حقوق های امسال واقعا کم بوده هست اما در اضای اون مالیات بسیار بالایی سازمان امور مالیاتی کشور دریافت کرده هست .
به گزارش تالاب یکجای کار میلنگد؛ یا قانونگذاران کشور قانون رابه درستی تدوین نکردهاند یا مسئولان، آن طور که باید و شاید، آن را برای مردم تفسیر و نسبت به اطلاعرسانی آن اقدام نکردهاند.
هر چه هست «مالیات بر درآمد» افراد را تبدیل به کلافه پیچیدهاي کرده هست که خیلیها از گرههای آن سر در نمیآورند.
«ندانستن» اما راه خوبی برای بعضی از کارفرمایان باز کرده تا از ترفندهای مختلفی برای کسر مالیات به صورت غیرقانونی از نیروی کار خود بهرهگیری کنند؛ از اخذ مالیات با روشهای محاسباتی من درآوردی گرفته تا تعریف مالیاتهای اخیر روی سرفصلهای غیرقانونی از نیروی کار. نیروی کاری که یا به حقوق خود آگاه نیستند یا جرأت بردن شکایت خود رابه مراجع قانونی ندارند.
عزتالله یوسفیانملا، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی با تأیید این موضوع به «شهروند» می گوید: از این قسم شکایتها و تخطیها در کشور کم نداریم؛ اما دلیل اینکه به این تخلفها آنطور که باید و شاید رسیدگی نمی شود، این هست که ما مسئولیت رابه دوش نیروی کار انداختهایم. خب اگر کارگر یا کارمند خودش برای استیفای حق خود شکایت کند، بعد ازآن باید فاتحه آن شغل را بخواند! شورای حل اختلاف کار و بازرسان وزارت کار باید قبول مسئولیت کرده و به صورت مستمر به محلها سر زده و گزارش تهیه کنند. غلامرضا سلامی، مشاور وزیر راهوشهرسازی هم با تأکید بر اینکه تعداد تخلفات و دورزدنهای این چنینی در کشور چندان نیست، به «شهروند» میگوید: وزارت کار مرجع رسمی رسیدگی به مسائلی از این جنس هست و رسیدگی هم منوط به شکایت افراد هست.
سال ٩٦ سال معافیت ٢میلیون تومانیها
سقف معافیت مالیاتبردرآمد سال به سال فرق می کند. قانونگذار باید میزان معافیت مالیات بر درآمد رابا دقت به وضعیت اقتصادی و مسائلی مانند تورم تغییر دهد. بر زمینه اصلاحیه قانون مالیاتها، ماده ٨٤ قانون مالياتهای مستقيم، میزان معافیت مالیاتبردرآمد سالانه مشمول مالیات حقوق از یک یا چند منبع، هرساله در قانون بودجه سنواتی مشخص میشود که با عنایت به قانون بودجه سال ۱۳۹۶ کل کشور سقف معافیت مالیاتی برای سال ۹۶ مبلغ ٢٤میلیون تومان در سال درنظر گرفته شد؛ به عبارت دیگر اشخاصی که حقوق ماهانه آنان از ٢میلیون تومان بیشتر نباشد از پرداخت مالیاتبردرآمد حقوق معاف خواهند بود.
نداشتن قرارداد را بهانه اخذ مالیات می کنند
با اینکه ماده ٨٤ این قانون به روشنی سقف مالیات را تعیین کرده، اما هر کارفرمایی قوانین خودش را دارد! «مهسا» که با حقوق یکمیلیون و ٥٠٠هزار تومان در یکی از رسانههای کشور کار میکند، به «شهروند» میگوید: تحت عنوان مالیات، ماهانه ٨درصد حقوقم را کسر می کنند و درنهایت یکمیلیون و ٣٥٠هزار تومان برایم واریز می کنند؛ وقتی هم ماده ٨٤ قانون مالیاتهای مستقیم رابه انها نشان داده و معترض می شوم میگویند که چون قرارداد نداری و بیمه برایت رد نمی شود، باید این مالیات را بپردازی.
غلامحسین دوانی، عضو شورایعالی انجمن حسابداران خبره به «شهروند» می گوید: کارفرمایان نباید به بهانه نداشتن بیمه برای کارمندان یا کارگران خود مالیاتبردرآمد رد کنند؛ مالیات و بیمه دو مبحث جدا از همدیگرند. او همینطور تأکید میکند: قرارداد یک تفاهمنامه هست و لزومی برای کتبیبودن آن وجود ندارد؛ کافی هست کارمندان یا کارگران اثبات کنند که در اداره یا کارگاه مذکور کار میکنند -حالا چه با استشهاد چه با تهیه رسید از مبالغ واریزشده به حسابشان تحت عنوان حقوق.دوانی همینطور توضیح میدهد که بیمهشدن یا نشدن نیروی کار برای کارفرما یا حتی خود نیرو اختیاری نیست و کارفرمایان موظفند تحت هر شرایطی نیروی کار خود رابیمه کنند.
مالیات بر درآمد چگونه ارزیابی می شود؟
این اما همه ی ماجرا نیست؛ بر زمینه چه فرمولی یک کارفرما ٨ یا ١٠درصد کل حقوق یک نیروی کار را تحت عنوان مالیات از او کسر می کند؟ براساس جداولی که سازمان امور مالیاتی ارایه کرده، تمام کسانی که دریک ماه تا سقف ٢میلیون تومان درآمد دارند، از پرداخت مالیات معافند. مالیاتبردرآمد کسانی که دریافتی بیش از ٢میلیون تومان دارند اما از مازاد این دریافتی ارزیابی می شود. برای مثال کسیکه ٢میلیون و ٥٠٠هزار تومان درآمد دارد، تنها ٥٠٠هزار تومان از حقوق او مشمول مالیات می شود. درواقع این فرد باید ماهانه ٥٠هزار تومان «١٠درصد ٥٠٠هزار تومان» و سالانه ٦٠٠هزار تومان مالیات پرداخت کند. این در حالی هست که در تعداد زیادی از موارد کارفرماها ١٠درصد کل حقوق افراد را تحت عنوان مالیات کسر میکنند.
مالیات بر سنوات ممنوع!
یکیدیگر از ترفندهای کارفرماها اخذ مالیات از سنوات هست. مطابق ماده ۲۴ قانون کار درصورت خاتمه قرارداد کار، کار معین یا مدت موقت، کارفرما مکلف هست به کارگری که مطابق قرارداد، یکسال یا بیشتر بکار اشتغال داشته هست برای هر سال پیشینه، اعم از متوالی یا متناوب براساس آخرین حقوق، مبلغی معادل یک ماه حقوق به عنوان مزایای پایان کار به او پرداخت كند و این پرداختی مطابق قانون تحت هیچ شرایطی مشمول مالیات نمیشود.
برداشتهای متمایز از این بند قانون هم مشکلاتی را برای کارگران و کارمندان ایجاد کرده بود که با دقت به اصلاحات صورتگرفته در بند ۵ ماده ۹۱ دیگر جای هیچ ابهامی برای معافبودن حق سنوات سالانه از مالیات وجود ندارد. با اصلاح و شفافسازی این کارفرمایان موظفند که بدون کسر مبلغی بهعنوان مالیات حق سنوات سالانه را تمام و کمال پرداخت کنند.
افراد دو شغله مالیات میدهند!
بنظر میرسد از ماده ٨٤ قانون مالياتهای مستقيم، تفسیرهای مختلفی میشود. غلامرضا سلامی، مشاور امور حسابداری و حسابرسی وزیر راهوشهرسازی به «شهروند» می گوید: نمی توان یک قانون کلی صادر کرد و بر پایه آن هر کس كه در این چارچوب نمیگنجد را متخلف دانست. مالیاتبردرآمد مورد به مورد متمایز هست؛ برای مثال فردی که دارای شغل دوم باشد، از محل شغل اول معاف نسبت به پرداخت مالیات میشود و از محل دوم باید مالیات ١٠درصدی پرداخت کند.
او در ادامه صحبتهایش می گوید: اگر کارمند رسمی ارگانی نباشید هم مشمول پرداخت ١٠درصد مالیات میشوید.
بازرسان وزارت کار پاسخگو باشند
حسینعلی حاجیدلیگانی، عضو دیگر کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی معتقد هست برای چنین مواردی بازرسان وزارت کار بیش از سایر موارد باید احساس مسئولیت کرده و پاسخگو باشند. او به «شهروند» میگوید: تا آنجا که من اطلاع دارم قانون به موضوع مالیاتبردرآمد یک نگاه عمومی دارد و تفاوتی بین نیروی رسمی و غیر رسمی درنظر نگرفته هست. با این حال وظیفه بازرسان اداره کار این هست که انچه در حق نیروی کار و بهخصوص کارگران اعمال میشود را زیر نظر داشته باشد. او با تأکید به اینکه خود فرد نمیتواند از محل کار خود به مراجع قانونی شکایت برد، میگوید: گاهی در مواردی پیش آمده که به ما اطلاع رسیده که فلان نهاد مالیات غیرقانونی از کارکنان خود کسر میکند، ما با محفوظ نگهداشتن کارمند اطلاعدهنده، موضوع را در دست پیگیری قرار دادهایم.
مهم نیست چند جا کار می کنید
«مهم نیست شما در چند جا کار می کنید؛ مهم سقف دریافتی شماست.» محسن ایزدخواه اقتصاددان هم با تأکید بر این موضوع به «شهروند» میگوید: مازاد ٢میلیون تومان دریافتی در ماه مشمول مالیات میشود. هر سال در ٣١ شهریور ماه، وقتی دوران تحویل اظهارنامه مالیاتی کمپانیها و موسسات می شود افراد می توانند با اسناد و مدارک کافی به حوزه مالیاتی مراجعه و نسبت به دریافت ما به التفاوت پرداختی خود اقدام کنند. او همینطور تأکید میکند از نظر قانون کار هر کس باید هر چند جا که مشغول بکار هست، بیمه شود و این موضوع فقط محدودیت مالی دارد؛ نه محدودیت تعداد مکان شغلی.
سواد حقوقی نداریم
اینکه چرا در گپوگفت با نمایندگان مجلس و مسئولان به یک برداشت مشخص از یک قانون ساده مالیاتی نمیرسیم یک موضوع و اینکه چرا سازوکار درستی برای پیگیری وضع دریافت مالیات کارفرما از نیروی کار وجود ندارد، موضوع دیگری هست. آیا بهتر نیست صداوسیما و رسانه ملی کشور ساعات پربیننده خودرا گاهی هم به یادگیریهای مهمی چون قضایا قانونی اختصاص داده و شهروندان را از حقوق خود مطلع کند؟ آیا وقت آن نرسیده که فکری به حال ندانستنهای دستهجمعی کشور کرده و راهسوء بهرهگیری را ببندیم؟