آداب و اعمال مستحب در زیارت مسجد جمکران
ارزش زیارتی مسجد مقدس جمکران
گاهی در نبود تنها یک نفر
گویی جهان بـه تمامی خالی اسـت…
السلام علیڪ یا عین الحیوة
حضرت امام مهدی«علیه‌السلام»:
انا صاحب الحق، ليس هذا اوان ظهوري، و قد بقي مده من الزمان.علامة ظهور امري کثرة الهرج و المرج و الفتن
ای شیعه‌ما
«من صاحب حقم، ولی اکنون هنگام ظهور نيست، مدتی از زمان باقی اسـت». عرضه داشتند امر شـما کی ظاهر میشود؟ فرمودند:« نشانه‌ي ظهور من، کثرت هرج و مرج و فتنه‌هاست.
بحارالانوار/ ج51/ ص 320
در سخنانی كه حضرت علی «ع» بـه پسر يمانی فرموده اند اينگونه آمده اسـت: ای پسر يمانی اينجا «جمكران» زمينی مقدس و پاك از همه ی آلودگيهاست. بر اين زمين اثر نور حق ساطع شود و از اين زمين مردم رايحه و بوی مشك استشمام كنند. خانه ها و مواضع و زمينهای اينجا عالی و گرانبها گردد.
علاوه بر اين درضمن فرموده های حضرت حجة بن الحسن «ع» بـه حسن بن مثله آمده بود بـه حسن مسلم بگو: «اينجا زميني شريف اسـت خداي تعالي اين زمين را از زمينهاي ديگر برگزيده اسـت و بـه آن فضيلت و برتري داده اسـت».
از اين دست تعابير استفاده می شود كه زمين جمكران نظير زمينهای مكه و مدينه دارای ارزش تكوينی خاصی اسـت.
در بخشی از فرموده های حضرت امام زمان «عليه السلام» آمده بود كه ثواب اعمال عبادي نظير اقامه نماز دراين مكان شريف بسيار زياد اسـت تعبير آن حضرت اين بود كه: »هر كس آن دو ركعت نماز را «با شرايط خاصش» دراين مكان شريف بـه جاي آورد مثل آن اسـت كه در كعبه اين نماز را خوانده اسـت».
اين امر نشان مي دهد كه از نظر معنوي اين مسجد از جايگاه ويژه ای برخوردار اسـت.
آداب و اعمال مستحبی مسجد مقدس جمکران
– نمازها:
آداب اين مسجد نيز ابتدا خواندن دو ركعت نماز تحيت و سپس دو ركعت نماز امام زمان «عليه السلام»:
بـه مردم بگو تا بـه این مکان رغبت نمایند و آنرا عزیز دارند ودر آن چهار رکعت نماز بخوانند دو رکعت بـه نیت نماز تحیت مسجد اسـت کـه در هر رکعت یکبار سوره حمد و هفت بار سوره‌ي اخلاص خوانده میشود و ذکر رکوع و سجود را نیز هفت بار تکرار کند. و دو رکعت دیگر را بـه نیت نماز امام زمان ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ بخوانند
بـه این ترتیب کـه چون سوره‌ي حمد را شروع بـه خواندن نمایند و بـه «ایاک نعبد و ایاک نستعین» برسند آنرا صد بار تکرار کنند و بعد ازآن بقیه سوره حمد را بخوانند، سپس سوره‌ي اخلاص را فقط یکبار بخوانند و آنگاه ذکر رکوع و سجود را هفت بار تکرار نمایند، رکعت دوم را نیز بـه همین طریق بخوانند؛
حتما بخوانید: طریقه خواندن نماز امام زمان (عج)
چون نماز را تمام کنند یکبار تهلیل «لا اله الا الله» بگویند و سپس تسبیحات حضرت فاطمه‌ي زهرا ـ درود الله علیها ـ را گفته سر بـه سجده گذارند و صد بار صلوات بر پیامبر و آل پیامبر بفرستند.
جناب حسن بن مثله ـ رحمه الله ـ میگوید: سپس امام زمان ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ فرمودند: فَمَن صَلاّها فَکأنَّما صلّي فی البیت العتیق. هر کس این نماز را بخواند مانند آن اسـت کـه در کعبه نماز خوانده اسـت.
گفتنی اسـت کـه نماز تحیت مسجد فقط در مکان مسجد ودر مقام امام زمان ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ وارد شده و خواندن آن در غیر آن مکان مانند حیاط مسجد وارد نشده اسـت.
حضرت امام مهدی (علیه‌السلام) :
يابْنَ الْمَهْزِيارِ! لَوْلاَ اسْتِغْفارُ بَعْضِکُمْ لِبَعْضٍ، لَهَلَکَ مَنْ عَلَيها، إلاّ خَواصَّ الشّيعَةِ الَّتي تَشْبَهُ أقْوالُهُمْ أفْعالَهُمْ.
ای شیعه ما
اگر طلب مغفرت و آمرزش بعضي شماها براي همديگر نبود، هرکس روي زمين بود هلاک مي‌گرديد، مگر آن شيعيان خاصّي که گفتارشان با کردارشان يکي است.
مستدرک/ ج5/ ص247
– دعاها:
در بعضي از اقوال نيز آمده اسـت كه پس از اين نماز دعاي «الهي عظم البلاء» را تا آخر قرائت كنند. علاوه بر اين امور، خواندن دعاهاي مخصوص امام زمان نظير دعاي «ندبه» و ديگر دعاهايي كه خواندن انها در دوره غيبت كبري سفارش شده، دراين مكان مناسب اسـت.
– تسبیح حضرت زهرا علیها السلام:
کـه طبق روایات از مصادیق ذکر کثیری اسـت کـه قرآن بر آن دعوت فرمود: «یا أَيُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْراً کَثیراً». اى کسانى کـه ایمان آوردهاید خدا را یاد کنید یاد بسیار.
احزاب، ۴۱
عالم بزرگوار و فقیه نامدار، صاحب جواهر در جلد ۱۰؛ آنرا برترین اذکار و بهترین تعقیبات شمرده و روایات زیادی در فضیلت آن نقل کرده اسـت.
– یکصد مرتبه صلوات بر محمد و آل محمد در حال سجده:
همان ذکر پربرکتی کـه روایات متواتری درباره اهمیت آن وارد شده و بعضی از بزرگان، کتاب مستقلی درباره برکات صلوات بر پیامبر و اهل بیتش نوشته اند کـه نماز بدون صلوات، نماز نیست.
حال، اگر این اعمال بـه قصد قربت مطلقه خوانده شود، جای بحث دارد؟!
حتی جمعی از فقهای بزرگ فتوا داده اند کـه بـه قصد ورود نیز می توان این اعمال را انجام داد! همان طور کـه یکی از مراجع ارجمند فعلی گفتند:
«در حضور من، کسی از حضرت آیه الله العظمی بروجردی «ره» سؤال کرد، آیا می توان اعمال مسجد جمکران را بـه قصد ورود انجام داد، ایشان کمی مکث کردند و فرمودند: آری! می توان بـه قصد ورود انجام داد». این در حالی اسـت کـه احاطه فقهی و رجالی آن مرحوم بر کسی پوشیده نیست.
آداب مسجد جمکران
چون مسجد مقدس جمکران از ویژگی زیارت حضرت بقیه الله الأعظم ـ ارواحنا فداه ـ هم برخوردار اسـت سزاوار اسـت زائرین ارجمند، آداب زیارت را مراعات کنند کـه بـه چند نکته از آنان اشاره میشود:
۱. زائر از بهترین و پاکیزه‌ترین لباس‌ها استفاده نمایند.
۲. زبانش بـه ذکر تکبیر و تحمید و تسبیح و تهلیل و صلوات مشغول باشد.
۳. هنگام داخل شدن در حرم و زیارتگاه‌ها سعی نماید در تحصیل رقّت قلب و خضوع و شکستگی و تصوّر جلالت قدر و معرفت بـه این‌که امام ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ ما را میبیند و کلام ما را میشنود و درود ما را جواب می دهد.
شایسته اسـت در موقع اذن طلبیدن تدبّر در محبّت و لطفی کـه امام ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ بـه شیعیان زائر خود دارند، کنند.
و همچنین تأمّل کند در خرابی‌های حال خود و عمل خویش کـه چه خلاف‌هایي مرتکب شده و عهد و پیمان و دستورات نورانی آن بزرگوار را نادیده گرفته اسـت و بـه یاد اذیّت‌هایي کـه بـه ایشان و خاصّآن و دوستان ایشان انجام داده اسـت.
بـه راستی کـه اگر کسی تأمّل کند، قدم‌ها از رفتن باز می ایستد و قلب‌ها هراسان و چشم‌ها گریان می شود و این تمام آداب اسـت.
۴. داخل شدن بـه حرم ائمه‌ي اطهار ـ علیهم السّلام ـ و مساجد بر انسان جنب و زن در ایام عادت حرام اسـت و همچنین در وارد شدن بـه این مکان‌های مقدس مستحب اسـت انسان با وضو باشد.
۵. باید دعا و زیارتی کـه از طرف اهل‌بیت ـ علیهم السّلام ـ بـه ما رسیده، خوانده شود و از زیارتی کـه بعضی بی‌خبران عوام آن ها رابا بعضی از زیارات مأثوره و معتبره مخلوط کرده‌اند و نادانان را بـه آن مشغول کرده‌اند دوری کند.
۶. همه ی‌ي اعمال اعمّ از زیارت و نماز و دعا، چه دراین مکان مقدس و چه در زیارت‌های دیگر ائمه‌ي اطهار ـ علیهم السّلام ـ را می توان بـه نیابت از حضرت مهدی ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ انجام داد.
۷. کلام لغو و بیهوده در موقع انجام اعمال عبادی دراین مکان مقدس «مسجد جمکران» مذموم اسـت و مانع رزق و باعث قساوت قلب می شود.
۸. زائران عزیز نباید وسیله‌ي مزاحمت دیگر زوّار را فراهم آورند و همچنین خدّام با زائران با کمال ادب برخورد نمایند تا زائران در کمال آزادی و خاطرجمعی قلب کـه لازمه‌ي هر عمل عبادی اسـت ازآن مکان شریف توشه گیرند.
زنانی کـه با لباس‌های مستهجن و آرایش کرده و با وقاحت و گفتارهای بلند بـه نحوی کـه مانع استفاده‌های معنوی زوّار و باعث حواس پرتی پرستش کنندگان و گریه کنندگان می شود از هر گروهی کـه هستند سدّ سبیل الله میشوند و راه خدا را می‌بندند کـه اینگونه زیارت از پرستش نیست.
انگار همه ی یادمان رفته
بی تو!
تعادل دنیا،
در نقطه‌ای فاحش می‌لنگد…
درود! بازآ
السلام علیک یا اباصالح المهدی«عج»
