تفاوت UI و UX و نقش هریک در طراحی سایت
اگر شما هم با دنیای طراحی سایت و اپلیکیشن آشنایی داشته باشید، حتما کلمه‌های رابط کاربری (UI) و تجربهٔ کاربری (UX) به گوشتان خورده است. گاهی افراد فکر می‌کنند که UI و UX یک مفهوم هستند در صورتی که اینگونه نیست. آژانس دیجیتال مارکتینگ گرندیما در این مطلب سعی می‌کند هر دو مفهوم تجربه کاربری و رابط کاربری را تعریف کند و از تفاوت‌های آن بگوید. پس با ما همراه باشید.
تعریف تجربه کاربری و رابط کاربری
تعریف‌های تجربه کاربری و رابط کاربری متفاوت و زیاد است. ما ابتدا از هرکدام یک تعریف کوتاه و البته کمی رسمی می‌کنیم:
رابط کاربری=User Interface: نحوهٔ استفاده از امکانات تعاملی شامل طراحی منوها و فرم‌ها
تجربهٔ کاربری = User Experience: نحوهٔ تعامل کاربر با رابط شما که شامل راحتی در دسترسی به اطلاعات و امکانات میشود.
احتمالا شما هم از این دو تعریف چیز زیادی دستگیرتان نشده است. اگر بخواهیم ساده‌تر بیان کنیم در واقع باید گفت:
«رابط کاربری (UI) به مجموعهٔ صفحه‌ها، تصاویر و عناصر گرافیکی – مانند آیکون‌ها- گفته میشود که کاربر برای تعامل با سایت یا اپلیکیشن از آن‌ها استفاده می‌کند. مفهوم تجربه کاربری (UX) هم آن تجربه و حس و حالی است که کاربر هنگام کارکردن با بخش‌های مختلف سایت یا اپلیکیشن دارد.»
بگذارید با یک مثال ادامه دهیم.
فرض کنید شما می‌خواهید غذایی را به مشتری سرو کنید. غذا در اینجا همان محتوا است که کاربر به خاطر آن به سراغ سایت ما می‌آید. این که شما تصمیم بگیرید تکه‌های غذا خُرد شده باشند یا نه، در واقع همان تجربه کاربری است (UX) و اینکه آیا غذا با قاشق، چنگال یا کارد مصرف شوند هم میشود همان رابط کاربری(UI).
حالا اگر بخواهیم همین را وارد دنیای طراحی وب سایت بکنیم، محتوای سایت شما میشود همان غذا و نحوهٔ قرارگیری منوها و آیکن‌ها میشود تجربه کاربری و شکل گرافیکی و رنگ‌بندی عناصر گرافیکی هم میشود رابط کاربری.
وظایف و مسئولیت‌های طراحان UI و UX کاملا با هم متفاوت، اما در هم تنیده است.در یک شرکت خدمات طراحی سایت، بهینه‌ترین حالت این است که طراحان تجربهٔ کاربری و رابط کاربری مداوم با هم در تعامل باشند و همدیگر را تکمیل کنند. در ادامه مسئولیت‌های هر کدام را بیان می‌کنیم.
مسئولیت‌های طراح تجربه کاربری
طراح تجربهٔ کاربری باید آنالیز و روند را به طراحی اضافه کند. مسیر پیمایش کاربر و اینکه ساده‌ترین مسیر طراحی شود به عهدهٔ طراح UX است. طراح رابط کاربری باید از دید کاربر (مخاطب) به سایت یا اپلیکیشن نگاه کند و بداند او به دنبال چیست، نیاز یا سوالش چیست و به آن‌ها پاسخ دهد.
مسیرهای یک سایت، محل قرارگیری منوها و دکمه‌ها، جایگذاری فراخوان اقدام به عمل (CTA) و… همه از وظایف یک طراح رابط کاربری است.
در دنیای وب و خدمات طراحی سایت دانستن اصول سئو، آشنایی با محدودیت‌ها و امکانات هر مرورگر و مواردی از این دست نیز جزو مسئولیت‌های طراح UX است.
به صورت خلاصه می‌توان گفت:
طراح تجربه کاربری موارد زیر را ارائه می‌دهد
نقشهٔ سایت
وایرفریم‌ها یا همان طراحی چیدمان صفحه
نمونه‌های اولیه
آنالیز رفتار کاربر
ابزارهای مورد استفادهٔ طراح تجربه کاربری:
تحقیق، جست‌وجو و آنالیز
ابزارهای تحلیل‌گر و نمودارها
مسئولیت‌های طراح رابط کاربری
اینجا دیگر با رنگ‌ها و گرافیک سروکار داریم؛ یعنی آنچه که به چشم مخاطب می‌آید. برندینگ، انتخاب پالت رنگی، تایپوگرافی، آیکن‌ها، تصاویر و همهٔ عناصر گرافیکی در این بخش طراحی و تصمیم‌گیری می‌شوند.
مهم است بدانید که UI بر روی نیاز برند – نه نیاز کاربر! – متمرکز است و تلاش می‌کند آنچه ارائه می‌دهد از نظر بصری مناسب با زمینهٔ کاری برند باشد اما در عین حال برای مخاطب هم جذاب و چشم‌نواز جلوه کند.
در زمینهٔ خدمات طراحی سایت، دانستن محدودیت‌های کد نویسی، سرعت بالا آمدن صفحات سایت و مواردی از این دست جزو مسئولیت‌های طراحی UX است.
به صورت خلاصه می‌توان گفت:
طراح رابط کاربری موارد زیر را ارائه می‌دهد:
طراحی کاشی‌ها (Style Tiles)
موکاپ صفحه (شِمای کلی صفحه با در نظر گرفتن جزئیات)
ابزارهای مورد استفادهٔ طراح رابط کاربری:
نرمافزارهای گرافیک
پالت‌های رنگی
نرمافزارهای ویرایش عکس
تایپوگرافی
تفاوت طراحی تجربه کاربری و رابط کاربری
حالا که با تعریف‌ها و مسئولیت‌های طراح تجربه کاربری و طراح رابط کاربری آشنا شدید، به صورت کلی تفاوت‌های آن‌ها با یکدیگر را هم شناختید. اگر بخواهیم به صورت فهرست‌وار به این تفاوت‌ها اشاره کنیم باید بگوییم:
در UX طراح بیشتر با جنبه‌های روانشناختی و رفتارشناسی کاربر سروکار دارد. شناخت نیاز‌ها و پاسخ به سوالات مخاطب حرف اول را در طراحی تجربه کاربری می‌زند در صورتی که هیچ‌کدام از این موارد در UI مطرح نیست.
اگر User Interface درست طراحی نشود، به جرئت می‌توان گفت تاثیرگذاری User Experience را زیر سوال می‌برد، در حقیقت این UI است که می‌تواند UX را به خوبی نمایش دهد.
در UI برندینگ سازمان و سلیقهٔ طراح مهم است در صورتی که در تجربه کاربری (UX) نیاز مخاطب نقش اساسی دارد.
یک تفاوت اساسی UI و UX در این است که رابط کاربری با طراحی سایت تمام میشود اما روند طراحی تجربه کاربری دائماً باید در راستای نیازهای مخاطب و ساده‌سازی مسیر او آنالیز و به‌روز رسانی شود.
جمع بندی
UI بخشی از UX است و بخش بسیار مهمی نیز هست اما تنها بخش UX نیست. UX یک مفهوم جامع‌تر و کلی‌تر است و در واقع خط مشی را در طراحی سایت و طبیعتا برای UX مشخص می‌کند، اما همان طور که شما هم الان می‌دانید این دو کلمه هم معنی نیستند.
در خدمات طراحی سایت اصولی و حرفه‌ای، طراحی تجربه کاربری و رابط کاربری باید به بهترین شکل ممکن صورت پذیرد و UI و UX در کنار هم به کار گرفته شد.
آژانس دیجیتال مارکتینگ گرندیما با ارائهٔ خدمات طراحی سایت و خدمات سئو می‌تواند خیال شما را بابت طراحی یک سایت استاندارد راحت کند.
