گیاه،ریشه و نقش حیاتی آن برای رشد و نمو
ریشه و نقش آن در رشد و نمو گیاه چیست؟
هر گیاهی از نظر ظاهری از برگ و ساقه و ریشه و گل و یا شاید میوه تشکیل شده اسـت. با یک نگاه کلی در ساختار گیاه بـه این نتیجه میرسیم کـه ریشه مهمترین و شاید حیاتی ترین بخش گیاه میباشد کـه در تکامل و طراوت گیاه نقش اساسی دارد…ریشه ها با توجه بـه نوع گیاه فرق میکنند. و باید از مواد مغذی و آلی و معدنی تغذیه شوند.
اگر گل ها و گیاهان را دوست دارید احتمالا موقع انتخاب ان ها مثل تعداد زیادی از افراد دیگر بـه ظاهر گیاه، تعداد گل ها و شاداب بودن برگ هایش توجه میکنید تا مطمئن شوید گیاه از هر نظر سالم اسـت و بیماری ندارد اما آیا میدانستید سلامت و عمر طولانی گیاه تا حد زیادی بـه ریشه هاي ان بستگی دارد کـه ما ان ها را نمیبینیم؟
ریشه یکی از اندام هاي مهم و حیاتی گیاه اسـت کـه نقش ضروری در زنده ماندن گیاه ایفا میکند، در واقع اگر ریشه آسیب ببیند گیاه هر چقدر هم کـه شاداب و با طراوت باشد خیلی زود پژمرده و بی روح شده و می میرد.
تمام مطالب مفید درباره ریشه و کاربرد مفید ان برای گیاه را در سایت تالاب بخوانیم…
تعریف ریشه گیاه
ریشه بخشی از گیاه اسـت کـه طبق معمول زیر زمین پنهان میشود و نقش مهمی در رشد و زنده ماندن گیاه دارد. همه ی گیاهان از جمله درخت ها، گل ها و علف ها ریشه دارند.
ریشه هاي گیاهان طبق معمول در دو نوع مختلف دیده میشوند:
ریشه افشان و ریشه راست
ریشه راست ریشه بلند و ضخیمی اسـت کـه مستقیم بـه سمت زیر زمین رفته و ریشه هاي کوچکتر میتوانند در کناره هاي ان رشد کنند. مثلاً ریشه گیاهانی هم چون هویج و قاصدک از این نوع ریشه هستند.
ریشه افشاننوعی ریشه اسـت کـه از تعداد زیادی ریشه هاي کوچکتر و تقریباً هم اندازه تشکیل شده و این ریشه ها از پایه ساقه در جهت هاي مختلف زیر خاک رشدکرده اند. مثلاً چمن ها سیستم ریشه اي فیبری دارند.
علاوه بر این بعضی از گیاهان هم وجود دارند کـه ریشه ان ها هوایی اسـت، یعنی ریشه روی سطح زمین رشدکرده و وظیفه اش را انجام میدهد. مثلاً ریشه هاي گیاه ذرت ممکن اسـت از قسمت ساقه هاي پایینی گیاه رشد کند.
ختلف ریشه گیاه
نوک یا انتهای ریشه قسمتی از ریشه اسـت کـه سلول هاي جدید تولید میکند و باعث رشد ریشه میشود. این قسمت یک کلاهک نیز دارد کـه هنگام جلو رفتن در دل خاک از ان محافظت میکند.
تارهای کشنده ریشه مو هاي ریزی هستند کـه در سطح خارجی ریشه رشدکرده و آب و مواد مغذی را از زمین جذب میکنند. آب و مواد مغذی از طریق لایه اي بـه نام پوست یا قشر بـه سمت داخل ریشه حرکت میکنند. قشر ریشه، مواد غذایی اضافی گیاه را نیز ذخیره میکند.
در مرکز ریشه بافت هایي وجود دارند کـه آب و غذا را از ریشه بـه سایر اندام هاي گیاه منتقل میکنند.
جالب اسـت بدانید ریشه تعداد زیادی از گیاهان قابل خوردن اسـت کـه بـه ان ها سبزیجات ریشه اي گفته میشود. این سبزیجات مانند هویج، چغندر، شلغم، تربچه و سیب زمینی شیرین سرشار از مواد مغذی از جمله ویتامین ها، پروتئین و فیبر می باشند.
آسیب دیدن ریشه سلامت گیاه را بـه خطر می اندازد و حتی ممکن اسـت باعث از بین رفتن ان شود. مثلاً اگر ریشه یا تارهای کشنده ان از گیاه جدا شود، گیاه نمیتواند مواد مغذی کافی دریافت کند. اگر ریشه گیاه خشک شود نمیتواند آب را جذب کند و اگر خاک خیلی سفت باشد ریشه نمیتواند در دل ان رشد کند.
آیا داشتن ریشه برای گیاه ضروری است؟
ریشه مثل عوامل پشت صحنه ساخت یک فیلم یا موزیک زیبا اسـت! هنگام تماشای یک فیلم یا گوش دادن بـه موزیک همه ی چیزی کـه میبینیم یا میشنویم بازی بازیگران و صدای خواننده و موزیک اسـت اما پشت صحنه اتفاقات زیادی میوفتد.
مثلاً حضور کارگردان فیلم برای ساخت یک فیلم خیلی مهم اسـت و او کسی اسـت کـه بیشتر سنگینی کار را بـه دوش میکشد.
درباره گیاهان هم همینطور اسـت، ما زیبایی گل ها و ظاهر با طراوت ان ها را میبینیم اما در واقع این رنگ و بو و زیبایی از ریشه ان ایجاد شده اسـت.
نقش ریشه گیاه
وظایف مهمی که ریشه گیاه انجام می دهد، از جمله:
گیاه را روی زمین نگه می دارد
باعث میشود گیاه بتواند در برابر نیروهای باد و آب و گل و لای مقاومت کند
اکسیژن، آب و مواد مغذی را از خاک میگیرد و ان را بـه سمت ساقه ها، برگ ها و گل ها می فرستد
انرژی تولید شده توسط گیاه از طریق فرایند فتوسنتز را ذخیره میکند تا در زمان نیاز در اختیار گیاه قرار دهد
موجودات میکروسکوپی داخل خاک را کـه برای زندگی گیاه ضروری هستند تقویت میکند
در زندگی انسانها ریشه گیاهان نقش مهمی دارند، که می توان…
ریشه گیاهان از فرسایش خاک پیشگیري میکند
باعث رشد گیاهان و بـه دست آمدن میوه ها و سبزیجات مفید میشود
بعضی از ریشه ها مثل هویج، شلغم و چغندر، خود بـه عنوان میوه و سبزی استفاده میشوند
علاوه بر این هنگامی کـه گیاه بـه هر دلیل بیمار میشود این ریشه اسـت کـه بـه ما نشان میدهد گیاه دوباره سر حال و سر زنده خواهد شد. همانگونه کـه میدانید گیاهان نیز مانند انسانها ممکن اسـت تحت تاثیر استرس و تنش قرار بگیرند کـه از جمله ان ها میتوان بـه هوای گرم، خشکسالی غیر طبیعی، خورده شدن توسط حیوانات یا بیماری هاي خاص گیاهی اشاره کرد.
ما طبق معمول از طریق برگ ها و ظاهر گیاه کـه زرد و پژمرده شده متوجه این استرس میشویم. گیاهان نیز مانند انسانها و حیوان ها میتوانند بعد از تحمل استرس ها دوباره التیام پیدا کنند اما آیا میدانید از کجا میتوانیم بفهمیم گیاه ما دوباره طراوتش را بـه دست می آورد؟
بله! از روی ریشه هاي ان؛ ریشه هاي سالم باعث ایجاد گیاه سالم میشوند و گیاهان سالم از استرس جان سالم بـه در میبرند.
هر گیاه سالمی باید ریشه هایي سالم و بی عیب داشته باشد تا بتواند در جنگ بین عوامل محیطی و ویرانگر رشد و نمو نماید. جوانه بزند .گل بدهد و چه بسا اگر از نوع میوه دارش باشد میوه هایي سالم و بی نقص دهد. ریشه هاي سالم گیاهان سالم را بـه وجود می آورد. و نخستین عضو تشکیل دهنده گیاه بـه حساب میرود…و هرچه ریشه عمیق تر در خاک برو برود دوام و ماندگاری ان گیاه بیشتر می باشد.
