در ضلع جنوبی این روستا برج سنگی مدوری وجود دارد که به امامزاده یحیی مشهور است. این امامزاده روی تپهای به ارتفاع ۲ متر قرار دارد و مصالح بکار رفته در این بنا سنگ لاشه، ملاط گچ و ساروج است. قدمت امامزاده یحیی روستای هرانده به قرون ۶ و ۷ هجری میرسد و بنای آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
حفظ بافت قدیمی و سنتی هم از ویژگیهای بارز روستای هرانده فیروزکوه است و هنوز هم با گذشت زمان، دری با قدمت بیش از ۳۰۰ سال در این روستا وجود دارد. روی این در ۲ حلقه تعبیه شده که حلقه با صدای زیر از حضور مهمان زن و حلقه با صدای بم از حضور مهمان مرد در پشت در به صاحبخانه خبر میدهد.
رودخانه قزقان چای از میان روستا عبور میکند و منشاء برکت و آبادانی آن است. آثار به جا مانده از دورههای مختلف تاریخی سابقه روستای هرانده را به قبل از اسلام مربوط می سازد. غار تاریخی بورنیک، تپه باستانی، برجهای دیده بانی و بنای امامزاده نشانگر قدمت تاریخی این روستاست.
روستای سبز
روستای کوهستانی هرانده بافت مسکونی متمرکز دارد و در شیب دامنه کوهستانی استقرار یافته است. مصالح به کار رفته در ساخت خانه های روستا شامل لاشه سنگ، گل، کاهگل، چوب و مانند این هاست. در ساخت خانه های جدید از مصالح سیمان، آهن و امثالهم استفاده میشود.
درختکاری در حاشیه رودخانه و کوچه های روستا، چشم انداز عمومی آن را بسیار سرسبز و جالب توجه کرده است. روستای هرانده به دلیل موقعیت جغرافیایی ممتاز، جاذبههای طبیعی جالب توجهی دارد. جریان رودخانههای قزقان چای و نمرود طراوت و زیبایی ویژه ای به سیمای عمومی آن بخشیده است.
باغ ها و قلمستانهای انبوه بید و تبریزی در مسیر رودخانه گسترده شده و چشم اندازهای زیبایی به وجود آورده اند. ارتفاعات البرز در فصول مختلف سال مناظر و چشم اندازهای جالبی را پیش روی گردشگران این روستا قرار می دهد. انواع گل ها و گیاهان طبیعی با تنوعی از رنگهای دلپذیر به ویژه در بهار دیدار کنندگان را بر سر شوق میآورد.
منظره کوچ عشایر و اقامت ییلاقی آنها، در کنار روستا هرانده بسیار زیبا است و از مهم ترین جاذبه های گردشگری این روستا محسوب میشود. آرامگاه امامزاده یحیی در ضلع جنوبی روستای هرانده واقع شده است و قدمت آن به قرون ۶ و ۷ هجری قمری می رسد. این زیارتگاه مورد توجه مردم منطقه است.
غار بورنیک در فاصله ۵ کیلومتری روستای هرانده و در حد فاصل این روستا با روستای حمزه واقع شده است. این غار طبیعی و تاریخی به احتمال زیاد، محل سکونت انسان های اولیه بوده است و قدمت آن به دوره پیش از تاریخ می رسد.
دیدنی های تاریخی
برج دیده بانی در شمال شرقی روستا واقع شده و از آثار قرون ۴ و ۵ هجری قمری است. این برج به منظور دیدبانی و حفاظت از منطقه احداث شده بود.
تپه باستانی شیردره در فاصله ۱۵۰۰ متری ضلع جنوب شرقی روستا قرار دارد که در اوایل دوره اسلامی به عنوان قلعه نگهبانی مورد استفاده بوده است.
پل نمرود هم مربوط به دوره پهلوی در فاصله ۲ کیلومتری روستای هرانده و در منطقه نمرود، واقع شده که از نظر معماری بسیار جالب توجه است.
مردم روستا
مردم روستای هرانده به زبان گیلکی سخن می گویند، مسلمان پیرو مذهب شیعه جعفری هستند. درآمد بیشتر مردم روستای هرانده از طریق فعالیتهای زراعی، باغداری، دامداری و کارگری تامین می شود. گروهی نیز در امور خدمات و صنایع دستی اشتغال دارند.
مهم ترین محصول زراعی این روستا سیب زمینی است. پرورش انواع گل و پرورش ماهی قزل آلا در روستا رواج دارد. سیب، گلاب و زردآلو از محصولات باغی روستاست. انواع لبنیات مانند پنیر، کره و ماست در روستا تولید می شود. این روستا محل عبور و اتراق گاه ایل الیکایی و ایل اصانلو در فصل تابستان است.
از بازی ها و ورزش های محلی روستای هرانده می توان به کشتی محلی و چوبک اشاره کرد. صنایع دستی روستای هرانده مشتمل بر بافت انواع قالی و گلیم و کلاه و دستکش و شال گردن است. نی، ساز عمومی این روستا است که در مراسم مختلف همراه ترانه های محلی نواخته می شود.
در روستای هرانده می توانید علاوه بر صنایع دستی، انواع میوه ها، گل ها، لبنیات، عسل و ماهی قزل آلای این روستا را به عنوان سوغات بخرید و البته اگر مایل به چشیدن طعم غذاهای محلی روستا هستید، ته چین، آبگوشت و انواع کباب گزینه های خوبی برای یک ناهار روستایی هستند. طبخ انواع غذاها با ماهی هم در این منطقه رایج است. عسل و انواع لبنیات نیز به وفور در روستا یافت میشود.