آشنایی با تخمدان پلی‌کیستیک در زنان

تخمدان پلی‌کیستیک چیست ؟ 

تخمدان پلی‌کیستیک یکی از بیماری زنانه و اختلال است و بیشتر در دختران است در ادامه می توانید با تخمدان پلی‌کیستیک در زنان سایت تالاب را دنبال نمایید. 

تخمدان پلی‌کیستیک، بیماری است که امروزه انگار گریبانگیر بسياري از دختران جوان شده و انها رابا مشکلات باروری مواجه کرده است. این بیماری شاید 30 سال پیش فقط در خانم‌هاي چاق دیده می ‌شد اما هم اکنون دخترهای جوان لاغر حتی در سنین 17 سالگی هم به آن مبتلا میشوند!

 
شاید شما هم تا به حال با جابه‌جایی‌هاي چند روزه عادت ماهانه‌تان و رشد چند موی زائد روی چانه یا قفسه سینه و افزایش آکنه‌هایتان دلهره کیست‌هاي تخمدانی را از سر گذرانده باشید. دکتر آزیتا صفارزاده، متخصص زنان و فوق‌تخصص نازایی و لاپاراسکوپی  بشما می گوید که آیا این نگرانی را باید جدی بگیرید یا خیر.

وقتی محیط بدن مردانه می‌شود!

تخمدان پلی‌کیستیک همان بیماری «اشتین لونتاین» است که در زمان قدیم با علائم «هیرسوتیسم» «افزایش رشد مو هاي زائد»، افزایش آکنه صورت، الیگومنوره «تعداد کم دفعات قاعدگی» یا آمنوره «فقدان قاعدگی» و نازایی توسط آقای «اشتین لونتاین» شناخته شد. در زمانی که این بیماری مطرح شد بیشتر مختص افراد چاق بودو علت بروز آن به هم خوردن تعادل هورمون‌ها در خانم‌هاست به این ترتیب که سطح هورمون‌هاي مردانه یا بطور مستقیم در خون بالا می رود یا گیرنده‌ها نسبت به این هورمون‌ها حساس‌تر میشوند و محیط بدن خانم‌ها تبدیل به یک محیط مردانه میشود.

 
 تخمک‌گذاری‌ها طبق معمول دراین محیط مردانه اختلال پیدا می کند. درچنین مواقعی شاهد عدم تخمک‌گذاری یا کم شدن تخمک‌گذاری‌ها و افزایش علائم مردانه ازجمله رشد مو هاي ریش و سبیل و بقیه قسمت‌هاي بدن و ریزش مو هاي سر به‌طریق مردانه در دو طرف شقیقه‌ها می شویم.

چه علائمی دارد؟

هر فردی که بیماری پلی‌کیستیک دارد ممکن است تمام علائم ذکر شده برای آنرا نداشته باشد. این بیماری طیف گسترده‌اي دارد. برای مثال ممکن است دورتا دور تخمدان فقط فولیکول‌هاي ریز با فاصله بین 2 تا 9 میلی ‌متر وجود داشته باشد و بیمار هیچ‌گونه علامتی نداشته باشد يا کسیکه اصلا درسال پریود نمی شود و تمام بدنش از مو هاي زائد پوشیده شده و مو هاي سرش به میزان زیادی کاسته شده است. به گزارش تالاب :این بیماری طبق معمول از ابتدا با نامرتبی پریودها شروع می شود به این ترتیب که پریودها يك تا 2 هفته عقب می‌افتد ودر نهایت به جایی ختم میشود که بیمار فقط با استفاده از آمپول‌ها یا قرص‌هاي پروژسترون پریود می شود.

 
کم یا زیاد بودن خون ریزی‌ها در زمان عادت ماهانه بستگی به جایگاه بیمار دراین طیف دارد. عده اي از افراد مبتلا بسیار چاق هستند و طبق معمول سطح هورمون‌هاي زنانه‌شان هم بالاست.

دراین افراد ضخامت لایه داخل رحم زیاد میشود در نتیجه خون ریزی‌هایشان می تواند زیاد باشد. بیماران دیگری هم هستند که هر 2 تا 3 ماه یکبار پریود می شوند و چون دراین فواصل چند ماهه تخمک‌گذاری ندارند سطح داخلی رحم‌شان ضخیم میشود.

 
این ضخیم شدن آندومتر یا لایه داخلی باعث میشود بعد از چند ماه که پریود اتفاق می‌افتد بسیار شدید باشد. وضعیت برای برخی افراد نیز برعکس است، یعنی بيمار هر 2 تا 3 هفته یک بار پریود می شود.

دراین افراد سطح هورمون‌ها بعلت تخمک‌گذاری بطور مرتب بالا و پایین نمی شود و چون در وسط سیکل بطور ناگهانی یکی از هورمون‌هاي استروژن یا پروژسترون افت میکند بيمار دچار خون ریزی میشود و فکر میکند پریود شده درحالی که این خون ریزی پریود نیست و مربوط به عدم تعادل هورمون‌هاست.

حتی دختران 16 ساله لاغر هم ممکن است مبتلا شوند!

بیماری پلی‌کیستیک می تواند جنبه ارثی و مادرزادی داشته باشد به خصوص درخانواده‌هایي که دچار چاقی موروثی نیز هستند. در حال حاضر شیوع آن نسبت به 30 سال پیش خیلی بیشتر شده است. در قدیم این بیماری فقط در بیماران چاق دیده می شد اما امروزه حتی لاغرها هم ممکن است دچار پلی‌کیستیک‌هاي بسیار مقاوم به درمان شوند.

 
 متاسفانه درحال حاضر کمتر کسی پیدا می شود که در سونوگرافی‌اش این کیست‌ها دیده نشود و علائمی نداشته باشد. تنها کسانی که بطور مرتب ورزش میکنند و غذای فست‌فود و چرب نمی خورند و مراقب هیکل خود هستند، دچار این علائم نمیشوند. بیشتر افراد مبتلا به بیماری پلی‌کیستیک زمانی به دکتر مراجعه میکنند که با علائم آن مواجه مي‌شوند.

 
دختران جوان مبتلا به این بیماری که تازه پریود شده‌اند و طبق معمول هم لاغر هستند کمتر متوجه علائم آن می شوند بنابر این بیشتر مراجعان در رابطه با این بیماری در سنین بالای 16 سال قراردارند.

به گزارش تالاب این افراد 16 تا 17 ساله طبق معمول باید پریودهایشان بعد از 4 تا 5 سال مرتب شده باشد اما بازهم شاهد بی‌نظمی‌هاي عادت ماهانه هستند و آمنوره دارند. در کل میتوان گفت رده سنی مبتلایان بیشتر بین 16 تا 36 سال است.

 تخمدان پلی‌کیستیک، بیماری است که امروزه انگار گریبانگیر بسياري از دختران جوان شده

  
مبتلایان به این بیماری نازا  نمی‌شوند

این بیماری را می توان با درنظر گرفتن علائم کلینیکی، سونوگرافی و آزمایش‌هاي خاصي تشخیص داد. زمانی که بيمار با علائم هیرسوتیسم، آکنه، نامرتبی پریود یا حتی نازایی مراجعه می کند برای او آزمایش‌هایي در روز دوم عادت ماهانه تقاضای میشود تا اختلالات هورمونی‌اش مشخص شود. دراین افراد طبق معمول سطح هورمون‌هاي هیپوفیزی LH و FSH دچار اختلال می شوند به این ترتیب که نسبت هورمون LH به FSH بیشتر از 2 میشود.

 
علاوه براین فاکتور مهم دیگری به نام«AMH «Anti Mullerian Hormone نیز وجوددارد که میزان طبیعی این هورمون طبق معمول بین 5 تا 5/5 است اما میزان آن در مبتلایان به بیماری پلی‌کیستیک حتی تا 12 هم میرسد. در سونوگرافی نیز به خصوص اگر به طریق واژینال انجام شود طبق معمول فولیکول هاي زیر 10 میلی‌متری بسیار زیادی دور تا دور تخمدان مشاهده می شود.

 
برخی پزشکان به بیماران ترس واهی می دهند مبنی براینکه مبتلایان به این بیماری هیچ‌وقت باردار نمیشوند درحالی که ممکن است حتی پریود بیمار مرتب و علائم شدید نداشته باشد. این اظهار نظر بیمار را وحشت‌زده میکند درصورتی که باید در مورد بیماری پلی‌کیستیک به خوبی توضیح داده شده و به آن رسیدگی شود. در تعداد زیادی از موارد مبتلایان به این بیماری یا با رژیم یا با درمان بالاخره باردار میشوند.

بیماری پلی‌کیستیک می تواند جنبه ارثی و مادرزادی داشته باشد

  
دکتر برایتان قرص ضد دیابت تجویز کرده است؟!

برای درمان این بیماری جدا از کاهش وزن و ورزش مرتب میتوان برحسب علائم بيمار از درمان‌هاي دارویی نیز استفاده كرد. یکی از این داروها متفورمین یا همان داروی ضددیابت است. متفورمین ورود قند رابه سلول تسهیل می کند و این باعث می شود فرد همیشه گرسنه نباشد و احساس سیری کند. درنتیجه وزن بيمار کاهش پیدا خواهد کرد. این کاهش وزن باعث می شود متابولیسم هورمون‌ها التیام یابد و چربی بدن کاهش پیدا کند در نتیجه هورمون‌هاي جنسی کمتر داخل این چربی‌ها تجمع پیدا میکنند.

 
بارها دیده شده که با تجویز متفورمین برای چند ماه، پریود بيمار مرتب شده یا بيماري که نازایی داشته خود‌بخود باردار شده است. در آخر اگر هیچ یک از روش‌هاي درمانی ازجمله استفاده از متفورمین، دگزامتازون، رژیم غذایی، ورزش و … جواب نداد و بیمار نتوانست وزنش را پایین بیاورد و پریودهایش را منظم کند، وادار می شویم از لاپاراسکوپی استفاده کنیم. در لاپاراسکوپی فولیکول‌هایي که ریز هستند را طبق معمول با الکترود می‌سوزانیم. البته در گذشته متاسفانه پزشکان یک قطعه از تخمدان را برمی‌داشتند و این باعث میشد سطح هورمون‌هاي مردانه افت کند و فرد باردار شود.

 
 برای رفع مو هاي زائد یا هیرسوتیسم نیز می توان از داروهای بسیار ساده مانند اسپیرونولاکتون استفاده كرد. این دارو مدر است و باعث افزایش ادرار میشود و علاوه بر کاهش مو هاي زائد رشد مو هاي سر را نیز التیام می‌بخشد. از طرفی اگر بیمار آکنه داشته باشد طبق معمول از داروهای ضد آکنه موضعی یا حتی داکسی سایکلین می توان استفاده كرد.

اگرهم آکنه خیلی شدید باشد گاهی اوقات بیمار وادار می شود تحت‌نظر متخصص پوست از دارویی به‌نام روآکوتان استفاده کند که حاوی اسید رتینوئیک است. البته این دارو باید باتوجه به آزمایش هاي کبدی مصرف شود.