اهمیت وکیل امور دعوی خلع ید
همانطور که میدانید در عالم حقوق عناوین مشابه با خلع ید بسیار وجود دارد. فلذا باید تفاوت این عناوین با یکدیگر را بشناسیم و سپس به توضیح و تفسیر خلع ید بپردازیم. بنابراین به دلیل وجود این موارد مشابه بهتر آن است که حتما از وکیل امور دعوی خلع ید استفاده کنید تا جای هیچ اشتباه و تضییع حقی باقی نماند.
خلع ید از نظر حقوقی
خلع ید یکی از دعوی حقوقی محسوب میشود که عبارت آن صریحا در قانون مدنی ما ذکر نشده. اما طبق ماده 308 قانون مدنی: غصب استیلا بر حق غیر است به نحو عدوان. طبق این تعریف میتوان گفت دعوای خلع ید زمانی مطرح میگردد که شخصی به طور غیرقانونی و به نحو عدوانی بر مال غیرمنقول کسی استیلا پیدا کند و ملک را از تصرف مالک درآورد. درواقع یعنی جلوگیری از استمرار تصرف غیرقانونی شخص غاصب. کلمه ید که به معنای دست میباشد هم اصطلاحا در معنای استیلا به کار میرود. حتما توجه داشته باشید که این دعوا فقط درخصوص اموال غیرمنقول مطرح میشود و در رابطه با اموال منقول استرداد مال مطرح میشود.
دعوای خلع ید و شروط آن
اولین شرط مهم در اینجا اثبات مالکیت خواهان است. در واقع کسی میتواند این دعوا را طرح کند که نام او در دفتر اسناد رسمی به عنوان مالک ثبت شده باشد. شرط مهم دیگر تصرف کامل و عدوانی غاصب در ملک غیر است. یعنی اگر شخص صرفا در راه استفاده مالک از ملک اخلال ایجاد کرده باشد، باید دعوای مزاحمت یا ممانعت طرح شود. همچنین اگر شخص اجارهنامه دارد و مالک دیگر تمایلی به ادامه این قرارداد ندارد، باید دعوای تخلیه ید مطرح کند نه خلع ید. در واقع نباید هیچ اذن و اجازهای بین ظرفین باشد.
در نظر داشته باشید اگر شما سند رسمی ندارید، باید ابتدا طرح دعوای اثبات مالکیت کنید یا الزام به تنظیم سند رسمی را بخواهید. پس از اینکه سند رسمی را به نام خود اخذ کردید میتوانید دعوای خلع ید اقامه کنید.
تفاوت دعوای خلع ید با تخلیه ید و تصرف عدوانی
اولین تفاوت دعوای خلع ید با تخلیه ید این است که تخلیه ید در رابطه با اموال منقول هم مطرح میشود. دیگر اینکه در دعوای تخلیه ید دیگر اثبات مالکیت لزومی ندارد و تنها لازم است مالکیت شخص بر منافع مال اثبات شود. لازم است بدانید که اساسیترین وجه افتراق این دو، در منشا دعوا میباشد. زیرا در تخلیه ید قراردادی به نام قرارداد اجاره بین طرفین وجود دارد که با وجود اتمام مدت آن، شخص از تحویل آن امتناع کرده است. اما در خلع ید هیچ قراردادی بین طرفین نیست.
دعوای تصرف عدوانی با خلع ید تفاوتهای گوناگونی دارد. اول اینکه دعوای تصرف عدوانی خارج از نوبت رسیدگی میشود و نیازی به قطعیت حکم ندارد. در واقع بلافاصله پس از صدور حکم قابل اجرا است. دوم اینکه همانطور که گفتیم خلع ید یک دعوی حقوقی است، در حالی که تصرف عدوانی هم به صورت حقوقی مطرح میشود و هم کیفری. دیگر اینکه در تصرف عدوانی هم مانند تخلیه ید اثبات مالکیت نیازی نیست و تنها باید سبق تصرف شخص به هرعنوانی اثبات شود، مثلا به عنوان مستاجر.
خلع ید از اموال مشاعی و اموال موروثی
مال مشاع مالی است که بین چند نفر مشترک است و هر کس حصه مشخصی دارد. اما باید توجه داشت در چنین مالی هیچ یک از طرفین نمیتوانند بدون اذن سایر شرکا در مال دخل و تصرفی بکنند. اگر چنین اتفاقی رخ دهد، هر شریک میتواند از دادگاه درخواست خلع ید شخص را بکند. پس از حکم دادگاه تحویل مال به هریک از شرکا منوط به اجازه سایر شرکا میباشد.
در اموالی که به ارث رسیده است و حتی هنوز سند مالکیت آن به نام فرد فوت شده است نیز میتوان اقامه دعوای خلع ید کرد. در واقع چون هریک از ورثه قائم مقام شخص متوفی هستند، میتوانند به تنهایی علیه هر متصرف غاصبی طرح دعوای خلع ید کنند.
رسیدگی به دعوای خلع ید در دادگاه
دعوای خلع ید همانطور که گفتیم یک دعوی حقوقی مربوط به مال غیرمنقول است و لذا باید در دادگاه حقوقی محل وقوع ملک اقامه شد. درنظر داشته باشید که چون دعوا غیرمنقول است، هرگز در شورای حل اختلاف مطرح نمیشود، حتی اگر تا 20 میلیون تومان ارزش داشته باشد. همچنین تمامی دعاوی مربوط به خلع ید، مانند اجرتالمثل و مطالبه خسارت هم در همین دادگاه بررسی میشود و بابت آنها هزینه دادرسی جداگانه دریافت میشود. در اینجا هم چون این دعاوی مرتبط با همین دعوای مال غیرمنقول هستند، تماما در دادگاه رسیدگی میشوند، نه شورای حل اختلاف.
اجرای حکم در اینجا هم مانند سایر احکام مدنی میباشد. پس از صدور حکم توسط دادگاه، قطعیت آن و ابلاغ به خواهان، وی باید از اجرای احکام مدنی درخواست اجرای حکم را بکند تا اجراییه در این باب صادر شود. سپس این حکم توسط دادورز یا مامور اجرای احکام مدنی به اجرا گذاشته میشود.
اما برای اثبات این امر در دادگاه باید مدارکی داشته باشید. از جمله تصویر مصدق سندی که مالکیت شما را اثبات میکند، مدارک احراز هویت شما و همچنین مشخصات شهود و مطلعین این موضوع. همچنین دادگاه میتواند برای اطلاع بیشتر معاینه محلی و تحقیق محلی هم انجام دهد.
وکیل دعاوی خلع ید
با توجه به مباحثی که تاکنون مطرح کردیم و در تمامی مراحل گفته شده در فوق، هر شخصی نیاز به همراهی فردی متخصص به عنوان وکیل امور دعوی خلع ید دارد. زیرا این افراد به عنوان وکیل ملکی با تجربه و سابقه فراوانی که در این زمینه دارند، به راحتی میتوانند حق و حقوق افراد را بگیرند. همچنین مواردی که باید در دادگاه اثبات شود، مانند اثبات مالکیت و عدوانی بودن تصرف شخص آنقدر اهمیت دارد که بهتر است به دست وکیل امور دعوی خلع ید انجام شود.
زمانی که مالک از چنین اشخاصی برای کار خود بهره میگیرد، دیگر نیاز به حضور خودش در مراحل دادرسی نیست. همچنین جریان دعوا با سرعت بیشتری پیگیری میشود، زیرا وکیل امور دعوی خلع ید در این زمینه مهارت و تجربه کافی دارد. همچنین این شخص میتواند اجرتالمثل ایام تصرف غاصب را برای خواهان بگیرد و با توقیف اموال وی، امکان مطالبه ضرر و زیان و خسارات وارده به خواهان را پس از صدور حکم فراهم کند.