شاید برای شـما هم پیش آمده باشد کـه در معاشرات اجتماعی خود سر کار مدرسه داشنگاه و .. با افرادی ذوبرو شوید کـه انگار هیچ درکی از احترام ندارند!
آن ها احترام را میخواهند بزرو بدست بیاورند و این تنها از راه تحقیر طرف مقابل امکانپذیر اسـت.
درست اسـت کـه ما مدانیم کسی ه شخص مقلبش را تحقیر میکند بـه دنبال این اسـت کـه اورا هم سطح خود کندیعنی خودش در جایگاه پایینی قرار دارد و میـــخواهد طرف مقابلش را هم پایین بکشد تا احساس بدی نداشته باشد.
اما با این حال باید بدانیم کـه در مقابل افراد زورگو و بی ادب چه واکنشی از خود نشان دهیم تا هم شان و منزلتمان حفظ شود و هم موقعیت و جایگاه اجتماعی مان بـه خطر نیفتد.
وجود افراد زورگو و قلدربازیهایشان محدود بـه دوران مدرسه یا کودکی و نوجوانی نیست، انها همیشه و همه یجا حضور دارند؛ در محل کار، در صف نانوایی و … . افراد زورگو با روشهاي خود، آزارتان میدهند، آرامش شـما را از بین می برند و روی کار و روحیهتان تأثیر منفی می گذراند. اما چگونه باید با افراد زورگو برخورد کنیم؟ با ما همراه باشید، دراین نوشته بـه بررسی راهکارهایی برای مقابله با افراد زورگو میپردازیم.
واکنش نشان دادن در مقابل افرادی کـه شـما را تحقیر و خوار کرده و ارزش هـایتـان را زیر سؤال می برند، قدری دشوار و دردناک اسـت. گاهی اوقات زخم هایي کـه آن گونه افراد بـه شـما وارد می آورند، ممکن اسـت تا ابد باقی بمانند.
؛ شاید کمتر کسی باشد کـه در طول زنـدگی خود با افراد این چنینی برخورد نکرده باشد. بهترین تکــنیک این اسـت کـه یاد بگیریم بـه جای این کـه برخورد تند از خود نشان بدهیم، با انها مدارا کنیم. شخصیت این افراد دچار نقضان می باشد کمبودهایی در زندگیشان وجوددارد کـه برای درمان انها حتما باید بـه روان شناس مراجعه کنند و شاید هیچ گاه اصلاح نشوند اما با صبر و حوصله و رعایت برخی موارد زیر میتوان نتیجه هاي خوبی گرفت.
باید توجه داشته باشید کـه افرادی کـه شـما را تحقیر می کنند و قصد آسیب رساندن بـه شـما را دارند، در درجه اول باید خودشان را بیازارند تا بتوانند شـما را آزرده کنند.
باید بدانید کـه یک انسان کامروا، موفق، و با اعتماد بـه نفس هیچ نیازی بـه تحقیر دیگران ندارد. شاید این افراد از دیگران انتقادهای سازنده اي کنند، اما هیچ گاه آن ها را تحقیر نمیکنند. عده اي از افراد بـه طور کلی نظر منفی نسبت بـه دیگران دارند چون:
– بـه دلیل کمبودهایی کـه احساس می کنند دوست دارند خودشان را نیرومند تر از سایرین جلوه بدهند تا بـه این طریق بر تزلزل شخصیتی خود غلبه کنند.
– قبلاً کسی انها را آزرده ساخته و چون توانایی مقابله با ان را نداشتند، با تحقیر دیگران سعی می کنند از موقعیت فعلی خود دفاع کند.
افرادی کـه بـه شدت شـما را تحقیر می کنند با اینکار فقط ناراحتی، عدم موفقیت، و بی هدفی خودرا در زندگی بـه نمایش می گذارند و این مشکل آنهاست نه شـما. دانستن این مطلب بـه شـما کمک می کند کـه آسان تر بتوانید درکنار آن ها بـه زندگی عادی خود ادامه دهید و حرف هایشان را نشنیده بگیرید. اگر بدانید کـه مشکل از طرف مقابل اسـت نه شـما، می توانید منطقی با مسائل برخورد کنید و از حرف ها و کنایه هاي انها شـما را آزرده نخواهد کرد.
شاید فردی کـه دارای چنین خصوصیاتی اسـت یکی از نزدیکان شـما باشد و برایتان سخت باشد کـه بخواهید از نظر عاطفی خودتان را از او جدا کنید. هیچ نیازی بـه اینکار نیست، فقط سعی کنید در بحث هایي کـه او راه می اندازد، شرکت نکرده و خودتان را کنار بکشید. قصد او این اسـت کـه کاری کند تا شـما احساس بدی نسبت بـه خودتان پیدا کنید. این وظیفه شماست کـه بـه آن ها اجازه انجام چنین کاری را ندهید. برای بدست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی برخورد با افراد منفی نگر بـه قسمت: “طرز برخورد با افراد منفی گرا” مراجعه کنید.
زمانیکه آن گونه افراد بـه شـما حرفی می زنند، در پاسخ بـه آن ها، جواب هاي بیشماری بـه ذهن شـما خطور می کند. اگر چنین کاری را انجام دهید، در واقع خودتان رابا ان فرد هم شان ساخته اید و این دقیقاً همان چیزی اسـت کـه انها انتظارش را میکشند. انها میخواهند شـما را خشمگین کنند تا برخورد شدیدی از خود نشان دهید، انها میخواهند شـما احساس بدی نسبت بـه خودتان پیدا کنید و قصدشان تنها اذيت دادن و آسیب رساندن اسـت. شـما با جواب دادن بـه آن ها در حقیقت وارد بازی ساختگی شان میشوید، ودر نهایت خودتان را اذيت داده اید. ممکن اسـت بعدا بـه خاطر حرف هایي کـه در عصبانیت از دهانتان خارج شده پشیمان شوید. خوب در زمان بروز چنین حالتی چه کاری میتوان انجام داد؟ بهتر اسـت یکی از موارد زیر را امتحان کنید:
زمانیکه احساس میکنید فردی با حالت تهاجمی با شـما برخورد می کند می توانید بگویید: “ازت ممنونم اما فکر میکنم بهتر اسـت توصیه هایت را برای خودت نگهداری”
و یا: “خیلی سخاوتمندی ولی من نیازی بـه توصیه هاي تو ندارم”
همه ی این مسائل بـه دلیل خشم و نفرتی کـه در انها وجوددارد، درست می شود و شـما هم وادار نیستید کـه بار مسئولیت زندگی انها را بـه دوش بکشید. شاید انها بخواهند کـه از خشم و نفرت خود بـه شـما سهمی بدهند، اما این “هدیه” اي اسـت کـه شـما واقعاً نیازی بـه ان ندارید.
اگر بـه توصیه هاي آن ها گوش کنید و هدیه هاي مسمومشان را قبول کنید، با اینکار خشم و عصبانیت انها را بـه بـه درون خود راه داده اید. بـه خودتان اجازه انجام چنین کاری را ندهید. شـما هیچ نیازی بـه این هدایا ندارید، از کنار آن ها عبور کنید.
یکیدیگر از واکنش هاي مناسبی کـه در مقابل این افراد می توانید از خود بروز دهید این اسـت کـه بـه آن ها بگویید: “از پیشنهادت ممنونم” و بعد هم بـه ادامه کار خود بپردازید. با بیان این عبارت شـما در حقیقت بـه بحث پایان می دهید. آن ها منتظر هستند کـه شـما از خود عکس العمل نشان دهید و زمانیکه اینکار را انجام نمیدهید، دیگر چیزی برای گفتن نخواهند داشت.
ممنونم، شاید حق با تو باشه
“بایرن کیتی” درکتاب خود با عنوان: “عشقت را میخواهم – آیا حقیقت دارد؟” معتقد اسـت کـه بهترین واکنش در مقابل این افراد: “ممنوم، شاید حق با تو باشه” اسـت. او اظهار می دارد زمانیکه نظرات دیگران سبب آزرده ساختن شـما می شو،د باید نگاهی عمقی بـه درون خود داشته باشید و ببنید دلیل اصلی این رنجش خاطرها چیست. با اینکار هم عکس العمل شدید نشان نداده اید، هم بر روی خود دقیق تر شده اید.
دیگران تا زمانیکه شـما بـه انها اجازه ندهید، نمیتوانند شـما را بیازارند. در برخی مواقع بهتر اسـت نگاهی بـه طرز برخورد خود با طرف مقابل داشته باشید و ببینید شـما چه کاری انجام داده اید کـه او بـه خودش اجازه داده تا یک چنین پیشنهاداتی نسبت بـه شـما ارائه دهد. آیا توانایی تغییر شرایط را دارید؟ آیا بـه واقع عقاید او صحت دارند؟
باید ببینید کـه چرا این اظهار نظر خاص باعث رنجش شـما می شود. عکس العمل هاي شـما، حرف هاي زیادی در مورد شخصیتتان میزند. در این جا همه ی چیز مربوط بـه شماست و نه شخص مقابل.
اگر بـه فکر تلافی کردن باشید، خودتان را بی ارزش میکنید. باید خیلی رو راست بـه او بگویید کـه نظرش شـما را آزرده ساخته. البته باید اینکار را در نهایت آرامش انجام دهید، بـه عنوان مثال: “زمانیکه بـه نظریات من بی توجهی می کني و آن ها را نمیپذیری، واقعاً ناراحت میشوم.” فقط بـه آرامی بیان کنید و منتظر واکنش آن ها بشوید. بهتر اسـت اینکار را زمانی انجام دهید کـه تک بـه تک با فرد مقابل تنها می شوید، این امکان وجوددارد کـه آن ها خودشان هم متوجه نباشند کـه در حال اذيت و اذیت شـما هستند.
اگر چنین بحثی در محیط کار پیش آمد، می توانید ادامه بحث را بـه زمان دیگری موکول کنید، بـه عنوان مثال اگر یکی از همکارانتان بـه شـما گفت: “من احساس میکنم تو نسبت بـه مسائل مختلف بیش از اندازه حساس هستی” بـه او بگویید: “ترجیح میدهم روی مسائل کاری تمرکز کنیم” و یا “الآن مسائل مهمتری برای انجام دادن وجوددارد، بهتر اسـت بـه مسائل کاری توجه کنیم و موارد شخصی را بگذاریم برای بعد”
با اینکار، آن ها را متوجه میکنید کـه هم از نظرشان خوشتان نیامده و هم کاملاً حرفه اي با انها برخورد کردهاید.
سایر نکاتی کـه دراین زمینه باید بـه خاطر داشته باشید بـه شرح زیر میباشد:
یادتان نرود شـما نیاز بـه تایید دیگران ندارید
گاهی اوقات نظر دیگران بـه این دلیل شـما را آزرده می سازد چرا کـه از انها انتظار تایید ۱۰۰% داشته اید، اما نظر آن ها بر خلاف انتظار شـما از آب در میآید. شاید پیشنهاد انها زیاد هم بد نباشد، اما درنظر شـما بد جلوه کند، بـه عنوان مثال اگر سرپرست بخش بـه شـما بگوید: “کارت واقعاً عالی بود، اما آیا می توانی پاراگراف آخر را اصلاح کنی تا کارت قویتر شود؟” ممکن اسـت ناراحت شوید، و بـه این دلیل کـه توقع شنیدن چنین اظهار نظری را نداشتید، قسمت اول آن را هم نمیشنوید، و فقط متوجه بخش انتقادی ان می شوید.
اگر این نوع اظهار نظرها را بـه عنوان نوعی توهین و تحقیر درنظر نگیرید، آنوقت میتوانید این نظریه را بـه عنوان فرصتی برای پیش بردن توانایی هاي خود بـه کار بندید.
راهی سریع برای ایجاد عزت نفس – بـه دنبال تایید گرفتن از دیگران نباشید
در برخی شرایط، ممکن اسـت نظریات دیگران در ذهن شـما بـه منزله نوعی اهانت بـه شمار آید، درصورتیکه طرف مقابل بـه هیچ عنوان قصد انجام چنین کاری را ندارد. این امر بـه دلیل تفکرات ذهنی شـما و یا بـه دلیل داستان هاي ذهنی کـه برای خودتان ساخته اید، بوجود میآید، بـه همین دلیل چیزی را میبینید کـه وجود خارجی ندارد و تنها زاییده خیال و اوهام ذهنیتان اسـت.
در این جا برایتان مثالی می آوریم؛ فرض کنید شخصی برای شـما هدیه اي آورده. اگر شـما اعتقاد داشته باشید کـه او قصد آسیب رساندن بـه شـما را داشته، ممکن اسـت با خودتان فکر کنید:”او میخواهد از راههای مسالمت آمیز وارد شده و از خلق خوش من سوء استفاده کند.” اما حقیقت چیز دیگری اسـت و او تنها قصد دارد کـه بـه شـما نشان دهد تا چه حد برایش ارزش و اهمیت دارید. دریک چنین شرایطی باید از خودتان سؤال کنید کـه آیا واقعاً همه ی چیز را آن طور کـه هست میبینید و یا میشنوید؟ «هیچ چیز معنای حاصی ندارد تا زمانیکه شـما بـه ان معنا ببخشید» و یا این کـه داستان ذهنی خودتان را وارد کار میکنید.
داستان زندگی شـما چیست؟ آیا باید از ان گذشت؟
آیا منعکس کننده اعتقادات شماست؟
باید توجه داشته باشید کـه اگر خودتان احساس میکنید کـه فرد دوست داشتنی نیستید، آنوقت این حس بـه دیگران هم منتقل شده و انها نیز تصور می کنند کـه نمیتوانند شـما را دوست داشته باشند. اگر تصور کنید کـه فقط استحقاق اهانت و تحقیر را دارید، آنگاه چیزی جز این هم عایدتان نخواهد شد. اگر یک چنین تصوری دارید شاید نوبت بـه ان رسیده باشد کـه نگاه عمیق تری بـه درون خود انداخته و اعتقادات خودرا زیر سؤال ببرید.
زمانيکه صبر میکنید و بـه پیغام هایي کـه بـه طور روزانه دریافت میکنید می اندیشید، بـه این نتیجه میرسید کـه خیلی بیشتر از ان چیزی کـه تصور می کردهاید در دسترس انتقاد و اهانت قرار گرفته اید. دلیلش هم این اسـت کـه دنیا پر اسـت از انسان هایي کـه قصد تحقیر دیگران را دارند. هر جایی کـه میروید، بـه هر کجا کـه نگاه میکنید، هر چیزی کـه در روزنامه میخوانید و یا در تلویزیون تماشا میکنید، و حتی تبلیغاتی کـه مشاهده میکنید، همه ی و همه ی قصد دارند بـه شـما بگویند کـه تا زمانیکه از محصولات انها استفاده نکنید، طرز خاصی لباس نپوشید، مطالعات خاصی نداشته باشید، طرز خاصی راه نروید، بـه اندازه کافی خوب نیستید. انها بـه طور ماهرانه اي عزت نفس و ارزش شخصی شـما را زیر سؤال می برند.
هیچکس دوست ندارد مورد انتقاد قرار بگیرد؛ بـه همین دلیل اگر میخواهید سالم زندگی کنید و از عزت نفس برخوردار باشید، باید این پیغام هاي منفی کـه از سایرین در مورد شخصیتتان میشنوید را نادیده بگیرید.
زمانیکه در رفت و آمد با افرادی قرار میگیرید کـه شـما را خوار می کنند، بـه یاد داشته باشید:
۱- با تحقیر کردن متقابل، کارشان را تلافی نکنید.
۲- طرز برخوردشان چیزهای زیادی در مورد آن ها بـه شـما میگوید، بـه اسانی می توانید درک کنید کـه دلیل همه ی این کارها، خشم و نفرتی اسـت کـه وجودشان را فراگرفته و خودشان باید با ان کنار بیایند نه شـما.
۳- آیا می توانید از میان نظریات انها برای خود یک “هدیه” پیدا کنید؟ می توانید بـه یکی از نقاط ضعف و یا قوت خود در میان نظریات انها پی ببرید؛ اگر قوت بود آن را افزایش دهید و اگر ضعف بود در پی جبران ان برآیید.
۴- ممکن اسـت برداشتی کـه از نظریات آن ها میکنید کاملاً غلط باشد و آن ها واقعاً از گفته هاي خود قصد و منظوری مداشته باشند. تنها بـه دلیل اعتقادات و باورهای ذهنی نمیتوانید دیگران را متهم کنید.
۵- نسبت بـه پیام هاي زیرکانه اي کـه ممکن اسـت نظریات منفی در بر داشته باشند، آگاه باشید «مانند تبلیغاتی کـه هر روزه بـه گوشتان میرسد» و بـه انها اجازه ندهید تا حس ارزشمندی و اعتبار شخصی شـما را زیر سوال ببرند.
گاهی اوقات عده اي از توهین ها و تحقیرها هستند کـه برخورد با انها صورت مناسبی ندارد، اما اگر بتوانید از آن ها بـه نفع خود استفاده کنید، بهترین کار را انجام داده اید.
افراد زورگو همواره بـهدنبال افراد ضعیف و آسیبپذیر می گردند تا با زورگویی بتوانند از انها سوءاستفاده کنند. مثلاً تمایل دارند بـهسراغ کسانی بروند کـه دربارهي ظاهر خودشان اعتماد بـه نفس کافی ندارند و بـه نقاط ضعف آن ها حمله میکنند. یا در مواردی نیز بـهسراغ افراد شاخص میروند تا از این طریق برای خود اعتبار و اعتماد بـه نفس فراهم کنند و درضمن دیگران نیز حساب کار دستشان بیاید.
افراد زورگو بـهدنبال قربانیهایي میگردند کـه انها رابا ناراحت شدن و آسیب دیدن بـه هدف می رسانند. اگر زخمزبانها یا آزارهای افراد زورگو بر شـما اثری نداشته باشد، انها بـه هدف خود نمیرسند و شـما از جایگاه قربانی خارج می شوید. پس:
برای مواجهه با افرادی کـه شـما را مورد تمسخر قرار می دهند باید راهکارهای برخورد با تمسخر دیگران را یاد بگیرید، خشم و عصبانیت خودرا بازرسی کنید و سریع خشمگین نشوید. انها را همراهی و تظاهر کنید حرفی کـه زدهاند، برای شـما کوچک ترین اهمیتی نداشته اسـت.
اگر کسی با نیش و کنایه از شـما تعریف کرد، اصلا بـه روی خودتان نیاورید و فقط تشکر کنید بـهشیوهاي کـه تیرش بـه هدف نخورد.
اگر کسی بـه شـما بیادبی و اهانت کرد، طوری رفتار کنید کـه گویی چیزی نشنیدهاید و وی را نادیده بگیرید.
اگر کسی مدام از اشتباهی کـه قبلا مرتکب شدهاید، صحبت می کند و سعی دارد روحیهتان را تخریب کند، بـههیچعنوان واکنش نشان ندهید و بـه او بگویید کـه این موضوع دیگر برایتان کوچکترین اهمیتی ندارد.
وقتی گاف یا سوتی می دهید، خونسردی خودتان را حفظ کنید و بهانه دست افراد قلدر و زورگو ندهید.
با این روشها میتوانید توطئههاي افراد زورگو را خنثی کنید و قربانی نشوید. افراد زورگو فقط در پیِ این هستند کـه شـما را خشمگین کنند و حرصتان را دربیاورند. این افراد هرقدر کلهشقتر و پرخاشگرتر باشند، نظارتشان سادهتر می شود. هرگاه متوجه شُدید شخصی قلدر و زورگوست، از او دوری کنید تا طعمهي چنین فردی نشوید. وقتی سرسختی بـهخرج بدهید ودر تلهي او اسیر نشوید، برنامه و همت شخص زورگو برای اذيت و اذیت شـما از دست می رود.
گاهیاوقات، واقعا لازم اسـت در برابر افراد زورگو بایستید و با انها مقابله کنید. منظور از مقابله، دعوای فیزیکی نیست، می توانید با گفتارتان در برابر چنین افرادی مقاومت نشان بدهید. این دسته از افراد طبق معمول انتظار برخوردهای سرسختانه را ندارند. با آن ها مصاحبه کنید و بـه آن ها نشان بدهید کـه انچه در قبال دیگران انجام میدهند، زورگویی اسـت؛ زورگویی در حق کسانی کـه مرتکب اشتباهی نشدهاند. با این حرفها سعی کنید آن ها را متوجه رفتار زشتشان کنید تا در جایگاهی قرار بگیرند کـه وادار بـه دفاع از حرکات و رفتارهای خود بشوند. بیشتر افراد زورگو در مواجهه با این برخورد، جا می زنند و عقبنشینی می کنند. باید مطمئن بشوید کـه شیوهي صحبت کردنتان درست اسـت.
برای مواجهه با افراد زورگو آمادگی لازم را کسب کنید. باید حرفهایتان را واضح بیان کنید. اگر از قبل بدانید چه باید بگویید، کارتان آسانتر میشود ودر طول بحث دچار اضطراب نخواهید شد.
بـه آن ها حمله نکنید. سعی کنید مطمئن و آرام با افراد زورگو بحث کنید. اگر نتوانید محکم و مطمئن حرف بزنید، توپ بـه زمین شـما میافتد و آن ها دوباره نیرومند میشوند. از احساسی شدن و تحت تأثیر قرار گرفتن نیز بپرهیزید.
کلیگویی نکنید. نباید بـه این افراد بگویید کـه «دست از سرم بردار» یا «اینقدر زور نگو». شفاف صحبت کنید و دقیق بگویید چه چیزی شـما را رنجانده اسـت.
ایمد اسـت هیچگاه در مقابل افراد سمی قرار نگیرید اما اگر در مقابل افراد زورگو قرار گرفتید حتما عزت نفس خودرا حفظ کنید و اگر در قبال جایگاهتان هزینه اي دریافت میکنید «شغل خاصی دارید ودر ان شغل بـه چنین افرادی برخوردید » حدالامکان عزت نفستان را بـه مادیات ارجعیت بدهید !