جشن باستانی یلدا از هزاران سال پیش در ایران با باور یلدا روز تولد خورشید برگزار میشد. مردم ایران باستان در این شب تا سپیده دم بیدار میماندند در کنار یکدیگر خود را سرگرم میکردند تا اندوه غیبت خورشید، تاریکی و سردی روحیهی آنان را تضعیف نکند.
ایرانیان گاه شب یلدا را تا سپیده دم در دامنهی کوههای البرز بـه امید پیروزی ؛ طلب شکست اهریمن از خداوند خواندن دعا بـه نیایش مشغول میشدندبه گزارش پارس ناز در شب یلدا رسم بر این اسـت کـه صاحب خانه، دیوان حافظ را به بزرگتر فامیل میدهد.
سپس هر یک از میهمانان نیت کرده و بزرگ مجلس، این جمله را می گوید ای حافظ شیرازی، تـو محرم هر رازی بر مـا نظر اندازی قسم بـه قرآن مجیدی کـه در سینه داری تفائلی بـه گنجینه حافظ میزند. این رسم یکی از رسوم پر طرفدار شب یلدا ست ریشه شب یلدا یا شب چله میراث نخستین اقوام آریایی اسـت.
جشن شب یلدا در آخرین شب پاییز و اول دی ماه شب تولد دوباره خورشید قرار دارد کـه نام آفرینده در زمان پیش از زردتشیان بوده اسـت کـه بعد ها بنام آفرینده نور معروف شده اسـت نور، روز و روشنایی خورشید نشانههایی از آفریدگار بود.
در حالیکـه شب ؛تاریکی و سرما نشانههایی از اهریمن، مشاهده تغییرات مداوم شب و روز مردم را به این باور رسانده بود کـه شب و روز یا روشنایی و تاریک در یک جنگ همیشگی بـه سر میبرند. روزهای بلندتر روزهای پیروزی روشنایی و روزهای کوتاهتر نشانهای از غلبهی تاریکی و اهریمن بر زمین یلدا بر گرفته از واژه ای سریانی اسـت مفهوم ان میلاد اسـت.
در این شب نذری یا ولیمهای غیر نوشیدنی مانند گوشت، نان، شیرینی و حلوا را به دیگران اهدا میکردند. ایرانیان باستان روز پس از شب یلدا یکم دی ماه را روز خورشید دی گان خرم روز مینامیدند و بـه استراحت میپرداختند. مردم در این روز از کار دست میکشیدند با نیت این کـه مرتکب بدی نشوند انجام کارهای بد کوچک را در روز تولد خورشید بسیار بزرگ میدانستند.
در آیین کهن بنا بر یک سنت دیرینه آیین مهر شاهان ایرانی در روز اول دی ماه تاج و تخت شاهی را بر زمین میگذاشتند و با جامعهای سپید بـه صحرا میرفتند و بر فرشی سپید مینشستند دربانها و نگهبانان کاخ شاهی و همه ی یی بردهها و خدمتکاران در سطح شهر آزاده شده و مثل دیگران زندگی میکردند رئیس و مرئوس پادشاه و آحاد مردم همگی یکسان بودند.
مدل تزیین انار شب یلدا + دانستنی هایی درمورد شب یلدا یا شب چله
در ایران امروز نیز مردم با گردآمدن در شب یلدا یا شب چله، با خوردن آجیل مخصوص ؛ هندوانه، انار ؛ میوههای گوناگون و شیرینی به عنوان نماد این شب و نشانهی برکت تندرستی فراوانی و شادکامی جشن میگیرند. در این شب عده ای از ایرانیان با شکستن گردو و تفال بـه دیوان حافظ بـه نیت آینده گویی بـه آداب و رسوم سنتی در ایران باستان میپردازند.
شب یلدا مبارک