مراقبت‌های بعد از عمل ماستکتومی : چه کارهایی باید انجام دهید تا روند بهبودی سریع‌تر باشد؟
مقدمه
جراحی ماستکتومی یکی از درمان‌های اساسی برای بیماران مبتلا به سرطان سینه است. این جراحی ممکن است به دلایل مختلفی انجام شود، از جمله برداشتن بافت‌های سرطانی یا کاهش خطر گسترش سرطان. پس از انجام ماستکتومی، مراحل مراقبتی مهمی برای کمک به بهبودی سریع و کاهش خطر عوارض بعد از جراحی وجود دارد. در این مقاله به مراقبت‌های بعد از عمل ماستکتومی پرداخته می‌شود تا بیماران بتوانند روند بهبودی خود را به بهترین شکل پیش ببرند.
عمل ماستکتومی چیست و چرا انجام می‌شود؟
ماستکتومی یکی از روش‌های جراحی برای درمان سرطان سینه است که طی آن بخشی یا تمام بافت سینه برداشته می‌شود. انتخاب این روش به عوامل مختلفی مانند مرحله بیماری، نوع تومور و شرایط جسمانی بیمار بستگی دارد. پس از انجام این جراحی، بیماران نیاز به آگاهی از مراقبت‌های بعد از عمل ماستکتومی دارند تا روند بهبودی را سریع‌تر طی کنند و از بروز عوارض احتمالی جلوگیری نمایند. این مراقبت‌ها شامل کنترل درد، رسیدگی به زخم جراحی، پیشگیری از لنف ادم و رمعایت محدودیت‌های حرکتی است.
مراقبت‌های اولیه بعد از جراحی ماستکتومی
بعد از انجام جراحی، رعایت نکات ضروری برای بهبودی سریع‌تر و کاهش عوارض اهمیت زیادی دارد. مراقبت‌های بعد از عمل ماستکتومی شامل کنترل درد، پیشگیری از عفونت و رعایت اصول بهداشتی در دوران نقاهت است. در ادامه به مهم‌ترین نکات در این زمینه می‌پردازیم.
کنترل درد و استفاده از داروهای تجویز شده
پس از جراحی، ممکن است بیمار درد و ناراحتی را در ناحیه عمل احساس کند. پزشک معمولاً داروهای ضد درد و ضد التهاب تجویز میکند که مصرف منظم آن‌ها بخشی از مراقبت‌های بعد از عمل ماستکتومی محسوب می‌شود. علاوه بر این، استفاده از کمپرس سرد (طبق توصیه پزشک) می‌تواند به کاهش تورم کمک کند.
توجه به محل بخیه‌ها و پیشگیری از عفونت
محل جراحی باید همیشه تمیز و خشک نگه داشته شود. پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌های موضعی یا خوراکی را برای جلوگیری از عفونت تجویز کند. از لمس بی‌مورد بخیه‌ها پرهیز کنید و در صورت مشاهده قرمزی، ترشح غیرطبیعی یا درد شدید، سریعاً به پزشک مراجعه نمایید. رعایت این موارد در مراقبت‌های بعد از عمل ماستکتومی برای پیشگیری از مشکلات بعدی بسیار مهم است.
رعایت نکات بهداشتی و تغییر پانسمان
تعویض منظم پانسمان طبق دستور پزشک، از عفونت جلوگیری کرده و روند بهبودی را تسریع میکند. هنگام استحمام، باید از خیس شدن محل جراحی جلوگیری شود، مگر اینکه پزشک اجازه داده باشد. رعایت دقیق بهداشت زخم یکی از مهم‌ترین جنبه‌های مراقبت‌های بعد از عمل ماستکتومی محسوب می‌شود که تأثیر زیادی در کاهش عوارض جراحی دارد.
- همه چیز درباره ماستکتومی از زبان دکتر مجید صمصامی فلوشیپ جراحی سرطان
محدودیت‌های حرکتی و تمرینات فیزیوتراپی
س از جراحی، بیمار ممکن است با محدودیت‌های حرکتی در ناحیه دست و شانه مواجه شود. این مشکل به دلیل تأثیر جراحی بر عضلات و اعصاب اطراف سینه ایجاد می‌شود. انجام تمرینات فیزیوتراپی بخش مهمی از مراقبت‌های بعد از عمل ماستکتومی است که به بهبود دامنه حرکتی و جلوگیری از خشکی مفاصل کمک میکند. در ادامه، به برخی تمرینات و توصیه‌های مهم در این زمینه اشاره می‌کنیم.
شروع تدریجی حرکات دست و شانه
یکی از نکات مهم در مراقبت‌های بعد از عمل ماستکتومی، جلوگیری از بی‌حرکتی طولانی‌مدت است. توصیه می‌شود بیماران به تدریج حرکات ساده دست و شانه را شروع کنند تا از خشکی عضلات جلوگیری شود. البته، باید از انجام حرکات ناگهانی و سنگین خودداری کرد تا فشار زیادی به ناحیه جراحی وارد نشود.
تمرینات پیشنهادی برای جلوگیری از خشکی مفاصل
تمرینات سبک و کنترل‌شده می‌توانند به بازیابی عملکرد طبیعی عضلات کمک کنند. برخی از تمرینات پیشنهادی در مراقبت‌های بعد از عمل ماستکتومی شامل حرکات کششی ملایم، بلند کردن دست‌ها به آرامی و چرخش شانه‌ها است. این تمرینات باید تحت نظر پزشک یا فیزیوتراپیست انجام شوند تا از آسیب احتمالی جلوگیری شود.
نحوه مراقبت از زخم و پیشگیری از لنف ادم
یکی از مهم‌ترین نکات در مراقبت‌های بعد از عمل ماستکتومی، توجه به سلامت زخم جراحی و پیشگیری از عوارضی مانند لنف ادم (تورم بازو) است. رعایت اصول بهداشتی، تعویض صحیح پانسمان و انجام تمرینات مناسب می‌تواند از بروز مشکلات بعد از جراحی جلوگیری کند. در ادامه، به توصیه‌های مهم در این زمینه می‌پردازیم.
علائم عفونت و نحوه جلوگیری از آن
عفونت زخم یکی از عوارض احتمالی پس از جراحی است که در صورت عدم رسیدگی به موقع، می‌تواند روند بهبودی را به تأخیر بیندازد. بخشی از مراقبت‌های بعد از عمل ماستکتومی شامل بررسی روزانه زخم، جلوگیری از رطوبت و رعایت نکات بهداشتی است. در صورت مشاهده قرمزی شدید، ترشح غیرعادی یا افزایش دمای ناحیه جراحی، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
روش‌های کاهش خطر لنف ادم
لنف ادم یکی از مشکلات شایع پس از ماستکتومی است که به دلیل تجمع مایعات لنفاوی در بازو ایجاد می‌شود. برای کاهش خطر این عارضه، بخشی از مراقبت‌های بعد از عمل ماستکتومی شامل انجام تمرینات ملایم دست، پرهیز از حمل اجسام سنگین و استفاده از لباس‌های مخصوص جهت کاهش تورم است. همچنین، ماساژ ملایم و مراجعه به متخصص فیزیوتراپی می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند.
مراقبت‌های تغذیه‌ای پس از ماستکتومی
تغذیه مناسب نقش مهمی در بهبود بیماران پس از جراحی دارد. یک رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند به تسریع روند ترمیم زخم، تقویت سیستم ایمنی و کاهش عوارض جراحی کمک کند. رعایت نکات تغذیه‌ای یکی از بخش‌های مهم مراقبت‌های بعد از عمل ماستکتومی است که به بیماران کمک میکند انرژی کافی برای بهبودی را داشته باشند. در ادامه، به توصیه‌های تغذیه‌ای مهم در این زمینه می‌پردازیم.
مواد غذایی مفید برای بهبود زخم
مصرف مواد غذایی سرشار از پروتئین مانند گوشت بدون چربی، ماهی، تخم‌مرغ و لبنیات…
سخن پایانی و توصیه‌های مهم
مراقبت‌های صحیح پس از جراحی ماستکتومی نه تنها به بهبود سریع‌تر کمک میکند، بلکه می‌تواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند. رعایت دستورالعمل‌های پزشک، پیگیری مراقبت‌های جسمی و روانی، و توجه به توصیه‌های تغذیه‌ای بخش‌های مهم مراقبت‌های بعد از عمل ماستکتومی هستند که می‌توانند تأثیر زیادی بر روند بهبودی داشته باشند. با انجام مراقبت‌های دقیق، بیماران می‌توانند به یک زندگی سالم‌تر و با کیفیت‌تر بازگردند.
مراقبت مداوم و پیگیری‌های دوره‌ای
پس از عمل ماستکتومی، پیگیری‌های منظم پزشکی برای بررسی روند بهبودی و جلوگیری از بروز عوارض لازم است. این پیگیری‌ها شامل معاینات دوره‌ای برای بررسی وضعیت زخم‌ها، بررسی علائم لنف ادم و ارزیابی سلامت کلی بیمار است.
اهمیت حمایت عاطفی در دوره نقاهت
دوران نقاهت پس از جراحی ماستکتومی ممکن است با چالش‌های روانی همراه باشد. حمایت از طرف خانواده و دوستان و مراجعه به مشاوران روان‌شناسی می‌تواند به بیمار کمک کند تا احساسات خود را بهتر مدیریت کرده و به بهبودی روانی برسد.
