگیل هردو طعم متفاوتی دارند. بنابر این، مخلوط کردن انها طعم روغن حاصل را بـه کلی از بین میبرد. اگر باید یک روغن خوش طعم «مانند روغن زیتون» رابا روغن هاي دیگر ترکیب کنید، بـه دنبال روغن هایي با طعم خنثی مانند روغن گلرنگ یا روغن بادام زمینی باشید.
روغن زیتون امتیاز میگیرد. دارای محتوای بیشتری از چربی هاي خوب مانند اسیدهای چرب امگا 3 اسـت. علاوه بر این، نوع فوق بکر روغن زیتون کمترین فرآوری شده را دارد و تمام مواد مغذی ضروری و آنتی اکسیدان هاي خودرا حفظ می کند. از این رو دارای خواص ضد سرطانی، ضد دیابتی، آنتی اکسیدانی و ضد التهابی بالفعل اسـت.
روغن نباتی بیشتر حاوی چربی هاي غیراشباع امگا 6 غیر از چربی هاي اشباع شده اسـت. در حالی کـه انها کمی بهتر از چربی هاي اشباع شده هستند، هنوز هم با سلامت ضعیف قلب مرتبط هستند. بیشتر روغنهاي گیاهی تحت پالایش زیادی قرار میگیرند کـه باعث میشود ریزمغذیهاي کمی یا بدون انها باقی بماند.
بنابر این، سالم ترین روغن زیتون فوق بکر اسـت. بـه غیر از ان؛ روغن هاي فشرده سرد، مانند روغن خردل یا روغن بادام زمینی، اگر غذای شـما نیاز بـه پخت و پز در دمای بالا دارد، گزینه بسیار خوبی هستند.
در حالی کـه روغن زیتون سالم تر اسـت، آیا میتوانید ان را بـه طور کامل جای گزین روغن گیاهی در حین پخت و پز کنید؟ اجازه دهید دریابیم.
هر دوی این روغن ها از لوازم اصلی آشپزخانه هستند. با این حال، همیشه استفاده از روغن زیتون فرابکر برای پخت و پز می تواند بـه دلیل قیمت ان برای جیب سنگین باشد. همچنین استفاده از ان در برخی از غذا هاي آشپزی می تواند طعم آن ها را بـه کلی تغییر دهد. از این رو، یافتن تعادل بین این دو روغن ایده آل اسـت. نکات زیر می تواند کمک کند:
1. هنگام تهیه سس سالاد و دیپ، روغن زیتون را انتخاب کنید. اگر طعم قوی روغن زیتون را دوست ندارید، میتوانید روغن گردو یا بذر کتان را نیز امتحان کنید.
2. روغن زیتون برای مارینادها ایده آل اسـت زیرا طعمی تند و فلفلی بـه گوشت و سایر غذاها میدهد.
3. اگر میخواهید مدیریت وزن سالم و مناسبی داشته باشید، برای تفت دادن و سرخ کردن بـه روغن زیتون تغییر دهید. با این حال، برای جلوگیری از اثرات معکوس، مقدار روغن را محدود نگه دارید.
4. برای پخت بـه روغن هاي گیاهی خنثی بچسبید. از روغن زیتون فقط در صورتی استفاده کنید کـه دستور غذا اینطور باشد.
5. روغن زیتون بکر سبک یا روغن گیاهی را برای سرخ کردن عمیق و پختن در فر انتخاب کنید. همچنین میتوانید روغن بادام زمینی، روغن کانولا و روغن هسته انگور را بـه عنوان جای گزین انتخاب کنید.
6. روغن زیتون بکر بـه طرز شگفت انگیزی برای سس ها و پخت با حرارت کم کار می کند. اما اگر بـه روغن گیاهی جای گزین نیاز دارید، ممکن اسـت همان گونه از روغن کنجد یا سویا استفاده کنید.
اجازه دهید اینبخش رابا پاسخ بـه سوال مهم دیگری بـه اتمام برسانیم – آیا روغن زیتون گیاهخوار اسـت؟ روغن زیتون از یک منبع گیاهی میآید و گیاهی اسـت. با این حال، روغن ممکن اسـت نخستین انتخاب برای کسانی نباشد کـه بـه پایداری درکنار رفاه حیوانات فکر میکنند.
بسیاری از فعالان ادعا میکنند کـه تولید درخت زیتون اثرات نامطلوبی بر محیط زیست دارد. اگر نگرانی هاي مشابهی دارید، ممکن اسـت سراغ روغن هاي گیاهی مانند نارگیل، گردو یا آووکادو بروید.
بله، میتوانید بـه جای روغن نباتی برای سرخ کردن از روغن زیتون استفاده کنید. با این حال، از آنجایی کـه روغن کمی گران اسـت، میتوانید بـه دنبال جای گزین هاي روغن نباتی مقرون بـه صرفه مانند روغن آفتابگردان یا سویا باشید.
بله، روغن زیتون برای کاهش سطح کلسترول بد بهتر از روغن هاي گیاهی اسـت. اولی سرشار از چربی هاي تک غیراشباع اسـت کـه دراین زمینه نقش دارند.
نه بـه طور خاص، اما روغن زیتون طبق معمولً برای غذاهایی کـه نیاز بـه سرخ کردن و پختن دارند بـه دلیل نقطه دود پایین ان ترجیح داده نمیشود.
روغن هاي گیاهی مانند روغن آفتابگردان میتوانند بـه التیام پوست خشک و پوسته پوسته کمک کنند. با این حال، روغن زیتون بـه رطوبت رسانی کمک نمیکند. مطالعه اي کـه بر روی این دو انجام شد نشان داد کـه روغن زیتون بـه سد پوست آسیب میرساند در حالی کـه روغن آفتابگردان هیدراتاسیون را التیام می بخشد.
بله، دارای سطوح بالایی از اسیدهای چرب تک غیراشباع و ترکیبات فنلی اسـت کـه بـه جلوگیری از التهاب، استرس اکسیداتیو، استرس شبکه آندوپلاسمی، اختلال عملکرد میتوکندری و مقاومت بـه انسولین کمک می کند.
مطالب مشابه: ماسک عسل و روغن زیتون، خواص روغن زیتون و عسل برای پوست و مو
در پایان
استخراج روغن نباتی عمدتاً از دانهها، مغزها یا سایر قسمتهاي میوهها انجام میشود. روغن سویا، روغن آفتابگردان، روغن زیتون و روغن نارگیل همگی نمونه هایي از روغن هاي گیاهی هستند. روغن همگی نمونه هایي از روغن هاي گیاهی هستند. روغن زیتون نوعی روغن گیاهی اسـت کـه از قسمت گوشتی میوه رسیده درخت زیتون استخراج می شود.
در حالی کـه روغن زیتون و روغن هاي گیاهی دارای چربی هاي اشباع شده هستند، اولی از نظر چربی هاي سالم غنی تر اسـت کـه می تواند کلسترول بد را کاهش دهد. روغن زیتون سالم تر از بسیاری از روغن هاي گیاهی اسـت. با این حال، همه ی روغن ها کالری متراکم هستند و باید در حد اعتدال مصرف شوند.