گزارشی از عزاداری های محرم در شهرهای مختلف کشور

عزاداری های محرم در شهرها 

در ماه محرم هستیم و تمام شهر های ایران منسجم به ذکر بود امام حسین «ع» میباشند و مراسم هاي محتلفی برای این خانواده بزرگوار میگیرند . 

برای آشنایی با مراسم مذهبی گوناگون و آیین عزاداری تاسوعا و عاشورای حسینی به شهر های ایران سفر کنید و با آیین ناب برخی از مردم ایران از نزدیک آشنا شوید. این مراسم در شهر های گوناگون با رسوم متفاوتی برگزار می‌‌شود.

شام غریبان در حرم امام رضا«ع»

شام غریبان متمایز در حرم امام رضا«ع»

در روزها و شب‌‌هاي محرم مشهد میزبان عزاداران گوناگون از شهر های دور و نزدیک هست که این افراد تمایل دارند مراسم سوگواری را در جوار امام رضا«ع» انجام دهند. در روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی گروه‌‌هاي عظیمی از سینه‌‌زنان به سمت حرم رهسپار می‌‌شوند ودر واقع مسیر نهایی دسته‌‌ها حرم هست. شام غریبان هم در حرم امام رضا«ع» به شیوه خاصی برگزار می‌شود. در این شب خادمان حرم دور یکی از بزرگ ترین صحن‌‌ها می‌‌ایستند و شمع‌‌ها را در دست میگیرند. یکی از آن ها در وسط جمع نوحه می‌‌خواند و مردم نیز شمع در دست می‌‌گیرند یا شمع‌‌هایشان را در وسط سینی بزرگی در وسط صحن قرار می‌‌دهند.

نذری‌‌هاي متعارف: مشهدی‌‌ها عرف دارند که صبحانه بجای حلیم، نان قاق و چای شیرین را همچون نذری اکران کنند. شله مشهدی و شربت هم از جمله نذورات متعارف دیگر این شهر هست.

رسومات شهرهای مختلف در باب عزاداری امام حسین 

مراسم تعزیه‌‌خوانی و پرده‌‌خوانی در تعداد زیادی از مناطق استان اصفهان ایفا می‌‌شود 

تعزیه‌‌هاي باشکوه در اصفهان

مردم اصفهان در ماه محرم مراسم عزاداری باشکوهی برگزار می‌‌کنند که نوحه‌‌خوانی، سینه‌‌زنی، علم‌‌گردانی، نخل‌‌گردانی و اگرچه تعزیه در این مراسم دیده می‌‌شود. در واقع مراسم تعزیه‌‌خوانی و پرده‌‌خوانی در تعداد زیادی از مناطق این استان ایفا می‌‌شود و تعزیه در برخی از شهرها مثل خمینی‌‌شهر و نجف آباد به ثبت ملی رسیده‌‌هست. مثلا مراسم تعزیه خمینی‌‌شهر به صورت سیار برگزار می‌‌شود ودر هر محله یکی از وقایع عاشورا بیان می‌‌شود.

نذری‌‌هاي متعارف: مردم اصفهان معمولاً قیمه را همچون غذای نذری درنظر می‌‌گیرند اما در برخی از شهر های این استان از جمله خمینی‌‌شهر غذای نذری به طور متداول آبگوشت هست.

مراسم گل‌‌مالی در استان لرستان 

گل‌‌مالی و چهل‌‌منبر در لرستان

در روزهای محرم رسمی در استان لرستان متعارف هست که به آن «گل‌‌مالی» می‌‌گویند. در این مراسم به کمک خاک نرم و گلاب گل ساخته می‌‌شود و عزاداران خودشان را با گل می‌‌پوشانند. گاهی هم افراد در حوضچه‌‌هایي می‌‌ایستند و بقیه در گل‌‌مالی آن ها مشارکت می‌‌کنند. سپس مدتی جلوی آفتاب قرار می‌‌گیرند تا گل‌‌ها خشک شوند. در مرحله بعد عزاداران با تشکیل گروه‌‌هاي منظم به عزاداری می‌‌پردازند.

در بروجرد هم عرف بر این هست که در شب عاشورا زنان به ذکر حضرت زینب«س» با صورت‌‌هاي پوشیده و پای عریان شمع به دست می‌گیرند که تعداد این شمع‌‌ها معمولاً 40 عدد هست و آن ها را در 40 منبر عزای حسینی قرار می‌‌دهند تا حاجت بگیرند. اگرچه عرف چهل منبر تنها مختص خانم‌‌ها نیست و مردان هم در این مراسم کمپانی می‌‌کنند.

نذری‌‌هاي متعارف: قیمه، عدس‌‌پلو، زرشک‌‌پلو و قورمه‌‌سبزی از جمله نذری‌‌هاي متعارف مردم استان لرستان میباشند و اگرچه در روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی حلیم هم همچون نذری منتشر می‌‌شود.

شهرهای مختلف در باب عزاداری امام حسین 

تشت نمادی از مشک سقای کربلاست و به بسته شدن آب بر روی امام حسین«ع» اشاره دارد

تشت‌‌گذاری در اردبیل

«تشت‌‌گذاری» یا «تشت‌‌گردانی» یکی از آیین‌‌هاي عاشورا هست که در اردبیل و برخی از مناطق ترک زبان ایران ایفا می‌‌شود. در حقایق تشت نمادی از مشک سقای کربلاست و به بسته شدن آب بر روی امام حسین«ع» و یارانش اشاره دارد که حضرت در آن دوران با ایثارگری دستور می‌‌دهند که به‌‌رغم کمبود آب تشت‌‌ها توسط آبها‌‌ي موجود در مشک‌‌ها پر شده و همگی و حتی حیوانات هم سیراب شوند. به همین علت عزادارن و ریش سفیدان محل تشت‌‌هایي را بر دوش می‌‌گیرند و وارد مساجد می‌‌شوند. آب این تشت بعد از مراسم از تقدس خاصی بهره‌‌مند می‌‌شود و بیماران برای شفای خود ازآن می‌‌نوشند.

نذری‌‌هاي متعارف: در سفر به اردبیل می‌‌بینید که یکی از اصلی‌‌ترین غذا هاي نذری این شهر پیچاق قیمه هست. این غذا با گوشت قیمه، پیاز داغ فراوان و خلال بادام تهیه می‌‌شود ودر پایان به تعداد نفرات تخم‌‌مرغ بر روی آن می‌‌شکنند.

مراسم عزاداری ماه محرم  در بوشهر

دمام‌‌زنی در بوشهر

در بوشهر رسمی وجود دارد که در کنار برپایی دسته‌‌هاي سینه‌‌زنی و هنگام تعزیه‌‌گردانی، سنج و دمام هم نواخته می‌‌شود. تعداد دمام‌‌ها معمولاً هفت عدد هست و ریتم یکی از آن ها برخلاف بقیه هست. دوست دمام سنج هم زده می‌‌شود و اگرچه نواختن دمام ساده نیست و به سنجیدن نیاز دارد که افرادی این وظیفه را برعهده می‌‌گیرند. به این افراد «اشکون زن» می‌‌‌‌گویند.

نذری‌‌هاي متعارف: بوشهری‌‌ها برای منتشر نذری از غذا هاي ملی بهرهگیری می‌‌کنند. آش بوشهری معمولاً در وعده صبحانه منتشر میشود. شکر پلو و قیمه بوشهری در کنار حلوای برنجی، شله زرد و حلیم هم از جمله نذری‌‌هاي متعارف دیگر در مناطق گوناگون استان بوشهر میباشند.

عزاداری امام حسین «ع»

نخل گردانی یکی از مراسم باشکوه در یزد هست 

نخل‌‌گردانی در یزد

وقتی صحبت از نخل به میان می‌‌آید مقدور هست تصور کنید که این آیین مرتبط به حمل درخت نخل هست اما این باور اشتباه هست. در واقع نخل گردانی یکی از مراسم باشکوه در یزد هست که به درخت نخل ارتباطی ندارد، بلکه نخل یک اسکلت چوبی بسیار بزرگ هست که روی آن پارچه، آینه، چراغ، شیشه‌‌هاي رنگی، خنجر، شمشیر و… قرار می‌‌گیرد و نمادی از تابوت سیدالشهدا«ع» هست. این نخل بزرگ با همیاری و همکاری عزاداران بلند می‌‌شود و برای تزئین کردن نخل نیز بسیج عمومی لازم هست. افزون بر این افراد زیادی باید در بلند کردن نخل‌‌ها و حرکت آن مشارکت کنند.

نذری‌‌هاي متعارف: یکی از مشهور‌‌ترین نذری‌‌هاي یزد آش امام حسین هست که در مدت دو ماه محرم و صفر و به مخصوصاً در تاسوعا و عاشورای حسینی در میان عزارادان منتشر می‌‌شود.