چرا بعضی افراد در فصل بهار دچار گرفتگی بینی می شوند؟
با رسیدن فصل بهار، طبیعت با طراوتی تازه خودنمایی می‌کند. شکوفه‌ها، هوای تازه و نور آفتاب، نوید‌بخش زنده شدن زمین است. اما برای برخی، این زیبایی با چالش‌های تنفسی و آلرژی‌های مزمن همراه است. عطسه‌های پی‌در‌پی، خارش چشم، آبریزش بینی و گرفتگی صدا، تنها بخشی از نشانه‌های ناخوشایند حساسیت های فصلی است که هر سال در همین روزها گریبان‌گیر بسیاری از افراد می‌شود.
چرا دچار نفس تنگی در فصل بهار بعضی افراد می شوند؟
۱. دشمن نامرئی: گرده‌ها و آلرژن‌ها
در بهار، گرده‌های درختان و گل‌ها به‌طور گسترده در هوا پخش می‌شوند. این ذرات ریز که برای چشم قابل مشاهده نیستند، از عوامل اصلی تحریک سیستم ایمنی بدن هستند. بدن انسان در واکنش به این مواد، ماده‌ای به نام هیستامین آزاد می‌کند که سبب بروز علائمی مانند عطسه، آبریزش بینی و التهاب مخاطی می‌شود.
۲. حیوانات خانگی؛ دوست داشتنی اما حساسیت‌زا
برخی افراد به شوره‌ی پوست حیوانات خانگی مانند گربه‌ها و سگ‌ها حساس هستند. گربه‌ها به‌ویژه آلرژن‌های بیشتری نسبت به سگ‌ها تولید می‌کنند. زندگی مشترک با این حیوانات می‌تواند علائم آلرژی را تشدید کند. در موارد حاد، لازم است که حیوان از محیط زندگی فرد حساس دور نگه داشته شود.
۳. کپک‌ها؛ مهمان ناخوانده در خانه‌های مرطوب
کپک‌ها و قارچ‌ها معمولاً در محیط‌های تاریک، نمناک و کم‌تهویه مانند حمام‌ها، زیرزمین‌ها و یخچال‌های قدیمی رشد می‌کنند. ذراتی که از این کپک‌ها به هوا منتقل می‌شود، می‌تواند آلرژی شدیدی ایجاد کند، به‌ویژه برای افرادی با بیماری‌های تنفسی یا سیستم ایمنی ضعیف.
۴. مایت‌ها؛ ساکنان پنهان بالش و فرش
مایت‌ها موجودات میکروسکوپی هستند که از پوست مرده انسان تغذیه می‌کنند. آن‌ها در وسایلی مثل فرش، مبل، تشک و بالش زندگی می‌کنند. مدفوع و بقایای بدن این موجودات می‌تواند عامل اصلی آلرژی در خانه باشد. استفاده از جاروبرقی با فیلتر قوی، شستن ملافه‌ها با آب گرم و حتی تعویض برخی وسایل در موارد شدید، توصیه می‌شود.
۵. آلرژی در کودکان؛ خطری پنهان برای تمرکز و سلامت
کودکان در برابر آلرژن‌ها بسیار آسیب‌پذیر هستند. حساسیت‌های تنفسی می‌تواند موجب اختلال در خواب، کاهش تمرکز، تحریک‌پذیری، خستگی مفرط و حتی افت تحصیلی شود. درمان و مدیریت به‌موقع می‌تواند از عواقب طولانی‌مدت در کودکان جلوگیری کند.
۶. عوامل تشدیدکننده که باید جدی گرفته شوند
استفاده از عطرهای قوی، اسپری‌ها، دود سیگار، رطوبت زیاد، بادهای شدید و برخی مواد آرایشی می‌توانند علائم آلرژی را تشدید کنند. همچنین، محیط‌های آلوده یا دارای تهویه نامناسب، زمینه را برای بروز شدیدتر علائم فراهم می‌کنند.
۷. کولرهای آلوده؛ قاتل خاموش سلامت تنفسی
یکی از منابع پنهان اما مهم آلرژن‌ها، محفظه‌های کولر است. گردوغبار، کپک‌ها و مواد حساسیت‌زا در این فضاها جمع می‌شوند و با روشن شدن کولر به یکباره در فضا پخش می‌شوند. شست‌وشو و نظافت منظم کولرها با مواد مناسب، تأثیر زیادی در کاهش آلرژی دارد.
۸. درمان‌های خانگی و دارویی؛ مسیر کاهش علائم نه درمان قطعی
حساسیت فصلی درمان قطعی ندارد. اما با استفاده از داروهای مناسب مانند آنتی‌هیستامین‌ها (زیر نظر پزشک)، نوشیدن مایعات فراوان، استراحت کافی، شست‌وشوی بینی با آب نمک، استفاده از بخور گیاهی مانند بابونه و زنجبیل، و حتی مصرف مکمل‌هایی مانند پروبیوتیک، می‌توان شدت علائم را کاهش داد. نباید بدون مشورت پزشکی از داروهای ضد حساسیت استفاده کرد، زیرا ممکن است عوارض جدی برای برخی بیماران، به‌ویژه افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای مانند فشار خون بالا، به‌دنبال داشته باشد.
نتیجه‌گیری
آلرژی های فصلی یکی از چالش‌های پنهان بهار هستند که در عین حال ساده به نظر می‌رسند، اما تأثیر عمیقی بر کیفیت زندگی افراد دارند. شناخت دقیق آلرژن‌ها، دوری از عوامل تحریک‌کننده، توجه به محیط زندگی و رعایت اصول بهداشتی، می‌تواند از بروز بسیاری از علائم پیشگیری کند.
کلام پایانی
هوای بهاری زیباست، اما برای لذت بردن از آن، باید با آگاهی و مراقبت همراه شد. کوچک‌ترین اقدامات مانند تمیز نگه‌داشتن کولر، اجتناب از عطرهای تند یا بررسی محیط‌های مرطوب، گاهی تفاوت بزرگی در سلامت و آسایش فرد ایجاد می‌کند. پیشگیری همیشه بهتر از درمان است؛ پس با گام‌های ساده اما مؤثر، بهار را برای خود و خانواده‌تان آرام‌تر و لذت‌بخش‌تر کنید.
