آیا تا به حال برایتان پیش آمده که بعد از خرید یک وسیله خاص دائم دنبال دلیلی باشید که خریدتان را منطقی جلوه دهید؟ بهعنوان مثال ویژگیهای مثبت محصولی که انتخاب کردهاید و ویژگیهای منفی محصولات جایگزین را به خودتان یادآوری میکنید! این موضوع که از آن با عنوان «سوگیری پشتیبانی از انتخاب» یاد میشود، یکی از رایجترین خطاهای سرمایه گذاری در بورس به شمار میرود. فراموش نکنید تمام افراد از سرمایهگذاران حرفهای تا تازهواردهایی که به تازگی اقدام به دریافت کد بورسی کردهاند، در معرض این خطاها قرار دارند و لازم است با افزایش آگاهی خود نسبت به این دست خطاها و دریافت مشاوره بورس از آسیب آنها بکاهند. در این مقاله «سوگیری پشتیبانی از انتخاب» را بهعنوان یکی از مهمترین خطاهای سرمایهگذاری مورد بررسی قرار داده، روشهایی را برای مقابله با این خطا معرفی کردهایم.
اغلب افراد تمایل دارند از انتخابهای خود پشتیبانی کنند؛ در واقع افراد به صورت ذاتی میخواهند پس از انتخاب گزینهای مشخص، خیال خود را از اینکه انتخاب درستی داشتهاند، راحت کنند. اینکه افراد نسبت به انتخابهای خود احساس رضایت داشته باشند، به خودی خود اشکالی ندارد؛ اما زمانی که پای مسئله حساسی مانند سرمایهگذاری در میان باشد، باید با دقت بیشتری دلایل انتخابهای خود را بررسی کرده در صورت نیاز نسبت به تغییر تصمیماتی که در گذشته گرفتهاید، اقدام کنند.
چه روشهایی برای مقابله با سوگیری پشتیبانی از انتخاب وجود دارد؟
سوگیریهای رفتاری هیچوقت به صورت کامل حذف نمیشوند؛ اما همواره میتوان با تکیه بر روشهای زیر از میزان یا دفعات تاثیرگذاری این سوگیریها کاست. در ادامه برخی از مهمترین روشهای مقابله با این سوگیری و البته سایر خطاهای سرمایهگذاری را مورد بررسی قرار دادهایم.
اولین قدم در مقابله با سوگیریهای رفتاری و خطاهای سرمایهگذاری آگاهی به وجود آنهاست. زمانی که با علم به وجود خطاهای سرمایهگذاری قدم در مسیر میگذارید، مانند این است که با یک نقشه راه مسیر خود را طی میکنید؛ نقشهای که شما را در مسیر درست هدایت کرده و حتی دستاندازهای احتمالی را هم به شما اطلاع میدهد. زمانی که بدانید تمام انسانها به صورت ذاتی تمایل دارند از انتخاب خود پشتیبانی کنند، دفعه بعدی که اصرار بیش از حد به نگهداری یک سهم داشتید، ناخودآگاه تعریف این سوگیری را به یاد میآورید و با دقت بیشتری در خصوص نگهداری یا فروش آن سهم تصمیمگیری میکنید.
دریافت مشاوره پیش از هر اقدام مهمی، به اتخاذ تصمیمات بهتر کمک میکند. انتخاب گزینهای از میان روشهای سرمایه گذاری در بورس نیز از این قاعده مستثنی نیست. تصور کنید خودتان اعتقاد دارد خرید طلا بهترین روش برای حفظ ارزش دارایی در طول زمان است و تحت تاثیر سوگیری پشتیبانی از انتخاب تمایلی به آشنا شدن با بازارهای دیگر مانند بورس که میتوان در آن سرمایهگذاری کرد ندارید، چراکه معتقدید بازار طلا که شما انتخاب کردهاید بهترین بازار ممکن برای سرمایهگذاری است. در چنین شرایطی دریافت مشاوره بورس میتواند شما را با جنبههای مثبت و منفی بورس، به عنوان بازاری با پتانسیل کسب سود بالا آشنا کرده، دیدگاهتان را در ارتباط با سرمایهگذاری تغییر دهد.
بنابر موارد ذکر شده، فراموش نکنید پیش از اتخاذ تصمیمات سرمایهگذاری، حتما از مشاوره افراد حرفهای و خبره بازار بهرهمند شوید. برای دریافت مشاوره بورس میتوانید با شمارهگیری تلفن 1561 از مشاوره رایگان کارشناسان کارگزاری فارابی استفاده کنید.
زمانی که شما سرمایه خود را صرف خرید واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری میکنید، بهغیر از مرحله انتخاب صندوق سرمایهگذاری، دیگر خودتان درگیر انتخاب سهام یا اوراق بهادار جهت سرمایهگذاری نیستید و این مسئله تا حد قابل توجهی احتمال ارتکاب این خطا و البته سایر خطاهای سرمایهگذاری را کاهش میدهد؛ بنابراین میتوانید پس از بررسی کافی نسبت به انتخاب یک یا چند صندوق سرمایهگذاری اقدام کنید. فراموش نکنید مجبور نیستید تمام سرمایه خود را صرف سرمایهگذاری در یک صندوق بکنید و میتوانید بسته به میزان ریسکپذیری خود بخشی از آن را در صندوق درآمد ثابت و بخش دیگر را در صندوق سهامی سرمایهگذاری کنید.
ویژگیهای افراد در طول زمان تغییر میکند. ممکن است شما چند سال قبل نسبت به دریافت کد بورسی و خرید سهام چند شرکت اقدام کرده باشید؛ اما از آن موقع پیگیر وضعیت آن شرکتها نباشید. طی این سالها ممکن است چیزهای زیادی از جمله وضعیت شرکت، اهداف مالی یا میزان ریسکپذیری شما تغییر کرده باشد. بهعنوان مثال مطالعات انجام شده در خصوص ریسکپذیری نشان دادهاند، میزان ریسکپذیری افراد عموما با به دنیا آمدن فرزندانشان کاهش پیدا میکند؛ بنابراین سبد دارایی افراد نیز باید هرازچندگاهی بازنگری شده و تغییرات لازم روی آن اعمال شود. اگر در گذشته طرفدار صندوقهای سهامی بودهاید و حالا احساس میکنید تمایلتان به پذیرش ریسک کمتر از سابق شده است، شاید صندوق درآمد ثابت گزینه سرمایهگذاری بهتری برای شما بهشمار رود.
جمعبندی
در این مقاله یکی از مهمترین خطاهای سرمایهگذاری یعنی «سوگیری پشتیبانی از انتخاب» را مورد بررسی قرار دادیم و روشهایی ارائه کردیم که نهتنها در مقابله با این سوگیری مفید هستند، بلکه میتوانند از تاثیر سایر سوگیریهای رفتاری بر سرمایهگذاریهای افراد نیز بکاهند. فراموش نکنید صرف دریافت کد بورسی از شما یک سرمایهگذاری حرفهای نمیسازد و لازم است با تمرین، مهاتهای تحلیل و معاملهگری را در خود تقویت کرده و با آگاهی به وجود سوگیریهای رفتاری، تاثیر آنها را بر معاملات خود کاهش دهید.