زگیلها به واسطه ظاهر بالینی و موقعیت خود نام گذاری میشوند. انواع متفاوت زگیل به انواع مختلف ویروس پاپیلومای انسانی مربوط هستند. بیشتر زگیل ها، علائمی به همراه ندارند. با این حال، بعضی از آنها دردناک میشوند، برای مثال زگیلهای ایجاد شده بر روی سطوح حامل وزن بدن مثلا کف پا میتوانند باعث ایجاد درد خفیف شوند.
قبل از هر چیز به این سوال پاسخ دهیم که زگیل تناسلی چگونه به وجود می آید؟ زگیل معمولی توسط ویروس پاپیلومای انسانی HPV نوع 1، 2، 4 و 7 ایجاد میشود و در مواردی در انواع دیگر بیماران خود ایمنی (ویروس پاپیلومای انسانی نوع 75 تا 77) ظاهر میشود. این زگیلها معمولا بدون علائم هستند، با این حال در بعضی موارد موجب درد خفیفی بر روی سطوح حامل وزن بدن (مثلا کف پا) میشوند.
زگیلهای معمولی با محدوده ای کاملا مشخص، زبر، گرد، محکم و به رنگهای خاکستری روشن، زرد، قهوه ای یا خاکستری تیره هستند و قطر دو تا ده میلی متری دارند. این زگیلها معمولا در محل برخورد بدن (نظیر انگشتان، آرنج، زانو، صورت) ایجاد میشوند اما میتوانند به محلهای دیگر نیز گسترش پیدا کنند. این زگیلها شکلهای مختلفی دارند (برای مثال ساقه مانند هستند یا ظاهری شبیه گل کلم دارند) و به طور معمول بر روی سر و گردن خصوصا ناحیه پوست سر و یا ناحیه ریش ظاهر میشوند.
در بیمارانی که سیستم ایمنی طبیعی دارند، شاهد از بین رفتن خود به خود زگیل تناسلی، در بازه ای دو تا چهار سال هستیم، اما در بعضی از افراد از بین رفتن خود به خودی زگیل ممکن است تا چندین سال ادامه پیدا کند. درمانهای مختلفی برای از بین بردن این زگیلها استفاده می شود. روشهایی نظیر سوزاندن، انجماد با نیتروژن مایع و لیزر میتوانند به حذف این ضایعات کمک کنند. از درمان سالیسیلیک اسید نیز به طور معمول برای حذف این زگیلها استفاده میشود.
این زگیلها، برآمدگیهایی بزرگ، باریک و ساقه مانند هستند که معمولا بر روی پلکها، صورت، گردن یا لبها رشد میکنند. این نوع زگیل نیز به طور معمول علائمی ندارد. این زگیلها، وضعیتی خفیف دارند و به راحتی درمان میشوند.
درمان زگیلهای رشته ای معمولا شامل درمان آنها با کمک جراحی، کوتر و یا نیتروژن مایع است. نیتروژن مایع باید به شکلی اضافه شود که تا دو میلی متر از پوست اطراف زگیل، سفید شود. با انجماد پوست، به پوست آسیب وارد میشود و این آسیب معمولا در فاصله ای ده تا بیست ثانیه ای رخ میدهد. 24 تا 48 ساعت بعد از استفاده از نیتروژن مایع، تاولهایی بر روی محل درمان ایجاد میشوند. در زمان درمان، در نواحی حساس پوست (از منظر زیبایی)، مراقبتهای زیادی باید صورت گیرد، زیرا لکههای پوستی به واسطه هایپوپیگمنتیشن و هایپرپیگمنتیشن شایع هستند. بیمارانی که پوست تیره ای دارند، ممکن است با تغییر رنگ دائمی محل درمان خود مواجه شوند.
زگیلهای مسطح، به واسطه ویروس پاپیلومای انسانی نوع 3 و 10 و در بعضی موارد انواع 26 تا 29 و 41 این ویروس، ایجاد میشوند. این زگیلها معمولا به صورت دانههای نرم و سر صافی هستند که به رنگهای زرد، قهوه ای، صورتی و یا رنگ پوست مشاهده میشوند.
زگیل های مسطح معمولا بر روی صورت و در طول جای زخم، ایجاد میشوند. این نوع زگیل بیشتر در کودکان و نوجوانان رخ میدهد و در این نواحی به صورت خودکار گسترش پیدا میکند. زگیل مسطح معمولا هیچ علائمی به همراه ندارد، با این حال درمان این زگیل معمولا دشوارتر است. این ضایعات معمولا عمر بیشتری نسبت به زگیلهای معمولی دارند و در نواحی مهم پوست از نظر زیبایی، حتی بهترین روشها نیز به سختی قادر به درمان این نوع زگیلها هستند.
درمان معمولی که برای این زگیلها توصیه میشود استفاده روزانه از ترتینوئین (کرم رتینوئیک اسید پنج صدم درصد) میباشد. اگر لایه برداری پوست برای حذف زگیل کفایت نکرد، محرک دیگری (نظیر بنزوئیل پروکساید پنج درصد یا کرم سالیسیلیک اسید پنج درصد) میتواند به همراه ترتینوئین در محل زگیلها قرار داده شود. ایمی کیمود پنج درصد نیز میتواند به تنهایی یا به همراه داروهای موضعی و یا اقدامات تهاجمی برای حذف زگیلهای مسطح به کار برده شود.
این نوع از زگیل توسط ویروس پاپیلومای انسانی HPV نوع 1، 2 و 4 ایجاد میشود. محل قرار گیری این زگیلها بر روی کف دست و کف پا است و معمولا به واسطه فشار بدن صاف میشوند و در محاصره بافت پوششی این سطوح قرار میگیرند.
زگیل های کف پا و یا دست معمولا دردناک هستند و میتوانند راه رفتن و ایستادن فرد را دشوار کنند. این نوع زگیل میتواند از میخچه و پینه پا به واسطه خونریزی نقطه ای در زمان چسبیدن به سطوح، شناسایی شوند.
درمان زگیلهای کف دست و پا، نرم کردن ناحیه با پودر سالیسیلیک اسید 40 درصد به مدت چندین روز پیاپی میباشد. در ادامه این درمان، زمانی که زگیل نرم و مرطوب شد، ضایعات موجود برداشته میشوند، این عمل با کمک روشهایی نظیر استفاده از کرایوتراپی یا لیزر CO2 انجام میشود.
زگیلهای تناسلی معمولا به شکلهای مختلفی بر روی نواحی مختلف آلت تناسلی مردان و زنان ایجاد میشوند. عفونت به انواع پرخطر ویروس پاپیلومای انسانی مخصوصا انواع 16 و 18، 31، 33، 35 و 39 موجب ابتلای زنان به سرطان دهانه رحم میشود. انواع پری رکتال (مقعدی) معمولا درد ایجاد میکنند.
بهترین روش برای درمان زگیل تناسلی استفاده از روش هایی مانند: لیزر co2 و یا کرایوتراپی است که نسبت به سایر روش ها، روند درمانی کوتاه تری دارند.
زگیلهای موزاییکی؛ صفحات کوچکی هستند که توسط در هم آمیختن هزاران زگیل کف پای نزدیک به هم و کوچک تر ایجاد میشوند. مشابه زگیلهای کف پا، این نوع زگیلها نیز دردناک میشوند.
این زگیلها معمولا به صورت پوست کلم مانند، شکافته شده و زبر شده ای در اطراف ناخنها ظاهر میشوند. زگیلهای پریونگال معمولا بدون علائم هستند، اما شکافهای این زگیل میتواند با بزرگ شدن زگیل، سبب ایجاد درد شود.
زگیلهای پریونگال معمولا در بیمارانی شایع هستند که ناخنهای خود را میجوند یا به واسطه شغل خود، دستهای آنها به طور مرتب خیس میشود (برای مثال فرد، مسئولیت شستشو و نظافت با آب را برعهده دارد).
برای درمان این نوع ضایعات، استفاده از درمانهای ترکیبی با نیتروژن مایع و کرم ایمی کیمود پنج درصد، ترتینوئین یا سالیسیلیک اسید معمولا ایمن تر و کارآمدتر از استفاده نیتروژن مایع یا برش میباشد. استفاده از نیتروژن مایع و برش برای درمان زگیلهای ایجاد شده بر روی انگشتان باید با دقت زیادی انجام شود، زیرا درمانهای بیش از حد تهاجمی میتوانند به ایجاد تغییر شکل دائمی در ناخنها و در موارد نادری به آسیب اعصاب دست، منجر شوند.
بسیاری از زگیلها، به طور خود به خودی از بین می روند (این موضوع خصوصا در زگیلهای معمولی رخ میدهد)، انواع دیگر زگیلها معمولا برای سالها باقی میمانند و در مکانهای مشخصی از بدن تکرار میشوند، عود این زگیلها ممکن است با درمان نیز ادامه پیدا کند. عواملی که بر عود زگیل موثر هستند، به وضعیت سیستم ایمنی بیمار و مسائل موقعیتی وابسته اند.
عفونت ویروس پاپیلومای انسانی ناحیه تناسلی، احتمال تبدیل به سرطان را دارد، با این حال بدخیم شدن زگیلهای پوستی ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی مگر در بیماران با مسائل خودایمنی، بسیار نادر است.