پسر و دختر به طور معمول تا پیش از رفتن به خانه مشترک مدتی را با هم سپری میکنند. در این دوران ممکن است صیغه عقد بین آن دو جاری شده باشد.
به این ترتیب، آنها شرعاً و قانوناً زن و شوهر اعلام میشوند. اما به هر دلیلی ممکن است زندگی مشترک خود را آغاز نکنند. در این مدت، شاید جای فکر کردن درباره رفتن به زیر یک سقفبه این نتیجه برسند که طلاق بگیرند.
نحوه طلاق توافقی بر اساس تصمیمات زن و مرد است. به جای این که دادگاه و قانون درباره همه چیز رأی بدهد، آنها خودشان درباره همه چیز به توافق میرسند. پیش از این که به دادگاه مراجعه کنند، خودشان درباره حق و حقوقشان توافق میکنند. دادگاه نیز این تصمیم را محترم میداند. قاضی بر اساس همین توافقات رأی طلاق را صادر خواهد کرد.
طلاق در دوران عقد به شکل توافقی به زمان زیادی نیاز ندارد. یعنی طی 3 تا 15 روز و در مواردی یک ماه آنها میتوانند از هم جدا شوند. باید در قدم اول در سامانه طلاق ثبت نام کنند.
بعد از گذراندن جلسههای مشاوره باید دادخواست خود را در دفاتر الکترونیک قضایی ثبت کنند. دادگاه بعد از مشاهده توافقات رأی عدم امکان سازش را برای آنها صادر میکند. بعد هم با مراجعه به دفاتر اسناد رسمی میتوانند درخواست جاری شدن صیغه طلاق را بدهند.
حقوق زنی که در دوران عقد از مرد جدا میشود، پیچیدگی حقوق زنی که با مرد زندگی کرده است ندارد. زیرا نیازی نیست بر سر جهیزیه و نفقه و اجرت المثل یا حضانت فرزندان رأی صادر شود. تنها حق مهم زن در این دوران مهریه است. البته تکلیف هدایای آنها نیز باید مشخص شود.
نحوه طلاق توافقیدر این دوران به دو شکل است. یا آنها با هم رابطه زناشویی برقرار نکردهاند یا این که با هم رابطه زناشویی داشتهاند. در صورتی که رابطهای بین آن دو نباشد و زن باکره باشد، مهریه نصف خواهد شد. آنها میتوانند برای این که زودتر مراحل طلاق را طی کنند، با هم درباره حقوق مالی تصمیم بگیرند. مثلاً زن در قبال طلاق مهریهاش را ببخشد. در هر صورت، زن در دوران عقد برای تشخیص باکره بودن یا نبودن به پزشکی قانونی ارجاع داده میشود. برخی از شعبههای دادگاهها در شهرستانها اقرار زن و مرد به باکره بودن زن را مستند میشمرند.
در صورتی که قاضی رأی طلاق توافقی را صادر کند و زن باکره باشد، مهم است که دو نکته را بداند. اول این که پس از ثبت طلاق در دفترخانه اسناد رسمی، زن حق رجوع به مهریه بخشیده شده را ندارد. دوم این که بعد از طلاق زن میتواند به اداره ثبت احوال مراجعه کند و یک شناسنامه جدید بگیرد. به واسطه باکره بودن شناسنامهای به او داده میشود که اسم شوهر سابقش در آن نیست.
در بسیاری از خانوادههای ایرانی رایج نیست که زن در دوران عقد باکره نباشد. یعنی آنها رابطه زناشویی را بعد از مراسم عروسی جایز میدانند. به همین دلیل، ممکن است زن در صورت باکره نبودن در زمان طلاق دچار مشکلاتی جدی در خانواده خود شود. شاید همین مسئله باعث شود زن و مرد با هم توافق کنند که در دادگاه اعلام کنند زن باکره است. در ازای این توافق زن هم مهریهاش را به مرد ببخشد.
ممکن است مرد در همان دوران عقد مهریه زن را کامل پرداخت کرده باشد. در این صورت، در زمان طلاق زن و باکره بودن او، زن باید نصف مهریه را به او برگرداند.
بعد از این که زن و مرد با هم توافق میکنند از هم جدا شوند، باید توافقات خود را محضری کنند. برای طلاق علاوه بر خود عقدنامه یک رونوشت هم باید از آن تهیه شود. اصل مدارک شناسایی زن و مرد و شناسنامه هر دو نیز لازم است. نظر مشاوره پیش از طلاق هم در زمان طلاق باید به همراه زن و مرد باشد. در صورت باکره بودن زن گواهی پزشکی قانونی نیز لازم است.
برای این که زن و مرد بتوانند تصمیمات درستی درباره حقوقشان اتخاذ کنند، به وجود وکیل مجرب نیاز دارند. زندگی آنها هنوز شروع نشده است و بسیاری از حقوق به زن تعلق نمیگیرد. در هر صورت، تکلیف حقوق مهم قانونی را یک فرد آشنا به قانون مشخص میکند.