گمرک های ایران در سالهای اخیر با چالشهای متعددی در زمینه ترخیص کالاها مواجه بودهاند. یکی از مهمترین مشکلات این است که بسیاری از کالاها به دلیل کمبود نقدینگی، ناتوانی در پرداخت حقوق گمرکی یا مشکلات مرتبط با اسناد و مدارک در گمرکها رسوب میکنند و به این ترتیب بازار با کمبود کالاهای اساسی و مصرفی روبرو میشود. برای حل این معضل، اخیراً تصمیم جدیدی اتخاذ شده که اجازه میدهد برخی کالاها به صورت درصدی از ارزش آنها ترخیص شوند. این تصمیم با هدف کاهش فشار بر انبارهای گمرک و تسریع در روند ترخیص کالاها طراحی شده است.
در این مقاله، به بررسی جزئیات این تصمیم و تاثیرات آن بر اقتصاد کشور و واردات خواهیم پرداخت.
ترخیص درصدی به معنای ترخیص قسمتی از یک محموله کالا قبل از تسویه کامل حقوق گمرکی است. به عبارت دیگر، واردکنندگان میتوانند درصدی از مبلغ گمرکی را پرداخت کنند و باقیمانده آن را به تدریج تسویه نمایند.
رسوب کالاها در گمرکها یکی از معضلات بزرگ اقتصادی کشور بوده که باعث به هم ریختن بازار و افزایش قیمتها میشود. هدف از این تصمیم، کاهش رسوب کالاها و تسریع در فرآیند ترخیص است.
این طرح بیشتر برای کالاهای اساسی، مواد اولیه صنایع، و اقلام ضروری که نقش حیاتی در تولید دارند، اجرایی میشود. کالاهای لوکس یا غیرضروری از این تصمیم مستثنی هستند.
کاهش رسوب کالا: با ترخیص درصدی، کالاها سریعتر وارد بازار میشوند.
کاهش هزینههای انبارداری: گمرکها برای نگهداری کالا هزینههای زیادی میکنند که با این تصمیم، این هزینهها کاهش مییابد.
پایداری بازار: کاهش رسوب کالا در گمرک میتواند به ثبات قیمتها و تامین مداوم کالاهای ضروری کمک کند.
واردکنندگان ابتدا باید درصدی از مبلغ گمرکی را پرداخت کرده و سپس مابقی مبلغ را در بازه زمانی مشخص شده تسویه کنند. این فرآیند به نهادهای گمرکی این امکان را میدهد که کالاها به سرعت وارد بازار شوند.
این طرح به طور کامل بر روی تمامی کالاها قابل اجرا نیست و بیشتر برای کالاهایی که تاثیر مستقیم بر بازار و تولید دارند، مانند مواد اولیه، اقلام دارویی و کالاهای اساسی در نظر گرفته شده است.
برای واردکنندگان، این تصمیم میتواند فشارهای مالی کوتاهمدت را کاهش دهد و آنها را قادر سازد که واردات خود را سریعتر انجام دهند. تولیدکنندگان نیز از این تصمیم بهرهمند خواهند شد، چرا که مواد اولیه سریعتر به دستشان میرسد.
این طرح ممکن است با چالشهایی مواجه شود؛ از جمله نظارت دقیق بر پرداختهای گمرکی و جلوگیری از سوءاستفادهها. همچنین، لازم است تا شرایط اقتصادی و نرخ ارز در نظر گرفته شود تا این تصمیم موثر باشد.
تصمیم ترخیص درصدی کالاها میتواند به عنوان یک گام مثبت در جهت بهبود فرآیند واردات و کاهش فشار بر گمرکها تلقی شود. این طرح علاوه بر تسریع در روند ترخیص کالاها، میتواند به بهبود وضعیت اقتصادی و کاهش قیمتها در بازار کمک کند. با این حال، باید برای اجرای این تصمیم، نظارتهای دقیق و شفاف انجام شود تا از مشکلات و سوءاستفادههای احتمالی جلوگیری گردد.
با توجه به چالشهای فراوانی که در حوزه واردات و ترخیص کالاها وجود دارد، تصمیمات جدید نظیر ترخیص درصدی میتواند گامی موثر در جهت بهبود وضعیت اقتصادی و رفع مشکلات بازار باشد. امیدواریم با اجرای صحیح و دقیق این طرح، شاهد تحولاتی مثبت در روند تجارت و واردات کشور باشیم.