آیا مبتلایان به ایدز نیاز به رژیم غذایی خاصی دارند ؟
آیا مبتلایان بـه ایدز نیاز بـه رژیم غذایی خاصی دارند ؟ داشتن تغذیهي مناسب با مشکلات و فشارهای فیزیکی کـه ویروس HIV برای بدن ایجاد میکند مقابله کرده و باعث بالا بردن تأثیر داروها می شود. تغذیهي درست همچنین باعث میشود کـه سرعت گسترش ویروس HIV کاهش پیدا کند و بدن در مقابله با این بیماری قوی تر وارد عمل شود.
بیماری ایدز چیست؟
مجله دکتری و سلامت : عفونت HIV بـه طیفی از عفونتهاي مرتبط با ویروس نقص ایمنی «HIV» انسان اشاره دارد کـه از حالت بدون علامت «سرم مثبت» تا بیماری هاي مرتبط با مرحله بیماری ایدز «AIDS» متغیر هستند.علائم اولیه بیماری ایدز در ماه اول یا دوم عفونت ایجاد می شود و بیشتر مشابه یک آنفولانزای شدید اسـت. افراد مبتلا بـه ایدز علائمی مانند تب،سردرد،خستگی،غده هاي لنفاوی ملتهب،راش هاي پوستی دارند.
رژیم مناسب برای افراد مبتلا به ایدز
در واقع هیچ نوع رژیم غذایی خاصی برای افراد مبتلا بـه ایدز وجود ندارد اما با استفاده از برخی غذاها میتوان بـه تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرد. هنگامی کـه فردی بـه ویروس HIV آلوده میشود، سیستم ایمنی بدن وی برای مبارزه با عفونتها بـه سختی کار می کند ودر نتیجه کالری بسیار زیادی مصرف میشود.
دراین حالت بـه خصوص اگر فرد کمبود وزن داشته باشد، باید روزانه کالری بیشتری را از طریق رژیم غذایی بـه بدن خود برساند ودر حقیقت اهمیت بیشتری بـه مواد غذایی مصرفی خود بدهد. لاغر شدن یکی از مشکلاتی اسـت کـه در اکثر بیماران مبتلا بـه ایدز دیده میشود.
مطالب مشابه: 5 دانستنی مهم درباره ایدز
چگونه می توان از کاهش وزن مبتلایان به ایدز جلوگیری کرد ؟
ویروس HIV در سه مرحله در بدن بروز می یابد و حالت پیشرفته یعنی مرحله سوم ان؛ ایدز نام دارد. افرادی کـه دراین مرحله از بیماری قراردارند، طبق معمول با کاهش وزن شدید مواجه می شوند. کاهش وزن را باید جدی گرفت زیرا توان بدن برای مقابله با عفونتها را کاهش می دهد. اشخاص مبتلا بـه اچ آی وی پیشرفته اغلب بـه مقدار کافی غذا نمی خورند، زیرا:
1. HIV ممکن اسـت اشتها را کاهش دهد، طعم غذا را در دهان بد کند و از جذب مناسب مواد غذایی در بدن جلوگیری کند. همچنین برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان HIV نیز ممکن اسـت این علائم را بـه وجود آورند. دراین صورت بهتر اسـت با دکتر مشورت شود تا درصورت امکان داروها را تعویض نماید.
2. گاه دراین بیماری علائمی هم چون درد در دهان، حالت تهوع و استفراغ وجوددارد کـه خوردن را دشوار می کند ودر نتیجه کمتر غذا خوردن، لاغر شدن را بـه همراه خواهد داشت.
3. خستگی ناشی از بیماری و مصرف داروها ممکن اسـت تهیه غذا و خوردن منظم ان را برای فرد مشکل نماید.
برای پیشگیری از لاغر شدن در افراد مبتلا بـه HIV فرد باید پروتئین و کالری بیشتری مصرف نماید.
راه های انتقال ایدز
از آنجایی کـه عفونت هاي آمیزشی بـه دلیل نیازهای سخت و ویژه اي کـه از جهت انتقال و رشد در محیط آزمایشگاه دارند و همچنین بـه دلیل موربیدیته فیزیکی و روانی-اجتماعی بالایی کـه ایجاد می کنند قابل توجه هستند، ترکیب علایم نامحسوس یا ناپیدا و انگ بیماری، بیماران را از مراجعه بـه مراکز مراقبت سلامت باز می دارد و بـه این ترتیب بسیاری از موارد عفونت تشخیص داده نمیشود. از آنجایی کـه بهترین راه مقابله با این بیماری پیشگیری از ابتلا بـه ان اسـت ابتدا بـه راه هاي انتقال ان می پردازیم :
1. تماس جنسی: 70_80 درصد موارد ابتلا از این طریق بوده اسـت و برقراری رابطه جنسی بدون حفاظت با شخص آلوده موجب انتقال ویروس می شود.
2. تماس با خون آلوده : تزریق خون و فرآورده هاي خونی آلوده، پیوند اعضا و نسوج آلوده، استفاده مشترک از سرنگ و سوزن آلوده«معتادان تزریقی»و تماس تصادفی سوزن و یا وسیله آلوده در بین کارکنان بخش هاي درمانی.
3. انتقال از مادر بـه کودک : 30_40 درصد موارد آلوده ناشی از انتقال ویروس از مادر آلوده بـه کودک بوده اسـت.
انرژی مورد نیاز بیماران ایدزی
در افراد مبتلا بـه ایدز انرژی توصیه شده برای نگهداری وزن برابر اسـت با انرژی پایه مورد نیاز ضرب در 1.3 و برای افزایش وزن ضربدر 1.5.نیاز بـه پروتئین دراین بیماران برای حفظ وزن Maintenance برابر 1-1.4 گرم بـه ازای هر کیلو گرم وزن بدن و برای بازسازی«Replation»برابر اسـت با 1.5-2 گرم بـه ازای کیلو گرم وزن بدن میباشد.
آرژنین در ایمنی سلولی بسیار مفید اسـت و بد نیست بدانیم کـه مصرف وعملکرد اسید فولیک در کمبود پروتئین«PEM»آسیب می بیند، بنابر این علاوه بر توجه بـه دریافت پروتئین بـه منابعاسید فولیک کـه بعدا ذکر خواهد شد نیز باید توجه داشت.
1. گوشت ها
در مبحث پروتئین نخستین چیزی کـه بـه ذهن می رسد،گوشت ها اسـت، بنابر این گوشت بوقلمون و انواع ماهی ها بسیار توصیه می شود، ماهی غذای بسیار سالم و سودمندی اسـت کـه گنجاندن ان در رژیم غذایی بـه میزان حداقل 2 بار در هفته«کمترین میزان نیاز »باید رعایت گردد.
2. تخم مرغ
تخم مرغ یکی از منابع عالی پروتئین بوده کـه مصرف ان بـه بیماران بعد از یک ضعف بدنی، بیماری ناتوان کننده یا کسانی کـه دوره نقاهت را می گذرانند، بسیار سودمند اسـت.
یک محقق ایتالیایی بیان می کند کـه ” اگر بتوانیم در مدارس و کالج هاي ایتالیا بـه جوانان روزی نیم لیتر شیر و یک عدد تخم مرغ بدهیم آنوقت خواهیم گفت کـه ملت ما ملتی محکم و قوی اسـت و آنوقت اسـت کـه نژاد انسانی التیام یافته” از آنجایی کـه باید توانایی کبد در استفاده از تخم مرغ را درنظر بگیریم تا میزان کلسترول ان در بیمار ایجاد ناراحتی نکند بـه بیماران مبتلا بـه این بیماری توصیه می شود کـه بیشتر از 3 عدد تخم مرغ در هفته میل نکنند، البته این محدودیت برای مصرف زرده یاد شده اسـت و خوردن سفیده اي کـه کاملاً پخته شده باشد بـه هر میزان در هفته مانعی ندارد، سفیده خام دارای ماده اي بـه نام آویدین«Avidin»اسـت کـه ایجاد تداخل هاي تغذیه اي با ویتامین بیوتین می کند، بهترین شکل مصرف تخم مرغ بـه شکل آب پز اسـت کـه هضم ان ساده تر اسـت.
3. شیر
بـه عنوان یک منبع پروتئینی مناسب برای جلوگیری از سو هاضمه بسیار توصیه می شود با خوردن یک لیوان شیر همراه با یک قاشق غذاخوری عسل یا 2 عدد خرما توصیه می شود.
4. عدس
عدس یکیدیگر از منابع عالی پروتئینی اسـت و علاوه بر پروتئین حاوی ویتامین B، آهن و کلسیم اسـت.عدس پخته بـه همراه روغن زیتون غذایی کامل و پر انرژی اسـت و حتی مصرف ان را برای کارگرانی کـه بـه کارهای بدنی میپردازند، توصیه میگردد، این منبع گیاهی و سرشار از مواد مغذی می تواند یک عصرانه کامل یا یک صبحانه بسیار عالی در رژیم غذایی این بیماران و کلیه افرادی کـه دوران نقاهت را می گذرانند بـه شمار آید.
5. چربی ها
در بدن انسان اسید هاي چربی وجود دارند بـه نام اسیدهای چرب ضروری کـه در واقع بدن قادر بـه ساختن آن ها نبوده و باید از خارج ازبدن انسان وارد شوند.این اسیدهای چرب کـه در روغن هاي مایع بـه خصوص روغن زیتون، گردو، روغن سویا و ماهی ها بـه خصوص ماهی هاي آب سرد مانند قزل آلا، ساردین، سالمون و تون وجوددارد.
برای بدن اهمیت زیادی دارد ودر صورت کمبود مصرف ان،کاهش ثانویه سطح آن ها در در بدن بـه وجود آمده و فرد دچار اختلال اسید چرب ضروری می شود کـه در مورد افراد مبتلا بـه ایدز این اختلال مشاهده می شود.
در افراد مبتلا بـه ایدز استفاده از روغن هایي بـه نام MCT«تری گلیسیرید با زنجیره متوسط»بسیار مفید میباشد این چربی ها در روغن نارگیل وجود دارند ودر داروخانه ها فروخته می شوند این چربی ها نیاز بـه هضم ندارند و میزان مصرف انها باید بازرسی شده باشد.
درضمن این نوع چربی فاقد اسید هاي چرب ضروری اسـت و باید همراه با LCDها خورده شود.استفاده از روغن ماهی یا اسیدهای چرب امگا 3 کـه بـه ان اشاره شد می تواند عملکرد ایمنی را التیام بخشد زیرا امگا 3در مقایسه با امگا 6 کمتر باعث پیشرفت التهاب می شود.
6. مایعات
آیا مبتلایان به ایدز نیاز به رژیم غذایی خاصی دارند
در افراد مبتلا بـه ایدز نیاز بـه مایعات مثل افراد عادی اسـت«8-12 لیوان در روز»؛ در موارد اسهال، استفراغ یا تب بـه ازای هر درجه تب، نیاز بـه انرژی 13 درصد و نیاز بـه پروتئین 10 درصد افزایش پیدا می کند. عرق شاه تره یکی از عرقیاتی اسـت کـه مصرف ان بـه شکل شربت شاه تره علاوه بر تامین مایعات بدن، اشتها آور اسـت ودر حل مشکلات اشتها دراین بیمار کمک می کند.
همچنین آب هویج علاوه بر اینکه از منابع بسیار عالی برای تامین ویتامین A در بدن اسـت، اشتها آور نیز می باشد. ما دراین قسمت از مجله تفریحی تالاب برای شـما همراهان عزیز اطلاعات مهمی در مورد بیماری ایدز را منتشر کرده ایم.
7. چای سبز
چای سبز منبع فوقالعادهي آنتی اکسیدان اپی گالو کاتشین – 3 – گالات «EGCG» اسـت کـه یک مادهي ضدویروس قوی محسوب می شود. نتایج پژوهشهاي انجام گرفته در آزمایشگاه نشان می دهد کـه این ماده از گسترش ویروس HIV در آزمایشگاه پیشگیری میکند. توصیه می کنیم روزانه چهار فنجان چای سبز بنوشید.
8. ویتامین ها و مینرال ها«مواد معدنی»
در بیماران مبتلا بـه ایدز نقش کمک کننده ویتامین ها و مینرال ها بسیار چشم گیر اسـت بنابر این باید بـه افراد دچار این بیماری یاد آور شویم کـه از خوردن سبزی و میوه تازه غفلت نکنند، در واقع نیاز افراد مبتلا بـه ایدز بـه آنتی اکسیدان هایي مثل بتا کاروتن«پیش ساز ویتامین A»بسیار زیاد اسـت.
نیاز بـه سایر آنتی اکسیدان ها مثل ویتامین E و ویتامین C نیز افزایش نیاز چشمگیری دراین بیماری پیدا می کند، از این رو مصرف یک لیوان آب هویج رنده شده همراه با یک قاشق غذاخوری روغن زیتون بـه همراه آب یک لیموی تازه«یک روز در بین »می تواند مجموعه اي از ویتامین هاي یاد شده را بـه بدن فرد برساند.سایر منابع این ویتامین ها عبارتند از :
مطالب مشابه: علائم اولیه گرفتن ایدز در مردان و زنان | علامت های شایع بیماری ایدز
بتاکاروتن
این آنتی اکسیدان یکی از قوی ترین آنتی اکسیدان هاي موجود در طبیعت اسـت ودر هویج بـه وفور وجوددارد.همچنین در برگه زردآلو، میوه زردآلو، سیب زمینی، اسفناج، طالبی، کدو حلوایی، کاهو و گریپ فروت نیز وجوددارد، این ماده در بدن بـه ویتامین A تبدیل می شود.
ویتامین C
ویتامین ث و گلوتاتیون«تری پپتید»؛ گسترش ویروس HIV را کند می کنند این دو ماده مهم کـه از ضد اکسید کننده هاي قوی بـه شمار می آیند بـه مقدار زیاد در میوه ها و سبزی هاي تازه وجود دارند کـه نمونه هایي از این سبزیجات عبارتند از:گوجه فرنگی، جعفری،کلم، مرکبات«بـه خصوص لیمو شیرین و لیمو ترش»؛ فلفل دلمه و…منابع بسیار عالی این ویتامین هستند.
در آزمایشی کـه توسط دکتر آلتون میستر در دانشگاه دکتری دانشگاه کورنل انجام شد مشخص گردید کـه مقدار گلوتاتیون در بدن بیماران مبتلا بـه ایدز خیلی کم اسـت و کمبود این ماده در گسترش و توسعه ایدز موثر اسـت.
بنابر این خوردن موادی مثل:هندوانه، آوکادو، مارچوبه و بروکلی ودر مرحله بعدی گریپ فروت، پرتقال، توت فرنگی، بامیه، سیب زمینی، کدو،گل کلم و گوجه فرنگی خام توصیه می شود لازم بـه یاد آوری اسـت کـه چرخ کردن و کوبیدن مواد فوق و عصاره آن ها گلوتاتیون را بـه طرز قابل توجهی از بین میبرد، بنابر این بهتر اسـت کـه دراین بیماران به صورت خام مصرف شود.
ویتامین E
ان رابا عنوان ویتامین جوانی و ضد پیری و برطرف کننده تنش هاي قبل از قاعدگی در خانمها می شناسیم.این ویتامین یکی از ضروری ترین و حیاتی ترین ویتامین هاي مورد نیاز اسـت در روغن ذرت، روغن سویا، روغن گندم، دانه کنجد و بادام زمینی تخم آفتابگردان و گردو و جوانه گندم وجوددارد.بنابر این مصرف این مواد در بیماران مبتلا بـه ایدز توصیه می شود.
ویتامین B1
ویتامینی اسـت کـه در گوشت ها، نان، برنج، غلات و حبوبات سبوس دار و کامل یافت می شود.ویتامین B1 خوشبختانه در شرقی ها بـه دلیل مصرف سیر و پیاز خام تا حد زیادی تامین می شود در مقابل چای و ماهی خام دارای ترکیبی بـه نام تیامیناز اسـت کـه در واقع عامل تجزیه کننده تیامین اسـت و مصرف آن ها بـه میزان زیاد کمبود این ویتامین را ایجاد می کند.
این ویتامین علاوه بر نقش هاي اساسی کـه در سیستم ایمنی بـه عهده دارد، در حفظ آرامش و برطرف کردن استرس هاي ناشی از مواجهه با بیماری بـه فرد کمک خواهد کرد.
ویتامین B2
می توان گفت کـه این ویتامین بنا بـه دلایل عدیده اي نقشی چشمگیر در حفظ وضعیت مطلوب بدن دارد.داروی دزوکسی روبین هیدروکلراید«داروی درمان ایدز»نیاز بـه ویتامین B2 را افزایش می دهد.
ویتامین B6
آیا مبتلایان به ایدز نیاز به رژیم غذایی خاصی دارند
درگوشت هاي سفید، ماهی تن و سالمون، جوجه، ذرت، موز، توت فرنگی، طالبی، لوبیا سبز، گوجه فرنگی، سیب زمینی و اسفناج وجوددارد.بـه طور کلی اسفناج، موز، سیب زمینی و تن بـه عنوان بهترین منابع غذایی این ویتامین بـه شمار میآیند.ایزونیازید نیاز بـه ان را افزایش می دهد پس بـه مصرف کنندگان این دارو چه در رابطه با بیماری ایدز یا سایر بیماری هاي تحت درمان با ان؛ افزایش مصرف منابع این ویتامین را توصیه می کنیم.
ویتامین B12
جگر، گوشت، ماهی و زرده تخم مرغ منابع این ویتامین هستند و خصوصاً در سنین بالا بـه دلیل اختلالات گوارشی، این نیاز چشمگیرتر خواهد بود.
اسید فولیک
فولات کـه در سوءتغذیه پروتئین – انرژی مورد اشاره، مصرف و عملکرد ان آسیب می بیند و نیاز بـه ان افزایش می یابد هم بـه عنوان عاملی کـه مقاومت بدن را زیاد می کند باید مورد توجه قرار بگیرد این ویتامین در اسفناج، آب پرتقال،گوشت ها بـه خصوص گوشت گوساله، مخمر و قارچ، لبنیات و شیر و پنیر کم چرب وجوددارد.
راهکار افزایش اشتها در افراد مبتلا به ایدز
وقتی بیمار می شوید، اشتهای خودرا از دست داده ودر نتیجه لاغرتر خواهید شد. این مسئله سبب میشود تا بدن شـما برای مقابله با عفونتها توان کافی را نداشته باشد. در بیماری ایدز نیز قضیه بـه همین منوال اسـت و اکثر مبتلایان بـه این بیماری بـه خصوص در مراحل پیشرفته احساس بیاشتهایی میکنند. از راهکارهای زیر جهت افزایش اشتها میتوان بهره گرفت:
- انجام ورزشهایي هم چون پیادهروی و یوگا میتواند بـه افزایش اشتها کمک نماید.
- وعدههاي غذایی را کمحجم کنید و بین آن ها از میان وعده استفاده کنید.
- درست قبل از غذا خوردن و همچنین در حین غذا خوردن از نوشیدن آب بپرهیزید.
- از مصرف نوشیدنیهاي گاز دار و مواد غذایی نفخ آور مثل کلم و لوبیا خودداری کنید زیرا این مواد غذایی با ایجاد نفخ و گاز معده در بدن شـما احساس سیری ایجاد می کنند.
- درکنار خانواده و دوستان خود غذا بخورید تا اشتهای شـما بیشتر تحریک شود.
- غذا خوردن را برای خود جذاب کنید مثلاً دریک مکان دلپذیر اقدام بـه چیدن سفره یا میز غذا نمایید تا اشتهای شـما تحریک شود.
حتی اگر تغذیه در افراد مبتلا بـه ایدز مناسب باشد، طبق معمول دکتر مصرف برخی مکملهاي غذایی را برای آن ها تجویز خواهد کرد تا بدن با کمبود ویتامین و موادمعدنی مواجه نشود. مکمل هاي تقویت سیستم ایمنی طبق معمول حاوی ویتامین C، ویتامین D، ویتامین E، ویتامینهاي گروه B، آهن، روی و سلنیوم هستند.
نبایدهای غذایی در بیماری ایدز
مبتلایان بـه ایدز بهتر اسـت برای کاهش شدت بیماری خود از خوردن مواد غذایی زیر بپرهیزند و تا حد امکان مصرف آن ها را کاهش دهند:
- غذا هاي سرخ شده
- غذا هاي فرآوری شده
- خوراکیهاي بسیار شیرین مثل شکلات و کیک
- غذا هاي تند
- نوشیدنیهاي شیرین مثل نوشابه
عدم مصرف مواد غذایی نامبرده شده سبب میشود تا از تضعیف سیستم ایمنی بدن پیشگیری بـه عمل بیاید.
مطالب مشابه: راه های انتقال و تشخیص ایدز
در پایان
بیماری ایدز با اینکه یکی از مرموزترین بیماریها لقب گرفته و هنوز درمان قطعی نیز برای ان کشف نشده اسـت اما تشخیص بـه موقع ان میتواند در کاهش علائم بیماری و افزایش طول عمر بیمار بسیار موثر باشد. بدیهی اسـت کـه دراین میان تغذیه فرد از اهمیت ویژهاي برخوردار اسـت.
تغذیه مناسب در افراد مبتلا بـه ایدز موجب میشود تا سیستم ایمنی بدن کـه تحت تاثیر بیماری رو بـه تضعیف شدن اسـت، قویتر شود ودر نتیجه توان مقابله بدن با عفونتها افزایش یابد. با راهکارهای ارائه شده دراین مقاله میتوان بـه حفظ سلامتی باوجود بیماری ایدز کمک کرد.
