چگونه در امتحانات درسی موفق شویم ؟
چگونه در امتحانات درسی موفق شویم ؟
بـه آخر سال نزدیک میشویم و فصل امتحانات ، حال در این جا آموزش های مفید جهت برنامه ریزی و موفقیت در امتحانات را بـه شما ارائه خواهیم کرد. حال چگونه میتوان برای درس خواندن در این ماه پر استرس برنامه ریزی کرد؟ امروز چند استراتژی مفید و کاربردی را به شما می آموزیم.
چی کم داری؟
با توجه بـه نقاط ضعف و قوت خود برنامه ریزی کنید و به جای مرور مباحثی که بـه آنها تسلط دارید، سراغ بخشهایی بروید که کمتر بـه آنها مسلط هستید. اگر درسی را هنوز نخوانده اید و تمرین هایش را حل نکرده اید، یک روز مانده بـه امتحان، سراغ همه ی ی کتاب نروید.
حالا که وقت خواندن تمام نکتههای کتاب را ندارید، باید با کمک آزمونها و تمرینهای درس بفهمید که کجای کار هستید و چـه چیزهایی را باید با دقت بیشتری بخوانید.
وقتی تمرینها را حل کنید، متوجه میشود که در چـه قسمتهایی مشکل بیشتری دارید و با این خودآزمایی ها، بـه نقاط قوت و ضعف تان بهتر پی میبرید. پس در اولین قدم سراغ تمرینها بروید و بعد روی خواندن بخشهای یکه تسلط کمتری بر آنها دارید، تمرکز کنید.
حتما توصیه های گفته شده را بعد از خواندن مقاله در لینک زیر بخوانید:
حتما بخوانید: 6 توصیه مفید برای موفق شدن در امتحانات
شک بـه دلت راه نده
بازخوانی بخشهایی از کتاب که اطلاعاتشان را با شک و تردید بخاطر میآورید، قدم دوم است. برای به کار بستن این تکنیک، باید اول با ترس هایتان رو بـه رو شوید و قبل از آنکه سر جلسه امتحان حاضر شوید، ترس هایتان را با مطالعه بخشهای مبهم از بین ببرید.
برای مثال، اگر پنج صفحه را خوانده اید، اما فکر میکنید یک صفحه اش خوب در ذهنت آن ننشسته، باید بار دیگر سراغش بروید. برای این که اضطرابتان در جلسه امتحان را کم کنید، باید از تکنیک تهاجمی و نه دفاعی استفاده کنید. درواقع شما باید بـه مطلبی که مطمئن نیستید آنها را خوب یاد گرفته اید یا نه، حمله کنید، نه این که اجازه دهید آن مطلب در جلسه امتحان به شما حمله کند و ذهنت آن را آشفته کند.
پس در دومین قدم، سراغ بخشهایی بروید که ذهنت آن را مشغول کرده اند و آنها را یکبار دیگر مرور کنید تا اعتماد بـه نفستان بیشتر شود. اگر قبل از هر امتحان این کار را عملی کنید، مثل گذشته و بخاطر مضطرب بودن، آموخته هایتان را فراموش نمیکنید و در پایان ترم، نتیجه بهتری میگیرید.
بـه خودت نگاه کن
قبل از آنکه برای درس خواندن برنامه ریزی کنید، بـه شرایط زندگی و روحیاتتان نگاهی بیندازید و برنامه ریزی راکه نمیتوانید برایش ضمانت اجرایی قائل شوید، انجام ندهید.
هیچ وقت برنامهای نریزید که توان انجام دادنش را ندارید. اگر پیش از این هرگز بیشتر از سه ساعت در روز نخوانده اید، حتی در صورت تلنبار شدن درسهای نخوانده روی هم نباید برای شش ساعت درس خواندن در روز برنامه ریزی کنید.
بهترین راه این است که با توجه بـه سابقه قبلی تان برنامه ریزی کنید و هر روز تنها یک ربع بـه ساعات مطالعه تان اضافه کنید. گذشته از این، اگر خودتان می دانید اهل صبح زود بلندشدن نیستید و شبها یادگیری بهتری دارید، از روش همکلاسی هایتان برای درس خواندن استفاده نکنید. شما نباید درست در روزهای قبل از امتحان ها، سنگی را بردارید که می دانید توانایی پرتاب کردنش را ندارید.
برنامه را دور نزن
اگر با خودتان قرار گذاشته اید که در ساعت معینی درسی را بخوانید، بـه هیچ وجه آن زمان را به درس دیگری اختصاص ندهید. حتی اگر از برنامه قبلی که برای درسهای دیگر ریخته بودید جا ماندید هم نباید چنین اشتباهی را انجام دهید. حتی با یک بار اختصاص دادن وقت مطالعه یک درس بـه درسی دیگر، ممکن است برنامه ریزی تان را به طور کامل نابود کنید.
تا زمانی که خودتان نمیتوانید بـه برنامهای که ریخته اید، پایبند بمانید، نباید انتظار داشته باشید که برنامه ریزی در چنین روزهایی، نتیجه بهتری را برایتان بـه ارمغان بیاورد، پس به جای این که دنبال بهترین برنامه برای پیروی کردن باشید و مدام با نگاه کردن بـه شیوه درس خواندن دیگران، از این شاخه بـه آن شاخه بپرید، همان برنامهای راکه تنظیم کرده اید، با دقت عملی کنید.
کم کاری را جبران کن
حتما با خواندن نکته قبلی، این سوال برایتان پیش آمده که اگر بـه هر دلیل از برنامه تان جا مانده اید، چطور باید عقب ماندتان را جبران کنید. بـه اشتباه تصور نکنید که منظور مـا از وفادار ماندن بـه برنامه، نادیده گرفتن درسهایی است که وقت نکرده اید، تمام شان کنید. در برنامهای که تنظیم میکنید، ساعتی را به عنوان ساعت جبران عقب افتادگیها منظور کنید.
اگر در طول روز از برنامه تان جا ماندید و درسی را تمام نکردید، در این زمان تعیین شده میتوانید سراغش بروید یا این که اگر احساس کردید مبحثی را خوب یاد نگرفته اید، در این فرصت آن را دوباره مرور کنید.
این کار به شما کمک میکند که برنامه مطالعه هر روز را در پایان آن روز ببندید. برای موفق شدن در امتحان ها، نباید مثل دوندهای باشید که مدام بـه عقب نگاه میکند.
بـه عقب نگاه نکن
نگذارید استرس نمرههای پایین ترم گذشته یا موفق نشدن در یکی از امتحانات این ترم، بـه نمرهای که در بقیه آزمونها میگیرید، لطمه بزند.
شما باید از اشتباهات گذشته تان درس بگیرید و بـه جبران آنها در آینده امیدوار باشید. اگر پیش از این در درسی نمره خوبی نیاورده اید، نباید در تمام امتحانها با چنین نگرانیای سر جلسه بروید.
قضاوتی که شما در مورد خودتان میکنید میتواند روی نتیجهای که میگیرید تاثیر بگذارد، پس بخاطر یکی، دو شکست، قضاوت بی رحمانهای در مورد توانایی هایتان نداشته باشید.
کمک بگیر
استفاده از فکر جمعی میتواند مسیر شما را برای موفق شدن در امتحانها هموارتر کند. اگر یکی از دوستانتان بـه ریاضی مسلطتر است و شما فیزیک را بهتر بلدید، در یاد گرفتن این دروس بـه هم کمک کنید. گذشته از این، میتوانید با خلاصه بندی کتابها بـه یکدیگر کمک کنید و جزوه خلاصه هایتان را با هم مبادله کنید.
فرض کنید باید یک کتاب ۹۰ صفحهای را بخوانید. اگر شما و دو نفر از دوستانتان هرکدام ۳۰ صفحه از این کتاب را خلاصه کنید و پرسشها را از دل مباحث دربیاورید، با سرعت و دقت بیشتری میتوانید نکات مهم را بخوانید و یاد بگیرید. در چنین شرایطی انگار زحمت شما برای خواندن آن کتاب، یک سوم شده است.
هیچ درسی را خط نزن
هر درسی برای خودش اهمیت ویژهای دارد؛ پس نگویید که از این درس یا این مبحث در کنکور سوال نمیآید و نباید آن را بخوانم. برای مثال، از کتاب تاریخ معاصر سال سوم در کنکور سوال نمیآید و به همین دلیل بسیاری از دانش آموزان، نمره خوبی در این درس نمیگیرند.
همین اشتباه بـه معدل کل آنها ضربه میزند و در نتیجه بـه رتبهای که در امتحان کنکور میآورند هم آسیب میزند، پس تنها با چنین توجیهی، گزینشی درس نخوانید و برای همه ی ی درسها ارزش یکسانی قائل شوید؛ چـه در کنکور ضریب بالایی داشته باشند و چـه نه.
کنکوری فکر نکن
درسها مثل زنجیر بـه هم وصل اند و به همین دلیل اگر از یک بخش کتاب سوال نمیآید، نباید خیال نخواندنش را به سرتان راه دهید. شما باید همه ی ی بخشهای یک کتاب را به ترتیب مطالعه کنید تا رشته این زنجیر در ذهنت آن پاره نشود و بتوانید بخشهای مهمی راکه ممکن است بعد از بخشهای کم اهمیتتر بیایند، بهتر یاد بگیرید.
برای مثال، اگر بگویید از سه درس اول کتاب زبان در این ترم سوال نمیآید و آنها را نخوانده رد کنید، نمیتوانید درس چهارم را هم بـه خوبی یاد بگیرید، چرا که لغات درسهای اول در درسهای بعدی تکرار میشوند و اگر آنها را نخوانده باشید، نمیتوانید مباحث بعدی را به خوبی یاد بگیرید.
افراط نکن
در مطالعه کردن دروس توازن را حفظ کنید. عجیب نیست که شما بخاطر علاقه زیادی که بـه یک درس دارید، بیشتر از هر کتابی آن را مطالعه کنید؛ این اشتباهی است که بسیاری از دانش آموزان آن را انجام میدهند و با افراط در مطالعه درس و کم کاری در خواندن درس دیگر، بـه نتیجه نهایی که برایش زحمت میکشند، لطمه میزنند.
برای مثال، دانش آموزان رشته تجربی، معمولاً در خواندن درس زیست شناسی که علاقه بیشتری بـه آن دارند، افراط میکنند و عربی را نادیده میگیرند و بچههای علوم انسانی بیشتر از هر درسی ادبیات را می خوانند و ریاضی را کمتر از هر درسی مطالعه میکنند. برای گرفتن نتیجه بهتر، از چنین اشتباهی بپرهیزید و فقط روی یک درس تمرکز نکنید.
هم چنین شما می توانید با یک برنامه ریزی مناسب
در وهله ی اول باعث ایجاد آرامش و اطمینان در وجود خود شوید. بـه موقع، بـه مطالعه ی تمام دروس خود بپردازید. اعتماد بـه نفس را در خود افزایش دهید. علاقه و عادت بـه مطالعه را در خود افزایش دهید. اضطراب و نگرانی از امتحان را حتی در شب امتحان و یا کنکور کاهش دهید.
برای داشتن یک برنامه ریزی مناسب می توانید به موارد زیر عمل کنید
همه ی ی ی افراد با یکدیگر تفاوت هایی دارند پس بهتر است با توجه بـه بهره ی هوشی، شرایط و امکانات و عادت های مطالعه شما برای خودتان، برنامه ریزی داشته باشید و از افراد دیگر پیروی نکنید. میتوانید از افرادی که دارای تخصص در این زمینه هستند و از روحیات شما آگاهی دارند برای ترتیب دادن یک برنامه استفاده کنید.
درس هایی راکه بـه انها کمتر علاقه دارید اول بخوانید. مخصوصا کنکوری ها میتوانند پس از مطالعه ی دو درس اختصاصی حتما یک درس عمومی را مطالعه نمایند.
وقتی در برنامه ریزی خود درسی را در ساعت معین مطالعه میکنید همیشه همین روند را ادامه دهید چرا که بعد از مدتی ذهن شما نسبت بـه آن موضوع شرطی شده و در آن ساعت درس مورد نظر را بهتر یاد میگیرید.
میزان یادگیری با مدتی که صرف آن میشود رابطه ی نزدیک دارد، پس توصیه میشود برای مطالعه در روزهای قبل از امتحان، وقت کافی را در نظر بگیرید و روز آخر را صرف دوره کردن مطالب کنید. در برنامه ریزی حتما فرصتی کم را برای تفریح و انجام کارهای مورد علاقه اختصاص دهید.
مطالعه امتحان:
در ابتدا میتوانید خود را به جای معلم خود قرار دهید. اگر به جای او بودید چـه سوالاتی طرح می کردید؟! تجربه نشان داده اکثریت دانش آموزان سوالات را به خوبی پیش بینی میکنند.
سعی کنید ابتدا مطالب را از روی جزوه هایی که در کلاس تدریس شده مطالعه کنید. سوالات سختی که قبلا موفق بـه حل آن ها نشده اید، مشخص کنید تا در هنگام مطالعه ی امتحان دوباره حل کنید و بخوانید.
میتوانید از اطرافیان بخواهید تا در فواصلی مشخص، از شما امتحان بگیرند تا خود را در شرایط آن قرار داده باشید. مطالب دشوار را به قسمت های ساده تر و کوچک تری تقسیم کنید. در طول امتحانات استفاده از تلویزیون و سایر سرگرمی ها را به حداقل ممکن برسانید.
مقدار خواب مورد نیاز 7 تا 8 ساعت است. برنامه ی روزانه ی خود را طوری تنظیم کنید که «بیش از این ساعت بـه خواب اختصاص پیدا نکند.» وجود آرامش ذهنی و عاطفی شرط اصلی مطالعه ی خوب است، تلاش کنید در خانه آرامش کافی برقرار باشد و از مسائلی که موجب اختلاف میشود اجتناب کنید.
اضطراب امتحان:
نوع خاصی از اضطراب است که بـه آن اضطراب عملکرد تظاهری میگویند. در اضطراب امتحان هر بار که فرد می خواهد امتحان بدهد دچار دلشوره، معده درد، عرق کردن، لرزش و ضربان تند قلب میشود. اصولا اکثر افراد بـه نوعی دچار اضطراب امتحان میشوند اما آگاهی از چگونگی مقابله با آن میتواند در جلوگیري از وقوع آن موثر باشد.
برای خلاص شدن از اضطراب این توصیه ها را به کار ببندید
همواره باید بـه خدای بزرگ توکل کرد و هر کاری را با نام او شروع کرد زیرا یاد خدا آرامش دهنده ی دل های مضطرب است. توانایی های خود را بشناسید و اعتماد بـه نفس خود را قوی کنید. برنامه ی امتحانی را جایی نصب کنید و پس از هر امتحان روی آن را خط بکشید.
این کار انگیزه ی بیشتری برای درس خواندن و احساس نزدیک شدن بـه اتمام امتحانات بـه وجود می آورد. بـه امتحان با این دیدگاه نگاه کنید که انگار فرصتی پیدا کرده اید تا دانسته های خود را نشان دهید. جملات مثبت انتخاب کنید و دائم با خود تکرار کنید. مثل «مـن آرام و راحت هستم و همه ی ی چیز را میدانم». غلبه بر اضطراب امتحان یک مهارت است و بـه تمرین احتیاج دارد و یک شبه بـه دست نمیآید.
اگر بتوانید با آن مقابله کنید و تحت بازرسی خود در آورید در سایر مراحل تنش زای زندگی نیز حتما بـه دردتان می خورد. همانطور که قبلا گفته شد عوامل محیطی و اطرافیان نیز نقش بسزائی در این مساله دارند که در این جا از خانواده ها و معلمان محترم نیز خواهشمندیم محیط مساعد و آرامی را چـه در خانه و چـه در جلسه ی امتحان برای دانش آموزان عزیز فراهم آورند تا اضطراب آن ها کاهش پیدا کند.
متذکر می شویم که اگر مساله ی اضطراب آنقدر در شما جدی است که از امتحان دادن عاجز میشوید، بهتر است با یک مشاور و روانشناس صحبت کنید. آن ها میتوانند روش هایی مانند آرام سازی«Relaxation» و تکنیک های تنفسی را به شما بیاموزند و به شما برای مقابله با اضطراب کمک کنند.
شب امتحان:
تا این جا مواردی که بـه وسیله ی انها می توان از یک امتحان، سربلند بیرون آمد بیان شد، اما درمورد شب امتحان، مهمترین عاملی که باید درمورد آن رعایت شود، اطمینان و آرامش است. در شب امتحان حتما باید سعی شود از مطالعه ی جدی برای امتحان فردا خودداری شود، چون تا کنون هر چـه آموخته اید، کافیست.
چرا که این زمان، تنها برای مروری گذرا روی یادگرفته های «قبلی» و اطمینان از دانستن آنهاست. هم چنین در این زمان بهتر است از مشاجرات خانوادگی، رفت و آمدهای فراوان، حضور در مکان های شلوغ و پر سروصدا، دیدن و یا شنیدن بیش از حد برنامه های تلویزیونی و سایر عواملی که موجب اتلاف وقت و تشویش خاطر میشوند پرهیز شود.
بهتر است این شب ها کمی زودتر بـه استراحت بپردازید تا روز بعد با شادی بیشتری در جلسه حضور یابید. صبج قبل از خروج از خانه، حتما صبحانه ی مناسب و یا غذای مختصر و مغذی صرف کنید. بدون تغذیه، مغز شما در انجام فعالیت های لازم مثل حل مساله دچار مشکل میشود. سعی کنید زودتر از خانه خارج شوید تا با خیالی آسوده بـه محل امتحان برسید.
جلسه امتحان:
در انتها، رعایت این موارد نیز میتواند در جلسه ی امتحان مفید واقع شود: بـه موقع سرجلسه ی امتحان بروید و پیش از آغاز امتحان، سر جای خود بنشینید. بـه محض گرفتن ورقه ی امتحانی به خود قوت قلب بدهید و تلقین کنید که از عهده ی امتحان بـه خوبی بر می آیید. ابتدا نگاهی اجمالی بـه سوالات بیندازید و حتما وقت را در نظر بگیرید.
با یاد و نام خدا پاسخ بـه سوال ها را آغاز کنید و اگر سوالات تشریحی است هر اطلاعاتی که در مورد سوال دارید بنویسید چون یک پاسخ ناقص، بسیار بهتر از ننوشتن پاسخ است ولی در امتحان تستی اگر پاسخ غلط دارای نمره ی منفی بود، نباید بـه سوالاتی که یقین ندارید، پاسخ دهید. سوال را خوب و با دقت بخوانید تا مطمئن شوید که سوال چـه چیزی را از شما میـــخواهد؟!
اگر پاسخ سوالی را نمیدانید هرگز روی سوال ترمز نکنید. زیرا این امر موجب اتلاف وقت و نگرانی شما میشود. کنار سوالاتی که پاسخ انها را نمیدانید یک علامت «مثلاً -» و در کنار سوالاتی که فکر میکنید میتوانید آن ها را حل کنید ولی نیاز بـه زمان زیادتری دارند یک علامت دیگر «مثلاً أ—» بزنید.پس از آنکه تمامی سوالات ساده را پاسخ دادید بـه سراغ سوالات «أ—» و«-» بروید و در کمال آرامش تا آنجا که میتوانید پاسخ دهید.
با خط خوانا بنویسید و شکل ها را با دقت ترسیم کنید. اگر سوال چند قسمت دارد، بین سوالات حتما خط بکشید و انها را از هم جدا کنید. در مجموع بـه نحوی بنویسید که تصحیح کننده از خواندن آن لذت ببرد و احساس خوبی داشته باشد. این موضوع قطعا در تصحیح برگه ی شما موثر خواهد بود. اگر در جلسه ی امتحان دچار آشفتگی شدید، از تکنیک «وقفه ی آزمون»استفاده کنید.
برای چند دقیقه امتحان را رها کنید و اعمال زیر را انجام دهید: پاها را کف زمین گذاشته و ستون فقرات خود را کاملا عمودی و صاف نگه دارید.
نفس عمیقی بکشید، چند ثانیه نگه دارید و بعد به طور کامل و آرام بیرون دهید و تا سه بار تکرار کنید. در پاسخ دادن سعی کنید بی خود حاشیه نروید. قبل از دادن ورقۀ امتحان، نوشته های خود را مرور کنید.
