سازهها و ساختمانها به عنوان بنیان مهم توسعه شهری و صنعتی جامعه، از اهمیت ویژهای برخوردارند. اسکلت سازهها، عناصر اساسی در ساخت و تأسیس ساختمان، نقشی حیاتی دارند. از این رو، انتخاب مواد ساختاری مناسب در ساخت اسکلتها، یکی از جنبههای بسیار حیاتی در ایجاد سازههای ایمن و مستدام است.
در این مقاله، به تعریف پروفیلهای زد، انواع آنها، نحوه ساخت و کاربردهای آن میپردازیم. همچنین، مفهوم مهم مقاومت در برابر زلزله و نقش پروفیل زد در افزایش مقاومت سازه در برابر زلزله را توضیح خواهیم داد و در انتها، عرضهکنندگان بزرگ پروفیل زد در کشور را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
پروفیل زد یک نوع پروفیل فولادی هستند که طراحی شکلی مشابه حرف “Z” دارند. این پروفیل اغلب از ورقهای فولادی با ضخامت مشخصی ساخته میشوند. این ساختار خاص، آنها را برای انتقال بار و نیروهای مختلف در سازه مناسب میکند.
پروفیل Z با تنوع گستردهای تولید میشود و به عنوان مثال با نام Z16، Z18، Z20 و Z22 در بازار عرضه میشود. هر یک از این انواع دارای ویژگیهای خاصی مثل وزن، ضخامت و میزان استحکام معین هستند. قیمت پروفیل Z با توجه به هر یک از این فاکتورها متفاوت میباشد. ویژگیهای عمومی و مشترک آنها در نمونههای مختلف را در ادامه معرفی خواهیم نمود.
قابلیت همپوشانی: از ویژگیهای بارز این پروفیل، همپوشانی بینظیر آنهاست. این ویژگی، به مهندسان و معماران اجازه میدهد از شکلبندی خاصی که به پروفیل Z اعطا شده، بهره برده و این پروفیلها را بدون هیچ محدودیتی روی یکدیگر چیده و نصب نمایند. همچنین، این ویژگی به خصوص در ساختمانهای اسکلت فلزی با ارتفاع زیاد، بسیار ارزشمند است.
شیب متناسب با سقف: از دیگر خصوصیات این مقاطع فولادی، توانایی تطابق بخش خمشی آنها با افزایش شیب سقف است. این ویژگی به آن اجازه میدهد که به شکل متقارن و عمودی با افزایش شیب سقف هماهنگ شوند.
مقاومت بالا: پروفیلهای Z به دلیل استحکام بالای خود، توانایی تحمل وزن سازههای سنگین را به طریقی بینظیر دارند. این مختصه باعث میشود که این مقاطع، به عنوان یک انتخاب بینظیر در ساختمانهایی با سقفهای بزرگ و ظرفیت بارگذاری بیشترمورد ترجیح قرار گیرند.
وزن پایین: این مقاطع مهم با وزنی متغیر بین 4 تا 10 کیلوگرم تولید میشوند. این وزن نسبت به استحکام آنها بسیار سبک محسوب میشود. به عبارت دیگر، این پروفیل توانسته با حفظ استحکام خود و در عین حال با وزن کم، مقاومت و کارایی بالایی ارائه دهد. این مشخصه موجب میشود که حملونقل آنها بسیار آسان باشد، در نتیجه، استفاده از آنها در کاهش وزن کلی سازهها بسیار مؤثر باشد.
طراحی خاص و منحصر به فرد پروفیل Z از جمله ویژگیهای بارز این محصولات است. این پروفیلها به شکلی ویژه و خلاقانه طراحی شده که باعث میشود از آنها در سازهسازی بهرهبرداری مؤثری صورت گیرد. این طراحیهای خاص برای استفاده در کنار تیرچههای سقف و دیوارهای ساختمان بسیار کارآمد و عملی میباشد.
این محصولات از زوایای کمتر از 90 درجه بهره میبرند، این ویژگی بسیار مهمیست که مقاومت زیادی به این پروفیلها میبخشد و امکان استفاده از آنها برای اهداف متعددی را فراهم میکند.
طراحی منحصر به فرد پروفیل Z به شکل خاص و ویژهای صورت گرفته و از ویژگیهای بارز این طراحی، همپوشانی بینظیر آنهاست. این پروفیلها از شکلبندی خاصی برخوردار هستند که به آنها اجازه میدهد بدون محدودیت روی یکدیگر چیده و نصب شوند. این ویژگی از اهمیت بسیاری برخوردار است، زیرا به مهندسان و معماران امکان میدهد تا با ارتقاء سازهها و افزودن اجزای جدید به آنها، به نیازهای مختلف مشتریان پاسخ دهند.
برای ساخت این تولیدات از انواع ورق فولادی استفاده میشود. به همین جهت قیمت ورق سیاه 1.5 میل بر روی هزینههای تولید و قیمت نهایی این محصولات تاثیرگذار خواهد بود. مراحل ساخت پروفیل Z به شرح زیر است.
تهیه و آمادهسازی ورق فلزی: ابتدا ورق سیاه یا ورق گالوانیزه با ضخامت مورد نیاز تهیه میشود. این ورقها به خط تولید منتقل میشوند.
کلاف بازکن: در ابتدای مرحله تولید، یک دستگاه کلاف بازکن خودکار نصب شده. در این مرحله، کویل ورق با استفاده از یک بالابر سقفی به محور کلاف بازکن منتقل میشود و پس از رسیدن به مقصد، به پشتیبانهای نگهدارنده متصل میشوند.
مرحله برش: با توجه به اندازه مورد نیاز این پروفیل، دستگاه برش ورق کالیبره میشود تا ورقها به ابعاد مشخصی برش داده شوند، که این برشها با نام “کت” نیز شناخته میشوند.
کلاف کردن کتها توسط دستگاه: نوارهای برش داده شده با کمک دستگاه کلاف جمع کن دوباره در اندازه های خاص و معینی به شکل کلاف درآمده و در ابتدای خط تولید این مقاطع قرار میگیرند.
مرحله فرمدهی و برش: در آخرین مرحله تولید، این مقاطع در ابعاد نهایی خود برش داده میشوند و به شکل شاخههای 6 متری ساخته شده و آماده میشوند.
بستهبندی و آمادهسازی: پس از تولید، پروفیل زد با دقت بستهبندی میشود. سپس این مقاطع آماده به توزیع و ارسال به انبارها و بازارهای مرتبط با صنعت ساختوساز میشوند.
مهمترین کاربردهای این پروفیل فولادی شامل موارد زیر میشود:
استفاده گسترده در حوزه خودروسازی
ساخت سازههای ریلی و ایستگاههای راهآهن
استفاده در ساخت نردههای محافظ در بزرگراهها و پلها
کاربرد در ساختوساز شهری و در پروژه سازههای فولادی بزرگ
صنعت کشتی سازی
قابل استفاده در فرآیند ساخت مبلمان و قاب گلخانه
مقاومت سازهها در برابر زلزله یکی از مسائل بسیار مهم در زمینه طراحی سازههاست. زلزلهها از جمله رخدادهای طبیعی ناگواری هستند که میتوانند خسارات جسمانی و اقتصادی جدی ایجاد کنند. برای مقابله با این خطر، سازههای ساخته شده باید بتوانند نیروهای لرزهای حاصل از زمین لرزه را تحمل کرده و افراد را در برابر خطرات ناشی از زلزله حفظ کنند.
برای تضمین مقاومت سازهها در برابر زلزله، اقداماتی مانند مطالعه زمینلرزهای و تحلیل دینامیکی سازهها صورت میپذیرد. در این راستا، از مصالح مقاوم استفاده میشود، اتصالات سازهها به منظور جلوگیری از شکستگی تقویت میشوند، و تکنولوژیهای پیشرفته مهندسی برای بهبود رفتار سازهها در زمینلرزهها به کار میروند.
بسیاری از کشورها از جمله ایران که در مناطق زلزلهخیز واقع شدهاند، از پروفیلهای Z در ساخت سازهها استفاده میکنند. این پروفیل به دلیل خصوصیات منحصر به فرد خود، به تقویت مقاومت سازهها در برابر زلزله کمک میکنند. به عبارت دیگر، پروفیلهای Z به عنوان عناصر کلیدی در ایجاد سازههای مقاوم در برابر زلزله شناخته میشوند.
در این سازهها، پروفیلهای Z به عنوان بخشهای اصلی کار میکنند و از آنجا که این پروفیلها دارای مقاومت بالا در برابر نیروهای جانبی و خمشی هستند، در مواجهه با زلزله توانایی انعطاف و جذب نیروهای زلزله را دارا هستند. این ویژگیها به ایجاد سازههایی با مقاومت بالا در برابر زلزله کمک کرده و میتوانند از خطرات جانی و مالی جلوگیری نمایند.
در کشور ما، چندین شرکت معتبر مانند مرکز آهن، اصفهان آهن و آهن مهام، پروفیلهای Z و سایر محصولات فولادی را عرضه میکنند. در این میان، آهن مهام یکی از شرکتهای معروف در زمینه عرضه مقاطع فولادی شناخته میشود. این شرکت، معمولاً تنوع محصولات و کیفیت مناسبی ارائه میدهند و مصرفکنندگان با مراجعه به وب سایت ahanmaham.ir میتوانند از میان آن محصولات، مطابق با نیازهای خود انتخابهای مناسبی داشته باشند.