علائم و درمان درد مری

درمان مری 

مری اگر درد شدیدی بگیرد میتواند اثرات منفی داشته باشد در ادامه می‌توانید با علائم و درمان درد مری ما را دنبال نمایید. 

مری لوله رابطی هست بین حلق و معده که غذای جویده شده در دهان رابه سوی معده که داخل شکم قرار گرفته، هدایت می‌کند. این عضو نقش چندانی در هضم و ربایش غذا ندارد ولی سلامت و وجودش مثل همه ی اعضای بدن لازم هست و اگر گریبانگیر مریضی شود، میتواند باعث آزار و گاهی هم به خطر انداختن سلامت بیمار شود.

مریضی هاي مری رایج میباشند و چون مری در قفسه سینه قرار دارد و از پشت قلب عبور میکند مقدور هست درد آن با دردهای قلبی اشتباه گرفته شود ولی بیماران باید به این مضمون دقت داشته باشند که دردهای قلبی با فعالیت و حرکت بیمار ایجاد می‌شوند و دردهای مری طبق معمول با خوردن غذا.

از آنجایی که مریضی هاي قلبی اهمیت زیادی دارند و اگر از آن ها غفلت شود مقدور هست حتی به قیمت از دست رفتن جان بیماران شود، اگر بیمار از درد قفسه سینه شکایت می‌کند ابتدا باید از نبود مشکل قلبی در او مطمئن شد. اما رایج ترین علت درد قفسه سینه همان‌ گونه مریضی هاي مری هست. برخی از افراد هم مری حساسی دارند و بدون علت در ناحیه مری احساس درد میکنند. گاهی درد سینه به علت گرفتگی یا انقباض عضلات مری هست که در مریضی هاي حرکتی مثل آشالازی و اسپاسم «انقباض» توزیع دیده می‌شود.

در ادامه به فهرستی از مشکلات مری میپردازیم:

ریفلاکس

تعریف: در مری 2 اسفنکتر وجود دارد؛ اسفنکتر بالایی بعد از حلق قرار دارد و هنگام بلعیده شدن غذا باز می‌شود آنگاه غذا با حرکات دودی به سوی معده میرود. قبل از ورود به معده اسفنکتر انتهایی دیگری وجود دارد که آن هم باید باز شود تا غذا داخل معده انتقال پیدا کند. اگر اسفنکتر انتهایی مشکلی داشته باشد، فرد گریبانگیر عارضه اي به نام ریفلاکس یا برگشت غذا از معده به مری می‌شود.

شیوع: این مریضی بیشماری رایج هست.

علائم: بیماران ریفلاکس رابه شکل ترش کردن، سوزش سر دل و درد سینه وصف میکنند. برخی از انها مقدور هست احساس تلخی یا برگشت غذا هاي بلعیده شده به دهان را بعد از خوردن غذا یا هنگام خم شدن و دراز کشیدن داشته باشند.

درمان: ریفلاکس طبق معمول با نوشیدن آب یا خوردن شربت معده تسکین می یابد.

درد مری

تعریف: در قسمت انتهایی  مری و زیر مخاط انتهاهای عصبی وجود دارد.

علائم: در افرادی که ریفلاکس دارند مقدور هست اسید زیر مخاط برود، انتهای عصبی را تحریک کند و بیمار گریبانگیر درد شود.

مری بارت

تعریف: در مری بارت مخاط معده در لوله مری رشد می‌کنند. در آندوسکوپی نیز مخاط سفیدرنگ مری به رنگ صورتی دیده می‌شود. اگرچه باید از این بافت نظیر گرفت و به آزمایشگاه آسیب شناسی فرستاد تا چنین تغییری تایید شود.

پیگیری: بیماران گریبانگیر مری بارت باید هر 3-2 سال یک‌بار آندوسکوپی و نظیر برداری شوند.

درمان: اگر تغییرات سلولی خاصی دیده شد، ناحیه با روش خاصی سوزانده یا برداشته میشود. این مریضی اصلا درد ندارد.

آشالازی

تعریف: آشالازی مریضی هست که بر اثر آن اسفنکتر تحتاتی مری هنگام رسیدن غذا به آن باز نمیشود.

مریضی زایی: علت آن صدمه اي هست که به اعصاب مری وارد می‌شود. این مریضی در اثر ویروس هرپس یا همان تبخال کنار لب ایجاد می‌شود. در برخی از افراد که استعداد ژنتیکی دارند ویروس به اعصاب مری صدمه می‌زند و باعث بسته ماندن دریچه انتهایی مری میشود، ولی کم کم مری گشاد میشود و غذا در مری گیر می‌کند.

علائم: گیر کردن غذا در این بیماران وقتی با عجله غذا می‌خورند یا عصبی میشوند شدیدتر میشود. چنین بیمارانی ترجیح میدهند به تنهایی غذا بخورند چون گاهی مجبورند با انگشت غذا را برگردانند. برخی از بیماران هم گریبانگیر بوی بد دهان میشوند و حالت نشخوار در اثر برگشت غذا به دهان دارند.

درمان: آشالازی باز کردن اسفنکتر با بالون به وسیله آندوسکوپی هست. اگرچه گاهی جراح با لاراسکوپی، عضلات حلقوی مری را برش می‌دهد تا اسفنکتر تحتانی مری کمی شل تر شود. اگرچه اینکار مقدور هست باعث سرفه و حتی برگشت غذا به نای و ریه و ایجاد مریضی هاي ریوی شود.

شل شدن اسفنکتر تحتانی مری

تعریف: علت شل شدن اسفنکتر تحتانی مری، مقدور هست مادرزادی یا همراهی با فتق دیافراگمی باشد. فتق دیافراگمی طبق معمول بعد از 60 سالگی بروز می‌کند. این حالات درواقع یک فرآیند فرسودگی هست ولی فتق دیافراگمی در افرادی که ریفلاکس معده دارند، باعث تشدید علائم میشود.

علائم خطر: چاقی، افزایش وزن، بارداری، پرخوری، پوشیدن لباسهای تنگ، درازکشیدن بلافاصله بعد از خوردن غذا و مصرف برخی از داروها هم از عوامل شلی دریچه مری میباشند.

مریضی زایی: دریچه مری بعد از ورود غذا به معده چندثانیه باز و مجددا بسته میشود. اسید معده نیز که بالا آمده یا بزاقی که از دهان وارد مری شده آمیخته و خنثی می‌شود. اگرچه نیروی جاذبه در حالت نشسته فرد هم باعث خنثی شدن اسید می‌شود. در بیماران گریبانگیر ریفلاکس، دریچه مری مدت بیشتری باز می‌ماند و دفعات برگشت غذا بیشتر هست.

درمانی داروئی: درمان بیماران اصلاح رژیم خوراکی و مصرف داروست. بیماران باید از مصرف غذا هاي ترش، تند، غذا هاي چرب، سرخ کرده و پرحجم، استعمال الکل و سیگار، آب پرتقال، چای پررنگ، نوشابه هاي گازدار و قهوه خودداری کنند. همینطور 3 ساعت قبل از خواب غذا سرو کنند و بلافاصله بعد از غذا دراز نکشند. برای بیماران داروهای مهارکننده اسید معده مثل امپرازول، پنتاپرازول و… تجویز می‌شود.

 مدت مصرف داروها طولانی هست و دوز داروها باید تدریجی و با نظر دکتر کاهش یابد. بیماران باید از تخت هاي مختص که از کمر به بالا خم میشود بهرهگیری کنند تا هنگام خواب سر و تنه در زاویه بالاتری قرار گیرد. به عبارتی، به اندازه 2 آجر بالاتر از تنه. بیمارانی که درمان داروئی برایشان بی تاثیر هست، بیشتر از 50 سال سن دارند یا از آغاز علائمشان بیش از 5 تا 10 سال می گذرد، آندوسکوپی برایشان پیشنهاد میشود.

پیش آگهی: مقدور هست درصد کمی از بیماران گریبانگیر تغییرات مخاطی به نام مری بارت در مری شوند. این ضایعات می‌توانند به سوی ضایعات پیش سرطانی پیش بروند. «احتمال بسیار اندک هست و بیماران نباید از این بابت چندان نگران باشند.»

نکاتی در مورد درد مری 

التهاب مری باعث بلع دردآور و گیر کردن غذا می‌شود

دشواری بلع

تعریف: مقدور هست در اثر بدخیمی باشد. وقتی قطر مری به کمتر از 13 میلی متر برسد فرد در بلعیدن غذا مشکل پیدا کرده یا در اصطلاح در مری اش گیر میکند. مشکل در بلع مقدور هست دلایل زیادی داشته باشد.

علل: علت هایي مثل مریضی هاي حرکتی مری، زخم مری و تنگی مری در اثر مواد سوزاننده در قبل مطرح هست اما بجز علل گفته شده حتما باید به سرطان مری که باعث اختلال در بلع می‌شود هم دقت داشته باشیم. سرطان مری با توده اي در قسمت میانی مری مشخص می‌شود. متاسفانه هیچ علامتی هم ندارد و وقتی علامت پیدا میکند که فرد گریبانگیر مشکل در بلع میشود و مریضی پیشروی کرده هست.

عوامل خطرساز: این سرطان در افراد سیگاری و الکلی بعد از 60-50 سالگی شیوع بیشتری دارد ولی نقاطی از ایران مثل ساحل دریای خزر، بندر ترکمن و شمال شرق از مناطقی میباشند که سرطان مری در جمعیت آن ها رایج تر هست. این افراد هم اساس ژنتیکی دارند و هم از مواد خوراکی اي بهرهگیری می‌کنند که سرطان زاست.

مریضی زایی: ماده سرطان زایی به نام استالدیید در برنامه خوراکی مردم این مناطق به وفور وجود دارد. این ماده در اثر متابولیسم الکل ایجاد می‌شود. استالدیید افزون بر الکل و سیگار، در میوه هاي نرم و شل یا زیادی رسیده که خیلی هم شیرین میباشند، غذا هاي مانده و خوب پشتیبانی نشده، غذاهایی که روی زغال یا اجاق طبخ میشوند مثل گوشت و کباب زغالی یا سیاه شده و نان هایي که منبع حرارتی شان زغال چوب و گازوییل هست و مستقیما خمیر نان روی آن قرار می‌گیرد «برترین پخت نان بهرهگیری از حرارت الکتریکی و برقی یا نان ماشینی هست» وجود دارد. اگرچه با چند بار مصرف این غذاها اتفاقی برای فرد نمی افتد ولی اگر فردی عادت به مصرف چنین غذاهایی به مدت طولانی یعنی ده ها سال.

عوامل خطرساز: اساس ژنتیکی مناسبی هم داشته، احتمال ابتلا به سرطان مری در او بالا میرود. گاهی گفته می‌شود غذا هاي داغ باعث سرطان مری میشوند که این گفته تا حدودی درست هست. اگرچه رابطه ضعیفی بین این 2 مورد وجود دارد. بهداشت ضعیف دهان و دندان نیز باعث میشود باکتری هاي داخل دهان مواد استالدییدی و سرطان زا ایجاد کند. مصرف پیوسته انواع سبزی و میوه هاي تازه باعث پشتیبانی از مری میشود.

درمان: بیشتر بیمارانی که به سرطان مری مبتلا میباشند در مراحل پیشرفته مریضی مراجعه میکنند و شاید جراحی چندان خوب نباشد. در این شرایط پزشکان سعی می‌کنند با رادیوتراپی و شیمی درمانی بیمار را زنده نگه دارند ولی درمان قعطی طبق معمول امکان‌پذیر نیست. بهمین علت در افرادی که اساس ژنتیکی سرطان مری دارند یا در مناطقی که سرطان مری در آن رایج هست، زندگی میکنند از روش تشخیصی زودهنگام برای یافتن سلول هاي سرطانی در مری به نام آندوسکوپی بهرهگیری می‌کنند.

غربالگری: در شمال ایران، بندر ترکمن و گرگان، مشکین شهر و استان اردبیل از سال هاي قبل افرادی که احتمال بروز این نوع سرطان در آن ها بالاست از سنین 50-40 سال به بالا یادگیری می‌بینند تا خودشان برای آندوسکوپی مراجعه کنند.

اسپاسم توزیع

تعریف: در مریضی اسپاسم توزیع مری، حرکات دودی ضعیف و منظم طبیعی از بین میرود و مری گریبانگیر انقباض هاي بسیار قوی و طولانی میشود.

مریضی زایی: انقباض مری باعث میشود غذا نتواند حرکت کند و یک جا اثبات بماند.

علائم: این بیماران هم درد شدید قفسه سینه دارند و غذا در مری انها گیر می‌کند. این درد نیز طبق معمول با درد قلبی اشتباه گرفته می‌شود.

صدا در مری

تعریف: برخی از بیماران احساس می‌کنند مری صدا میدهد.

علل: این صداها مقدور هست به علت ریفلاکس هوا باشد. گاهی هم تیک عصبی هست که بیمار بطور ناخودآگاه غذا رابه طرف بالا هدایت می‌کند.

درمان: این حالت اصلا خطرناک نیست و به درمان هم نیاز ندارد.

التهاب مری

تعریف: ازوفاژیت یا التهاب مری طبق معمول در اثر ریفلاکس یا برگشت اسید مری ایجاد میشود ولی به ندرت مریضی هاي قارچی مثل برفک دهان و مونیلیا هم مقدور هست مری را گرفتار و التهاب ایجاد کنند.

عوامل خطرساز: بیمارانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مثل مبتلایان به ایدز بیمارانی که شیمی درمانی می‌شوند یا افرادی که به سیتومگالو ویروس و هرپس مبتلا میباشند هم مقدور هست گریبانگیر التهاب مری شوند. التهاب مری باعث بلع دردآور و گیر کردن غذا می‌شود.

تشخیص: بیماران باید آندوسکوپی شوند و نظیر برداری انجام شود تا با مشخص شدن علت التهاب درمان دقیقی انجام شود.

تنگی مری

تعریف: گاهی مریضی هاي بدخیم، ریفلاکس شدید و طولانی، ارتباط مواد سوزاننده با دیواره مری در قبل یا صدماتی که با مصرف برخی از قرص ها به مری وارد شده هست.

علائم: تنگی مری و گیر کردن غذا در حدی میشود که بیمار به هیچ عنوان نمی‌تواند غذا را بالا بیاورد یا قورت بدهد و احساس خفگی میکند.

درمان: این مورد یک اورژانس دکتری هست و دکتر باید لقمه را توسط آندوسکوپی خارج یا داخل معده هدایت کند.