خشک کردن مواد غذایی

اکثر مواد غذایی مانند حبوبات و غلات اغلب در زمان برداشت محصول به‌طور طبیعی خشک می‌شوند و برخی دیگر از دانه‌ها مانند دانه ادویه‌جات که منشا گیاهی دارند مقداری از رطوبتشان را هنگام برداشت و مابقی آن را در فرآیند خشک کردن از دست می‌دهند.

با عمل خشک کردن آب آزاد یا آبی که از نظر بیولوژیکی فعال است ولی می‌تواند موجب رشد میکروارگانیسم‌ها و فعالیت آنزیم‌ها شود از ماده غذایی حذف شده و مدت نگهداری محصول بسیار طولانی‌تر می‌شود و از طرفی به دلیل کاهش آب، حجم و وزن ماده غذایی نیز کاهش یافته و جای کمتری را نیز برای نگهداری و حمل و نقل اشغال می‌کند.

برای مثال در مورد برخی از سبزی‌ها از هر ۱۰۰ کیلو سبزی برداشت شده فقط ۵ کیلو سبزی خشک به دست می‌آید.در فرآیند خشک کردن، سطح ماده خشک شونده، درجه حرارت محیط، سرعت جریان هوا و میزان خشکی هوا از عوامل موثر هستند.

این روش برای نگهداری بسیاری از مواد غذایی به‌خصوص میوه‌ها، سبزی‌ها و حتی گوشت مورد استفاده قرار می‌گیرد. انواع سبزی‌ها نظیر شوید، جعفری، نعناع، تره، نخود، لوبیا سبز و پیاز و…

و انواع میوه‌ها از قبیل هلو، زردآلو، انجیر، انگور، توت و برخی از فرآورده‌های لبنی مانند کشک خشک، قره‌قروت و بقیه غذاها و نوشیدنی‌های فوری مانند سوپ‌های آماده، قهوه فوری و پودر شربت میوه‌ها را می‌توان خشک است.

اغلب برای خشک کردن میوه‌ها از گرمای خورشید و کوران هوا استفاده می‌کنند. اما اگر شرایط جوی اجازه خشک‌کردن طبیعی را ندهد، خشک کردن با وسایل مصنوعی انجام می‌شود. میوه و سبزی‌های خشک شده فقط ویتامین ث را از دست می‌دهند ولی تمامی مواد دیگر را حفظ می‌کنند.

در بسیاری از نقاط کشور ما خشک کردن در هوای آزاد و با استفاده از آفتاب و کوران هوا انجام می‌گیرد. هنگام خشک کردن در هوای آزاد حتماً به نکات زیر توجه کنید:

ـ دست‌ها یا وسایل را باید قبل از هر کاری تمیز شست.
ـ محصول حتماً باید تازه و رسیده باشد.
ـ میوه‌ها و سبزی‌ها را باید دریک سطح بلندتر از زمین خشک کرد.