تهیه غذا هاي نذری بـه مناسبت هاي مختلف مذهبی بـه ویژه در ماه محرم و رمضان از سنت هاي دیرین مسلمانان بـه ویژه ایرانیان اسـت. دراین پست از مجله تفریحی تالاب برای شـما همراهان عزیز طرز تهیه غذاها و نوشیدنی هاي نذری رایج و نکات کلیدی تهیه انها آماده کرده ایم.
در کشور ما، اهالي هر شهري در ايام محرم و صفر، غذاي خاصي را بـه عنوان نذري رايج تهيه و طبخ ميکنند. شله، نام نذري رايج مشهديهاست؛ غذايي کـه درخانواده آشها قرار ميگيرد اما بيشترين شباهت رابا حليم دارد. قدمت اين غذا را بـه دوران قاجاريه نسبت ميدهند؛ يعني شله حداقل 100 سال قدمت دارد.
500 گرم گوشت گوسفند
1 لیوان نخود و لوبيا
1 لیوان پياز
1 لیوان گندم
نصف لیوان لوبيا چيتي
نصف لیوان برنج
نصف لیوان ماش
نصف لیوان عدس
يكسوم قاشقچايخوري نمك
يكسوم قاشقچايخوري فلفل سياه
يكسوم قاشقچايخوري دارچين
يكسوم قاشقچايخوري جوز هندي
يكسوم قاشقچايخوري زنجبيل
بیشتر بخوانید: عکس نوشته های سوزناک ماه محرم و امام حسین «ع»
از شب قبل تمام حبوبات را جداجدا بشوييد و خيس كنيد. گوشت، پياز، نخود و لوبيا رابا 10 ليوان آب بـه مدت 4 ساعت روي حرارت قرار دهيد. سپس گوشت پخته را از قابلمه خارج و ريش ريش كنيد. بعد، گندم و لوبياچيتي را بـه قابلمه بيفزاييد تا بـه مدت يك ساعت روي حرارت ملايم پخته شوند.
بعد برنج، ماش و عدس را بـه همراه ادويهها و البته گوشت ريشريششده دراين مخلوط بريزيد. اين آش را مرتب بايد هم بزنيد تا ته نگيرد و حبوباتش كاملا له شوند. در نهايت، آشتان رابا گوشتكوب برقي له كنيد تا محتوياتش بـه شکل پوره درآيد و كشدار شود. سپس ان را همراه خورش قيمه سرو كنيد.
چلوگوشت هویج یكی از غذا هاي سنتی و لذیذ تبریز اسـت اگر دلتان یك غذای نذری با حال و هوای محرم را میـــخواهد دست بـه كار شوید و این غذای هوس انگیز را بپزید و لذت ببرید .این غذا با گوشت گوساله، برنج، پیاز، هویج، سیر، انواع ادویه، نمك و روغن درست می شود.
این غذای لذیذ از محبوبیت بسیار بالایی در شهر تبریز برخوردار اسـت ودر ایام محرم و ماه رمضان، بـهعنوان نذری در تعداد زیادی از خانهها و هیئتها طبخ می شود.
چلو گوشت هویج، علاوه بر ایران در اكثر كشورهای استقلال یافته از شوروی سابق با همان نام پلو و با اندكی تفاوت در جزئیات طرز تهیه طبخ میشود. چلو گوشت هویج مانند چلو گوشت مجلسی، پر از گوشت و بسیار خوشبو اسـت و بدون شك هر ذائقهاي را راضی خواهد كرد.
700 گرم گوشت گوساله از نوع مرغوب
یك سوم پیمانه روغن كانولا یا روغن زیتون فوق سبك
2 شماره پیاز متوسط پوست كنده و نگینی خرد شده
3 شماره هویج متوسط پوست كنده و بـه صورت خلال باریك خرد شده یا رنده درشت
یك قاشق چایخوری نمك برای گوشت و سبزیجات بـهعلاوه یك و نیم قاشق چایخوری نمك برای برنج
نصف قاشق چایخوری فلفل سیاه تازه آسیاب شده
یك قاشق غذاخوری پاپریكا
یك قاشق چایخوری زیره
3 تا 4 شماره برگ بو
2 پیمانه آب داغ برای تفت دادن گوشت
3 پیمانه برنج دانه بلند
4 پیمانه آب گرم برای پختن برنج
1 پیاز كامل سیر
1 قاشق چایخوری پودر تخم گشنیز
ترشی برای سرو
لازم بـه ذكر اسـت این مقدار مواد برای 5 نفر كافیست. گوشت را بـه صورت مكعب هاي كوچك ودر اندازه گوشت قیمهاي خرد كنید تا سریع تر پخته شوند. سپس گوشت را بشویید و كاملا خشك كنید. قابلمه را روی شعله متوسط گاز قرار دهید تا داغ شود. سپس یك سوم پیمانه روغن كانولا در ان بریزید و یك دقیقه صبر كنید تا روغن داغ شود. گوشت خردشده را در روغن بریزید و بدون گذاشتن درب قابلمه، بـه مدت 7 دقیقه گوشت ها را هم بزنید و تفت دهید تا رنگ گوشت ها قهوهاي شود. شعله گاز را متوسط كنید و پیاز خردشده را در قابلمه بریزید. پیازها را برای حدود 5 دقیقه مرتب هم بزنید تا نرم شوند.
هویجهاي خرد شده را بـه همراه یك قاشق چایخوری نمك، نصف قاشق چایخوری فلفل، یك قاشق چایخوری پاپریكا، یك قاشق چایخوری زیره و 3 تا 4 برگ بو در قابلمه بریزید و انها را روی شعله متوسط گاز برای 5 دقیقه بپزید تا هویجها نرم شوند. روی مخلوط هویج و گوشت، 2 پیمانه آب گرم بریزید تا روی انها را كاملا بپوشاند. درب قابلمه را بگذارید و برای حدود 45 دقیقه تا یك ساعت بگذارید تا بـه صورت ملایم بجوشد و گوشت گوساله پخته شود.
در همین حین، برنج رابا آب بشویید تا زمانی كه آب شستشوی ان روشن شود. برنج را روی گوشت و هویج بریزید و پهن كنید تا كاملا سطح روی گوشت و هویج را بپوشاند. ۴ پیمانه آب داغ و نصف قاشق چایخوری نمك در قابلمه بریزید. برنج را هم نزنید. اجازه دهید تا آب بـه جوش بیاید. سپس شعله گاز را متوسط كنید و اجازه دهید تا برنج برای حدود 10 دقیقه در قابلمه بدون درب بپزد تا بیشتر آب جذب شود.
بوته سیر رابا یك برش عرضی بـه دو قسمت تقسیم كنید تا داخل سیر معلوم شود. سپس نیمه بالایی سیر را بـه همراه یك قاشق چایخوری پودر تخم گشنیز در وسط بالای برنج بگذارید. با استفاده از دسته یك قاشق چوبی بزرگ، 7 تا 10 حفره در سطح برنج ایجاد كنید تا بخار بتواند از ان خارج شود. شعله گاز را كم كنید و درب قابلمه را بگذارید تا برنج برای 15 دقیقه دیگر بپزد.
سیر و برگ بو را از برنج دربیاورید و همه ی چیز را بـه خوبی بـه هم بزنید و تركیب كنید. چلو گوشت هویج دراین مرحله آماده اسـت؛ اما شـما میتوانید روی ان دمكنی بگذارید و اجازه دهید تا چند دقیقه دیگر دم بكشد و بـه نرمی دلخواه شـما برسد. چلو گوشت هویج را در دیس بكشید و بـه همراه ترشی بـه سر میز بیاورید.
300 گرم گندم پوست کنده
قیمه نجفی جزو مشهورترین غذا هاي نذری هاي عاشورا و محبوبترین غذا هاي عراقیهاست. هرچند کـه اسم این غذا قیمه اسـت و با برنج سرو میشود اما هیچ شباهتی بـه خورش قیمه سیب زمینی ما ایرانیها ندارد و اگر کسی اسمش را نداند، فکر میکند کـه ظرفی پر از گوشتکوبیده پیش رویش اسـت!
این غذا سیبزمینی، لیمو عمانی و لپه ندارد بـه جای این مواد از گوشت، نخود، پیاز، رب گوجهفرنگی، گرد لیمو، زعفران، پودر یا عرق هل، نمک، زردچوبه و دارچین برای تهیه ان استفاده می شود.
مهم ترین تفاوت این قیمه با قیمه ما این اسـت کـه گوشت بیشتری دارد و تمام مواد ان را پس از پختن، میکوبند یا چرخ می کنند. بـه همین دلیل هم قیمه نجفی ظاهری شبیه بـه گوشتکوبیده ایرانی دارد. طبق معمولً صدها هزار پرس قیمه نجفی در روزهای عاشورا و تاسوعا در بین عزاداران در عراق پخش می شود.
گوشت گوسفندی «خورشتی بدون استخوان» 200 گرم
پیاز «خرد شده» 2 شماره
نخود «خیس خورده» 200 گرم
رب گوجه فرنگی 3 قاشق سوپخوری
زعفران 3 قاشق سوپخوری
روغن جهت سرخ کردن بـه میزان لازم
پودر لیمو بـه میزان لازم
دارچین 1 قاشق غذاخوری
نمک بـه میزان لازم
زردچوبه 1 قاشق غذاخوری
نخودها را 24 ساعت قبل خیس می کنیم و هر چند ساعت یکبار آبش را تعویض میکنیم. یکی از پیازها رابا مقداری روغن سرخ میکنیم و بـه ان تکههاي گوشت را اضافه کرده و تفت می دهیم و پس از ان نخودهای خیس خورده را بدون آب اضافه می کنیم و با کمی زردچوبه اجازه میدهیم تفت بخورد. بـه ان 6 لیوان آب اضافه می کنیم و اجازه می دهیم با حرارت مناسب پخته شود.پس از آنکه از پخته شدن گوشت و نخود مطمئن شدید، در آب کش آب ان را جدا می کنیم و کناری می گذاریم. با گوشتکوب نخود و گوشت را میکوبیم.
حالا پیاز دیگر را در قابلمه تفت می دهیم و پس از طلایی شدن ان؛ 3 قاشق سوپخوری رب را نیز اضافه کرده و تفت می دهیم تا خوشرنگ شود و ادویه ها شامل زردچوبه و فلفل را اضافه می کنیم و مایه کوبیده شده را اضافه میکنیم.
آب خورش را کـه از پیش جدا کرده ایم بـه مواد اضافه کرده و نمک و پودر لیمو ؛ دارچین و زعفران آب کرده را اضافه می کنیم و اجازه می دهیم کـه ادویه ها بـه خورد موادمان برود. اگر علاقمند بودید زیره و یا پودر هل می توانید بـه ان اضافه کنید. این خورش با پلو سرو میشود و یکی از غذا هاي نذری عربها بـه شمار می رود.
بیشتر بخوانید: نوحه و مداحی زیبا ویژه ایام محرم | متن نوحه محرم جدید
آبگوشت پلو یا چلو دیزی، یكی از لذیذترین غذا هاي محلی كاشان اسـت كه بیشتر افراد با شنیدن نام ان تصور میكنند كه قرار اسـت آبگوشت رابا برنج بخورند. البته باید بدانید كه آبگوشت پلو با آبگوشت تفاوت زیادی دارد.
این غذای لذیذ از برنج، لوبیا سفید كاشان، گوشت آبگوشتی گوسفند یا بره با استخوان، پیاز، سیبزمینی استانبولی، زردچوبه، زعفران، فلفل سیاه، نمك و روغن تشكیل می شود و برنج ان را بـهصورت كته میپزند. این غذای خوشمزه محلی را می توان بـهعنوان ناهار، شام یا سحری و افطار در ماه رمضان میل كرد.
برنج و گوشت در گذشته، مواد غذایی گران قیمتی بودند؛ اما با این حال، مردم كاشان این غذا را برای مجالس مهم درست كرده و از مهمانهایشان پذیرایی میكردند.
4 پیمانه برنج
یك و نیم پیمانه لوبیای سفید
500 گرم گوشت آبگوشتی گوسفند یا بره با استخوان
2 شماره پیاز پوست كنده و 4 قاچ شده
300 گرم سیب زمینی استانبولی پوست كنده
یك قاشق مرباخوری زردچوبه
یك قاشق غذاخوری زعفران دمكرده غلیظ
یك قاشق چای خوری فلفل سیاه
نمك و روغن بـه مقدار لازم
برنج را از حداقل 4 ساعت قبل با آب ولرم و كمی نمك خیس كنید. لوبیاها را نیز از حداقل یك شب قبل در آب خیس كنید و چند بار آب ان را عوض كنید تا نفخ انها گرفته شود. در یك قابلمه مقداری آب بریزید و روی حرارت متوسط گاز قرار دهید تا بـه جوش بیفتد. سپس گوشت را داخل ان بریزید. كف روی آب را جمع كنید و سپس زردچوبه، فلفل سیاه و پیازهای خردشده را بـه گوشت داخل قابلمه بیفزایید. گوشت و پیاز را بـهمدت یك ساعت بپزید.
پس از یك ساعت، سیبزمینیها را در قابلمه بریزید. در قابلمهاي جداگانه مقداری آب بریزید و روی شعله متوسط گاز قرار دهید تا آب بـه جوش بیاید. سپس لوبیاها را در ان بریزید و بـهمدت 3 ساعت بپزید. سپس انها را همراه سیبزمینی در قابلمه گوشت بریزید.
پس از گذشت نیمساعت از پخت سیبزمینی، نمك را بـه مخلوط گوشت اضافه كنید. آب برنج را خالی كنید و همراه با مقداری آب، نمك، زعفران دمكرده غلیظ و روغن در قابلمه گوشت بریزید و بـهصورت كته بپزید. پس از دم كشیدن برنج، آبگوشت پلوی شـما آماده اسـت. این غذای لذیذ رابا سالاد شیرازی، ماست یا انواع ترشی سرو كنید.
می دانستید نام اصلی غذای محبوب اصفهانیها «بریون» یا «بریان» اسـت و «بریونی یا بریانی» اسم یک غذای هندی و با مرغ درست میشود؟ بـه قول خود اصفهانیها شـما وقتی بـه مغازه «کبابی» میروید «کباب» سفارش میدهید و وقتی هم بـه مغازه «بریونی» یا «بریانی» میروید قطعا میخواهید «بریون» یا «بریان» سفارش دهید و میل کنید. بریون یکی از غذا هاي سنتی اصفهان و اتفاقا یکی از غذا هاي نذری محرم و صفر پرطرفدار در اصفهان اسـت.
گوست گوسفندی 600 گرم
پیاز 1 شماره متوسط
زعفران دم کرده 1 قاشق غذاخوری
جگر سفید ½ یک جگر متوسط
چوب دارچین 1 تکه
نمک و فلفل سیاه بـه مقدار کافی
زردچوبه و دارچین بـه مقدار کافی
ابتدا گوشت را بـه همراه جگر سفید خرد می کنیم و داخل زودپز یا قابلمه قرار می دهیم، سپس پیاز را بـه 4 قسمت تقسیم می کنیم و بـه همراه مقداری نمک، فلفل سیاه، زردچوبه و چوب دارچین داخل قابلمه میاندزیم. حالا بـه اندازه اي آب اضافه می کنیم کـه تا یک انگشت بالای مواد را آب بگیرد.
در ادامه قابلمه را روی حرارت قرار می دهیم و صبر می کنیم تا گوشت بـه طور کامل بپزد. اگر از زودپز استفاده کنیم حدودا یک تا یک ساعت و نیم زمان نیاز اسـت. ولی اگر بخواهیم از قابلمه استفاده کنیم حدود 2 تا 3 ساعت زمان نیاز اسـت. در ادامه گوشت و جگر سفید را بـه صورت جداگانه داخل چرخ گوشت یا مخلوط کن می ریزیم تا کاملا میکس یا چرخ شود. آب گوشت را هم صاف می کنیم و روی حرارت ملایم قرار می دهیم تا گرم بماند.
زعفران دم کرده را هم بـه آب گوشت اضافه می کنیم، سپس گوشت را کمی ورز می دهیم تا منسجم شود. اگر کفگیر مخصوص بریانی دارید انرا روی حرارت ملایم قرار دهید تا گرم شود. مقداری روغن «یا روغن روی آب گوشت» و پودر دارچین داخل تابه می ریزیم و صبر می کنیم تا روغن داغ شود، حالا مقداری گوشت داخل تابه می ریزیم و پشت قاشق آن را فشار می دهیم تا یکدست شود.
چند دقیقه صبر می کنیم تا پشت بریانی سرخ شود. حالا نان لواش یا نان سنگک را داخل آب گوشت میزنیم و روی سینی قرار می دهیم، سپس بریانی آماده شده را روی نان قرار می دهیم و مقداری از جگر سفید چرخ شده را کنار گوشت قرار می دهیم و بـه سلیقه خود با مغر گردو تزیین کرده و سرو می کنیم.
وقتی صحبت از خورش آلو بـه میان می آید، انواع مختلفی از خورشها از جمله خورش آلو مسما، خورش آلو بخارا یا خورش آلو با مرغ یا گوشت در ذهنمان تداعی میشوند؛ اما خورش آلو ترش، یک غذای متفاوت سمنانی اسـت کـه در ان بـهجای گوشت یا مرغ از تخممرغ استفاده میشود. این خورش با لعاب با پیاز، آلو، زیره، سیر، تخممرغ، پودر کاری، نمک، فلفل و زردچوبه درست می شود و طعمی ملس دارد.
خورش آلو ترش سمنانی را می توان با برنج یا نان در وعدههاي ناهار، شام یا افطار و سحر در ماه مبارک رمضان سرو کرد. این غذای محبوب سمنانی در ایام محرم و بـهخصوص روزهای تاسوعا و عاشورا در حسینیهها و هیئتهاي سوگواری شهر طبخ می شود. پخت آلو ترش سمنانی بسیار ساده اسـت و شـما میتوانید در زمانی کوتاه این غذای خوشمزه را در آشپزخانه درست کنید.
یک شماره پیاز پوست کنده و خردشده
یک شماره سیر پوست کنده و خردشده
2 شماره تخممرغ
500 گرم آلو سیاه جنگلی یا خورشتی
نمک، فلفل و زردچوبه بـه مقدار لازم
کاری بـه مقداری لازم
زیره بـه مقدار لازم
روغن سرخ کردنی بـه مقدار لازم
برنج پخته یا نان تازه برای سرو
آلوها رابا آب سرد بـهخوبی شستشو دهید و انها رابا مقداری آب در قابلمه بپزید. پس از نرم شدن آلوها، هسته انها را دربیاورید و با استفاده از گوشتکوب یا پشت قاشق کمی انها را له کنید. مقداری روغن سرخ کردنی دریک ماهیتابه بریزید و روی حرارت متوسط گاز قرار دهید تا داغ شود.
سپس پیازها را در ان بریزید و کمی تفت دهید تا نرم شوند. پس از چند دقیقه سیرها را بـه پیازها اضافه کنید و تفت دهید تا بوی سیر دربیاید. آلوهای له شده را بـههمراه آب بـه پیازهای طلایی اضافه کنید و اجازه دهید تا بجوشد.
تخممرغها را داخل کاسه بشکنید؛ سپس ادویهها را بـه مقدار لازم بـه انها اضافه کنید. پس از این کـه خورش کمی جوشید، تخممرغها را اضافه کنید و هم بزنید. خورش آلو ترش سمنانی شـما پس از 10 دقیقه آماده اسـت. ان را در کاسه بکشید و بـههمراه برنج یا نان سرو کنید.
بیشتر بخوانید: اس ام اس آغاز محرم حسینی + عکس محرم