قرار رد دعوی چیست و چه کاربردی دارد؟

قرار رد دعوی چیست و چه کاربردی دارد؟

ابتدا بهتر است با مفهوم قرار و دعوی آشنا شده، سپس به بررسی قرار رد دعوی بپردازیم. آراء صادر شده از جانب دادگاه های حقوقی و کیفری، به دو نوع حکم و قرار، تقسیم می شوند.

 

تمامی آرائی که توسط دادگاه و به صورت قطعی صادر می شوند، حکم اطلاق شده و قاطع دعوی می باشند و به عبارتی، به اختلافات پایان می دهند. در غیر اینصورت رای صادر شده، قرار نام خواهند داشت. به مسائل و موضوعاتی که مورد بررسی قرار می گیرند نیز دعوی گفته می شود.

 

البته تعیین نوع رای بستگی به قانون دارد. لازم به ذکر است که حکم توسط قاضی دادگاه صادر می شود اما امکان صدور قرار توسط مدیر دفتر دادگاه نیز وجود دارد. به عبارت دیگر اتخاذ تصمیمات از جانب قاضی قبل از اتمام دادرسی و در طول جلسات، تحت عنوان قرار صادر می گردد. یکی از انواع قرارهایی که توسط قانون گذار صادر می شود، قرار رد دعوی است.

 

این قرار در پی اعتراض و ایراد خوانده یا طبق نظر قاضی صادر می گردد که باعث ایجاد مانعی موقت یا دائم برای صدور حکم می شود.

 

برخی مواقع این قرار توسط مقام قضائی به منظور جلوگیری از ادامه دادن دعوای طرفین، صادر می شود که در چنین حالتی دعوی بین طرفین رد شده و پیگیری نمی شود.

 

انواع قرار

– قرار قطعی: غیرقابل اعتراض

– قرار غیرقطعی: قابل اعتراض و تجدید نظر. برای مثال: دعاوی مالی بیش از 3 میلیون و  احکام صادر شده در دعاوی غیرمالی

– نهایی: قابل فرجام 

– غیرنهایی: بدون در نظر گرفتن فرجام

– اعدادی یا مقدماتی: قراری جهت آماده نمودن پرونده برای صدور رای قاطع

– قرینه: قراری برای تکمیل پرونده در مواردی که خواهان برحق بوده و برای تشخیص نوع و میزان آن نیاز به صدور قرار است.

– ساده: قراری جهت کمک به موضوع پرونده که برعکس قرار قرینه می باشد.

– قاطع: رأیی جهت فراغت از رسیدگی به پرونده و مشخص شدن تکلیف پرونده، بدون ورود به ماهیت دعوی

– رد دعوی: قراری قاطع جهت خروج پرونده از دادگاه

 

موارد صدور قرار رد دعوی

همان طور که اشاره شد، این قرار قاطع بوده و از جانب دادگاه و براساس آیین دادرسی مدنی؛ در موارد خاصی صادر شده و در پی آن پیگیری و ادامه دعوی متوقف می گردد. البته لازم است بدانیم بعد از صدور این قرار، خواهان مجددا می تواند طرح دعوی نماید.

 

این قرار مطابق با ماده 84 و 107 قانون مدنی در دو مورد صادر می گردد که عبارتند از:

وارد آوردن ایراد به خواهان و یا دادگاه از جانب خوانده در اولین جلسه دادرسی

استرداد دعوی از جانب خواهان قبل از اتمام دادرسی

 

البته در صورتی که قاضی ادامه دعوی را جایز ندانسته و قانون به وی اجازه دهد، می تواند در موارد زیر قرار رد دعوی صادر نماید:

 

ایراداتی که برای اقامه دعوی مانع ایجاد نموده و در صورت رفع ایراد، امکان اقامه مجدد دعوی وجود دارد.

 

– دارا بودن اهلیت فرد (برای مثال عاقل و کبیر باشد.) برای اقامه دعوی در دادگاه ضروری است. در غیر اینصورت ایرادی برای اقامه دعوی خواد بود.

 

– ذکر سمت فردی که به عنوان وکیل، قیم یا وصی خواهان اقامه دعوی می نماید، ضمن دادخواست ضروری است و چنانچه نسبت وی احراز نشود و خوانده نسبت به این موضوع ایراد وارد نماید.

 

ایراداتی که مانع دائمی برای اقامه دعوی بوده و امکان اقامه دعوی مجدد وجود ندارد.

– مختومه اعلام شدن پرونده

– عدم وجود اثر قانونی بر دعوی به شرط اثبات دعوی

– نامشروع بودن و عدم قطعیت در خواسته دعوی و طرح دعوی مطابق با حدس و گمان

– عدم قاطعیت خواهان

– ذی نفع نبودن خواهان و ایراد نمودن خوانده

– عدم طرح دعوی در موعد قانونی

– عدم صلاحیت دادگاه در رسیدگی به پرونده به موجب طرح موضوع در دیگر مراجع قضائی

– باز پس گیری دادخواست از جانب خواهان پس از شروع به رسیدگی و رضایت خوانده به استرداد

 

نکات مهم

– چنانچه دادگاه بدوی قرار رد دعوی صادر نکند، دادگاه تجدید نظر حق فسخ حکم صادر شده و صدور قرار رد دعوی را خواهد داشت.

 

– در صورتی که دادخواست بدوی توسط دادگاه تجدید نظر ناقص تشخیص داده شود، خواهان 10 روز مهلت رفع نواقص را خواهد داشت. در صورت عدم تکمیل دادخواست، رای تجدید نظر فسخ شده و قرار رد دعوی صادر می گردد. 

 

– همانند سایر اسناد رسمی برای اثبات صحت قرار، بایستی ادعای جعل صورت پذیرد.

 

– همان طور که در موارد صدور قرار رد دعوی اشاره شد، در صورتی که خواهان صغیر، مجنون یا ورشکسته باشد، قرار رد دعوی صادر می گردد.

 

– ایرادات ذکر شده ممکن است منجر به ایجاد مانعی موقت در جریان رسیدگی به پرونده شود و یا مانعی دائمی باشد برای ادامه دادرسی. در این صورت با مرتفع نمودن مانع موقت امکان طرح مجدد دعوی وجود خواهد داشت ولی اقامه مجدد دعوی در حالت دوم امکان پذیر نمی باشد و پرونده مختومه اعلام می گردد.

 

مطلب پیشنهادی: شرایط و مراحل طلاق توافقی

 

اعتراض به قرار رد دعوی

امکان اعتراض به قرار رد دعوی به موجب اینکه این قرار جزء قرارهای قابل تجدید نظر (درمواردی که اصل حکم قابل تجدید نظر باشد) است، وجود دارد. برای مثال در دعاوی مربوط به اصل نکاح و فسخ آن، نسب، حجر، وقف، ثلث، حبس و تولیت و در مواردی که خواسته دعوا بیش از 2 میلیون تومان باشد، امکان درخواست تجدید نظر برای قرار صادره وجود دارد.

 

ضروری است بدانیم که فرجام خواهی نسبت به قرار رد دعوی امکان پذیر نیست و تنها در مواردی که ذکر شد می توان از طریق دفاتر الکترونیک خدمات قضائی، اقدام به ثبت درخواست تجدید نظر نمود.

 

جمع بندی نهایی

شروط اساسی برای صدور قرار رد دعوی عبارتند از:

یکی از موارد صدور قرار که قبلا بیان شد، بایستی در ارتباط با دعوی خواهان وجود داشته باشد.

طرح ایرادات توسط خوانده قبل از جلسه اول دادرسی

خواهان دادخواست خود را قبل از اتمام دادرسی استرداد نماید.

استرداد دعوی توسط خواهان بعد از اتمام دادرسی منوط به رضایت خوانده (عدم رضایت خوانده منجر به صدور قرار سقوط دعوی خواهد شد.)

 

منبع: وکیل سایا

جدیدترین مطالب سایت