عید غدیر خم از عیدهای بزرگ شیعیان بدلیل انتخاب حضرت علی (ع) بعنوان جانشین حضرت محمد (ص) میباشد. در این عید بزرگ رسم و رسومات و اعمال مهمی قرار داده شده است که خوب است با انجام اینکارها عید غدیر را با شکوه تر برگذار کنیم.
عید غدیر خم را جشن بگیرید ؛ یا علی مولا مدد
غدیر برکه نیست
دریایی اسـت کـه از دلش
اقیانوسی بـه وسعت ازل و ابد و بـه عمق تاریخ درد
سر برآورده اسـت
غدیر سر آغاز رسالتِ آسمانی تمام پیامبران خداست
حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین مشکوری، تولیت مسجد جامع قلهک و مدیر کانون خورشید که بصورت تخصصی به موضوع غدیر می پردازد رفتیم. پس از خواندن این مطلب، مطمئن باشید که در روز عید غدیر، کارهای مهمی برای انجام دادن دارید.
عیدی دادن از سنتهاي زیبای غدیری است که می تواند جایگاه این روز رابهویژه برای کودکان و نوجوانان تقویت کند. در سیره تعداد زیادی از بزرگان آمده که تنها در روز غدیر عیدی میدادند. روایت شده که در روز عیدغدیر عدهاي از شیعیان به محضر مبارک حضرت امام رضا«ع» رسیدند.
انحضرت جمعی از خواص را برای افطار نگهداشته و برای خانواده انها غذا، انواع هدیه و صله، لباس، انگشتر و کفش فرستاده بود. سر و وضع همه ی اطرافیان به دستور حضرت عوض شده و اسبابوآلات منزلشان تغییر کرده بود.
اما در همین دوره خودمان هم عده اي از مساجد دراین روز یک هدیه کوچک مثل یک شاخه گل به اهالی محله میدهند. اینکار هم تأثیرگذاری زیادی دارد و با هزینه کم میتوان ان را اجرا کرد.
زیارت غدیر بخوانید
درکتاب «مفاتیحالجنان» چندین زیارتنامه به نام امیرالمومنین«ع» هست اما در بین آن ها تنها خواندن 2زیارتنامه در روز عیدغدیر سفارش شده. اولی زیارت امینالله و دیگری زیارتی است که امام هادی «ع» خطاب به امیرالمومنین قرائت میکند و به «زیارت غدیر» مشهور است.
این زیارتنامه مربوط به زمانی است که معتصم ان حضرت را تبعید میکند و هنگامیکه امام به نجف اشرف می رسد این دعا را خطاب به امیرالمومنین«ع» می خواند.
این زیارت از نظر سندیت آن چنان ارزشی دارد که شیخ عباس قمی در باب سوم مفاتیحالجنان دربخش زیارت مخصوص امامعلی«ع» در روز عیدغدیر می نویسد:
«بعد از بررسی ثابت شد در تمامی زیارات، زیارتی به این اندازه از نظر صحت و اعتبار و قوت سند پیدا نمیشود». کمتر زیارتنامهاي را میتوان خواند که وقایع تاریخی در ان منعکس شده باشد.
اما در زیارتنامهاي که امام هادی«ع» خطاب به امیرالمومنین«ع» خوانده عده اي از وقایع تاریخی مانند غدیرخم یا بعضی از جنگها با اشاره به آیات قرآن منعکس شده.
درکنار وقایع تاریخی، امام دهم شیعیان دهها فضیلت حضرت امیر را دراین یادگار ارزشمند خود ذکر کرده. متن این زیارت در مفاتیحالجنان موجود است. برنامهریزی کنید تا حتماً دراین روز با فضیلت، این چند صفحه را مرور کنید و از ثواب بسیار ان برخوردار شوید.
درخت دین در غدیر اسـت کـه سر بـه ملکوت میساید
امامت دوازده خورشید در روشن چشم هاي غدیر طلوع کرده اسـت
اینک دست تمامت اسلام اسـت کـه بالا میرود
یک نماز ساده که وقت چندانی از شما نمی گیرد، از اعمال مهم و بدون جای گزین روز غدیر است. نماز عیدغدیر آن قدر بین نمازهای مستحب ارزش و اهمیت دارد که امام صادق«ع»
فرمودهاند: «هرکس در روز عید غدیر قبل از ظهر به قصد شکرگزاری خدا، 2رکعت نماز بگزارد ودر هر رکعت بعد از حمد، 10مرتبه سوره توحید و قدر و آیه الکرسی را بخواند نزد خدا برایش 100هزار حج و 100هزارعمره محسوب میشود و هر حاجتی از حوایج دنیا وآخرت را ازخدا تقاضای کند بهسهولت و با عافیت به او عنایت خواهد شد».
آثار پربرکت نماز عیدغدیر آن قدر هست که در روایتی از شیخ مفید آمده: «اگر نماز و دعا در روز عیدغدیر از او فوت شد، قضای ان رابهجا آورد».
نماز روز عیدغدیر مانند نماز صبح 2رکعت است، به این صورت که نیمساعت قبل از ظهر، 2رکعت نماز بخواند ودر هر رکعت بعد از حمد، سورههاي توحید، قدر و آیه الکرسی 10بار خوانده شود.
بهتر است این نماز درکنار دیگران خوانده شود و عده اي از علما سالهاي گذشته، برنامه نماز غدیر را در مساجد برگزار کردند. اگر شد که بهتر، اگر نشد حتماً تنهایی این نماز را بخوانید.
عیدغدیر برای ما شیعیان باید روز شادی و افتخار باشد. باید به هم تبسم کنیم و خدا را برای محبت امیرالمومنین«ع» شاکر باشیم. از امامرضا«ع» درخصوص عید گرفتن در روز غدیر روایتهاي زیادی نقل شده.
ان حضرت در حدیثی فرمودهاند:
«پیامبر«ص» به امیرالمومنین«ع» سفارش کردند این روز را عید قرار دهند؛ چنانکه پیامبران به جانشینان خود سفارش می کردند روز تعیین جانشین را عید بگیرند. غدیر روز تبریک و تهنیت است و روز تبسم هنگام ملاقات اهل ایمان. هرکس روز عیدغدیر به روی برادر دینیاش تبسم کند، خدا در قیامت با مهربانی به او نظر میکند».
خواندن زیارت امیرالمومنین«ع» در حرم مطهر ان حضرت یکی از رسومی است که بیشتر میان مسلمانانی که در نجف و شهر های اطراف زندگی می کنند رواج دارد. امام رضا«ع» زیارت امیرالمومنین«ع» رابه همه ی سفارش می کنند و می گویند:
«هر جا باشی، روز غدیر خودت رابه مرقد امیرالمومنین«ع» برسان که خدا برای هر مرد و زن باایمان و مسلمان گناه 60سال را میآمرزد و 2برابر انچه در ماه مبارک رمضان، شب قدر و شب عیدفطر از آتش آزاد کرده، در عید غدیر آزاد می کند». با این حال، اگر توفیق تشرف به نجف را ندارید، از شهر خودتان به نیت زیارت حضرت در نجف، زیارتنامه ایشان را بخوانید.
یکی از نشانههاي تمام اعیاد، آراسته بودن است. امام رضا«ع» فرمودهاند: «غدیر روز تزئین و آراستن است. هرکس برای روز غدیر خویش را بیاراید و زینت کند، خدا همه ی گناهانش را بیامرزد و فرشتگانی را برانگیزد که کارهای نیک وی را ثبت کنند و درجات وی را بالا ببرند تا غدیر سال آینده. پس اگر بمیرد شهید از دنیا رفته و اگر زنده بماند، زندگی سعادتمندانه و همراه خوشبختی داشته باشد».
امروزه مجالس مختلفی حتی در بین اهل سنت برگزار میشود؛ محافلی که در ان افراد دور هم جمع میشوند تا از شخصیت و فضایل امام علی«ع» سخن بگویند زیرا پیامبر«ص» فرمودند: «یاد کردن از علیبنابیطالب پرستش است».
ان حضرت در حدیث دیگری فرمودهاند: «هنگامیکه عدهاي گرد هم جمع شوند ودر ان جلسه از فضایل علیبنابیطالب یاد کنند، فرشتگان الهی در ان جلسه حاضر می شوند و انها را احاطه میکنند تا زمانی که از ان جلسه پراکنده و متفرق شوند.
بعد از آنکه متفرق شدند، فرشتگان به آسمان بازمیگردند و ملائک دیگر به انها غبطه می خورند». در دوره بزرگانی هم چون شیخ کلینی و شیخ صدوق «غدیریهسرایی» از ارزش بالایی برخوردار بودو بسیار تأکید می کردند که شیعیان دراین روز بزرگ دور هم جمع شوند و حتی دریک مجلس ساده، اشعاری در فضیلت امیرالمومنین«ع» بخوانند.
میرزایشیرازی یکی از افرادی بوده که بر این سنت تأکید بسیاری داشته و همواره در روز غدیر محفل شعرخوانی برگزار میکرده. امام صادق«ع» در رابطه با اهمیت شعر فرمودهاند: «هرکس برای ما اهلبیت شعری بسراید، خدای متعال برای او خانهاي در بهشت بنا می کند».
اینک، دست نورانی قرآن ناطق اسـت
کـه تا عرش خدا اوج می گیرد
اینک، زمین اسـت کـه بـه آسمان میبالد
اینک، خورشید اسـت کـه برتابش خود
بر علی«ع» بـه زمین فخر می کند
درست است که تبریک این عید به سادات بهدلیل نسبتی که با امیرالمومنین«ع» دارند از رسوم اصلی و زیبای این روز بهشمار می آید اما درکنار ان؛ دیدار اهل ایمان هرچند از سادات نباشند، ثواب و پاداش بزرگی خواهد داشت.
امام رضا«ع» فرمودهاند: «هرکس روز عید غدیر به دیدار مومنی رود، خدا 70نور به قبرش وارد کند و قبر وی را توسعه دهد و هرروز 70هزار فرشته به زیارت قبرش بروند و وی را به بهشت بشارت دهند». یک راهکار خوب هم که در بعضی از شهرها اجرا میشود این است که سادات و غیرسادات، روز عیدغدیر در مسجد جمع میشوند و باهم ملاقات میکنند. اینکار می تواند در همه ی شهرها به اجرا درآید.
مهمانیگرفتن و اطعام مردم، در همه ی روزهای تقویم دارای فضیلت بسیار است، اما در روز عیدغدیر فضیلت بیشتری دارد. آن قدر بر این موضوع سفارش شده که در برخی روایات عیدغدیر به «یوم اطعامالطعام» معرفی شده است.
می توان ریشه این موضوع را در فرمان خدا به پیامبرش جستجو کرد که در واقعه «یومالدار» یعنی داستان علنی شدن بعثت پیامبر اکرم«ص» رخ داد. خداوند درسال سوم بعثت به پیامبر امر کرد که با گوشت گوسفند و مقداری شیر، غذایی آماده کند و اطرافیانش رابه اسلام دعوت کند.
رسول اکرم نیز از پسرعمویش علی خواست تا این ضیافت را ترتیب دهد و طعام را آماده کند. در ان واقعه که شرح مفصلی دارد، پیامبر پس از اعلام رسالت خود فرمودند: چهکسی حاضر است به من ایمان بیاورد تا جانشینم شود؟
و ان روز امیرالمومنین«ع» ایستادند و گفتند:
«اي پیامبر من تو را یاری میکنم» ودر همان مهمانی و پای همان سفره بود که پیامبر برای اولینبار حضرت علی «ع» رابه جانشینی خود معرفی کرد و فرمود: «این برادر، وصی و جانشین من در بین شماست.
سخن وی را بشنوید و از او اطاعت کنید». روایتهاي بسیاری درباره فضیلت اطعام در غدیر وجوددارد که در این جا یک نمونهاش را بیان می کنیم. امام رضا«ع» فرمودند: «هر کس مومنی را در روز عیدغدیر غذا دهد، مانند کسی است که تمام پیامبران و صدیقان را اطعام کرده».
خوشبختانه، چندسالی است که سنت اطعام در غدیر به صورت مردمی در کشور اجرا میشود و شهر اهواز با 6سال برگزاری مراسم اطعام غدیر از پیشتازان این سنت حسنه است.
سال گذشته واحد فرهنگی مسجدالغدیر و هیئت روضهالزهرا«س» 14هزارنفر از مردم این شهر رابه ضیافت علوی دعوت کردند. دراین مراسم آیتالله جزایری، امام جمعه و نماینده ولیفقیه در خوزستان و نیز آیتاللهحیدری، امام جمعه موقت اهواز نیز حضور داشتند.
20هزار گیلانی نیز سال گذشته در شب عیدغدیر با 110دیگ آبگوشت نذری مراسم عید را برگزارکردند. همچنین قرار است امسال، دهم مهر که روز عید غدیر است در مسجد جامع غدیرخم در سهراه ضرابخانه 5هزارنفر اطعام شوند.
پس تا دیر نشده شما هم آستین بالا بزنید و با تدارک یک غذای ساده، ثواب اطعام در روز غدیر را ببرید.اگر از خانواده ارجمند سادات هستید به پیشنهاد ما عیدی هاي غدیر امسال را خودتان بسازیدبعضیها به عیدیاي که سادات در روز عیدغدیر به دیگران میدهند، اصطلاحا «تهکیسهاي» می گویند.
کاربرد این اصطلاح به این دلیل است که سکههاي عیدی روزغدیر، فارغ از ارزش مادی ان بسیار باارزش و گرانبهاست و باید همیشه در ته کیسه شما بابت برکت مال و اموالتان بماند.
پس اگر سید هستید حتماً بهخاطر داشته باشید عیدیهایي که میدهید از لحاظ مادی زیاد نباشد تا جنبه و نگاه معنوی با برکتبودن ان حفظ شود.
اگر دوست دارید ارزش بیشتری به عیدی خودتان بدهید، سعی کنید ارزش معنوی عیدیتان رابا کارهایی از قبیل تزیینات ساده، نوشتن چند حدیث کوتاه و روایات روی کارت و… بالا ببرید نه این که الزاماً پول بیشتری به اطرافیانتان بدهید.
همچنین ما پیشنهاد می کنیم برای درست کردن و تزیین سکهها یا اسکناسهایتان دور هم جمع شوید و اینکار رابهصورت دستهجمعی انجام دهید. این کارها اگر بصورت مشارکتی انجام شود، هم خستگی کمتری دارد و هم باعث خلق ایدههاي متفاوت و بیشتری میشود و هم بهخودتان خوش میگذرد و خاطرهاي زیبا و جذاب از شب عید میسازید.
در دنیای امروز که مشغله ما آدمها بیشتر از گذشته شده و زمان زیادی را هم در دنیای مجازی سپری میکنیم، این فرصتها، غنیمت خوبی برای دورهمیهاي دوستانه یا فامیلانه است که میتوانیم از ان نهایت استفاده را ببریم.
به بیان بهتر و آسانتر، تلاش کنید عیدغدیر را باشکوه و عالی برگزار کنید. اما لطفا برگزاری باشکوه عیدغدیر رابا تجملاتی برگزار کردن ان اشتباه نگیرید!
روش بعدی، بسیار آسان و آسان ولی زیباست. اسکناسها را لوله می کنید ودر آخر با یک روبان باریک و یا یک گل کوچک مصنوعی دور ان میپیچید.
تازدن اسکناسها به شکل پلیسه هم میتواند زیبایی خوبی به عیدی شما بدهد. بعد از پلیسه کردن اسکناس می توانید وسط ان رابا یک روبان سبز باریک ببندید. اینکار یک مشکل دارد و ان هم احتمال خراب شدن اسکناسهاست.
روش پیشنهادی بعدی ما نیز با استفاده از مقواست. به این شکل که مقواهای رنگی رابهصورت مستطیلهاي کوچک برش می دهید. سپس از وسط ان را طوری تا می کنید که به شکل کارت پستال دربیاید اما در سایز کوچکتر. بعد در قسمت داخلی ان سکه میچسبانید ودر طرف دیگر حدیث یا روایتی درباره غدیر و یا تبریک عید را یادداشت میکنید.
در آخر کار سری به کابینتها بزنید و یک ظرف مناسب یا یک سبد حصیری انتخاب کنید. میتوانید یک تور ساده کف ظرف یا سبدتان بیندازید و بعد عیدیها را در ان بچینید. حتی میتوانید ظرف حاوی عیدی رابه سلیقه خودتان با پارچه ساتن، روبانها و تورهای رنگیاي که در خانه دارید تزیین کنید. البته همان گونه حواستان به هزینه مواداولیه برای اینکار باشد.
یک لحظه محو شد اثر سنگریزه ها
خاموش شد دو چشم تر سنگریزه ها
مرگ ستاره ها همه ی یک یک شروع شد
ازآن دقیقه مرگ ملائک شروع شد
ماه بدون پرتو خورشید می شود؟
حالا شـما بگو کـه غدیر عید میشود؟
«همیشه وقتی حال و هوای عیدغدیر میپیچد توی سرم، پرت می شوم به دوران کودکی؛ زمانهایي که از یک هفته قبل یا حتی بیشتر با دخترعموها به صرافت درست کردن و تزیین عیدیهاي مادربزرگ میافتادیم و هر سال تمام تلاشمان را میکردیم تا خلاقیت بیشتری به خرج بدهیم که عیدیهاي مادربزرگ تکراری نباشد، زیباتر از سال قبل باشد و درنهایت، لبخند رضایت را بر صورت مادربزرگ ساداتمان بنشاند.
از طرف دیگر همیشه حواسمان بوده که در عین زیبایی و ابتکار، هزینه کمی صرف این تزیینات شود، طوریکه فقط جنبه خوشسلیقه بودن اینکار به چشم بیاید و تبدیل به یک اتفاق تجملاتی نشود. یادم می آید از چند شب قبل با دخترعموها و دخترعمهها دور هم جمع میشدیم و ایدههاي خودمان را درباره تزیین سکههاي عیدی امسال مادربزرگ به اشتراک میگذاشتیم.
پس از تصویب طرح، مواداولیهاي راکه برای درست کردن عیدیها لازم داشتیم، در فهرست خرید می نوشتیم. 2 نفر مسئول خرید و تهیه ابزارکار می شدند.
3-2 شب مانده به عید غدیر، دورهم جمع میشدیم و تقریباً تا حوالی اذان صبح، سکهها یا اسکناسهاي نو و تا نخورده راکه پدر به نیت عیدیدادن تهیه کردهبود تزیین می کردیم. 2 نفر به سکهها چسب میزدند. یکی از ما داوطلب بریدن مقواهای رنگی میشد.
نفر بعد جمله یا حدیثی را انتخاب می کرد برای نوشتن روی کارتها و یکیدو نفر هم جملهها رابا خط خوش روی کارتهاي آماده شده و برشخورده مینوشتند. لحظههاي خوش ان شبها هیچوقت از یاد هیچ کداممان نمی رود؛ لحظههایي که وسط کارها و بین مقواهای رنگی و قیچی و چسب و روبان و… چای و شیرینی میخوردیم و میخندیدیم.
همان شب باهم سفره سبز مادربزرگ را پهن می کردیم و شیرینی و شکلات و میوه و عیدیها رابا سلیقه روی سفره میچیدیم تا صبح عید، همه یچیز برای پذیرایی از مهمانهاي عزیز مادربزرگ آماده باشد».احتمالا شما هم با شنیدن این خاطرهها از شب عیدغدیر به وجد آمدهاید حتی اگر ان را تجربه نکرده باشید.
پس اگر خودتان از خانواده سادات هستید یا یکی از اقوام؛ دوستان و یا آشنایانتان سید هستند می توانید از همین لحظه به ساختن چنین خاطره مشابهی برای اطرافیان خود فکر کنید و جرقههاي ذهنی خودتان را درباره این موضوع جدی بگیرید. البته فکر کردن به پیشنهادهای ما هم میتواند خلاقیت شما را تحریک کند.
یک راه آسان، ساده و کمهزینه این است که روی مقواهای رنگی طرحهاي یکسانی بکشید و سپس آن ها را ببرید. این طرحها کاملا بسته به نوع سلیقه شما می تواند متفاوت باشد. مثلاً میشود از طرحهاي هندسی مانند مربع، دایرههاي تودرتو، مستطیل و… استفاده کنید یا این که از طرحهاي طبیعی مانند برگ درختان استفاده کنید.
برای نمونه برگ درخت انگور ایده خوبی برای اینکار است. به این ترتیب که یک برگ درخت انگور را روی مقوا گذاشته، از روی ان طرح میکشید و با قیچی دور ان را می برید. سپس گوشه هر کدام از این برگهاي مقوایی، یک سکه میچسبانید.
برای اجرای این ایده شما فقط به چند مقوای رنگی نیاز دارید و یک قیچی و یک قوطی چسب مایع. در قسمت خالی باقیمانده میتوانید یک حدیث و یا روایت درباره غدیر بنویسید.
یا این که عید را تبریک بگویید. مثلاً به این شکل: «عیدغدیر بر شما خجسته باد». همچنین می توانید سال و فصل عیدغدیر را زیر برگهاي مقوایی با خط ریزتری بنویسید. مثلاً: پاییز 1394.
نقل و تور و روبان
راه بعدی برای تزیین عیدیهایتان، استفاده از نقل، روبان و تورهای رنگی است که احتمالا همین همین حالا در گوشه کمد خانه شما پیدا میشود.
به این شکل که تورهای رنگی رابهصورت مربعهاي کوچکی برش می زنید سپس سکه را وسط ان قرار میدهید و مقداری نقل رنگی و شکلات روی این مربعهاي کوچک توری میگذارید. گوشههاي تور رابه سمت بالا جمع میکنید و با روبان سر ان را میبندید. میتوانید از گرههاي پاپیونی کمک بگیرید. به این ترتیب عیدی زیبایی به دوستان و اقوام میدهید.
افراشتم دو دست کـه میخواهمت علی
این برکه شاهد اسـت کـه میخواهمت علی
وقتی رسول دست علی را گرفته بود
لبخند میزد و دلش اما گرفته بود