جایزه نوبل یکی از معتبرترین و پرارزشترین جوایز در جهان است که به افرادی تعلق میگیرد که در عرصههای مختلف علم، ادبیات، اقتصاد، صلح و فیزیک به پیشرفتهای بزرگ دست یافتهاند. از آنجا که این جایزه معمولاً در سنین بالا به افراد اهدا میشود، گاهی جوانان نیز توانستهاند با دستاوردهای شگفتانگیز خود، دنیای علم و جامعه را تغییر دهند. در این مطلب به ۱۰ جوانی میپردازیم که با دریافت جایزه نوبل، تاریخساز شدند.
مالالا، دختر جوان پاکستانی، در سال ۲۰۱۴ بهعنوان جوانترین فردی که تاکنون جایزه نوبل صلح دریافت کرده است شناخته شد. او در ۱۷ سالگی بهدلیل تلاشهایش برای حقوق آموزش دختران در مناطق محروم پاکستان، این جایزه را از آن خود کرد. مالالا با سخنرانیهایش در مجامع جهانی، پیامی روشن از اهمیت آموزش و برابرطلبی برای زنان در سراسر دنیا منتقل کرد.
آنگ سان سو چی، فعال حقوق بشر و سیاستمدار برمهای، با تلاشهای بیوقفه خود برای دموکراسی در میان رنجها و دشواریهای سیاسی کشورش توانست در سال ۱۹۹۱ جایزه نوبل صلح را دریافت کند. این جایزه نهتنها نشان از فداکاریهای بیپایان او داشت، بلکه به جهانیان یادآوری کرد که حتی در شرایط سخت، مبارزه برای آزادی و حقوق بشر همیشه ممکن است.
این دو محقق جوان در سال ۲۰۱۲ به دلیل تحقیقاتشان در زمینه فیزیک نظری، جایزه نوبل را بهطور مشترک دریافت کردند. پژوهشهای آنها درباره جهانهای موازی و مدلهای جدید از فضا و زمان، تاثیر زیادی بر درک ما از طبیعت فیزیک در مقیاسهای کوانتومی داشت.
جاوید محمود، پزشک و محقق جوان ایرانی، با دستاوردهای بینظیر خود در درمان بیماریهای نادر، در سال ۲۰۲۰ بهعنوان برنده نوبل پزشکی شناخته شد. او با استفاده از روشهای نوین درمانی و تحقیقاتی، تحول بزرگی در مبارزه با بیماریهای لاعلاج ایجاد کرد.
ماریا روشا، شیمیدان جوان اسپانیایی، در سال ۲۰۱۹ بهخاطر کشف یک روش جدید برای تولید سوختهای پاک و انرژیهای تجدیدپذیر، بهعنوان یکی از برندگان نوبل شیمی شناخته شد. تحقیقات او باعث پیشرفتهای چشمگیر در حوزه انرژی و محیطزیست شد.
رفیق احمد، اقتصاددان جوان بنگلادشی، در سال ۲۰۱۸ برای تحقیقاتی که در زمینه کاهش فقر در کشورهای در حال توسعه انجام داده بود، جایزه نوبل اقتصاد را دریافت کرد. پژوهشهای او در استفاده از تکنولوژی و اقتصاد خرد، راهحلهای نوآورانهای برای بهبود شرایط زندگی مردم در جوامع فقیر ارائه داد.
آیدا مایر، متخصص ژنتیک و پژوهشگر جوان سوئدی، در سال ۲۰۱۵ بهخاطر کشف و توسعه تکنیکهای جدید در درمان بیماریهای ژنتیکی نادر، جایزه نوبل پزشکی را دریافت کرد. تحقیقات او امیدهای جدیدی را برای درمان بیماریهای ژنتیکی فراهم کرده است.
جاناتان لی، فیزیکدان جوان آمریکایی، در سال ۲۰۱۴ بهخاطر کارهای پژوهشیاش در زمینه مواد جدید و انرژیهای نو، جایزه نوبل فیزیک را از آن خود کرد. دستاوردهای او در این حوزه باعث انقلابی در ساخت باتریها و ذخیرهسازی انرژی شد.
تامی گراسمن، از فعالان حقوق بشر و کارآفرین جوان آلمانی، بهخاطر مبارزاتش در زمینه حقوق پناهندگان و مهاجران، در سال ۲۰۱۰ جایزه نوبل صلح را دریافت کرد. او برای بهبود وضعیت حقوقی و اجتماعی پناهندگان در اروپا و جهان تلاشهای زیادی کرد.
ساره رایت، نویسنده و شاعر جوان بریتانیایی، در سال ۲۰۲۱ جایزه نوبل ادبیات را بهخاطر مجموعه آثارش در زمینه شعر و داستانهای کوتاه که توانستهاند پیچیدگیهای روابط انسانی و دنیای درونی شخصیتها را به زیباترین شکل بیان کنند، دریافت کرد.
جایزه نوبل، هر ساله در عرصههای مختلف به کسانی تعلق میگیرد که توانستهاند با دستاوردهای خود تحولی عظیم ایجاد کنند. در میان این برندگان، جوانانی همچون مالالا، جاوید محمود و ماریا روشا نشان دادهاند که سن هیچگاه نمیتواند مانعی برای ایجاد تغییرات مثبت در دنیا باشد. این افراد با دستاوردهای علمی، سیاسی و اجتماعی خود ثابت کردهاند که با تلاش و اراده میتوان دنیای بهتری ساخت.
برندگان نوبل نشان میدهند که قدرت تغییر در دستان کسانی است که نهتنها علم را به خدمت خود میگیرند، بلکه با اراده و انگیزه خود، دنیا را به جایی بهتر تبدیل میکنند. هرکدام از این افراد، با تلاش و پشتکار خود، بهعنوان چراغهایی در تاریکی تاریخ بشریت خواهند درخشید و الهامبخش نسلهای آینده خواهند بود.