معماری ایرانی چیست؟ 5 ویژگی معماری ایران از نظر آرچی لرن

گروه معماری ایرانی آرچی لرن در این مقاله قصد دارد با اشاره به 5 ویژگی‌ منحصر به فرد معماری در ایران، یاد آور شکوه هنر ایرانی و الگوبرداری مناسب از سبک معماری سنتی ایران برای طراحی ساختمان های امروز باشد. امید است خدمات مطالعاتی، طراحی و اجرای آرچی لرن در طول سالهای گذشته گوشه ای از این شاخه هنر ایران بزرگ را، نشان داده باشد.

معماری ایرانی چیست؟

گروه معماری ایرانی آرچی لرن در این مقاله قصد دارد با اشاره به 5 ویژگی‌ منحصر به فرد معماری در ایران، یاد آور شکوه هنر ایرانی و الگوبرداری مناسب از سبک معماری سنتی ایران برای طراحی ساختمان های امروز باشد. امید است خدمات مطالعاتی، طراحی و اجرای آرچی لرن در طول سالهای گذشته گوشه ای از این شاخه هنر ایران بزرگ را، نشان داده باشد.

مفهوم هنر و معماری

هنر، به مجموعه‌ ی از آثار ساخت انسان گفته می شود که برای تاثیر بر هوش انسانی و احساسات و یا برای انتقال یک مفهوم، خلق می‌شوند. اثر هنری همواره با زیبایی همراه نیست اما همیشه با خلاقیت همراه است. هنرهای زیبا شامل هفت دسته اند: موسیقی، هنرهای دستی، هنرهای ترسیمی، ادبیات، معماری، رقص و در نهایت هنرهای نمایشی.

آثار معماری به عنوان یکی از هفت هنر زیبای جهان به شکل ساختمان و سازه بروز می‌کند و می تواند نشان دهنده نمادهای فرهنگی سرزمین های مختلف باشد. معمولا تمدن‌های گذشته و باستانی را از روی دستاوردها و بازمانده‌های معماریشان می شناسیم.

تاریخ معماری ایرانی

معمار ایرانی با طراحی متناسب و زیبا، فرم صحیح، محاسبه سازه ای دقیق، در مقایسه با معماران هم عصر خودش از ارزش بالایی برخوردار است. معماری ایران بزرگ با ایوان‌های مرتفع، ستون‌های بلند، در عین شکوه و جلال از سادگی خاصی پیروی می کند.

معماری در ایران سابقه ای شکوهمند و طولانی دارد و همیشه به عنوان پر افتخارترین هنر ایرانی شناخته می شود. این سبک معماری از امپراطوری هخامنشی تا دوران معماری اسلامی و تا پایان صفویه برتری خود را حفظ کرده بود.

صفویان 240 سال بر ایران حکوت کردند که تاثیرات فراوانی بر معماری و نقاشی داشتند. هر چند نمی توان از تعدادی از آثار معماری فاخر دوره قاجار ایران مثل کاخ گلستان و دارالفنون تهران و یا در معماری پهلوی، آرامگاه فردوسی و کاخ مرمر گذشت. با اینکه این آثار نگاهی به معماری در ایران قدیم دارد ولی خود متاثر از معماری غرب است و نمی توان برتری نسبت به سبک غربی در آنها دید.

5 ویژگی اصلی این سبک از نظر گروه معماری ایرانی آرچی لرن

چیزی که به عنوان اصول این سبک می شناسیم، پنج مفهوم اصلی را در بر می گیرد. مردم واری، درون گرایی، پرهیز از بیهودگی، پیمون (نیارش)، خودبسندگی که از این پنج اصل، چهار مورد بین همه هنرهای ایرانی مشترک است ولی پیمون (نیارش) را مختص معماری دانسته اند.

مردم واری

مردم واری یعنی ایجاد تناسب میان عناصر ساختمان با اندام های انسان و توجه به کارکرد بنا در ارتباط با نیازهای آدمی، که پایه چهار اصل دیگر معماری ایرانی است. مردم واری در مبانی، طراحی و ساخت معماری تاثیر گذار است خصوصا در مبانی و اندیشه معمارانه.

درونگرایی

درونگرایی تعریف کننده حریم خصوصی است، که بستگی به اقلیم و کاربری بنا دارد. این اصل معماری ریشه در آداب و رسوم و اخلاقیات ایرانیان دارد.

پرهیز از بیهودگی

یکی از جالب ترین ویژگی های معماری سنتی ایران اصل پرهیز از بیهودگی است. به زبان ساده اسراف نکردن در مصالح و عناصر که ریشه اش در معماری قبل از اسلام ایران است. به این معنا که تزئینات معماری فقط پیرایه و اضافه کاری نیست، بلکه در خدمت ساختمان است. مثلا وقتی گنبد را دو پوسته می سازیم تزئینات به شکل کاربندی و مقرنس در پوسته زیرین اجرا می شود.

فاصله بین دو پوسته عایق گرما و سرما است. سقف کوتاه می شود و اصل مردم واری و تناسبات ساختمان عملی می شود. و اگر از شیشه های رنگی در ارسی و پنجره ها استفاده می کنیم فقط صرفا جهت زیبائی نیست با این کار جلوی آفتاب سوزان گرفته می شود و چشم را نمی آزارد.

در پرهیز از بیهودگی باید توجه داشت که این اصل معماری ایرانی بدان معنا نیست که زیبائی بنا فراموش شود. بلکه عناصر تزئینی از مسیری منطقی عبور کرده و زیباسازی را انجام می دهند.

پیمون و نیارش (مصالح شناسی)

پیمون در معماری ایرانی همان نسبت هاست از پلان و نما گرفته تا ترکیب ملات و مصالح. پیمون نظمی است که میان اندازه ها و اجزاء ساختمان وجود دارد و از طریق هندسه نمود می یابد و بستگی به کاربری بنا، نوع مصالح و تعداد مخاطبان دارد و نیارش همان تسلط معمار به مصالح و قواعد ایستایی است.

معمار باید به جنس مصالح، روش مصرف مصالح، میزان مقاومت کششی و فشاری مصالح، نحوه ترکیب آنها، مکان مناسب کاربرد (نازک کاری، سفت کاری) و تناسبات جرز و سقف آشنا باشد. تا بتواند میان آنها تعادل برقرار کرده و ثبات بنا را برقرار سازد.

خود بسندگی (مصالح بوم آورد)

در سبک معماری ایران مرسوم بوده که مصالح را از نزدیک ترین محل ها بدست آورند و طوری سراغ ساخت بناها می رفتند که نیاز به وارد کردن مصالح از جاهای دیگر نداشته باشند. اینگونه بود که سرعت در ساختمان سازی را بالا می بردند و ساختمان به عنوان جزئی از کل محیط می شد و با طبیعت و اقلیم خود کاملا سازگار بود. اگر در طول زمان نیاز به مرمت پیدا می کرد از همان مصالح کار شده در دسترس داشتند. ولی فراموش نکنیم که اگر جایی هم ناچار به استفاده از مصالح غیر بومی بودند نوع با کیفیت آن را از نزدیکترین محل ممکن تهیه می کردند.

سخن آخر گروه معماری ایرانی آرچی لرن

با نگاهی به ویژگی های معماری که بیان شد متوجه اهمیت آنها حتما شده اید. ما در مجموعه معماری ایرانی آرچی لرن با الگوبرداری صحیح از معماری سنتی ایران و رعایت آنها در طراحی، سازه و تولید متریال های سنتی موفق به خلق آثاری منطبق با حس و خلق و سلیقه ایرانی شدیم. از عمارت گرفته تا رستوران های سنتی. در معماری اسلامی هم از گنبد و گلدسته گرفته تا ایوان و محراب که امیدواریم با تکیه به همین اصول آثاری ماندگارتر خلق کنیم.

برای استفاده از ویدئوهای آموزشی و بالغ بر صدها مقاله تخصصی در زمینه معماری اسلامی ایرانی کافیست در مرورگرتان آرچی لرن را سرچ کنید. برای استفاده از مشاوره رایگان و ارتباط مستقیم با مدیریت مجموعه مهندس کریمی می توانید از شماره های ثبت شده در وبسایت استفاده کنید، پاسخگویی به شما باعث افتخار ماست.
در نهایت می توان گفت تمامی اعضای حرفه ای گروه در بخش های مختلف مطالعات، طراحی و اجرا، تولید و ساخت کاشی های سنتی به دنبال تحقق شعار این مجموعه هستند که:
” با ما در باغی از هنر و معماری نفس بکشید “