هیپنوتیزم چیست و چگونه انجام می شود؟
هیپنوتیزم یا خوابگری شاخه اي از علم روانشناسی اسـت کـه فرد در ان با استفاده از تلقین، در حالت خاصی از هوشیاری قرار میگیرد و ذهن در ان روی موضوع خاصی متمرکز می شود، در امواج مغزی تغییر ایجاد می شود و آگاهی محیطی کاهش مییابد و درباره موضوعات قابل توافق تلقین پذیری فرد افزایش مییابد. ما دراین قسمت از مجله تالاب بـه جزئیات بیشتری میپردازیم.
هیپنوتیزم چیست؟
این واژه از یک کلمه یونانی بـه نام هیپنوس «بـه معنای خواب» گرفته شده اسـت. ماجرا از ان جایی آغاز میشود کـه آقای اتین فلیکس، در قرن 19 از این روش برای تلقین ذهن و رفتارهای خاص شخص خواب رفته، استفاده کرد.
طبق تحقیقات، افرادی کـه از تلقین پذیری بالایی برخوردار هستند، در قسمت جلویی قشر مغز یعنی سینگولین کورتکس، سطح فعالیت بالاتری در هیپنوتیزم دارد. این قسمت مغز، وظیفه عملکردهای پیچیده مغز مربوط بـه ادراک و پردازش احساسات و یادگیری را برعهده دارد. در مطلبی کـه در مجله مربوط بـه علوم اعصاب با عنوان هیپنوتیزم و اثرات ان برضمیر ناخودآگاه منتشر شده اسـت، عمل هیپنوتیزم را نوعی بازرسی ضمیر ناخودآگاه می دانند.
در واقع فرایندی کـه تصاویر ذهنی از فیزیولوژی و آگاهی فرد جلوتر می رود. بـه این ترتیب، می توان بـه بخشهاي غیرقابل دسترسی در مغز دست پیدا کرد کـه تاثیر جدی بر روی عملکرد، احساس و رفتار فرد دارد.
مطالب مشابه: تسلط یک روح بر یک انسان
انواع هیپنوتیزم
چند روش مختلف برای انتقال و انجام هیپنوتیزم وجوددارد:
1. هیپنوتیزم هدایت شونده
این نوع هیپنوتیزم شامل استفاده از ابزاری مانند دستورالعمل هاي ضبط شده و موسیقی برای القای حالت خواب آور اسـت. سایت هاي آنلاین و برنامه هاي تلفن همراه اغلب از این نوع هیپنوتیزم استفاده می کنند.
2. هیپنوتیزم درمانی
هیپنوتیزم درمانی استفاده از هیپنوتیزم در روان درمانی اسـت و توسط پزشکان مجاز و روانشناسان برای درمان بیماریهایی از جمله افسردگی ؛ اضطراب ؛ اختلال استرس پس از سانحه «PTSD» و اختلالات خوردن انجام می شود.
3. خودهیپنوتیزم
خودهیپنوتیزم فرایندی اسـت کـه وقتی شخص حالت هیپنوتیزم را بـه خود تلقین می کند رخ می دهد. این روش اغلب بـه عنوان ابزاری برای کمک بـه خود برای بازرسی درد یا نظارت استرس استفاده می شود.
تاریخچه هیپنوتیزم
تجربه استفاده از حالت هاي هیپنوتیزم مانند بـه هزاران سال قبل برمی گردد ؛ اما هیپنوتیزم در اواخر قرن هجدهم از کار دکتری بـه نام فرانتس مسمر شروع بـه رشد کرد. این تمرین بـه دلیل دیدگاههای عرفانی مسمر شروع بدی داشت ؛ اما سرانجام علاقه او بـه رویکردهای علمی تغییر یافت.
هیپنوتیزم در اواخر قرن نوزدهم در زمینه روانشناسی اهمیت بیشتری پیدا کرد و توسط ژان مارتین شارکو برای درمان زنانی کـه مبتلا بـه هیستری بودند استفاده شد. این اثر بر روی زیگموند فروید و رشد روانکاوی تأثیر گذاشت. اخیراً ؛ چندین نظریه مختلف برای توضیح دقیق نحوه عملکرد هیپنوتیزم وجوددارد. یکی از معروفترین نظریهها ؛ تئوری تجزیه جدید Hilgard در مورد هیپنوتیزم اسـت.
بـه گفته هیلگارد ؛ افراد در حالت هیپنوتیزم دچار شکاف آگاهی میشوند کـه در ان دو جریان مختلف فعالیت ذهنی وجوددارد. در حالی کـه یک جریان آگاهی بـه پیشنهادهای هیپنوتیزور پاسخ می دهد ؛ جریان دیگر بـه صورت جداگانه اطلاعات را خارج از خود آگاه فرد هیپنوتیزم شده پردازش می کند.
هیپنوتیزم چگونه عمل می کند ؟
اما این روش دقیقاً شامل چه مواردی اسـت و چگونه این مزایا را فراهم می کند؟ اینجاست کـه موضوع کمی مبهم و پیچیده می شود. اگر از 10 متخصص بپرسید كه این روش چگونه عمل می كند، احتمالاً 10 توضیح متفاوت خواهید شنید. اما تقریبا همه ی افراد دراین زمینه موافقند کـه فرایند هیپنوتیزم شامل دو مرحله اصلی اسـت کـه طبق معمولً بـه آن ها “تلقین” و ” پیشنهاد ” گفته می شود.
1. مرحله القا در هیپنوتیزم
در طی تلقین، بـه طور معمول بـه فرد گفته می شود کـه آرام شود و توجه خودرا متمرکز کند. بیمار دراین مرحله هیپنوتیزم می شود کـه میتواند از چند ثانیه تا 10 دقیقه یا بیشتر نیز طول بکشد. هدف از تلقین این اسـت کـه ذهن را ساکت کرده و توجه بیمار بر روی صدا و راهنمایی هاي درمانگر یا مشاور متمرکز شود.
2. مرحله پیشنهاد در هیپنوتیزم
مرحله “پیشنهاد” شامل مکالمه با شخص هیپنوتیزم شده از طریق حوادث فرضی و سناریوهایی اسـت کـه برای مقابله با رفتارها و احساسات غیر مفید انجام می شود. از بیماران خواسته می شود کـه رویداد های خیالی را انگار کـه واقعی هستند تصور کنند. نوع پیشنهادات کـه بـه هر بیمار داده می شود بـه چالش منحصر بـه فرد او بستگی دارد.
چگونه هیپنوتیزم را انجام دهیم؟
در اینبخش میخواهیم بـه آموزش هیپنوتیزم و مراحلی کـه باید طی شوند تا بـه طور موفقیتآمیزی هیپنوتیزم شوید اشاره کنیم. قبل از شروع این پروسه، درمانگر روند خوابگری را برای شـما توضیح می دهد و اهداف درمانیتان را بررسی می کند. طبق معمولً درمانگر با صحبتکردن با لحنی ملایم و آرامبخش شروع می کند و تصاویری را توصیف می کند کـه برای فرد حس آرامش، امنیت و رفاه را ایجاد می کنند.
وقتی در وضعیت آرام و ریلکس قرار گرفتید، درمانگر راههایي را برای دستیابی بـه اهدافتان بـه شـما پیشنهاد می دهد. برای مثال، بسته بـه هدفتان این ممکن اسـت شامل راههایي برای کاهش درد یا کاهش میل بـه سیگار باشد.
او همچنین بـه شـما کمک میکند تا تصاویر ذهنی واضح و معنیداری از خود در حال انجام اهدافتان تجسم کنید. وقتی جلسه تمام شد، باید خودتان را از هیپنوتیزم خارج کنید. دراین وضعیت درمانگر شـما کمک می کند بـهتدریج و بـهاسانی هوشیاری خودرا افزایش دهید.
تفاوت هیپنوتیزم با مراقبه
از برخی جهات، می توان این روش رابا مراقبه هدایت شده یا آگاهی ذهن مقایسه کرد. دراین روش ایده این اسـت کـه قضاوت هاي عادی و واکنش هاي حسی را کنار بگذاریم و بـه حالت تمرکز و پذیرایی عمیق تری برویم. هیپنوتیزم را می توان با غرق شدن خود در شخصیت هاي یک کتاب یا فیلم مقایسه کرد.
زمانی کـه کتاب داستان میخوانید یا یک فیلم میبینید دنیای خارج کمرنگ می شود و ذهن شخص کاملاً درگیر انچه میخواند یا تماشا می کند می شود. تحقیقات همچنین از این روش بـه عنوان “نابودی” موقتی منیت یاد کرده اند.
مطالب مشابه: روان درمانی رفتاری و شناختی
کاربرد هیپنوتیزم و فواید آن
هیپنوتیزم کاربردهایی زیادی دارد کـه عبارتند از :
- شـما میتوانید آن را برای تفریح انجام دهید.
- شـما میتوانید افکار بد دیگران نسبت بـه خودتان را تغییر دهید.
- شـما میتوانید کسی را برای دیدنتان احضار کنید.
- شـما میتوانید خانواده از هم پاشیده اي راگرد هم آورید.
- شـما میتوانید در دل رئیستان خودرا جا کنید.
- شـما میتوانید دشمنتان را بـه دوست تبدیل کنید.
- شـما میتوانید آن را در تجارت خود به کار برید.
تاثیر هیپنوتیزم بر جسم و روح انسان
- بـه عنوان ضد درد در انجام اعمال جراحی به کار می رود .
- هیپنوز میتواند بر درمان یا تسریع درمان موثر باشد.
- هیپنوز در کاهش بیماریهایی lثل سردرد یا اسپاسم کـه با استرس و فشار تشدید میشوند، کاربرد دارد.
هیپنوتیزم چه فوایدی برای بدن دارد؟
1. درمان کمکی برای ترک سیگار، ناخن جویدن، بازی با مو و کندن ان؛ بازرسی پرخوری هاي عصبی و لاغری میتواند باشد. هیپنوتیزم میتواند بسیاری از ناراحتی هاي فکری و اختلالات روانی را معالجه کند.
2. هیپنوتیزم برای از بین بردن غم اندوه و نگرانی و ایجاد نشاط و شادمانی موثر اسـت.
3. با هیپنوتیزم بیماریهایي مثل سر درد ؛ تنگی نفس ؛ بیخوابی ؛ نگرانی و اندوه ؛ اختلالات سو هاضمه ؛ برخی ناراحتی هاي قلبی ؛ ترس ؛ اضطراب ؛ آشفتگی ،افسردگی ؛ ناامیدی ؛ دلسردی ؛ اکثر بیماری هاي جسمی، عادات و رفتار ناخوشایند و بیماریهایی کـه منشا عصبی و درمانی داشته باشند، قابل درمان هستند.
4. اختلالات عاطفی بر اوقات فکر را در حالت بیداری متمرکز کرده و شرایطی شبیه حالت هیپنوز بوجود می آورد.
5. هیپنوتیزم قدرت تفکر ؛ تخیل و حافظه را تقویت کرده و شخص را قادر بـه بهره برداری از نهایت ظرفیت مغزش نماید.
مزایا و فواید باورنکردنی هیپنوتیزم
- هیپنوتیزم سبب درمان بسیاری از تبهکاران کـه مبتلا بـه امراض روانی هستند، می شود.
- هیپنوتیزم بهترین داروی زیبایی و حافظ جوانی اسـت.
- هیپنوتیزم لکنت زبان را در مواردی کـه نقص عضوی در کار نباشد ؛ درمان می کند.
- هیپنوتیزم درمان کننده حالاتی اسـت کـه فرد در شناخت هویت خود دچار مشکلاتی شده اسـت.
- هیپنوتیزم سبب آرامش بیمار می شود و انها را از بیخوابی و ناراحتی عصبی نجات می دهد.
عوارض هیپنوتیزم
بر خلاف تصور، هیپنوتیزم تاثیری بر داشتن حافظه قوی ندارد. بلکه با ایجاد خاطرات کاذب یا تغییر دادن خاطرات تلخ، جور دیگری از ان خاطره را تجربه می کنید. در حالی کـه افراد معتقدند کـه اقدامات و رفتارهایشان در طول مدت هیپنوتیزم غیر ارادی اسـت.
اما هیچ کس حتی در طول مدت هیپنوتیز نمی تواند شـما را مجبور بـه کاری خلاف خواسته خودتان کند. اینکار یک فرایندی اسـت کـه کاملا نیاز بـه مشارکت خودتان دارد.
همچنین در حالی کـه گزارش شده کـه فرایند هیپنوتیزم موجب افزایش عملکرد جسمی می شود کـه در فرد وجوددارد، اما نمیتوان بـه وسیله ان؛ تواناییهاي جسمی موجود در فرد را قویتر کرد. مثلاً وی را در حرفهاي خاص در ورزش، قویتر کرد. بلکه صرفا کمک میکند فرد بـه تواناییهایش آگاهتر باشد.
مطالب مشابه: روشهای متعددی برای کاهش تنش در زندگی
در پایان
هیپنوتیزم، را تقریبا همه ی، وقتی کـه غرق مطالعه یک کتاب، گوش کردن بـه موسیقی دلخواه، تماشای یک فیلم یا هر فعالیت مورد علاقه دیگری هستند تجربه نموده اند زیرا دراین هنگام ارتباط انها با محیط اطراف کم می شود و ممکن استدر این موقعیت ها متوجه صدای اطراف نشوید.
