درباره تومور مننژیوم بیشتر بدانید
تومور مننژیوم یکی از تومورهایی است که از مننژها – غشاهایی که مغز و نخاع را احاطه کرده‌اند – ایجاد می‌شود. اگرچه از نظر فنی تومور مغزی نیست، اما در این دسته قرار می‌گیرد زیرا ممکن است مغز، اعصاب و عروق مجاور را تحت‌فشار قرار دهد یا فشار دهد. مننژیوم شایع‌ترین نوع تومور است که در سر ایجاد می‌شود.
بیشتر مننژیوم ها اغلب طی سال‌ها بدون ایجاد علائم بسیار آهسته رشد می‌کنند. اما گاهی اوقات، اثرات آنها بر بافت مغز، اعصاب یا عروق مجاور ممکن است باعث ناتوانی جدی شود. مننژیوم بیشتر در زنان رخ می‌دهد و اغلب در سنین بالاتر کشف می‌شود، اما ممکن است در هر سنی رخ دهد. ازآنجایی‌که اکثر مننژیوم ها به‌کندی رشد می‌کنند، اغلب بدون هیچ‌گونه علائم و نشانه‌های قابل‌توجهی، همیشه نیاز به درمان فوری ندارند و ممکن است بیماران در طول زمان تحت‌نظر قرار گیرند.
علائم تومور مننژیوم
علائم و نشانه‌های مننژیوم معمولاً به‌تدریج شروع می‌شود و ممکن است در ابتدا بسیار ضعیف باشد. بسته به اینکه تومور در کجای مغز یا به‌ندرت ستون فقرات قرار دارد، علائم و نشانه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تغییرات در بینایی، مانند دیدن دوتایی یا تاری
سردرد، به‌خصوص آنهایی که در صبح بدتر می‌شوند
ازدست‌دادن شنوایی یا صدای زنگ در گوش
ازدست‌دادن حافظه
ازدست‌دادن بویایی
تشنج
ضعف در بازوها یا پاها
مشکل زبان
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
بیشتر علائم و نشانه‌های مننژیوم به‌کندی پیشرفت می‌کنند، اما گاهی اوقات تومور مننژیوم نیاز به مراقبت‌های اورژانسی دارد. در صورت داشتن موارد زیر به دنبال مراقبت‌های اورژانسی باشید:
شروع ناگهانی تشنج
تغییرات ناگهانی در بینایی یا حافظه
اگر علائم و نشانه‌های دائمی نگران‌کننده‌تان، مانند سردردهایی که به‌مرورزمان بدتر می‌شوند، دارید، به پزشک مراجعه کنید.
در بسیاری از موارد، ازآنجایی‌که مننژیوم ها هیچ علامت یا نشانه قابل‌توجهی ایجاد نمی‌کنند، تنها در نتیجه اسکن‌های تصویربرداری انجام شده به دلایل غیرمرتبط با تومور، مانند ضربه به سر، سکته مغزی یا سردرد، کشف می‌شوند.
علل مننژیوما
مشخص نیست که چه چیزی باعث ایجاد مننژیوم می‌شود. پزشکان می‌دانند که چیزی برخی از سلول‌های مننژ را تغییر می‌دهد تا آنها را از کنترل خارج کند و منجر به تومور مننژیوما شود. این که آیا این به دلیل ژن‌هایی است که به ارث می‌برید، هورمون‌ها (که ممکن است بیشتر مربوط به زنان باشد)، قرارگرفتن قبلی در معرض تشعشع یا سایر عوامل تا حد زیادی ناشناخته باقی‌مانده است. هیچ مدرک محکمی برای حمایت از این باور وجود ندارد که مننژیوم به دلیل استفاده از تلفن همراه ایجاد می‌شود.
عوامل خطر
عوامل خطر برای مننژیوم عبارت‌اند از:
پرتودرمانی: که شامل پرتودرمانی به سر است ممکن است خطر ابتلا به مننژیوم را افزایش دهد.
هورمون‌های زنانه: مننژیوم در زنان شایع‌تر است، و پزشکان را به این باور می‌رساند که هورمون‌های زنانه ممکن است در ایجاد آن نقش داشته باشند. برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری خوراکی و درمان جایگزین هورمونی می‌تواند خطر رشد مننژیوم را افزایش دهد.
اختلال ارثی سیستم عصبی: اختلال نادر نوروفیبروماتوز 2 خطر مننژیوم و سایر تومورهای مغزی را افزایش می‌دهد.
چاقی: شاخص توده بدنی بالا (BMI) یک عامل خطر ثابت برای بسیاری از انواع سرطان است و در چندین مطالعه بزرگ شیوع بالاتر مننژیوم در افراد چاق مشاهده شده است. اما ارتباط بین چاقی و مننژیوم مشخص نیست.
عوارض
مننژیوم و درمان آن، معمولاً جراحی و پرتودرمانی، می‌تواند عوارض طولانی‌مدتی ایجاد کند، از جمله:
مشکل در تمرکز
ازدست‌دادن حافظه
تشنج
ضعف
تغییرات حسی
مشکل زبان
پزشک مغز و اعصاب شما می‌تواند برخی از عوارض را درمان کند و شما را به متخصصان معرفی کند تا به شما در مقابله با سایر عوارض کمک کنند.
درجات مننژیوم
تومورهای اولیه بر اساس محل تومور، نوع تومور، وسعت گسترش تومور، یافته‌های ژنتیکی، سن بیمار و تومور باقی‌مانده پس از جراحی (در صورت امکان جراحی) درجه‌بندی می‌شوند. مننژیوم ها بر اساس ویژگی‌هایشان در سه درجه دسته‌بندی می‌شوند. هر درجه شامل زیرگروه‌های مختلف مننژیوم است. آزمایش مولکولی برای کمک به شناسایی زیرشاخه‌هایی که به مکان و ویژگی‌های بیماری مرتبط هستند استفاده می‌شود. مننژیوم های درجه یک تومورهای درجه پایین هستند و شایع‌ترین آنها هستند. این بدان معناست که سلول‌های تومور به‌کندی رشد می‌کنند.
مننژیوم های آتیپیک درجه II تومورهای درجه متوسطی هستند. این بدان معناست که تومورها پس از برداشتن شانس بیشتری برای بازگشت دارند. مننژیوم های آناپلاستیک درجه III بدخیم (سرطانی) هستند. این بدان معناست که آنها تومورهایی هستند که به‌سرعت رشد می‌کنند. مننژیوم های درجه II و III معمولاً به‌عنوان یک توده تقویت‌کننده در پوشش خارجی بافت مغز ظاهر می‌شوند که ممکن است با کنتراست روشن شوند یا نباشند. مننژیوم بدخیم همچنین می‌تواند به بافت مغز حمله کند.
علت ایجاد مننژیوم آتیپیک و آناپلاستیک
سرطان یک بیماری ژنتیکی است، یعنی سرطان در اثر تغییرات خاصی در ژن‌هایی ایجاد می‌شود که عملکرد سلول‌های ما را کنترل می‌کنند. ژن‌ها ممکن است در بسیاری از انواع سرطان جهش‌یافته که می‌تواند رشد و گسترش سلول‌های سرطانی را افزایش دهد. علت مننژیوم مشخص نیست. افرادی که دارای بیماری ژنتیکی به نام نوروفیبروماتوز نوع 2 هستند، در معرض افزایش خطر ابتلا به مننژیوم هستند.
مننژیوم در امتداد سخت شامه، بیرونی‌ترین لایه بافتی که مغز و نخاع را می‌پوشاند و از آن محافظت می‌کند، تشکیل می‌شود. دورا ماتر یکی از سه‌لایه‌ای است که مننژها را تشکیل می‌دهد. مننژیوم از سلول‌های مننژ به وجود می‌آید. مننژیوم می‌تواند از طریق مایع مغزی نخاعی (CSF) به سایر نواحی گسترش یابد. مننژیوم درجه‌دو می‌تواند به بافت اطراف، از جمله بافت استخوانی مجاور حمله کند. مننژیوم های درجه III دارای سلول‌های نامنظم هستند و به‌احتمال زیاد به مغز حمله کرده یا به سایر اندام‌های بدن گسترش می‌یابند.
گزینه‌های درمانی برای مننژیوم
اولین درمان مننژیوم در صورت امکان جراحی است که بهتر است به بهترین جراح مغز و اعصاب مراجعه نمایید. هدف از جراحی به دست آوردن بافتی برای تعیین نوع تومور و برداشتن هر چه بیشتر تومور بدون ایجاد علائم بیشتر برای فرد است. پس از جراحی، اغلب برای به تاخیر انداختن بازگشت مننژیوم های درجه II و III، پرتو درمانی توصیه می‌شود. برای مشاهده ویدئو های جراحی های تومور مننژیوم توسط پرفسور صمدیان – جراح مغز و اعصاب- می توانید به “ویدئو های جراحی” مراجعه نمایید.