یکی از بزرگ ترین دغدغه هاي در حال حاضر جنگ میان انسانها با ویروس کویید اسـت دراین مطلب از سایت تالاب بـه این خواهیم پرداخت کـه در آینده وضعیت این درگیری ها بـه کجا خواهد رسید؟ آیا روند رشد و همه ی گیری ویروس کاهش یافته اسـت یا ارامش قبل از طوفان خواهد بود ؛ برای پی بردن بـه جواب این سوالات با ما همراه باشید.
فراوانی شیوع ویروس کرونا در آینده بـه شدت با ایمنی جمعیت و چگونگی تغییر ویروس مرتبط اسـت. مقاومت جمعیت بـه انواع در گردش بستگی بـه سابقه عفونت، واکسیناسیون و تقویت سیستم ایمنی افراد دارد. سویههایي کـه تنها تفاوتهاي جزئی با فرمول واکسن یا سویه قدیمیتر دارند ممکن اسـت بیماری زیادی ایجاد نکنند. با این حال، یک سویه با تغییرات اساسی مانند اومیکرون ممکن اسـت تعداد زیادی از افراد رابا فرار از مصونیت آلوده کند.
جفری شامن؛ تخصص این اپیدمیولوژیست در دانشگاه کلمبیا کار بر روی مدل سازی بیماریهاي عفونی اسـت. او استاد گروه علوم بهداشت محیط و مدیر برنامه اقلیم و بهداشت در دانشگاه کلمبیا اسـت. او هدایت تیمی را برعهده داشت کـه یکی از نخستین مدلهاي پیشبینی و تخمین شیوع کووید -۱۹ را طراحی کردند. مدل تیم وی درسال گذشته تخمین زده بود کـه ۳.۶ میلیون نفر آلوده شده ودر حال انتقال ویروس بـه دیگران هستند.
بـه نقل از نیویورک تایمز؛ بـه دنبال گسترش موارد ابتلا بـه سویه اومیکرون بستری شدن در بیمارستان و مرگ و میر در سراسر امریکا در بیش از یک ماه گذشته بـه طور قابل توجهی کاهش یافته اسـت. در واکنش بـه این وضعیت، فرمانداران و شهرداران محدودیتهایي مانند لزوم استفاده از ماسک و گذرنامه واکسن را لغو میکنند. بسیاری تعجب میکنند کـه آیا این دوره از موارد کم و کاهش مراجعه بیماران بـه بیمارستانها نقطه عطفی در شیوع ویروس اسـت یا صرفا آرامش پیش از طوفان اسـت و باید خودرا برای سویههاي تازهاي کـه باعث ایجاد موجی خطرناکتر شوند آماده سازیم.
حتی پیش از ان کـه اومیکرون سراسر جهان را فرا گیرد دانشمندان و مقامهاي بهداشت عمومی بـه این فکر میکردند کـه چگونه کووید-۱۹ پس از پشت سر گذاشتن مرحله پاندمی بر جوامع تاثیر میگذارد
آیا شیوع بیماری چندین بار درسال، یکبار درسال یا هر چند سال یکبار رخ خواهد داد؟ و اینکه این شیوع چه میزان قابلیت بیماری زایی خواهد داشت؟
اپیدمیولوژیستها بـه ماندگاری یک پاتوژن دریک جامعه یا جمعیت بـه عنوان اندمی اشاره می کنند. نحوه بروز اندمی از یک پاتوژن بـه پاتوژن دیگر متفاوت اسـت. در ایالات متحده، عده اي از ویروسهاي تنفسی، مانند آنفولانزا و ویروس سنسیشیال «پیوسته یاخته اي» تنفسی کـه با نام R.S.V نیز شناخته میشوند در زمستان بسیار شایع هستند. این ویروسها طبق معمول با افزایش آمار مرگ و میر سیستم مراقبتهاي بهداشتی را تحت فشار قرار میدهند. تخمین زده می شود کـه سالانه ۱۲۰۰۰ تا ۵۲۰۰۰ نفر بر اثر آنفولانزا در ایالات متحده جان خودرا از دست می دهند.
با این وجود، همه ی ویروسهاي تنفسی از این الگو پیروی نمیکنند. عده اي از ویروسها مانند راینو ویروس در تمام سال در سطوح پایینتر و با ایجاد اختلال کمتری برای سلامت انسان در گردش هستند. برخی دیگر از ویروس ها، مانند پارا آنفلوآنزا ممکن اسـت بـه طور نامنظمتر یا در فصول دیگر شیوع پیدا کنند؛ بنابر این الگوی SARS-CoV-۲؛ ویروسی کـه باعث کووید-۱۹ میشود پس از تبدیل شدن بـه اندمی چگونه خواهد بود؟ و چه میزان اختلال ایجاد خواهد کرد؟ پاسخ کوتاه این اسـت: ما هنوز نمی دانیم.
الگوی اندمی هر بیماری با رویکردی گذشته نگر بـه اسانی قابل درک اسـت. با این وجود، از زمان با ما بودن ویروس کرونا تنها دو سال میگذرد و این مدت زمان زیادی نیست. با این حال، علائم و عواملی وجوددارد کـه همه ی ما میتوانیم مراقب ان باشیم کـه نشانههایي از تاثیر کووید-۱۹ بر زندگی ما در فصول و سالهاي آینده را ارائه میدهند. زمانی کـه بـه سمت جامعهاي عادیتر و کارآمدتر پیش میرویم این نشانهها ارزش بحث و تفکر را دارند.
یک سناریوی خوش بینانه این اسـت کـه SARS-CoV-۲ دریک الگوی آنفولانزای کمتر ویرانگر خودرا نشان دهد و شیوع بیماریهاي زمستانی با بستری شدن در بیمارستان و نرخ مرگ و میر کمتر از ان چه درسالهاي ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ را شاهد بودیم ایجاد کند. سناریوی بدبینانهتر این اسـت کـه ویروس بـه تولید سویههایي ادامه دهد کـه از مصونیت دور می شوند و میتوانند تعداد بیش تری از جمعیت را آلوده کنند. در حالی کـه دشوار اسـت بدانیم کـه کرونا اندمی ویروس کرونا چگونه ظاهر میشود دو ویژگی مهم وجود دارند کـه ارزش رصد در ماهها و سالهاي آینده را دارند: فراوانی و شدت شیوع. این دو عامل اختلال ایجاد شده توسط ویروس کرونا را در آینده مشخص خواهند کرد.
فراوانی شیوع ویروس کرونا در آینده بـه شدت با ایمنی جمعیت و چگونگی تغییر ویروس مرتبط اسـت. مقاومت جمعیت بـه انواع در گردش بستگی بـه سابقه عفونت، واکسیناسیون و تقویت سیستم ایمنی افراد دارد. سویههایي کـه تنها تفاوتهاي جزئی با فرمول واکسن یا سویه قدیمیتر دارند ممکن اسـت بیماری زیادی ایجاد نکنند. با این حال، یک سویه با تغییرات اساسی مانند اومیکرون ممکن اسـت تعداد زیادی از افراد رابا فرار از مصونیت آلوده کند. در زمستان سال جاری، تعداد زیادی از افرادی کـه محافظت خوبی در برابر دلتا داشتند سویهاي کـه اومیکرون جای گزین ان شد کماکان مستعد ابتلا بـه عفونت و بیماری از طریق اومیکرون بودند.
یک نکته ناشناخته بزرگ این اسـت کـه آیا SARS-CoV-۲ می تواند بـه تولید سویههاي مختلف مقاوم در برابر سیستم ایمنی مانند دلتا و اومیکرون ادامه دهد یا خیر. اگر ویروس این ظرفیت را داشته باشد ممکن اسـت چندین بار درسال شیوع پیدا کند دقیقا مانند وضعیتی کـه درسال ۲۰۲۱ میلادی ایجاد شد. این الگوی اندمی ممکن اسـت برای چند سال دیگر یا بـه مدت نامحدود باقی بماند. از سوی دیگر، اگر ظرفیت ایجاد سویه بسیار مقاوم بـه ایمنی از بین برود نسخههاي آینده ویروس ممکن اسـت کمتر تهاجمی باشند و شیوع کمتری داشته باشند شاید یکبار درسال در طول زمستان و وضعیتی بسیار شبیه بـه شیوع آنفولانزا را داشته باشند.
شدت شیوع بـه عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله ظرفیت ذاتی سویه جدید برای بیمار کردن افراد. تا بـه امروز، همه ی سویههاي SARS-CoV-۲ سطوح یکسانی از بیماری زایی را نداشته اند. بـه عنوان مثال، اومیکرون طبق معمول بیماری خفیف تری ایجاد می کند. یک روایت رایج این اسـت کـه ویروس بـه مرور زمان خفیفتر می شود و شاید اومیکرون نخستین شاهد این پیشرفت باشد. متاسفانه این وضعیت بـه احتمال زیاد یک آرزوست کـه بـه واقعیت تبدیل نمیشود. اگر چه اومیکرون ملایمتر بوده اسـت، اما سویههاي تاثیر گذار بعدی بـه اسانی می توانند مرگبارتر باشند همانطور کـه دلتا بود.
علیرغم ان کـه ویروس بـه سمت خفیفتر شدن حرکت نمیکند عوامل دیگری مانند محافظت در برابر عفونتهاي پیشین، واکسیناسیون، تقویت و داروها باید بـه کاهش شدت بیماری، میزان بستری شدن در بیمارستان، زمان صرف شده در بیمارستان و خطر مرگ ناشی از کووید کمک کند. بـه عنوان مثال، واکسیناسیون mRNA احتمال بستری شدن در بیمارستان و مرگ را بـه تقریباً بـه میزان یک دهم در مقایسه با بستری افراد واکسینه نشده کاهش داده اسـت. مهم این اسـت کـه اثربخشی واکسن کماکان تحت بازرسی باشد و فرمولاسیون واکسن درصورت نیاز بـه روز شود تا بتوان از طریق تقویت ان با هر گونه از دست دادن مصونیت مقابله کرد.
با توجه بـه وجود این میزان از عدم خاطرجمعی ما نباید بیش از اندازه دچار خاطرجمعی و اعتماد بـه نفس کاذب شویم. ویروس کرونا موذی اسـت و بسیار بیشتر از ویروس آنفولانزا قابلیت انتقال دارد. ما باید مراقب باشیم حتی اگر اکنون بـه نظر می رسد کـه در حال وارد شدن بـه دوره آرامش در فعالیت هستیم، زیرا مشخص نیست کـه این آرامش چه مدت ادامه خواهد یافت.
ما نباید تصور کنیم کووید در نهایت بـه یک مزاحمت خفیف مشابه آنفولانزا تبدیل خواهد شد. در عوض، باید آماده باشیم: واکسن تزریق کنیم و سیستم ایمنی بدن خودرا تقویت کنیم بـه توصیههاي بهداشت عمومی گوش دهیم، تستهاي کووید در منزل را انجام دهیم و اگر در دسترس تماس با فردی مبتلا بودیم یا احساس بیماری کردیم نکات ضروری را رعایت کرده و ماسک بزنیم تا همگی بتوانیم مراقب فراوانی و شدت شیوع کرونا در آینده باشید.
منبع: فرارو