شب قدر، کـه بـه آن لیلة القدر نیز گفته میشود، شبی اسـت کـه در آن قرآن بر پیامبر اسلام «ص» نازل شده و بـه عنوان شب تعیین سرنوشت انسانها برای یک سال شناخته میشود. این شب بـه دلیل اهمیت ویژهای کـه در اسلام دارد، با عبادت، دعا و زندهداری توسط مسلمانان گرامی داشته میشود. تاریخ دقیق آن مشخص نیست، اما اغلب در یکی از شبهای نوزدهم، بیست و یکم یا بیست و سوم ماه رمضان برگزار میشود.
شب قدر، کـه بـه آن لیلة القدر نیز گفته می شود، یکی از شبهای با برکت و مهم در ماه رمضان اسـت. این شب بـه دلیل نزول قرآن و تعیین سرنوشت انسانها برای یک سال، از اهمیت ویژهای برخوردار اسـت. برخی از فضیلتهای شب قدر عبارتند از:
1. نزول قرآن: قرآن کریم در این شب بر پیامبر اسلام «ص» نازل شده اسـت.
2. تعیین سرنوشت: بر اساس اعتقادات اسلامی، سرنوشت افراد برای سال آینده، از جمله روزی، مرگ و زندگی، در این شب مقدر میشود.
3. ارزش عبادت: عبادت در این شب از عبادت در هزار ماه بهتر و با ارزشتر اسـت.
4. نزول فرشتگان: فرشتگان و روح «جبرئیل» در این شب بـه زمین نازل میشوند و در امور بندگان دخالت می کنند.
مسلمانان در این شب بـه اعمال عبادی مانند نماز، دعا، تلاوت قرآن و ذکر می پردازند و سعی می کنند از فضیلتهای آن بهرهمند شوند.
شب قدر یکی از شبهای نیمه دوم ماه رمضان اسـت کـه در آن اعمال و عبادات زیادی برای مسلمانان پاداش بیشتری دارد. این شب بـه عنوان شبی ویژه و قدرشناس توصیف می شود و معتقد بـه آن اسـت کـه هر شخصی در این شب دعا کند و عبادات کند، ثواب و پاداش زیادی خواهد داشت. بـه همین دلیل برخی از مردم این شب را بـه دنبال شبهای 19؛ 21 و 23 ماه رمضان بـه دعا و مناجات می پردازند تا از برکات و رحمت الهی فراوان آنها برخوردار شوند.
مطالب مشابه: انشای زیبای شب های قدر «انشا از مراسم شب قدر»
در بعضی از روایات منقول از ائمه اطهار علیهم السلام شب قدر مردد بین نوزدهم و بیست و یکم و بیست و سوم ماه رمضان اسـت. و در برخی دیگر از آنها مردد بین شب بیست و یکم و بیست و سوم و در روایات دیگری متعین در شب بیست و سوم اسـت. «۱»وعدم تعین یک شب بـه جهت تعظیم امر شب قدر بوده تا بندگان خدا با گناهان خود بـه آن اهانت نکنند.
پس از دیدگاه روایات ائمه اهل بیت علیهم السلام شب قدر از شبهای ماه رمضان و یکی از سه شب نوزدهم و بیست و یکم و بیست و سوم اسـت. اما روایات منقول از طرق اهل سنت بـه طور عجیبی با هم اختلاف داشته و قابل جمع نیستند ولی مشهور بین اهل سنت این اسـت کـه شب بیست و هفتم ماه رمضان شب قدر اسـت «۲»و در آن شب قرآن نازل شده اسـت.
شب قدر منحصر در شب نزول قرآن و سالی کـه قرآن درآن نازل شد نیست بلکه با تکرار سالها، آن شب نیز تکرار میشود. یعنی در هرماه رمضان شب قدری اسـت کـه درآن شب امور سال آینده تقدیر میشود. دلیل براین امر این اسـت کـه:
اولا: نزول قرآن بـهطور یکپارچه در یکی از شبهای قدر چهارده قرن گذشته ممکن اسـت ولی تعیین حوادث تمامی قرون گذشته و آینده درآن شب بی معنی اسـت.
ثانیا: کلمه «یفرق» در آیه شریفه «فیها یفرق کل امر حکیم.»«دخان / ۶» در سوره دخان بـه خاطر مضارع بودنش، استمرار را میرساند و نیز کلمه «تنزل» در آیه کریمه «تنزل الملئکه والروح فیها باذن ربهم من کل امر»«قدر / ۴» بـه دلیل مضارع بودنش دلالت بر استمرار دارد.
ثالثا: از ظاهر جمله « شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن.»«بقره / ۱۸۵»چنین برمیآید کـه مادامی کـه ماه رمضان تکرار میشود آن شب نیز تکرار میشود. پس شب قدر منحصر در یک شب نیست بلکه در هر سال در ماه رمضان تکرار میشود.
در این خصوص در تفسیر برهان از شیخ طوسی از ابوذر روایت شده کـه گفت: بـه رسول خدا «ص» عرض کردم یا رسول الله آیا شب قدر شبی اسـت کـه در عهد انبیاء بوده و امر بـه آنان نازل میشده و چون از دنیا میرفتند نزول امر درآن شب تعطیل میشده اسـت؟ فرمود: « نه بلکه شب قدر تا قیامت هست.»«۳»
طبق آیهای از قرآن کریم شب قدر از هزار ماه کـه در آن شب قدری وجود ندارد، برتر و بالاتر اسـت. ائمه اطهار «علیهم السلام» در مقام تفسیر و تبیین آیات قرآن، دلیل این برتری حیران کننده را، برتری عبادت و انجام عمل صالح برای بندگان در این شب دانستهاند.
اگر لحظهای درنگ کنیم و کمی با خود بیاندیشیم خواهیم دید کـه در بین ۳۶۵ شب سال تنها شبی از شبهاست کـه اینچنین مورد عنایت و توجه قرار گرفته و چنان اثراتی بر آن مترتب شده اسـت.
بنابر این با اندکی تأمل بـه این نتیجه خواهیم رسید کـه باید این فرصت را غنیمت شمرد چرا کـه در این شب پرخیر و برکت فرصتی بسیار استثنایی آن هم در ماه میهمانی خدا برای ما فراهم شده اسـت کـه میتوانیم با توجه و همتی کـه بـه کار میبندیم بهره بسیار زیادی ازآن ببریم.
با رجوع بـه بیانات ائمه اطهار میتوان از اعمال و عباداتی کـه مورد توصیه قرارگرفتهاند، با خبر شد. از جمله این اعمال میتوان بـه احیاء این شب و تفکر و تحصیل علم در باب مسایلی کـه انسان را بـه خدا نزدیکتر میگرداند اشاره کرد. مثلا مناسب اسـت در این شب مقداری با خود خلوت کنیم، عملکرد سال گذشته خودرا مرور کنیم. اعمال و رفتار خودرا در این سال زیر ذرهبین قرار دهیم و ببینیم درسال گذشته کجا بوده و اکنون بـه کجا رسیدهایم؟
با پرداختن بـه این افکار می توانیم مقدمه استفاده بیشتر از این شب را مهیا کنیم. از خداوند تقدیر بهتری را درسال آینده طلب کنیم. از او بخواهیم کـه ما را در پیمودن مسیری کـه مورد پسند اوست کمک کند. همچنین از او کـه وعده آمرزش در این ماه و بـه خصوص در این شب بـه ما داده اسـت در مورد کوتاهیهای خود طلب مغفرت و آمرزش کنیم و تصمیم بگیریم او را بیش از پیش اطاعت کنیم.
همچنین زنده نگه داشتن یاد خداوند در دل، دستگیری از محرومان و مظلومان و دعای خیر برای سایرین نیز از جمله اعمال سفارش شده هستند. بدین ترتیب اسـت کـه هر انسان آگاه و بیدار دل در حدی کـه در توان و شایسته اوست، میتواند هر چه بیشتر خودرا مشمول عنایت و توجه خداوند قرار دهد. بـه این امید کـه بتوانیم از این فرصت استثنایی و خیرات بیمنتهای این شب بهره و استفادهای شایان ببریم.
شب قدر شبی اسـت کـه خدوند قران را بر پیامبر نازل کرده اسـت، شب های قدر برای مسلمانان بسیار با ارزش اسـت بـه همین دلیل این شبها را تا صبح بیدار می مانند قران بـه سر می گیرند و با خدای خود راز و نیاز می کنند. در قران کریم هیچ اشاره ای بـه اینکه شب قدر در چه شبی اسـت نشده اسـت اما با توجه بـه یکسری از آیه ها مشخص اسـت کـه در ماه مبارک رمضان اسـت و کل قران در شب قدر بـه پیامبر نازل شده اسـت.
با اینکه در قران هیچ اشاره ای بـه اینکه قران در چه شبی نازل شده نشده اسـت اما در یکسری از روایات از ائمه اطهار «ع» آمده اسـت کـه شب های قدر بین نوزدهم و بیست و یکم و بیست و سوم ماه رمضان اسـت و در برخی روایات دیگر بیست و یکم و بیست و سوم رمضان اسـت و روایاتی هم حاکی ازآن اسـت کـه شب قدر بیست و سوم رمضان اسـت.
قدر در زبان عربی بـه معنای تقدیر و اندازه گیری اسـت و این بـه این معنی اسـت کـه در شب قدر خداوند حوادث یک سال را مقدر می کند و زندگی و مرگ، سعادت و خوشبختی و یا دشواری انسانها در این شب مقدر می گردد. شب قدر فقط مربوط بـه 14 قرن گذشته و شبی کـه قران نازل شد نیست بلکه هر سال در ماه رمضان شب قدر تکرار می شود و خداوند حوادث یک سال آینده را برای بندگانش مقدر می کند.
با توجه بـه آن چیزی کـه در قران راجب شب قدر نوشته شده اسـت و همچنین روایاتی کـه از ائمه اطهار وجوددارد شب قدر شبی بسیار برتر و بالاتر از شب های دیگر اسـت چرا کـه در این شب میزان عبادت بندگان و انجام کارهای خیر و نیک بیشتر اسـت. شب قدر کـه شبی اسـت کـه در ماه میهمانی خداوند قرار دارد آنقدر در قران و در روایات بـه ارزشمندی و اهمیت آن اشاره شده اسـت کـه ما انسانها باید بـه آن توجه ویژه ای داشته باشیم و از اهمیت آن غافل نشویم.
در این شب ما مسلمانان می توانیم هر انچه کـه از خداوند میخواهیم از درگاهش بخواهیم همچنین در این شب پر فضیلت راه توبه باز اسـت و ما می توانیم از تمام خطا ها و گناهانی کـه مرتکب شده ایم توبه کنیم و بـه پیشگاه خداوند و بندگی او بازگردیم خداوند هم با آغوش باز در این شب مهم پذیرای ما خواهد بود.
شب قدر شب بندگی و عبادت اسـت شب بازگشت از گناه و رفتن بـه سوی خداوند و عمل بـه دستورات او شبی اسـت کـه می توانیم خودرا پاک کنیم از هر نوع آلودگی کـه در درونمان وجوددارد و باید قدر این شب مهم و پر فضیلت را بدانیم و ازآن غافل نشویم.
اینکه این شب دقیقا چه موقعی اسـت، مشخص نیست. روایات و احادیث بـه شبهای نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم و حتی بیست و هفتم اشاره کردهاند. پیامبر گرامی اسلام چنین فرمودهاند کـه دلیل مخفی بودن شب قدر آن اسـت کـه مردم بـه همه ی ده شب پایانی ماه مبارک رمضان اهمیت دهند. همانگونه کـه خداوند دوستانش را در بین همه ی مردم پنهان کرده تا آنها همه ی را احترام کنند.
«قدر» بـه معنی اندازه کردن و قرار دادن چیزی بـه میزان مشخص آن اسـت. در قرآن کریم آمده اسـت: «فیها یفرق من کل امر حکیم» یعنی در آن شب هر امری بر اساس حکمت الهی تدبیر و جدا میگردد. گروهی از فقها از این آیه چنین برداشت کردهاند کـه خداوند می خواهد انسانها خود سرنوشت خودرا برای سال آینده از خدا بخواهند.
از آنجا کـه خداوند می خواهد مقام انسان را بالا ببرد، زمانی را تعیین کرده اسـت تا آنان رو بـه سوی خدا بیاورند و ارزیابی نفس کنند و با انجام اعمال صالح کـه در آن شب چندین و چند برابر میشود، قدر و ارزش معنوی بالاتری بیابند.
چنان کـه یکی از شاگردان امام صادق «ع» از او درباره بهتر بودن این شب از هزار ماه پرسید و حضرت پاسخ داد: «عمل صالح مثل نماز و زکات و انواع کارهای خیر در آن شب بهتر اسـت از همان اعمال در هزار ماهی کـه در آن شب قدر نباشد و اگر خداوند جزای کارهای نیک مؤمنان را چندین برابر نمیکرد، آنان بـه جایی نمیرسیدند؛ ولی خدای متعال پاداش حسنات را برای آنان چندین برابر بالا میبرد.»
در این شب بـه اعمال شب قدر اشاره شده اسـت. با کمک گرفتن از روایات ائمه معصومین «س» میتوان از اعمال این شبها مطلع شد. یکی از بهترین کارهایی کـه در این شب بـه آنها اشاره شده، احیا و شبزندهداری و خواندن نمازهای شب قدر اسـت.
بهتر اسـت در این شب بـه تفکر درباره خودمان و اعمال و زندگیمان در این جهان بیندیشیم و سعی کنیم خودرا بـه خدا نزدیک تر کنیم. حضرت موسی «ع» بـه خداوند عرض کرد: «خداوندا! میخواهم بـه تو نزدیک شوم.» فرمود: «قرب من ازآن کسی اسـت کـه شب قدر بیدار شود.» گفت: «خداوندا! رحمتت را می خواهم.»
فرمود: «رحمتم ازآن کسی اسـت کـه در شب قدر بـه مسکینان رحمت کند.» گفت: «خداوندا! جواز گذشتن از صراط را از تو میخواهم.» فرمود: «ازآن کسی اسـت کـه در شب قدر صدقهای دهد.» گفت: «خداوندا! از درختان بهشت و میوههایش میخواهم. فرمود: «آنها ازآن کسی اسـت کـه در شب قدر تسبیحش را انجام دهد.»
گفت: «خداوندا! رهایی از جهنم را میخواهم.» فرمود: «ازآن کسی اسـت کـه در شب قدر استغفار کند.» گفت: «خداوندا! خوشنودی تو را می خواهم.» فرمود: «خوشنودی من ازآن کسی اسـت کـه در شب قدر دو رکعت نماز بگزارد.»
ماه رمضان و بـه ویژه شب قدر ارزش پنهان، اما پر اهمیتی دارد و بر ماست کـه خودرا از این چشمه جوشان فیض الهی سیراب کنیم و از سفره معنوی کـه خداوند پس از یک ماه تحمل گرسنگی و تشنگی با گشاده دستی برای ما پهن کرده، بخوریم و بیاشامیم و روحمان را سرشار از محبت الهی کنیم.
شب قدر یکی از شب های بسیار با ارزش در طول سال اسـت کـه خداوند مهربان در قرآن کریم بـه اهمیت آن اشاره کرده و فرموده اسـت کـه شب قدر از هزار ماه بهتر و عزیزتر اسـت. این شب یکی از شب های ماه رمضان اسـت. در روایات آمده یکی از شب های 19 ام، 21 ام یا 23 ام شب قدر میباشد اما چون بـه طور دقیق مشخص نشده اسـت همه ی ما مسلمانان برای اینکه از فضیلت های این شب بهره مند شویم سعی می کنیم در هر سه شب مراسم و آداب آنرا بـه جای آوریم.
شب قدر شبی اسـت کـه قرآن در آن نازل شده و فرشتگان خدا در این شب بـه زمین می آیند. بـه همین دلیل ما هر چقدر کـه می توانیم باید در این شب بـه دعا و مناجات با خداوند پرداخته، قرآن بخوانیم و سعی کنیم با عبادت کردن این شب را بیدار بمانیم.
بعضی از مراسم شب قدر شامل خواندن قرآن و دعای مشهور جوشن کبیر، قرآن بـه سر گرفتن و سوگواری برای شهادت امام علی علیه السلام میباشد زیرا امام اول ما شیعیان در شب نوزدهم ماه رمضان ضربت خوردند و در شب 21 ام بـه شهادت رسیدند.
من و خانواده ام هر سال در شب های قدر از ساعات بعد از افطار تا سحر در مسجد محله مان میمانیم و همراه سایر مردم مراسم این شب های عزیز را بـه جا می آوریم. همچنین بـه خاطر گناهانی کـه در یک سال گذشته مرتکب شده ایم از خداوند طلب بخشش می کنیم زیرا گفته شده در این شب درهای توبه باز باز اسـت و خداوند همه ی گناهان بندگانش را می بخشد.
مقدمه:
انشا درباره شب قدر اسـت کـه از هزار ماه بهتر اسـت. شب نزول قرآن و مایه برکت تمام روزها و شب های سال شب پر خیر و برکت قدر اسـت این شب در بین اقوام فارس، ترک، لر، قشقایی، بلوچ، عرب و گیلک جایگاه ویزه ای داشته و همه ی مسلمانان در ایران و در اقصی نقاط جهان قدر شب قدر را دانسته و آنرا بـه غفلت سپری نمی نمایند.
بدنه:
این شب برای ما مسلمانان از ارزش والایی برخوردار بوده و دارای اعمالی اسـت کـه انجام دادن آنها در شب قدر مورد سفارش بسیاری از بزرگان دین اسـت. چنانکه میگویند در شب قدر تمام فرشتگان بـه زمین می آیند و بندگان خداوند را در حال انجام اعمال شب قدر نظاره می کنند. سپس بـه پروردگار میگویند: همان زمان کـه انسان را آفریدی ما گفتیم آیا ما برای بندگی تو کافی نیستیم چرا انسانی را روی زمین قرار می دهي کـه بـه فساد بپردازد؟
اما اکنون میبینیم کـه همین انسان گوی سبقت بندگی را از ما ربوده اسـت و ما در عجبیم از این همه ی شگفتی و همانا این همان صحنه ای اسـت کـه پروردگار دوست دارد. آن گونه اسـت کـه درهای رحمت خداوند گشوده شده و سرنوشت یک سال برای انسانهای آگاه بـه نیکویی نوشته شده ولیکن متاسفانه هستند انسان هایي کـه در غفلت بـه سر برده و سرنوشت آنها در آن شب شامل نیکویی نخواهد بود.
خداوند هیچ یک از اعمال بندگان را بی پاسخ نخواهد گذاشت و همانگونه کـه نتیجه کاشت خوب برای باغبان حاصل نیکو اسـت برای بندگان نیز با انجام اعمالی نیک پاسخی نیکو و برای انجام اعمال بد یا ماندن در خواب غفلت نیز پاسخی خواهد بود.
نتیجه:
باشد کـه اعمالمان نیکو بوده و در بیداری مطلق بـه سر بریم و در شب های قدر در درگاه خداوند و در محضر فرشتگان الهی شرمسار نباشیم و محبت خداوند پاسخی برای اعمال نیکمان بوده و سرنوشت ما را بـه نیکویی رقم زند.
مقدمه:
شب قدر از هزار ماه و شب برتر اسـت و گفته شده کـه قران در یکی از این شب های بزرگ نازل شده اسـت. شبی کـه درهای رحمت بـه روی همگان باز شده و سرنوشت یک سال همه ی رقم می خورد. شبی کـه خداوند را بـه هزار اسم خودش قسم می دهیم و از خدا میخواهیم کـه سرنوشتمان را نیکو بنویسد.
بدنه:
تصورش هم زیباست و میبینیم کـه همه ی تا پاسی از شب بیدارند و قران بـه سر می گیرند و از خدا طلب بخشش می کنند و آرزوهای خودشان را بر زبان می آورند. شب هایي کـه درهای رحمت واسعه خداوند باز شده و تمام دعاها مستجاب می شود. شبی کـه در آن همه ی مردم با کمال میل تا پاسی از شب بیدار می مانند و بـه عبادت و نماز مشغول می شوند. این شب خجسته در ماه مبارک رمضان اسـت. شب های ۱۹ و ۲۱ و ۲۳ رمضان شب های قدر هستند.
چلچراغ آسمان روشن اسـت و همه ی دعاها بـه درگاه خداوند رسیده و مستجاب می شود. شب قدر برای ابراز بندگی و درخواست عفو و درخواست همه ی آرزوهای هر فرد اسـت. چه شب هایي کـه در آسمان باز نیست و در این شب مانند یک شاهراه گشاده می شود. خدایا در این شب بزرگ توفیق بندگی و نماز و عبادت عطایم کن تا بتوانم تقدیر یک سال خودم را زیبا و جذاب بسازم.
شبی کـه آیه های قرآن مانند نوری پر فروغ بـه سمت زمین جاری شده و زمین را روشن می کند. شب قدر پر از نور و فراوانی و رحمت و عشق اسـت. شبی کـه مردم در مساجد بـه نماز و دعا و ستایش خداوند مشغول می شوند . شبی مزین بـه نام خداوند اسـت و همه ی می دانند کـه میزبان بزرگ و همیشگی این شب های پر از رحمت، خداوند بزرگ اسـت و کسی نمیتواند چنین شبی را توصیف کند.
نتیجه گیری:
در شب قدر ابتدا برای دیگران و سپس برای خودتان طلبی کنید. شب قدر را قدر بدانیم و خدا را بـه اسمای جلالهاش قسم دهیم و دعاهای نیکو برای همگان داشته باشیم.
هر یک از اقوام ایرانی از کرد و بلوچ و فارس وعرب و ترک و ترکمن و لر و گیلکی و قشقایی و… در شبهای قدر دارای آداب و آیینهای ارزشمند و پرجاذبهای هستند کـه آشنایی با آنها خالی از لطف نیست. ماه مبارک رمضان، بافضیلت ترین و بابرکتترین ماهها اسـت؛ ماهی کـه خداوند متعال درهای رحمت خویش را بر بندگانش میگشاید و کلام او کـه کاملترین برنامه هدایت و سعادت انسان اسـت، در این ماه بر پیامبر عظیمالشأن اسلام نازلشده اسـت.
از نیمه ماه کـه میگذریم، کمکم بـه شبهای قدر کـه از شبهای مقدس و متبرک اسلامی اسـت، نزدیک میشویم، این شب، شب نزول قرآن، شب فرود آمدن ملائکه و روح نیز نام گرفته اسـت.
عبادت در شب قدر برتر از عبادت هزار ماه اسـت؛ در این شب، مقدرات یک سال انسانها و روزیها، عمرها و امور دیگر مشخص می شود. ملائکه در این شب بر زمین فرود می آیند، نزد امام زمان «عج» میروند و انچه را برای بندگان مقدر شده بر ایشان عرضه میدارند. شبزندهداری و تلاوت قرآن و مناجات و عبادت در این شب، بسیار توصیه و تأکید شده اسـت.
از این رو هر یک از اقوام ایرانی از کرد و بلوچ و فارس وعرب و ترک و ترکمن و لر و گیلکی و قشقایی و… در شبهای قدر دارای آداب و آیینهای ارزشمند و پرجاذبهای هستند کـه آشنایی با آنها خالی از لطف نیست.
در برترین ماه سال باید از فرصت استفاده نموده و از خدا حاجتهایتان را طلب نمایید چون فضیلت این ماه بسیار میباشد و هر آیه از قرآن را بخوانید ثوابش چندین برابر خواهد شد همه ی مردم ایران در این ماه عزیز رسم های دارند کـه با هم مرور خواهیم کرد . تشیع؛ شبهای 19؛ 21 و 23 ماه مبارک رمضان را لیالی قدر می نامند، اما اهل سنت علاوه بر این سه شب، شبهای 25؛ 27 و 29 این ماه را شبهای قدر می دانند.
در این شبها، شیعیان تا سحر بیدار میمانند و دعای جوشن کبیر، جوشن صغیر، نماز شب قدر خوانده و قرآن بر سر می گیرند؛ همچنین در این شبها در سوگ امام علی «علیهالسلام» مرثیهسرایی می کنند. اما اهل سنت فقط قرآن می خوانند و نماز قیام الیل را در این شبها برگزار می کنند؛ اهل تسنن در بندرکنگ مراسمی بـه نام «خیر شب قدر» دارند، در این شب تا صبح مردم بیدار میمانند و بـه عبادت مشغول می شوند.
مردم با توجه بـه توان مالی خود، نان، زولبیا و پول بـه همسایگان بـه ویژه فقرا میدهند و قدری نیز بـه ملاها و امام مسجد محل میدهند تا برای اموات آنها دعا کرده و فاتحه بخواند. مراد از شب قدر، تقدیر و اندازه گیری اسـت و شب قدر شب اندازه گیری اسـت و خداوند متعال در این شب حوادث یک سال را تقدیر میکند و زندگی، مرگ، رزق، سعادت و شقاوت انسانها و اموری از این قبیل را در این شب مقدر میگرداند.
مطالب مشابه: احادیث و روایت های زیبا درباره شب قدر «2»
شب قدر شب ارتباط خداوند با انسان اسـت. زمانی کـه قرآن را بر پیامبرش حضرت محمد «ص» نازل کرد. اهمیت و ارزش شب قدر بین مسلمانان جهان بسیار بالاست و به همین دلیل این شبها را تا صبح بیدار مانده و بـه پرستش و راز و نیاز با پروردگار می گذرانند.
مراد از قدر، تقدیر و اندازهگیری اسـت و شب قدر شب اندازهگیری اسـت و خداوند متعال در این شب حوادث یک سال را تقدیر میکند و زندگی، مرگ، رزق، سعادت و شقاوت انسانها و اموری ازاین قبیل را در این شب مقدر میگرداند.در قرآن کریم آیهای کـه بـه صراحت بیان کند شب قدر چه شبی اسـت دیده نمیشود.
ولی از جمعبندی چند آیه از قرآن کریم میتوان فهمید کـه شب قدر یکی از شبهای ماه مبارک رمضان اسـت. قرآن کریم از یک سو میفرماید: « انا انزلناه فی لیله مبارکه.»«دخان / ۳» این آیه گویای این مطلب اسـت کـه قرآن یکپارچه در یک شب مبارک نازل شده اسـت و از سوی دیگر میفرماید: « شهررمضان الذی انزل فیه القرآن.»«بقره / ۱۸۵»و گویای این اسـت کـه تمام قرآن در ماه رمضان نازل شده اسـت.
و در سوره قدر میفرماید: «انا انزلناه فی لیله القدر.»«قدر/۱»از مجموع این آیات استفاده میشود کـه در یک شب مبارک در ماه رمضان کـه همان شب قدر اسـت نزول قرآن کریم اتفاق افتاده اسـت. پس شب قدر در ماه رمضان اسـت. اما اینکـه کدام یک از شبهای ماه رمضان شب قدر اسـت، در قرآن کریم چیزی برآن دلالت ندارد. و تنها از راه اخبار می توان آن شب را معین کرد.
در بعضی از روایات منقول از ائمه اطهار علیهم السلام شب قدر مردد بین نوزدهم و بیست و یکم و بیست و سوم ماه رمضان اسـت و در برخی دیگر از انها مردد بین شب بیست و یکم و بیست و سوم و در روایات دیگری متعین در شب بیست و سوم اسـت. «۱»وعدم تعین یک شب بـه جهت تعظیم امر شب قدر بوده تا بندگان خدا با گناهان خود بـه آن اهانت نکنند.
پس از دیدگاه روایات ائمه اهل بیت علیهم السلام شب قدر از شبهای ماه رمضان و یکی از سه شب نوزدهم و بیست و یکم و بیست و سوم اسـت. اما روایات منقول از طرق اهل سنت بـه طورعجیبی با هم اختلاف داشته و قابل جمع نیستند ولی مشهور بین اهل سنت این اسـت کـه شب بیست و هفتم ماه رمضان شب قدر اسـت «۲»و در آن شب قرآن نازل شده اسـت.
شب قدر منحصر در شب نزول قرآن و سالی کـه قرآن درآن نازل شد نیست بلکه با تکرار سالها، آن شب نیز تکرار میشود. یعنی درهر ماه رمضان شب قدری اسـت کـه درآن شب امور سال آینده تقدیر میشود. دلیل براین امر این اسـت کـه:
اولا: نزول قرآن بـهطور یکپارچه در یکی از شبهای قدر چهارده قرن گذشته ممکن اسـت ولی تعیین حوادث تمامی قرون گذشته و آینده درآن شب بی معنی اسـت.
ثانیا: کلمه «یفرق» در آیه شریفه «فیها یفرق کل امر حکیم.»«دخان / ۶» در سوره دخان بـه خاطر مضارع بودنش، استمرار را میرساند و نیز کلمه «تنزل» درآیه کریمه «تنزل الملئکه والروح فیها باذن ربهم من کل امر»«قدر / ۴» به دلیل مضارع بودنش دلالت بر استمرار دارد.
ثالثا: از ظاهر جمله « شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن.»«بقره / ۱۸۵»چنین برمیآید کـه مادامی کـه ماه رمضان تکرار می شود آن شب نیز تکرار میشود. پس شب قدر منحصر در یک شب نیست بلکه درهر سال در ماه رمضان تکرار میشود.
در این خصوص در تفسیر برهان از شیخ طوسی از ابوذر روایت شده کـه گفت: بـه رسول خدا «ص» عرض کردم یا رسول الله آیا شب قدر شبی اسـت کـه درعهد انبیاء بوده و امر بـه آنان نازل میشده و چون از دنیا میرفتند نزول امر درآن شب تعطیل میشده اسـت؟ فرمود: « نه بلکه شب قدر تا قیامت هست.»«۳»
طبق آیهای از قرآن کریم شب قدر از هزار ماه کـه در آن شب قدری وجود ندارد، برتر و بالاتر اسـت. ائمه اطهار «علیهم السلام» در مقام تفسیر و تبیین آیات قرآن، دلیل این برتری حیران کننده را، برتری پرستش و انجام عمل صالح برای بندگان در این شب دانستهاند.
اگر لحظهای درنگ کنیم و کمی با خود بیاندیشیم خواهیم دید کـه در بین ۳۶۵ شب سال تنها شبی از شبهاست کـه اینچنین مورد عنایت و توجه قرار گرفته و چنان اثراتی بر آن مترتب شده اسـت. بنابر این با اندکی تأمل بـه این نتیجه خواهیم رسید کـه باید این فرصت را غنیمت شمرد چرا کـه در این شب پرخیر و برکت فرصتی بسیار استثنایی آن هم در ماه میهمانی خدا برای ما فراهم شده اسـت کـه میتوانیم با توجه و همتی کـه به کار میبندیم بهره بسیار زیادی ازآن ببریم.
با رجوع بـه بیانات ائمه اطهار می توان از اعمال و عباداتی کـه مورد توصیه قرارگرفتهاند، با خبر شد. از جمله این اعمال میتوان بـه احیاء این شب و تفکر و تحصیل علم در باب مسایلی کـه انسان را به خدا نزدیکتر میگرداند اشاره کرد. مثلا مناسب اسـت در این شب مقداری با خود خلوت کنیم، عملکرد سال گذشته خودرا مرور کنیم. اعمال و رفتار خودرا در این سال زیر ذرهبین قرار دهیم و ببینیم درسال گذشته کجا بوده و اکنون بـه کجا رسیدهایم؟
با پرداختن بـه این افکار می توانیم مقدمه استفاده بیشتر از این شب را مهیا کنیم. از خداوند تقدیر بهتری را درسال آینده طلب کنیم. از او بخواهیم کـه ما را در پیمودن مسیری کـه مورد پسند اوست کمک کند. همچنین از او کـه وعده آمرزش در این ماه و بـه خصوص در این شب بـه ما داده اسـت در مورد کوتاهیهای خود طلب مغفرت و آمرزش کنیم و تصمیم بگیریم او را بیش از پیش اطاعت کنیم.
همچنین زنده نگه داشتن یاد خداوند در دل، دستگیری از محرومان و مظلومان و دعای خیر برای سایرین نیز از جمله اعمال سفارش شده هستند.بدین ترتیب اسـت کـه هر انسان آگاه و بیدار دل در حدی کـه در توان و شایسته اوست، میتواند هر چه بیشتر خودرا مشمول عنایت و توجه خداوند قرار دهد. بـه این امید کـه بتوانیم از این فرصت استثنایی و خیرات بیمنتهای این شب بهره و استفادهای شایان ببریم.
مقدمه:
بـه نام خدا انشای من درباره شب قدر اسـت کـه در ادامه انشایم را برای شـما همکلاسی ها و معلم عزیزم میخوانید
متن انشا:
بچههای عزیز؛ خداوند برای ما انسانها، در طول سال یک شب ویژه و استثنایی گذاشته و فرموده کـه این شب از هزار ماه بهتره. امامان«ع» ؛ ما رو راهنمایی کردن و فرمودن کـه شب قدر توی ماه رمضانه و یکی از سه شب «نوزدهم، بیست و یکم، و بیست و سوم ماه رمضان» هست، کـه اگه کسی اون شب رو بیدار بمونه و دلش با خدا باشه، فرشتهها بـه اون سلام میکنند.
یک سوره در قرآن داریم کـه مربوط بـه این شبه و اسمش سوره قدر هست. در آخرین آیه این سوره، خداوند فرموده « این شب تا صبح آن، سلام میباشد». بزرگانی کـه توضیح قرآن رو نوشتند و بـه مفسرین قرآن مشهوراند، گفته اند کـه منظور از سلام، اینه کـه در آن شب، فرشتهها از هر شخص با ایمانی کـه مشغول بندگی و عبادت خدا باشه، رد بشند، بـه اون سلام میکنند. این آیه بـه ما میگه کـه خدای مهربون توی این شب بـه همه ی کسانی کـه بیدارن و با خدا صحبت میکنن، یک مهربونی خاصی داره.
فرشتههای زمینی؛ شب قدر، شب بسیار ارزشمندی اسـت و فرصت بسیار خوبی برای دعا کردن اسـت. پس در این شب دستهایمان را بـه آسمان بلند میکنیم و از ته دل با خدا حرف میزنیم.
نتیجه:
شب قدر در شب های ۱۹ و ۲۱ و ۲۳ ماه رمضان هست کـه باید در این شب بسیار دعا کنیم و قرآن سر بگیریم
ماه رمضان بـه علت عبادتهای خاص و پاداشی کـه خداوند برای بندگانش درنظر گرفته اسـت، از دیگر ماهها متمایز اسـت. یکی از دلایل این امر، همانطور کـه در قرآن آمده اسـت، این اسـت کـه قرآن در این ماه و در شب قدر نازل شده اسـت. شب قدر کـه از اهمیت زیادی در اسلام برخوردار اسـت و سوره قدر نیز بـه همین نام نامگذاری شده اسـت، اشاره بـه شبی در یکی از ده روز آخر ماه رمضان دارد کـه قرآن کریم بر حضرت محمد «ص» نازل شد.
اولین آیات قرآن در شب قدر بر پیامبر نازل شده اسـت. خداوند در سوره بقره میفرماید: ماه رمضان، ماهی اسـت کـه در آن قرآن نازل شده اسـت. راهنمایی برای بشر و نشانههای واضح هدایت در این کتاب آمده اسـت. در بین شبهای ماه رمضان یک شب خاص اسـت کـه از هزار ماه بهتر اسـت. اعمال خوب انجام شده در این شب برابر اسـت با اعمال انجام شده در طول هزار ماه.
لیله القدر جشن بزرگداشت هدایت نهایی برای بشر اسـت. برپایی مراسم ویژه در این شب ادای احترامی اسـت برای آغاز پیامی کـه خالق برای بشریت فاش کرده اسـت، پیامی کـه راه دستیابی بـه سعادت هردو جهان را بـه انسانها نشان می دهد. اگر چه تاریخ دقیق این شب در قرآن ذکر نشده اسـت، اما مسلمانان اهل تسنن در سراسر جهان آنرا در شب بیست سوم و بیست هفتم ماه رمضان گرامی میدارند. با این حال شیعیان یکی از شبهای نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم ماه رمضان را شب قدر میدانند.
درست همانطور کـه ورود یک کودک، هنگام تولد او و سپس در هر سال جشن گرفته می شود و عامل شادی و خشنودی خانواده اسـت، شب قدر بـه عنوان آورنده نور و هدایت کننده بشر جشن گرفته می شود. اما بر خلاف روز تولد، شب قدر جشن روح، و جشن عبادت و دعا اسـت. طبق آیات قرآن در این شب اسـت کـه درهای بهشت برای آمرزش همه ی گناهانی کـه انسانها قبلاً مرتکب شدهاند گشوده میشود.
برخی احادیث نشان می دهند کـه سرنوشت سال آینده هر شخصی در این شب رقم میخورد. بـه همین دلیل اسـت کـه مومنان در دعاهای این شب درخواست الطاف ویژهای برای سال پیش رو را دارند. عبادت کنندگان تمام طول شب را بیدار میمانند و برای برکت و مغفرت دعا میکنند و نمازهای مستحبی میخوانند. همچنین بـه دستگیری از مستمندان و دعا برای سایرین نیز سفارش شده اسـت.
این مقدسترین شب سال بین 365 شب دیگر اسـت و عاقلانه نیست کـه از مزایای فوقالعاده آن غافل شویم. یکی از چیزهایی کـه از ابتدای ماه مبارک هر شب و در هر فرصتی مومن باید از خداوند بخواهد، این اسـت کـه او را از فضل الهی برای عبادت، بندگی و شب زندهداری در شبهای قدر برخوردار سازد.
شب قدر یکی از برکات ماه رمضان اسـت کـه در آن قرآن بر پیامبر اکرم نازل شده و از ارزش والایی برخوردار اسـت. هر مومنی کـه در این شب صادقانه و از روی اخلاص بـه درگاه خداوند تضرع و زاری کند و آرزوی داشتن لطف و فضل الهی را داشته باشد، بـه درخواست او پاسخ داده خواهد شد.
در واقع شب قدر فرصتی اسـت برای معتقدان مسلمان کـه عادتها و دغدغههای پیش پا افتاده را کنار بگذارند و در عوض راه خودرا بـه مراقبه معنوی تغییر دهند و از طریق نه تنها دعا، بلکه کارهای خوب کـه نوعی پرسش نیز هست، بـه خدا نزدیک شوند تا همانطور کـه وعده داده شده اسـت مورد رحمت و آمرزش قرار گیرند، و سرنوشت سال بعد آنها بـه نیکی نوشته شود.
من از کودکی در ماه رمضان همراه پدرم بـه مسجد می رفتم و سعی میکردم در نمازهای جماعت شرکت کنم. پدرم بـه خصوص در شب های قدر از من میخواست تا همراه او باشم و تا صبح بیدار بمانم. یادم هست در دوران کودکی بیدار ماندن در شب برایم خیلی سخت بودو طبق معمول در نیمه شب روی پاهای پدرم بـه خواب می رفتم اما حال و هوای این شبها و دعاهای قشنگی کـه خوانده می شد بـه خوبی یادم هست.
پدرم همیشه میگوید شب قدر شب بسیار نورانی و پر برکتی اسـت کـه در قرآن بـه آن اشاره شده اسـت. فضیلت این شب از هزار ماه نیز بیشتر اسـت و در این شب فرشته های آسمان بـه زمین می آیند. همچنین قرآن در شب قدر نازل شده اسـت. بـه همین دلیل این شب بسیار ارزشمند اسـت و ما نباید آنرا در خواب غفلت و بی خبری بگذرانیم.
هنوز هم مثل کودکی در ماه رمضان و بـه خصوص شب های قدر بـه مسجد میروم. در شب های قدر کـه شامل سه شب نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم ماه رمضان می باشند تا صبح در مسجد بیدار میمانم و با قرآن بـه سر گرفتن، خواندن قرآن و دعای جوشن کبیر و اقامه نماز سعی میکنم از فضایل این شب بهره مند شوم.
من در شب های قدر حال و هوای بسیار خوبی پیدا میکنم و حس میکنم خدای مهربان از همیشه بـه من نزدیک تر اسـت. بـه همین دلیل سعی میکنم اول او را ستایش کرده، سپس از گناهانم توبه کنم و در آخر آرزوهایم را برایش بگویم کـه مهمترین آنها ظهور امام زمان میباشد.
سخن از شب قدر اسـت. شبی کـه قدر و قیمت فراوان دارد و برای تمام مسلمانان جهان بسیار ارزشمند اسـت. ارزشی کـه در محدوده واژگان نمیگنجد. پروردگار ما در کلامش چنین فرمود: «تنزل الملائکه و الروح» ساکنان آسمان در این شب بـه زمین می آیند و بـه بندگی من و تو نگاه می کنند. آنان در عجبند. میاندیشند: «شگفتا کـه ما انسانها را مردمانی گناهکار و نادان میپنداشتیم و حالا اینان در بندگی، گوی سبقت از ما ربودهاند!
خدایا ما را بـه زمین آوردی تا این شگفتی را بـه ما نشان دهی؟ چه سخت در اشتباه بودیم روزی کـه گفتی می خواهم انسان را بیافرینم و ما گفتیم باز می خواهی کسانی را بیافرینی کـه در زمین فساد کنند؟ یعنی ما برای پرستش تو کافی نیستیم؟ ای وای کـه ما در چه اشتباه بزرگی بودیم. این گناهکاران با قلبهایي مالامال از پشیمانی بـه سوی تو بازگشتهاند و حالتی دارند کـه تو، ای خدای بزرگ، آنرا از همه ی چیز بیشتر دوست داری.»
چنان کـه روایت کردهاند، این شب از ابتدای خلقت مورد عنایت ویژه خداوند بوده و تا انتهای برپایی دنیا نیز بر پا خواهد بود. پس با عبادت کردن در این شب با تمامی مردمان در تمامی زمانها یکدل و یکصدا خواهیم شد. از پیامبران الهی چون آدم و نوح و ابراهیم گرفته تا آنان کـه محبت ویژه خدا را درک کردند و از چشمه زلال عنایت الهی سیراب شدند.
در این شب همه ی یکدل و یکزبان بـه سوی پروردگار خود باز میگردیم و محبت او را در تمامی لحظات زندگی خود بـه یاد میآوریم و تا صبح آنقدر بـه او دل می دهیم تا بـه ما رو کند و قلبمان را مالامال از مهربانی خود کند. سلام هی حتی مطلع الفجر. تا از فردا وقتی بـه آفریدههای او مینگریم، نگاهمان از سر مهر باشد و خدا را در لحظه لحظه زندگی خود درک کنیم.
شب قدری کـه گویند اهل خلوت امشب اسـت
یارب این تأثیر دولت در کدامین کوکب اسـت؟
خداوندا در این شب بـه زندگی ما برکت بده و ما را از لطف و مهر بیپایان خود بهرهمند گردان تا بندگان شایستهای برای تو باشیم و در قیامت آنگونه کـه تو می خواهی در مقابلت بایستیم.
در شبهای قدر ماه رمضان، نور الهی و برکت الهی بیشتر از هر شب دیگری فرا رسیده اسـت. این شبها بـه خاطر اهمیت و برکتشان، شبهای خاصی در اسلام محسوب می شوند کـه بـه مسلمانان فرصتی فراوان برای تقرب بـه خدا و طلب بخشش و رحمت از او میدهند. در این شبها، اعمال و عبادات زیادی انجام میشود از جمله قرآن خوانی، نماز، ذکر و دعا.
شبهای قدر بـه عنوان شبهایی کـه زمانی دقیق برای رحمت و بخشش الهی تعیین شده اسـت، شناخته می شوند و بـه مسلمانان پیامی ارسال می کنند کـه در این شبها برای طلب بخشش و رحمت الهی بیشتر تلاش کنند. فضلیت و ارزش این شبها بـه قدری بالاست کـه یک لیله القدر بـه اندازه هزار ماه، برکت و رحمت الهی دارد. بـه همین دلیل، مسلمانان در این شبها بیشتر از هر شب دیگری دعا کرده و عبادات خودرا انجام می دهند تا از برکات و رحمت الهی بهرهمند شوند.
شبهای قدر فرصتی طلایی و استثنایی برای شست و شوی و صیقل آینه دل اسـت. باید قدرشناس لحظات سرنوشتساز شب قدر بود تا سرنوشت زیبا و سعادتآفرین، نصیب انسان شود. لحظاتی گرانبها در زندگی انسان وجوددارد کـه انسان با بهره جستن ازآن می تواند بهترینهایي، برای باقی روزهای زندگی خویش رقم زند. یکی از این اوقات، لیالی قدر اسـت.
شاید شـما نیز در زمره افرادی باشید کـه بـه دنبال بهترین عمل و عبادت در طول این ایام هستند تا بدین واسطه نهایت استفاده را از این شبها ببرید. از این رو بـه دنبال بهترین عمل و عبادت نیز خواهید بود، اگر میخواهید شب قدری متفاوت از شب های پیش داشته باشید، قدری بـه این نوشتار تأمل کنید. امام باقر«ع» فرمود: «عمل صالح در شب قدرازقبیل نماز، زکات و کارهای نیک دیگر بهتراست ازعمل درهزار ماهی کـه در آن شب قدر نباشد.»
در شب قدر کـه شبزندهداری می کنیم، خداوند نام ما را در گروه نیکبختان ثبت میکند و آتش جهنم را بر ما حرام میسازد. آیا توفیقی بالاترازاین هست کـه آتش جهنم برما حرام شود و بـه خدا نزدیکتر شویم؟
اکثرا شب های قدر ما بـه خواندن قرآن و دعای جوشن کبیر، نماز و قرآن بـه سر گرفتن و استغفار بـه سر شده اسـت، در خوب و نیکو بودن این اعمال شکی نیست اما سخن جای دیگری اسـت، هدف از خواندن دعا چیست؟ چرا قرآن کریم در این شب نازل شده؟
یکی از دلایل عزت این شب نزول کتاب هدایت قرآن کریم و تمامی کتاب های مقدس در این شب اسـت «ماه رمضان، ماهی کـه قرآن در آن نازل شده اسـت، تا هدایتی برای مردم و نشانه هایي روشن از هدایت و جدایی حق از باطل باشد».
این شب، عزیز اسـت چرا کـه، موجبات هدایت انسان بـه سوی خدا را فراهم می سازد، هدف رسیدن بـه خداست و این سفر الهی و لقاء خدا جز با قدم های معرفت ممکن نیست. آری اگر دعا، نماز، قرآن را بخوانی اما تدبری و تفکری در آن نباشد راه رسیدن بـه خدا بس سخت و دشوار خواهد شد.
پس بهترین عمل در این شبها عبادت همراه با بینش اسـت، اگر قرآنی میخوانیم، دعایی میخوانیم یادمان باشد کـه در فلسفه همه ی اینها بیندیشیم، در شبی کـه عبادتش بهتر از هزار سال اسـت بیاییم بـه بنیان های فکری خود هم نظمی دهیم بیاییم با خداوند عهد کنیم من بعد همه ی کارهای ما حرف زدن های ما، رفتار ما همه ی و همه ی همراه با تعقل و تفکر باشد.
مطالب مشابه: انشا درباره ماه مبارک رمضان برای تمام پایه ها
در پایان
شب قدر بـه دلیل فضیلتهای بسیاری کـه دارد، از جمله نزول قرآن و نزول فرشتگان، بسیار مورد توجه اسـت و عبادت در این شب از عبادت در هزار ماه بهتر اسـت.