در نزدیکی هاي فصل تابستان هستیم و همانطور که میدانیم با گرم تر شدن فضای خانه حشرات هم جان تازه اي میگیرند و با انواع مریضی ها حمله ور میشوند .
بر زمینه اعلام کارشناسان بیش از ۷۰۰نوع مریضی مشترک قابل انتقال از حیوان به انسان در جهان وجود دارد. این در حالی هست که سالانه بیش از ۱۰۰ میلیارد ریال برای درمان این مریضیها در کشور جمهوری اسلامی ایران هزینه می شود.
با استناد به اظهارات جدید معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و به رغم پیشرفت روزافزون علم، مریضیهاي قابل انتقال از حیوان به انسان در سالهاي جدید در کشور شیوع فراوانی داشته هست.
پزشک موید علویان در مراسم گشایش همایش روزملی مبارزه با مریضیهاي مشترک انسان و حیوان از شیوع ۳۰درصدی تب مالت ، ۲۵تا ۳۰درصدی سالک و ۱۰ درصدی حیوان گزیدگی در کشور خبر داد. وی تأکید کرد که نظام مراقبت و سازمان دامپزشکی و سایر دستگاههاي مربوط باید تلاش بیشتری برای نظارت این مریضیها نسبت به قبل انجام دهند.
به گزارش تالاب این در حالی هست که به تازگی پروتکل درمانی برای پیشگیری از مریضیهاي قابل انتقال بین حیوان و انسان از سوی وزارت بهداشت به دانشگاههاي علوم پزشکی سراسر کشور ابلاغ شده هست.
معاون وزیر بهداشت همین طور از مردم درخواست کرد که به منظور پیشگیری ازاین مریضیها، ازمصرف لبنیات پاستوریزه نشده خودداری کنند و با بهره گیری از روشهاي مناسب و بهداشتی به دفع زباله اقدام کنند.
اما داستان حیوانات موذی در فصل تابستان همچنان باقی هست چنانچه با آغاز فصل گرما و بالارفتن دمای شهرها، تلاش شهرنشینان برای مقابله با این حیوانات خانگی آغاز می شود و بازار فروش مواد حشرهکش به یکباره داغ می شود.
این در حالی هست که اکثر مشتریان این حشرهکشها عمدتاً بانوان خانه دار میباشند که به دنبال راهحل مناسبی برای مقابله بااین دسته از میهمانان ناخوانده آشپزخانه خود میباشند.
موجودات موذی با گرم شدن هوا از مخفیگاههاي خود خارج می شوند، آنان در گوشه و کنار و پستوی خانه به صورت مخفیانه زندگی میکنند و باعث انتقال انواع مریضیها از منبع آلودگی به انسان میشوند.
پشه، مگس، شپش، کنه، ساس، موش، مارمولک، سوسک و موریانه وحیوانات دیگر از زمره این موجودات میباشند که تعدادی از آنها مستقیماً موجب مریضی میشوند و تعدادی ازاین موجودات نیز مریضی را از منبع آلودگی به انسان منتقل می کنند.
بعضی ازموجودات موذی همچون شپش و ساس می توانند ازطریق بهره گیری از وسایل شخصی مشترک و تماس نزدیک با افرادی که حامل این موجودات میباشند به فرد سالم منتقل شوند
و مهمترین راه پیشگیری ، رعایت اصول بهداشت فردی و عدم بهره گیری مشترک از وسایل شخصی و یا لباس یکدیگراست. اما تعدادی از این موجودات خود باعث بروز مریضی نمیشوند بلکهآلودگی را از منبع آن به افراد سالم منتقل میکنند و این موجودات نیز خود به دو بخش جداگانه تقسیم میشوند، دسته اول موجوداتی که مستقیماً عوامل مریضیرا همچون میکروبها، کیستها و تخم کرمها را از منابع آلودگی همچون فضولات حیوانی ، انسانی و انواع زباله از طریق کرکها ، دهان و مو هاي پایشان به مواد خوراکی سالم منتقل می کنند.
دسته دوم نیز موجودات موذی میباشند که عوامل مریضیزا را با گزش فرد از داخل خون فرد بیمار به فرد سالم منتقل می کنند که ازاین جمله میتوان به انواع پشه اشاره کرد که باعث انتقال مریضی مالاریا و سالک از فرد بیمار به فرد سالم میشوند.
انچه مسلم هست دفع غیربهداشتی زبالهها و مواد زاید مصرفی انسان ، فضولات ، فاضلابها و عدم حفاظت پس ماندههاي خوراکی و ضایعات آشپزخانه و نیزدفع غیراصولی مدفوع که منبع تغذیه مناسبی برای انواع سوسکها ومگسها هست از جمله عواملی میباشند که محیط را برای فعالیت حیوانات موذی مستعد میکند.
همین طور عدم دقت به رعایت بهداشت فردی ، بهره گیری مشترک از وسایل شخصی، عدم استحمام مرتب که منجر به شیوع مریضی گال «جرب» و نیز آلودگی بدن به میکروب شپش نیز از جمله عواملی برای حیات و زیست مناسب حیوانات موذی هست.
این در حالی هست که تنها راه مقابله با حشرات موذی به غیراز بهره گیری از سمها و حشرهکشهاي متداول در بازار مصرف ، رعایت بهداشت محیط زیست و رعایت بهداشت فردی لازم هست .
ازاین رو اضافه بر دفع بهداشتی زباله و فاضلاب باید از توری در و پنجره برای پیش گیری از ورود این حیوانات در منازل بهره گیری کرد. همین طور بهره گیری از سطلهاي زباله در دار و کیسه زباله مناسب می تواند تا حدی در محفوظ نگه داشتن پس ماندههاي خوراکی و ضایعات آشپزخانه مناسب باشد.
هرچند تفکیک وسایل بهداشتی و شخصی از سایر افراد و بهره گیری نکردن از البسه دیگران ، شستشوی دایم بدن و استحمام مرتب ، شستشوی دستها قبل از تهیه غذا و عدم بهره گیری از پتو و ملحفه مشترک ازمهمترین راههاي مقابله با مریضیهایي هست که از طریق حیوانات موذی به انسان منتقل می شود.
پشه ها بیماریهای مالاریا ،وشرریا بانکروفتی ،تب زرد ،تب دانگ ،بروگیا مالائی ،آربوویروسها و ویروسهای مولد آنسفالیت بیماریهایي میباشند که توسط پشه ها منتقل می شود .
راههاي مبارزه با انها عبارتند از: الف »مبارزه با لاروها مبارزه بیولوژیک : بهره گیری از ماهیها مثل آفانیوس و گامبوزیا مبارزه فیزیکی : زهکشی اراضی ،از بین بردن آبهای راکد ،پیش گیری از ورود فاضلابها به اراضی کشاورزی ،پرکردن گودالها و چاله ها ،ایجادتغییر شکل درلانه هاي لاروی،کندن و از بین بردن گیاهان آبزی مبارزه شیمیایی: بهره گیری از حشره کشهایی که خاصیت لارو کشی دارند مثل Abate
بهره گیری از روغنهای معدنی مثل نفت و گازوئیل مبارزه تلفیقی : تلفیق دو یا چند راه مبارزه مثل تلفیق مبارزه بیولوژیک و شیمیایی ب »مبارزبا بالغین محافظت شخصی : مسدود کردن در و پنجره با بهره گیری از توریها –بهره گیری از پشه بندو پشه کشهای برقی –بهره گیری از آئروسل ها«اسپری» –بهره گیری از دور کننده ها «پمادهای حاوی دی متیل فتالیت»
سم پاشی ابقایی : بهره گیری از حشره کش ها مشروط بر این که مقاومت نسبت به آن ها دیدن نشده باشد . مگس خانگی در انتقال تعداد زیادی از عوامل بیماریزا از طریق مکانیکی «برگرداندن غذای خورده شده ،مدفوع ،مو هاي موجود بر روی پاهای بدن بر روی سطوح و مواد خوراکی »نقش دارد از جمله : -ویروسها «از قبیل فلج اطفال،تراخم،هپاتیت » -ریکتزیاها و باکتری ها «از قبیل تب کیو ،وبا ،حصبه ،سل ،جذام ،سیاه زخم» راههاي مبارزه با
انها عبارتند از: الف » بهسازی محیط قراردادن مواد زائد و زباله داخل کیسه زباله پلاستیکی و بستن زدن انها ،سوزاندن و دفن زباله ب»مبارزه فیزیکی -نصب توری بر روی درب پنجره و هواکش ساختمان ها -نصب تله هاي نوری ماوراءبنفش در فروشگاههای مواد خوراکی و رستوران ها ج»مبارزه شیمیایی -بهره گیری از اسپری حشره کش -سم پاشی اماکن داخلی و خارجی با بهره گیری از حشره کشهای ابقائی به شرط نداشتن مقاوت نسبت به انها -بهره گیری از طناب هاي آغشته به حشرکشها
بهره گیری از طعمه هاي جامد یا مایع : مخلوط شکر یا سبوس با حشره کش به غلظت 1تا2 درصد و قرار دادن آن ها در دسترس مگس ها -سم پاشی مرتب محل جمع آوری زباله ها ساس تختخواب =ساس رختخواب آزار نیش و گزش ،ایجاد آلرژی و ناراحتی می کند . راههاي مبارزه با انها عبارتند از: -دقت در هنگام خریداری لوازم چوبی دست دوم -مبارزه شیمیایی «بهره گیری از مالاتیون 2 درصد –بهره گیری از دیازینون 5/0 درصد –بهره گیری از پریمفوس متیل 1درصد –بهره گیری از پروپکسور=بایگون 1 درصد –بهره گیری از کارباریل 1 درصد«سوین » –بهره گیری از بندیو کارب 24/0 درصد«فایکام» –بهره گیری از دلتامترین 005/0 درصد –بهره گیری از بیوزرمترین دقت :باید کلیه شیارها ،شکافها، درز لوازم چوبی و کف اطاقها سم پاشی شود .
برای هر 25 تا 50 متر 1 لیتر حشره کش کافی هست .فاصله 2 سم پاشی کمتر از دو هفته نباشد . شپش سر و بدن انتقال بیماریهای پدیکولوزیس ‘ تیفوس اپیدمیک و آندمیک ‘تب خندق ‘تب راجعه اپیدمیک ‘تیفوئید ‘تب ولگردان توسط شپش بدن میگردد و مریضی زرد زخم توسط شپش سر ایجاد می شود . راههاي مبارزه با انها عبارتند از:
1-شپش سر : -رعایت بهداشت شخصی و آموزش بهداشت در مدارس -شستشوی مرتب سر با آب گرم و صابون یا شامپو -شانه کردن موها با بهره گیری از شانه هاي فلزی یا چوبی دندانه ریز -بهره گیری از شامپوهای اختصاصی مثل شامپو پرمترین 1 درصد -بهره گیری از گرد حشره کشها مثل پرمترین 5/0 درصد ومالاتیون 1 درصد .
2-شپش بدن : -تعویض لباسها -عدم بهره گیری از لباس هاي دیگران -شستشوی لباسها و ملحفه ها در حرارت 60 درجه سانتیگراد -اطو کشیدن لباسها خصوصا درزها و چین هاي لباسها -عدم بهره گیری از ملحفه ها و لباس هاي آلوده به مدت 1 ماه -بهره گیری از گرد حشره کشها ‘مثل بهره گیری از کارباریل «سوین » 5 درصد ‘پروپکسور«بایگون » 1 درصد ‘تمفوس 2 درصد ‘و سایر حشره کشهایی که شپشها نسبت به آن ها مقاومت نشان نداده اند.
مشروط بر این که مورد مورد تایید وزارت بهداشت و درمان باشد ککها آزار نیش و گزش ککها طاعون تیفوس آندمیک سستودها سالمونلوزیس راههاي مبارزه با آن ها عبارتند از: 1-حفاظت شخصی بهره گیری از مواد دور کننده مثل بنزیل بنزوات ‘دی متیل فتالات و دی اتیل تولامید 2-حیوانات خانگی -گردپاشی حیوان :
مالاتیون 5-2 درصد ‘کارباریل 5-3 درصد و پرمترین 1 درصد -سم پاشی محیط زیست : مالاتیون 2 درصد ‘دیازینون 5/0 درصد «سم پاشی هر دو هفته یکبار تکرار شود . 3-اماکن مسکونی -سم پاشی منازل و مسیر حرکت جوندگان :مالاتیون 5 درصد ‘دیازینون 2 درصد و کارباریل 5-3 درصد -گردپاشی کف منازل : بندیوکارب«فایکام » 1 درصد ‘کارباریل 5«سوین » درصد ‘پروپکسور«بایگون » 1 درصد ‘دلتامترین 005/0 درصد پرمترین 5/0 درصد دیازینون 2 درصد ‘مالاتیون 5 درصد و پریمفوس متیل 2 درصد سوسریها «سوسکها » عوامل مریضی زا را بطور مکانیکی منتقل می کند
مثل:ویروسها «ویروس فلج اطفال »‘تک یاخته ها ‘ باکتری ها ‘کرمها و نماتدها ‘دفع مواد آلرژی زا .راههاي مبارزه با آن ها عبارتند از: 1-بهسازی محیط و بازرسی مکانیکی -پیشگیری از ورود سوسریها به داخل ساختمانها ‘نصب توری بر روی دربها و چاههای فاضلاب ‘بازرسی لوازمی که وارد منازل می شود مثل :گونی هاي برنج ‘شانه هاي تخم مرغ ‘و سبزیجات -جمع آوری پس ماندهای غذا -نگه داری غذا در ظروف در بسته -قراردادن زباله در کیسه هاي پلاستیکی و بستن درب انها و یا ظروف سربسته و دفع به موقع آن ها -درزگیری شکافها 2-مبارزه شیمیایی -بهره گیری از طعمه ها «مواد خوراکی حاوی قند ، چربی و نشاسته به علاوه یک حشره کش یا بهره گیری از اسید بوریک به علاوه ماده نشاسته دار و زرده تخم مرغ» -بهره گیری از سموم گوناگون مشروط بر این که نسبت به این سموم دیدن نشده باشد .
بهره گیری از مالاتیون 5 درصد ‘دیازینون 2 درصد ‘دوراسبان 2 درصد ‘بایگون 1 درصد و سایپرمترین -بهره گیری از نفت و گازوئیل«به میزان 1تا2 قاشق » در مناطق آلوده به سوسری آمریکایی داخل چاههای فاضلاب «دقت شود لوله پلیکا نباشد » عقربها گزش عقربها مشکلاتی برای انسانها ایجاد می نماید که از یک واکنش موضعی جزئی تا دگرگونیهائی که منجر به مرگ می شود متغیر هست .
علائم کلینیکی بستگی به نوع گونه عقرب ‘مقدار سم دریافت شده ‘قوای جسمانی ‘موقعیت سنی ‘تعداد نیش و فصل گزش متفاوت هست .
ماده سمی در نیش عقربها بستگی به اندازه انها ندارد .تعدادی از عقربهای بزرگ بدون خطر می باشند و نیش آن ها فقط باعث تورم و التهاب و سوزش می شود در حالکه اغلب گونه هاي کوچک خطرناک میباشند .سم عقرب دارای موادی هست که روی اعصاب تاثیر مستقیم داشته و علائم مسمویت را ایجاد می کند که شامل عرق چندان ‘تنفس سریع ‘تهوع ‘استفراق ‘تشنج ‘و افزایش ترشحات بدن می باشد .
مرگ غالبا به علت فلج دستگاه تنفس و نارسائی قلب پیش میآید . راههاي مبارزه با انها عبارتند از: 1-داخل اماکن -بهره گیری از امولسیون حشره کشهای :بندیو کارب«فایکام » 48/0-24/0 درصد ‘پروپکسور 2 درصد ‘لیندین 5/0 درصد -بهره گیری از گرد حشره کشهای :بندیو کارب «فایکام »1 درصد ‘کارباریل«سوین » 5-2 درصد ‘پروپکسور«بایگون » 2 درصد ‘لیندین 1 درصد 2-در خارج ازاماکن -بهره گیری از حشره کشهای فوق ‘دقت شود قسمتهایی از ساختمان که با خاک تماس دارند مثل پی ها و ستون هاي لااقل تا 60 سانتی متری سم پاشی شود .
اقدامات احتیاطی -پوشیدن کفش در مناطق آلوده ‘خصوصا شبها -دقت درهنگام پوشیدن لباسها -قراردادن یخ در محل عقرب گزیدگی تا رساندن بیمار به مراکز بهداشتی مارها هرساله تعدادی از مردم«به ویژه کودکان» در اثر نیش مار جان خود را از دست می دهند .این افراد اکثر افرادی میباشند که در بوته زارها و علف زارها تردد می کنند . علائم محلی مارگزیدگی :
الف »علامت نیش یا دندان مار بر روی پوست ،جاری شدن خون ،ورم ،درد شدید ،احساس سوزش ،وجود لکه ،درمحل گزیدگی ب»علائم عمومی :تهوع ،استفراغ ،عرق شدید ،تب و لرز،سرد شدن پوست ،رنگ پریدگی ،سردرد ،سر گیجه ،احساس سستی و ضعف ،اشکال در بلع غذا ،اشکال در تکلم وتنفس ،کند یا تند شدن نبض ،تیرگی دید و افتادگی پلک چشم ،خونریزی عمومی ،اضطراب و شوک ج»علائمی که با تاخیر به وجود میآید :سستی ،بی حسی ارگانهای بدن ،سوزش ،شل شدن ماهیچه ها ،اشکال در تنفس ،بهم ریختن افکار ،فلج
مبارزه با مار : 1-بهره گیری از چسبهای نظیر آترارت و تله هاي محتوی ماده چسبناک «مقداری از این چسبها را بر روی تکه سنگ یا کاشی ریخته و آن را در محل رفت و آمد مار اکثر در کنار و حاشیه دیوار قرار دهید » 2-بهره گیری از طعمه هاي محتوی سموم اقدامات احتیاطی : پیشگیري از تجمع لوازم اسقاطی ،الوار ،سنگ و خاک نزدیک اماکن مسکونی مبارزه با حشرات موذی در خانه سوسک: برترین وسیله برای از بین بردن سوسک اسید بودیک هست که به صورت کریستال هاي کوچک می باشد.
قبل از بهره گیری باید محل هاي مورد نظر را با حشره کش سم پاشی کنید این عمل را چند هفته متوالی انجام دهید تا کاملا از بین بروند. مورچه: با ریختن نمک در محل حرکت، مورچه حرکت خود را در آن محل متوقف می کند از حشره کش و پودرهای ضدمورچه نیز می توان بهره گیری نمود
به صورتی که انها را در مسیر حرکت آن ها می ریزیم و بعد از سه روز محل را با جاروبرقی تمیز میکنیم. مگس: برای پیش گیری از ورود مگس ابتدا درهای ورودی را با توری می پوشانیم. همین طور زباله ها حتما درون کیسه زباله باشد و سطل زباله زود به زود خالی شود.
درضمن از تجمع ظروف کثیف پیشگیري شود. بید: از ورقه هاي آماده ضد بید برای کمد لباس می توان بهره گیری نمود و یا از مواد ضد بید که به صورت گلوله هاي کوچک ریز وجود دارد در بین پتوهای پشمی بهره گیری نموده و یا کمی از نفتالین بهره گیری می نماییم. نیش زنبور: بهتر هست محل نیش زنبور را با جوش شیرین و آب آغشته نماییم سپس یک تکه پیاز روی محل گزش میگذاریم تا زهر را کاملا جذب کند. تارعنکبوت: برای برداشتن تار عنکبوت از سقف یک جوراب را به سر یک چوب قرار دهید
و با نوار چسب آن را محکم کنید و سقف را تمیز کنید برای تمیز کردن زیر یخچال هم از این روش بهره گیری میکنیم. پشه خاکی: برای مقابله با پشه خاکی که ناقل سالک هست، بهسازی محیط و استعمال سموم خاص ضروری هست. موش: برای مقابله با جوندگان مثل موش که ناقل طاعون، تیفوس، یرقان، تریشینوز «کرم روده»، مسمومیتها و سالک میباشند،
باید راههای ورود انها را به اماکن بست «با سیمان». دور لوله هاي آب با سیمان بسته شود. دیوارهای اماکن به ارتفاع 1متر و قطر 10سانتیمتر و تا عمق 60 سانتی متر زمین سیمانی باشد. دفع زباله ها به روش بهداشتی صورت گیرد. ظروف بدون بهره گیری از آب خالی باشد. درب و پنجره ها دارای توری باشند و در نهایت در صورت وجود جونده اي مثل موش از تله یا سموم خاص بهره گیری شود.
سمهای ضد موش: 1- فسفر دورنگ که فوری اثر می کند و می توان گندم، برنج و تخم هندوانه یا آفتابگردان را به این سم آغشته کرد و در دسترس موشها قرار داد. 2- موش کشهای کومارینی یا ضد انعقادی که با غذا مخلوط می شود و در معرض موش قرار داده می شود. بهره گیری از این سمها در اماکن عمومی بهتر هست.
شیوه هاي دفع بندپایان عبارتند از : 1. دفع صحیح زباله ها 2. پوشاندن درب چاه سرویس ها 3. تمیزی محل نگه داری دام و طیور و دفع فضولات حیوانات اهلی 4. بهره گیری از توری برای درها و پنجره هاي اماکن از سموم ضد بندپایان در اماکن نسبتاً رو بسته می توان بهره گیری کرد. برای مقابله با شپش، تهویه اطاقها، تعویض مرتب لباسها، خیساندن پارچه و لباس در آب و جوشاندن آن، اطو کردن لباس هاي آلوده، تراشیدن مو هاي آلوده و بهره گیری از ضد عفونی کننده ها و گندزداها الزامی هست.
به علت اهمیت بی نظیر مبارزه با سوسک ها لازم هست اطلاعات بیشتری در مورد انها بدانیم: سوسک و راههاي مبارزه با آن این حشرات در منازل، ادارات یا اماکن دیگر تخمریزی میکنند و در غذا و آب بهناگاه با انسان شریک میشوند. انها در فضاهای داخلی در تمام طول سال فعالند. سوسکها از نوع جانداران همۀ چیزخوار میباشند. وقتی در نظر بگیرید سوسکی از خلط مریض مبتلا به سل و یا مدفوع بیمار اسهالی می خورد و دست و پا و بدنش به آن آلوده میشود و بعد به آشپزخانه راه پیدا میکند و روی ظروف و مواد خوراکی راه می رود، عمق فاجعه را درک خواهید کرد.
در جوامع پیشرفته این حشرات بعنوان علامت مهمی در پایین بودن سطح بهداشت محیط، شرایط اجتماعی و اقتصادی به شمار می روند. اضافه بر این وجود سوسکها در آشپزخانه، حمام، رستوران، بیمارستان و سایر اماکن می تواند موقعیت اجتماعی و اقتصادی این مکانها را در نظر مردم پایین آورد. با سوسکها چه کنیم؟
مبارزه فیزیکی: اساسیترین راه مبارزه با سوسکها این هست که در این روش لازم هست پناهگاههاي سوسک را از بین ببریم. برای اینکار لازم هست: 1 – چارچوب درهای فرسوده عوض شود. 2 – کلیه شکافهاي دیوارها، کف، سقف، درزهای بین پلههاي و غیره با سیمان یا مصالح دیگر ساختمانی دقیقا گرفته شود. 3 – بند کشی بین کاشیها، بین دیوار و کف و حاشیه اطراف قرنیزها تجدید شود. 4 – رعایت نظافت و بهداشت ساختمانها، جمعآوری و حمل بهداشتی و دفع زباله. 5 – پیشگیري از ریخت و پاش مواد خوراکی. 6 – پوشاندن مجاری فاضلاب با توری مناسب و بهره گیری از توری ریز در مدخل فاضلاب و دهانه لولههاي فاضلاب.
مبارزه شیمیایی: با بهره گیری از سموم حشرهکش نیز می توان به مبارزه با سوسک پرداخت که بهره گیری از این سموم به روش محلول پاشی، گردپاشی و طعمهگذاری انجام می شود که برای گزینه سم و نحوه و زمان سمپاشی بهتر هست با شرکتهاي معتبر سمپاشی که دارای مجوز صادره از وزارت بهداشت میباشند مشاوره نمود.
شناسایی محل: ابتدا باید مشخص کرد محل اصلی آلودگی و چندان شدن سوسک کجاست و در کدام قسمتها امکان تخمگذاری این حشره وجود دارد. بررسی شکافهاي موجود در گوشه و کنار ساختمان به خصوص در محلهاي گرم و مرطوب مثل دستشوییها، آشپزخانه ، حمام، زیرزمین، کنار چارچوب درها و پنجرهها، اطراف عایقبندی در یخچالها و وسایل فرسوده و پشت موتور دستگاهها که معمولا دارای حشرات اکثر هست،
به خصوص در هنگام شب که سوسکها فعال میباشند راه یافتن به محل اصلی تخمریزی این حشره و مبارزه با آن را آسان ترا ست. برای بیرون کشیدن سوسکها از پناهگاههایشان و پی بردن به میزان آلودگی محل می توان از یک اسپری که دارای نوعی حشرهکش به نام بیرتروم هست بهره گیری کرد. زیرا این ترکیبات می توانند سوسکها را جلب کرده و از پناهگاههایشان بیرون بکشند.
وجود کپسول تخم، پوسته بدن و مدفوع آن ها نیز می تواند ما را به محل اصلی آلودگی راهنمایی کند. سوسریها ي مزاحم احتمالاحس بد همزیستی با این حشرات موذی شما را هم آزار میدهد. شاید سوسک حمام «یا همان سوسری» چندشآورترین موجودی باشد که با آن برخورد کردهاید.
تجربیاتی که هرکدام از ما در مواجهه با این موجود زشت داشتهایم کم نبودهاند. ترس از این هیولای کوچک که روانشناسها به آن اصطلاحا فوبیا میگویند ریشه در ناآگاهی ما دارد. بیایید با هم اکثر با این موجود آشنا شویم و سپس راههاي مقابله با آن را یاد بگیریم:
مشخصات کلی سوسریها دارای 6 پای مودار «خاردار» میباشند. انتهای پاها به چنگال ختم می شود که به سوسریها امکان میدهند که از دیوار بالا روند.چشمهاي سوسریها تنها اجسام در حال حرکت را می توانند ببینند.در عقب بدن دارای یک جفت زائده به نام CECI میباشند. این دو پیشآمدگی در واقع دو حسگر حرکتی میباشند که تغییرات جزئی جریان هوا و ارتعاشات زمین را در اطراف سوسریها حس می کند.
به همین علت هست که شما نمی توانید از عقب سوسری را غافلگیر کنید. این دو زائده با احساس ارتعاش و تغییر فشار هوا مستقیما به پاها فرمان حرکت میدهند قبل از آنکه سیگنالهاي حسی به مغز برسد.سیستم گردشخون ساده و حفرهاي هست.
از آنجایی که اکسیژن از طریق لولههاي تنفسی به سلولهاي بدن می رسد خون فاقد هموگلوبین هست. بنابراین رنگ خون سوسریها سفیدرنگ هست.
سیستم عصبی سوسریها از گرههاي «عقدهها» عصبی تشکیل یافته هست. این گرههاي عصبی در سر، شکم و هر 6 پای سوسری وجود دارند. به همین علت هست که در صورت قطع شدن سر، سوسریها قادرند به زندگی خود ادامه دهند. سوسریها دارای بال بوده و اغلب آن ها قادر به پرواز میباشند،
اما به ندرت پرواز میکنند چرا که پروازکنندههاي ماهری نیستند. نکات دیدنی درمورد سوسريها سوسریها بسیار تنبل میباشند به طوری که 75 درصد شبانهروز «18 ساعت» را در استراحت به سر می برند.
سوسریها قادرند نفس خود را به مدت 40 دقیقه زیر آب حبس کنند. پس فکر نکنید که اگر با آب فراوان انها را به داخل فاضلاب فرستادید، دیگر سروکلهشان پیدا نخواهد شد! سوسریها درد را احساس می کنند. پس وقتی قصد جان آن ها را می کنید سعی کنید با ضربه اول کار را تمام کنید! سوسریها یکی از سریعترین موجودات زمین میباشند «نسبت به جثهشان» و سرعت انها 5 کیلومتر در ساعت و یا یک متر در ثانیه هست. سرعت تصویرالعمل سوسریها از انسان اکثر هست؛ در حدود یکصدم ثانیه.
سوسریها میتوانند در عرض یک ثانیه 25 بار تغییر مسیر دهند. چنانچه سر یک سوسری قطع گردد، سوسری قادر هست تا یک هفته زنده بماند. پس از یک هفته تنها به علت بیآبی میمیرد. چون دهانی ندارد که با آن آب بنوشد.
چنانچه لوله جاروبرقی را سریع به عقب سوسری نزدیک کنید، سوسری با پای خود به لوله جاروبرقی می رود. از آنجایی که باد حالت مکش داشته و از سمت سر به عقب سوسری جریان مییابد، سوسری تصور میکند مهاجم از روبهرو در حال حمله هست بنابراین به عقب برمیگردد.
کوچکترین سوسری 4 میلیمتر و بزرگترین آن 9 سانتیمتر طول و 30 گرم وزن دارد. سوسریهاي نر سبکتر از سوسریهاي ماده بوده و سریعتر فرار میکنند. سوسریها قادرند از انفجارهاي بمب هستهاي جان سالم به در برند چرا که نسبت به تشعشعات اتمی مقاوم میباشند. سوسریها شب فعال میباشند. سوسریها پنجمین عامل تصفیه هوا در کره زمین میباشند.
انتشار سوسریها سوسریها اکثر در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر زندگی می کنند اما در قطب شمال و جنوب نیز دیدن می شوند. سوسریها تا دمای صفر درجه را می توانند تحمل کنند. سوسریها از طریق کشتیها، بستهبندیهاي مواد خوراکی و همراه با اثاثیه خانه جابهجا میشوند «پس هنگام اثاثکشی تمام کارتنها را مفید نگاه کنید تا مطمئن شوید
که هیچ سوسک یا تخم و لارو آن را با خود به خانه جدید نمی برید.» تغذیه سوسریها سوسریها همۀ چیز خوارند.
از غذا هاي انسان گرفته همچون گیاهان، سبزیجات، برنج، هویج، نان، شیر، مواد قندی، قهوه، روغن تجمع یافته اطراف اجاق گاز و یا مواد غیرخوراکی نظیر: کاغذ، مقوا، صابون، حشرات مرده «حتی سوسریهاي مرده»، پارچه، کتاب، مدفوع، خلط سینه، زخمهاي انسانی، هرگونه موجود مرده، چسب، چرم، ته سیگار، خمیر دندان، رنگ، مو و ناخن انسان. سوسریها به غیر از غذا به آب نیز احتیاج دارند
اما تنها روزی یک قطره آب برایشان کفایت میکند. سوسریها این میزان آب را از اسفنج «ابر»هاي مرطوب و هرگونه تجمع رطوبت مثل چگالش «بخار» آب روی اجسام سرد مثل لولههاي آب سرد می توانند فراهم سازی کنند.سوسریها محیطهاي مرطوب، گرم و تاریک را ترجیح میدهند.
عمر سوسریهاي بالغ از 6 ماه تا چندین سال متغیر هست. «بسته به گونه سوسری و شرایط محیط» آلودگیهاي سوسریها 1 – سوسریها ناقلان مکانیکی 22 نوع از باکتریها، قارچها، انگلهاي تک یاخته و ویروسها میباشند. نظیر سالمونلا، عفونتهاي رودهاي نظیر اسهال معمولی و خونی.
سوسریها این میکروبها را با قطعات دهانی، پاها و فضولات خود منتقل میکنند. 2 – سوسریها می توانند موجب بروز آلرژی و حملات آسم شوند. 3 – سوسریها مواد خوراکی را با بزاق، برگرداندن بخشی از مواد خورده شده، فضولات و ترشحات غدهاي خود آلوده میسازند. 4 – سوسریها با ساخت مادهاي روغنی باعث ساخت بوی زننده و لکهدار شدن سطوح ازجمله پارچه میشوند.
مخفیگاههاي سوسریها مجاری فاضلاب، چاه توالت، زیرزمین، انباریها، شوفاژخانهها، هرگونه اثاث اثبات و بدون بهره گیری در خانه، توده زباله، توده روزنامه و یا کتاب، زبالهدان، کابینتها، کشوها، دستشویی، حمام، پشت و زیر یخچال و اجاق گاز، چاهکها، پریزهاي برق، درزها و شکافهاي دیوار، سقف، کفپوش، پشت کاغذدیواری، زیر کاشیها و موزاییکهاي لق و پشت لولههاي گاز و آب.
نکته: سوسریهاي نوزاد قادرند از شکافی به باریکی 5/0 میلیمتر عبور کرده و یا در آن پنهان شوند. سوسریهاي نر بالغ می توانند از شکافی به باریکی 2 میلیمتر و سوسریهاي ماده «به علت شکم بزرگتر و بارداری» از شکافی به باریکی 5 میلیمتر عبور کرده و یا در بین آن پنهان شوند.
تله ساده سوسریها یک کاسه و یا ظرف دهان گشاد با لبههاي شیبدار گزینه کنید. سپس دیوارههاي داخلی آن را با وازلین و یا هرگونه روغن آغشته کنید تا لغزنده گردد.
به گزارش تالاب سپس در درون آن یک هویج، خرده نان و چند تکه دستمال مرطوب قرار دهید. سوسریها برای تغذیه به درون آن خواهند آمد اما دیگر قادر به خارج شدن نیستند. شکارچیان طبیعی سوسریها قورباغهها، جوجهتیغیها، لاکپشتها، مارمولکها، موشها، هزارپایان و یک نوع زنبور انگل که تخمهاي خود را درون کپسول سوسریها قرار میدهد.
منبع :environmentalhealth.ir