فال و فال گیری به معنای تلاش در پیشگویی آینده با استفاده از روش های غیر طبیعی است. فال را نباید با طالع بینی اشتباه گرفت. طالع بینی نوعی پیشگویی است که از اختیار فرد خارج است و در سرنوشت وب نوشته شده است؛ یعنی فرد اختیاری در آن ندارد، همچنین پیشگویی در طالع بینی بر اساس وضعیت ستارگان در زمان تولد فرد میباشد.
از جمله این ها می توان به طالع بینی چینی یا طالع بینی هندی اشاره کرد. اما در فال، نتیجه با توجه انتخاب فرد بدست میآید و برخلاف طالع بینی به تاریخ تولد بستگی ندارد (مانند فال روزانه یا فال حافظ). بنابراین نباید واژه فال را با طالع بینی اشتباه گرفت پس واژههایی مانند فال چینی، فال مصری، فال شخصی اشتباه میباشد.
همانطور که طالع بینها به ستارهها رجوع میکنند تا پیشگویی کنند، فالگیران نیز روش ها و راههای خاص خود را برای پیشگویی برای آینده افراد دارند.
برای مثال فالگیر در فال قهوه، پیشگویی دربارهٔ آینده فرد را با توجه به شکل ایجاد شده در فنجانی که از آن قهوه نوشیده شده است استخراج میکند.
با اختراع و پیدایش ماشین چاپ، کارتهای بازی بسیار ارزان در دسترس همگان قرار گرفت و از آن زمان فال با کارت نزد فالگیرها محبوبیت بسیاری یافت. فالگیر با توجه به این که چه کارتهایی باز شدهاند، چگونه و درچه محیطی قرار دارند؛ پس از بررسی کارت های تاروت، سرنوشت او را از روی کارت ها میخواند.
انواع فال
فال حافظ
فال حافظ با دیوان حافظ در بین ایرانیان یک رسم عمومی است. دیوان شعر خواجه شمس الدین حافظ شیرازی از پر طرفدارترین کتبی است که در خانه هر ایرانی وجود دارد. ایرانیان برای سرگرمی و شاید برای تصمیم گیری با زدن فال به این دیوان فرصتی برای خواندن شعر و تفسیر آن به خیر و صلاح یا به شر و ناصواب پیدا میکنند.
ایرانیان به هنگام زدن فال، کتاب را در دست میگیرند و به بیان این جملات یا جملاتی از این دست میپردازند:
ای حافظ شیرازی، تو کاشف هر رازی، ما طالب یک فالیم، بر ما بنما رازی
عدهای هم میگویند:
حافظ ای حافظ شیرازی، بر من نظر اندازی، من طالب یک رازم، تو کاشف هر فالی، قسم به شاخه نباتت قسم میدهم به قرآنی که در سینه داری، این فال مرا بگشای.
برخی دیگر میگویند: ای حافظ شیرازی، تو کاشف هر رازی، به حق شاخ نباتت، به حق جام شرابت، منظور خودت را از مراد ما بیان کن.
بعد انگشت خود را لای دیوان میگذارند و باز میکنند. غزلی را که در صفحه سمت راست قرار دارد میخوانند و تفسیر میکنند. اگر مضمون غزل مثبت باشد فال را خوب و گرنه آن را بد میدانند. از آن جا که عمده غزلیات حافظ دارای مضامینی عرفانی، عشقی، امیدوارکننده و مهربانی آفرین است زدن فال در مراسم خواستگاری، ازدواج، نوروز، تولد فرزندان و مانند آن بیشتر مرسوم است. متقاضیان فال حافظ بیشتر دختران و پسران جوانی هستند که در طلب عشق و در جستجوی یافتن دلیلی برای ادامه عشق خود هستند. برخی فالها نیز مانند فال انبیاء الهی وجود دارند و به اعتقاد برخی افراد واقعی و قابل اعتمادتر هستند.